Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KO 118/12
POSTANOWIENIE
Dnia 16 lipca 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dariusz Świecki (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Józef Szewczyk
SSN Eugeniusz Wildowicz
w sprawie G. K.
skazanego z art. 204 § 3 w zw. z art. 204 § 2 w zw. z art. 65 § 1 i art. 12 k.k. i in.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 16 lipca 2013 r.,
wniosku obrońcy skazanego
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu
Apelacyjnego z dnia 24 stycznia 2008 r.,
zmieniającego m.in. wobec tego skazanego wyrok Sądu Okręgowego w O. z dnia 27
lutego 2007 r.,
postanowił:
1. oddalić wniosek,
2. zwolnić skazanego od kosztów sądowych postępowania o
wznowienie postępowania.
UZASADNIENIE
We wniosku o wznowienie postępowania obrońca skazanego jako podstawę
do jego uwzględnienia podał art. 540 § 3 k.p.k. Autor wniosku odwołuje się w jego
uzasadnieniu do prawomocnych orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw
Człowieka w Strasburgu (zwanego dalej ETPC), wydanych w sprawach przeciwko
Polsce (Fąfrowicz - skarga nr 43609/07, Demski – skarga 22695/03 i W.S. – skarga
nr 43609/07), jak i wyroku Sądu Najwyższego z dnia 19 listopada 2009 r., V KO
2
63/09, LEX nr 550553) wskazując, że w prawomocnie zakończonym postępowaniu
doszło, jego zdaniem, do naruszenia art. 6 k.p.k. i art. 6 ust. 3 lit. d Europejskiej
konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności z 1950 r. (Dz. U. z
1993 Nr 61, poz. 284, zwanej dalej EKPC) stanowiącego, iż każdy oskarżony o
popełnienie czynu zagrożonego karą ma co najmniej prawo do przesłuchania lub
spowodowania przesłuchania świadków oskarżenia oraz żądania obecności i
przesłuchania świadków obrony na takich samych warunkach jak świadków
oskarżenia. Obrońca naruszenia wskazanych tu przepisów upatruje w oparciu
skazania G. K. „wyłącznie lub przede wszystkim” na odczytanych na rozprawie
zeznaniach P. B. z postępowania przygotowawczego, bez ich potwierdzenia przez
tego świadka oraz uniemożliwieniu oskarżonemu zadawania mu pytań. Podobnie,
obrońca kontestował oparcie rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego na zeznaniach S.
Z. z postępowania przygotowawczego, których G. K. nie mógł kwestionować wobec
jakoby „jednej, nieudanej próby wezwania świadka na rozprawę, pomimo
możliwości ustalenia miejsca pobytu świadka (…) za granicą i podjęcia czynności
zmierzających do zapewnienia jego uczestnictwa w rozprawie”, co zdaniem autora
wniosku nie zostało uczynione (k. 131-132 akt III KO 118/12). Ponadto, choć
obrońca nie przytacza innej, poza art. 540 § 3 k.p.k., podstawy wznowienia
postępowania, to w uzasadnieniu swego wniosku podważa ocenę zeznań P. B., jak
również odwołuje się do zeznań świadka M. F., który miał jakoby ujawnić do „jakich
nadużyć i łamania prawa dochodziło ze strony funkcjonariuszy CBŚ w sprawie o
sygn. akt II AKa 151/07” (k. 131 tych akt). W konkluzji obrońca wniósł o „uchylenie
wyroku Sądu Okręgowego (…), a także wyroku Sądu Apelacyjnego (…) w części
utrzymującej w mocy wyrok Sądu Okręgowego (…) oraz w zakresie pkt I ppkt 8,9
wyroku Sądu Apelacyjnego (…) i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania
Sądowi Okręgowemu”.
W odpowiedzi na wniosek o wznowienie postępowania, prokurator
Prokuratury Generalnej wniósł o jego oddalenie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Wniosek nie jest zasadny, albowiem nie zachodziła wskazana w nim
podstawa do wznowienia postępowania z art. 540 § 3 k.p.k., jak również
3
podnoszone w jego uzasadnieniu okoliczności nie mogły skutkować takim
rozstrzygnięciem.
Wskazać w tym miejscu trzeba, że rozstrzygnięcia ETPC, z uwagi na
brzmienie art. 46 ust. 1 EKPC, a tym samym zasadę pacta sunt servanda, są
wiążące dla Państw-Stron Konwencji oraz ich organów (w tym także sądów). Taki
też pogląd jednolicie przyjmuje się w orzecznictwie (zob. np. wyroki SN: z dnia 23
kwietnia 2009 r., II KO 63/08, LEX nr 507963, czy z dnia 9 grudnia 2009 r., IV KO
103/09, OSNKW-R 2009, poz. 2502) oraz w doktrynie (zob. np. T. Grzegorczyk,
Kodeks postępowania karnego oraz ustawa o świadku koronnym. Komentarz,
Warszawa 2008, s. 1142, P. Hofmański, E. Sadzik, K. Zgryzek, Kodeks
postępowania karnego. Komentarz, Warszawa 2012, t. III, s. 392-393, czy P.
Grzegorczyk, Skutki wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w
krajowym porządku prawnym, PS 2006, nr 6, s. 7 i n.).
W związku z powyższym, wydanie przez ETPC prawomocnego orzeczenia,
w sposób nie budzący żadnych wątpliwości, rodzi możliwość (w razie zajścia takiej
„potrzeby” w rozumieniu art. 540 § 3 k.p.k.) wznowienia konkretnego postępowania
zakończonego prawomocnym orzeczeniem sądu krajowego, przy wydaniu którego
– zgodnie z wyrokiem ETPC – doszło do naruszenia EKPC. Podkreślenia wymaga
bowiem, że art. 540 § 3 k.p.k. pomimo tego, że posługuje się zwrotem „wznawia
się”, to nie nakazuje w sposób automatyczny wznawiać każdego postępowania
prawomocnie zakończonego, w stosunku do którego organ międzynarodowy, o
jakim mowa w tym przepisie, rozstrzygnął (nawet z korzyścią dla oskarżonego) o
naruszeniu przez Polskę przepisów prawa międzynarodowego. Każdorazowo przy
rozważaniu zasadności złożonego wniosku o wznowienie postępowania,
rozpoznający go sąd powinien dokonać stosownej oceny, czy rzeczywiście to
stanowiące jego uzasadnienie rozstrzygnięcie organu międzynarodowego, in
concreto stwarza potrzebę wznowienia postępowania. Takie też stanowisko
jednolicie prezentowane jest w orzecznictwie Sądu Najwyższego (zob. np.
przywoływane wcześniej wyroki SN: z dnia 23 kwietnia 2009 r., II KO 63/08 i z dnia
9 grudnia 2009 r., IV KO 103/09, a także wyroki SN: z dnia 11 stycznia 2012 r., II
KO 78/11, LEX nr 1108479, czy z dnia 2 lutego 2012 r., II KO 80/11, OSNKW 2012,
z. 6, poz. 57). Tożsamy pogląd przedstawiany jest również w piśmiennictwie (zob.
4
np. W. Hermeliński, B. Nita, Wykonywanie wyroków Europejskiego Trybunału Praw
Człowieka poprzez wznowienie prawomocnie zakończonego postępowania, Pal.
2010, nr 11-12, s. 4, czy M. Wąsek-Wiaderek, Samodzielność jurysdykcyjna sądu
karnego wobec kompetencji Trybunału Konstytucyjnego i Trybunałów Europejskich,
Lublin 2012, s. 365).
Jak wskazano powyżej, na wynikającą z rozstrzygnięcia ETPC, potrzebę
wznowienia powołać się może – co oczywiste - oskarżony, w którego sprawie
rozstrzygnięcie to zapadło. Nie sposób jest jednak z góry wykluczyć możliwości
skutecznego powoływania się na nią we wniosku o wznowienie prawomocnie
zakończonego postępowania złożonym przez oskarżonego, którego sprawa nie
była przedmiotem postępowania przed ETPC. Potrzebą, o której mowa w art. 540 §
3 k.p.k. może okazać się bowiem konieczność wznowienia postępowania w celu
zapobiegnięcia wydania przeciwko Polsce kolejnego wyroku stwierdzającego
naruszenie EKPC. W powyższej sytuacji, naruszenie EKPC, na które wskazuje
wnioskodawca, musi być jednak identyczne z zakwestionowanym w rozstrzygnięciu
ETPC, co powoduje, że właściwie pewnym jest, iż w razie wniesienia przez tego
oskarżonego skargi do Trybunału, uzyskałby on - z tych samych względów, jakie
przedstawiono w orzeczeniu, na które się powołuje – korzystne dla siebie
rozstrzygnięcie stwierdzające naruszenie przez Polskę Konwencji. Chodzi tu o
analogiczny układ zarówno pod względem prawnym, jak i faktycznym. Takie
stanowisko przeważa w doktrynie (zob. np. S. Zabłocki [w:] S. Zabłocki, R.A.
Stefański [red.], Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa 2004, t. III,
s. 673-674, P. Hofmański, E. Sadzik, K. Zgryzek, Kodeks…, s. 391-392, A.
Bojańczyk, Podważenie prawomocnego wyroku sądu karnego przez Europejski
Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu (ETPCz). Próba zarysu zagadnienia (Część
II), Pal. 2001, nr 7-8, s. 131, czy B. Nita, Orzeczenie ETPCz jako podstawa
wznowienia postępowania karnego, EPS 2010, nr 9, s. 7). Art. 540 § 3 k.p.k. nie
ogranicza bowiem możliwości wznowienia postępowania tylko do tego
oskarżonego, który uzyskał w swojej sprawie korzystne rozstrzygnięcie wydane
przez organ międzynarodowy, o którym mowa w tym przepisie.
Przechodząc na grunt przedmiotowej sprawy podnieść od razu należy, że G.
K. nie uzyskał korzystnego dla siebie rozstrzygnięcia ETPC, o czym najlepiej
5
świadczy jego pismo stanowiące odpowiedź na stanowisko prokuratora w
przedmiocie tego wznowienia (k. 191 akt III KO 118/12). Z tego powodu nie może
okazać się skuteczne odwołanie się przez obrońcę do wyroku Sądu Najwyższego z
dnia 19 listopada 2009 r. (V KO 63/09), o którym wyżej była mowa. Autor wniosku
nie dostrzega bowiem, że wznowienie postępowania poprzedzone tu zostało
korzystnym rozstrzygnięciem ETPC w sprawie tego samego oskarżonego (sprawa
Demski przeciwko Polsce skarga nr 22695/03, o czym mowa będzie jeszcze
poniżej).
Wskazano już wyżej, że obrońca przywołał w uzasadnieniu wniosku
orzeczenia ETPC w sprawach przeciwko Polsce (Fąfrowicz - skarga nr 43609/07,
Demski – skarga 22695/03 i W.S. – skarga nr 43609/07; polskie wersje językowe
zaczerpnięte zostały ze strony internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości
http://bip.ms.gov.pl/pl/prawa-czlowieka/europejski-trybunal-praw-
czlowieka/orzecznictwo-europejskiego-trybunalu-praw-czlowieka/orzeczenia-w-
sprawach-dotyczacych-polski/).
W ostatecznym wyroku wydanym w pierwszej z tych spraw ETPC wywiódł,
że sąd poprzez trzykrotne zwrócenie się do policji o pomoc w doręczeniu wezwania
oraz ustaleniu miejsca pobytu świadka oskarżenia J.H., dołożył odpowiednich
starań, aby zapewnić jego stawiennictwo na rozprawie. Gdy starania te nie
powiodły się i sąd ten został poinformowany przez policję, że data powrotu J.H. ze
Stanów Zjednoczonych do kraju pozostaje nieznana, postanowił na ostatnim
terminie rozprawy odczytać, w trybie art. 391 § 1 i 2 k.p.k., jego zeznania z
postępowania przygotowawczego. ETPC uznał, że nie było w takiej sytuacji
potrzeby odroczenia rozprawy aż do czasu, kiedy będzie można przesłuchać J.H.,
jak również, iż nie można zarzucać sądowi, że nie zwrócił się o międzynarodową
pomoc prawną, skoro nie ustalono, iż sąd znał adres J.H. Wobec powyższego oraz
faktu, że zeznania J.H. nie stanowiły – zdaniem Trybunału - ani wyłącznego ani
rozstrzygającego dowodu mającego wpływ na orzeczenie, ETPC uznał, że proces
nie był nierzetelny i nie doszło do naruszenia art. 6 § 1 i art. 6 § 3 lit. d EKPC.
W prawomocnym wyroku w sprawie Demski przeciwko Polsce, ETPC
wywiódł natomiast, że zeznania pokrzywdzonej przez przestępstwo zgwałcenia,
uzyskane na etapie postępowania przygotowawczego, a odczytane następnie na
6
rozprawie w trybie art. 391 § 1 k.p.k., były jedynym bezpośrednim dowodem, na
którym opierał się sąd. Wobec uczynienia jedynie jednej, nieudanej próby
wezwania pokrzywdzonej na rozprawę, które zostało skierowane na polski adres,
choć zamieszkiwała ona wówczas w Niemczech, a przy tym ten ostatni adres był
znany sądowi albo mógł być przez niego z łatwością pozyskany, ETPC uznał, że
sąd nie podjął wszystkich racjonalnych kroków w celu zapewnienia uczestnictwa tej
pokrzywdzonej w procesie, w związku z czym doszło do naruszenia art. 6 § 3 lit. d
w zw. z § 1 EKPC.
Wreszcie w ostatecznym wyroku w sprawie W. S. przeciwko Polsce,
dotyczącej seksualnego wykorzystywania przez oskarżonego swojej córki (w chwili
popełnienia przestępstwa miała ona 2 lata, a w chwili badania jej przez psychologa,
którego opinia, będąca też podstawą zarzutów wobec oskarżonego, wskazywała na
niezasadność jej przesłuchania - 4 lata), ETPC uznał brak przesłuchania
pokrzywdzonej zarówno przez prokuratora, jak i sąd oraz nierozważenie możliwości
nagrania jej sesji z psychologiem, za nieprawidłowe. W konsekwencji powyższego
sąd – zdaniem Trybunału - nie miał możliwości zaobserwowania zachowania
pokrzywdzonej w czasie przesłuchania, co przesądzało o naruszeniu art. 6 § 1 w
zw. z art. 6 § 3 lit. d EKPC.
W prawomocnie zakończonej sprawie, której dotyczy przedmiotowy wniosek
o wznowienie postępowania, na rozprawie w dniu 27 lutego 2006 r. świadek P. B.
odmówił składania zeznań (k. 4671v). Na pytanie przewodniczącego, jakie są
przyczyny odmowy zeznań oraz czy taka postawa świadka jest spowodowana
obawą o swoje bezpieczeństwo, P. B. nie odpowiedział. Na pytanie, czy złożyłby
zeznania pod nieobecność oskarżonych, P. B. oświadczył, że w ogóle nie będzie
zeznawać. Następnie stwierdził on, że: „Być może powodem odmowy składania
zeznań jest obawa o moje bezpieczeństwo i bez względu na konsekwencje nic nie
będę mówił” (k. 4671v). Okoliczności, o których tu mowa, były analizowane przez
Sąd Okręgowy (uzasadnienie k. 6844v-6845). Sąd ten, pomimo wniosku obrońcy,
nie zastosował względem świadka kary porządkowej, albowiem – jak wskazał -
dotychczasowa praktyka przesłuchań tego świadka przed tym Sądem dowodzi, że
„świadek ten w obawie o swoje bezpieczeństwo konsekwentnie pozostaje przy
swoim stanowisku bez względu na ewentualne negatywne konsekwencje,
7
stosowanie sankcji niepotrzebnie przeciągałoby proces, nic w zamian nie zyskując”
(k. 4672). W związku z powyższym, Sąd Okręgowy odczytał protokoły z wyjaśnień i
zeznań P. B., po czym zwrócił się do świadka o wypowiedzenie się odnośnie do
odczytanych depozycji, na co świadek ten stwierdził, że nie będzie odpowiadał na
żadne pytania (k. 4672).
Powyższe w sposób oczywisty dowodzi, że realia tej sprawy nie odpowiadają
w analogiczny sposób okolicznościom postępowań, w jakich następstwie wyroki w
sprawach przeciwko Polsce, na które powoływał się obrońca, wydał ETPC. Nie
można twierdzić, że stany faktyczne przedmiotowej sprawy w porównaniu do tych,
w których zapadały rozstrzygnięcia ETPC, są identyczne. Wbrew wywodom
obrońcy, okoliczności tej sprawy nie przesądzają, że doszło do naruszenia art. 6
ust. 3 lit. d EKPC. W postępowaniu, którego dotyczy wniosek o wznowienie, przed
Sądem Okręgowym stawił się bowiem świadek P. B., a Sąd nie był bierny, ale
starał się uzyskać od niego zeznania i uczynił wszystko, co było wówczas możliwe,
aby doszło do złożenia tych depozycji. Z uwagi na obawę o swoje bezpieczeństwo,
świadek ten jednak definitywnie odmówił składania zeznań, bez względu na
konsekwencje i dopiero wtedy – wobec tak zdecydowanej postawy P. B. - doszło do
odczytania zeznań świadka. Podkreślić trzeba, że Sąd Okręgowy miał bezpośredni
kontakt z tym osobowym źródłem dowodowym i mógł obserwować zachowanie
świadka oraz jego reakcje. Nałożenie kary porządkowej wobec takiej postawy
świadka, nie spowodowałoby zapewne jej zmiany. G. K., jako stronie procesu,
przysługiwał przy tym dostęp do protokołów odczytanych na rozprawie. Mógł on
więc za pomocą stosownych dowodów wykazywać ewentualną nieprawdziwość
zawartych w nich twierdzeń.
Podkreślić przy tym trzeba, że dokonane przez Sąd Okręgowy ustalenia
faktyczne co do przestępczej działalności G. K. poczynione zostały nie tylko w
oparciu o zeznania P. B., ale również (we wskazanym zakresie) wyjaśnienia
współoskarżonych w tym procesie: P. Ś., M. K., P. D., T. S., zeznania świadków: A.
B., J. J., J. B., S. Z., opinii z badań chemicznych i protokołu okazania (k. 6834v-
6835 i 6853-6854). Sąd Okręgowy podniósł również, że choć zeznania świadka P.
B. są niezmiernie ważne, to w żadnym wypadku nie są one w sprawie jedynym
dowodem o kluczowym znaczeniu, który Sąd ten przyjął do poczynienia ustaleń
8
faktycznych (k. 6844v) oraz iż zawsze zeznania tego świadka były weryfikowane w
oparciu o inne dowody i co istotne znajdowały w nich potwierdzenie (k. 6845v.).
Sąd Apelacyjny podzielił taką ocenę materiału dowodowego (k. 7388-7391 i k.
7395-7396). Powyższe okoliczności autor wniosku o wznowienie zupełnie pomija.
Nie zachodzi tym samym w omawianym tu zakresie podstawa do
wznowienia postępowania w oparciu o art. 540 § 3 k.p.k. Zapatrywania tego nie
podważa wywód obrońcy, że potrzeba wznowienia wynika z wydania przez ETPC
„każdego orzeczenia, w którym stwierdzono naruszenie procesowego prawa
karnego, mogące mieć wpływ na treść orzeczeń krajowych, a więc z wszystkich
tych wyroków, w których Trybunał stwierdził naruszenie prawa do rzetelnego
procesu z powodu niezapewnienia oskarżonemu możliwości zadawania pytań
świadkom oskarżenia lub też istotne naruszenie prawa do obrony” (k. 132 akt III KO
118/12). Wskazać bowiem należy, że to rolą skarżącego powinno być wykazanie, iż
w konkretnym, prawomocnie zakończonym postępowaniu, doszło do takich
uchybień, które przekonują o zaistnieniu podstawy do wznowienia procesu, o której
mowa w art. 540 § 3 k.p.k. Abstrahując w tym miejscu od kontrowersji w doktrynie
co do tego, jakie znaczenie dla sądu wznowieniowego ma orzeczenie ETPC
wydane w sprawie przeciwko innemu państwu niż Polska, stwierdzić należy, że
skutecznym uzasadnieniem dla wniosku o wznowienie nie może być ogólnikowe
jedynie powołanie się na orzecznictwo ETPC, bez skorelowania jakiegoś
konkretnego uchybienia wskazywanego w wyrokach Trybunału, które mogło mieć
wpływ na rozstrzygnięcie w przedmiocie procesu, z realiami niniejszej sprawy.
Odnosząc się natomiast do kwestii odczytania przez Sąd Okręgowy
protokołów zeznań S. Z. wskazać należy co następuje. Już w dniu 27 marca 2006 r.
(a więc jeszcze przed trzecim terminem rozprawy licząc od terminu, na którym
odczytano akt oskarżenia), Sąd Okręgowy zwrócił się do Policji o doręczenie
świadkowi S. Z. wezwania na rozprawę, albowiem nie odbierał on korespondencji
wysyłanej za pośrednictwem poczty (k. 4759). W odpowiedzi na to pismo
poinformowano Sąd, że wezwania nie doręczono, a ojciec świadka podał jedynie, iż
syn przebywa za granicą, nie wskazując jednak terminu jego powrotu do kraju (k.
4803). Następnie dwukrotnie zarządzono doprowadzenie na kolejne terminy
rozprawy tego świadka (k. 4826 i 4972), w związku z czym wystawiono nakazy
9
zatrzymania i przymusowego jego doprowadzenia (k. 4850 i 4979). Nakazy te nie
zostały skutecznie wykonane. Sąd Okręgowy w oczekiwaniu na realizację drugiego
z tych nakazów, ponownie wystąpił do Policji o ustalenie w drodze wywiadu, czy
świadek, o którym tu mowa przebywa w miejscu zamieszkania (k. 5055). Z pisma
Policji wynikało, że mimo zameldowania świadka pod tym adresem, nie udało się
skutecznie doręczyć mu wezwania i doprowadzić go na rozprawę, albowiem nie
przebywał on tam a jego rodzice podali, iż nie zamieszkuje on pod wskazanym
adresem od około 4 lat, przebywa natomiast poza granicami kraju (prawdopodobnie
w Szkocji, ale nie wiedzą dokładnie gdzie), a ponadto nie utrzymuje on z nimi
żadnych kontaktów i nie wiedzą w związku z tym, czy wróci do kraju i ewentualnie
kiedy to nastąpi (k. 5076 i 5101, na okoliczności te sporządzono też notatkę
urzędową – k. 5082). Sąd Okręgowy na kolejnych terminach rozprawy ponownie
podejmował decyzje o zwróceniu się do Policji o ustalenie, czy S. Z. przebywa w
miejscu zameldowania i jaki jest termin jego powrotu do kraju (k. 5094v, 5210,
5516v, 5796v). Z kolejnych pism Policji wynikało: że nie ustalono terminu powrotu
świadka do kraju (k. 5195), iż w rozmowie z ojcem świadka ustalono, że przebywa
on od około 5 lat za granicą, nie utrzymuje z nim kontaktu i nie powróci do kraju,
dlatego też rodzice starają się go wymeldować (k. 5395), że nie planuje on już
powrotu (k. 5759), iż wyjechał za granicę na stałe (k. 5840) oraz iż przebywa on od
5 lat w Irlandii, bez zamiaru powrotu (k. 6399). Z uwagi na powyższe, Sąd
Okręgowy na przedostatnim terminie rozprawy, w dniu 25 stycznia 2007 r., na
podstawie art. 391 § 1 k.p.k., ujawnił przez odczytanie zeznania świadka S. Z. (k.
6409v).
Powyżej ustalone okoliczności w jednoznaczny sposób wskazują prawidłowe
postępowanie Sądu Okręgowego, który niemalże w toku całej rozprawy, na każdym
jej terminie, czynił próby doprowadzenia do bezpośredniego przesłuchania świadka
na rozprawie. W okolicznościach tej sprawy zbyt daleko idącym byłoby oczekiwanie
od Sądu, aby skorzystał on z instytucji międzynarodowej pomocy prawnej, tym
bardziej, że informacje co do miejsca pobytu świadka były odmienne na różnym
etapie procesu. Początkowo miał on się znajdować w Szkocji, a następnie w
Irlandii. Zauważyć również trzeba, że Sąd nie dysponował żadnym zagranicznym
adresem świadka, jak również jego uzyskanie od rodziców S. Z. okazało się
10
niemożliwe. Nieprawidłowym byłoby również w takiej sytuacji odraczanie rozprawy
aż do czasu doręczenia wezwania świadkowi, aby spowodować bezpośrednie jego
przesłuchanie, skoro z informacji podawanych przez jego rodziców wynika, że
wyjechał on na stałe za granice, a oni nie mieli z nim kontaktu od 5 lat. Zatem
stwierdzenie obrońcy, że Sąd Okręgowy podjął jedną, a przy tym nieudaną próbę
wezwania świadka, jak i że pomimo możliwości ustalenia miejsca pobytu świadka
za granicą oraz podjęcia czynności zmierzających do zapewnienia jego
uczestnictwa w rozprawie, nie uczynił niczego, aby przesłać mu wezwanie (k. 131-
132 akt III KO 118/12), nie odpowiada prawdzie. W tej sytuacji, jako że znowu jest
to odmienna sytuacja faktyczna od tych, jakie wystąpiły w przywoływanych przez
autora wniosku orzeczeniach ETPC, jego wywody w tym zakresie nie mogą okazać
się skuteczne.
Wywody obrońcy (k. 129-130 akt III KO 118/12) dotyczące niewłaściwej
rzekomo oceny przez Sąd Okręgowy zeznań P. B. „z uwagi na występujące zmiany
psychofizyczne w zachowaniu świadka spowodowane uzależnieniem od
narkotyków”, a także okoliczność, że zeznania P. B. są „bardzo chaotyczne,
nielogiczne” i nie mogą stanowić podstawy ustaleń faktycznych w sprawie, co
wedle obrońcy było już podnoszone w apelacji, jak również fakt sporządzenia
jakoby w nieprawidłowy sposób uzasadnienia przez ten Sąd, ponadto pominięcie
osobowości P. B. przy ocenie jego zeznań, czy też uznanie go za niewiarygodnego
w sprawie prowadzonej przez Prokuraturę Okręgową w W., czy wreszcie
występowanie przez tego świadka w różnych procesach, w których obciąża on
wiele osób, osiągając z tego określone korzyści w postaci uniknięcia
odpowiedzialności karnej, z całą pewnością nie mogą uzasadniać wznowienia
postępowania w trybie art. 540 § 3 k.p.k. Z uwagi przy tym na to, że nie są to nowe
fakty lub dowody w rozumieniu art. 540 § 1 pkt 2 k.p.k., nie mogą być zatem
podstawą wznowienia postępowania w trybie tego przepisu. Okoliczności te były
bowiem podnoszone uprzednio w apelacji (k. 6936-6940) i stanowią one wyłącznie
kontestowanie oceny zeznań świadka P. B., co nie może okazać się skuteczne. Nie
są nowymi również okoliczności wskazywane obecnie w pismach skazanego,
jakoby niewłaściwie przeprowadzone było postępowanie przygotowawcze,
11
albowiem było one już wskazywane w osobistej „apelacji” skazanego (k. 6986-
6990).
Z podobnych względów nie może okazać się też skuteczne odwołanie się do
zeznań M. F. z k. 7691-7693 sprawy Sądu Okręgowego w W. o sygn. akt …47/12
(poprzednio …64/05). Po pierwsze nie są to okoliczności, które mogą skutkować
wznowieniem postępowania w trybie art. 540 § 3 k.p.k. Ponadto świadek ten zeznał
o rzekomych naciskach na niego ze strony funkcjonariuszy Policji w 2003 albo 2004
r. (k. 7691 tych akt). Wskazać trzeba, że w sprawie, której dotyczy wniosek o
wznowienie postępowania, akt oskarżenia sporządzono już w dniu 23.12.2002 r. (k.
2921). M. F. w przywołanych zeznaniach podał również, że chodzi o sprawę, w
której oskarżonymi byli chyba również K., Ś. i R. oraz że była to sprawa „w tym
Sądzie” (k. 7692), a więc w Sądzie Okręgowym w W., a nie w Sądzie Okręgowym
w O., w której oskarżonymi nie były przy tym wskazane przez świadka osoby.
Powyższe wskazuje, że świadkowi chodzi o sprawę przed Sądem Okręgowym w
W. o sygn. akt …227/03, w której oskarżonymi o podżeganie i pomocnictwo do
zabójstwa M. F. byli m.in. J. K., J. Ś. i T. K., jak również oskarżonym o inne
przestępstwa był w niej także G. K. (wyrok ten utrzymany został w mocy wyrokiem
Sądu Apelacyjnego por. k. 5653-5745 akt o sygn. …151/07). Do wyroków tych
odwoływał się G. K. w toku postępowania przed Sądem Okręgowym w O., jak
również orzeczenia te miał na uwadze ten Sąd, na co wskazał w swoim
uzasadnieniu (por. k. 6846v).
Z tych wszystkich względów wniosek o wznowienie postępowania został
oddalony, zaś skazanego zwolniono od kosztów sądowych tego postępowania z
uwagi na brak możliwości finansowych ich poniesienia.