Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II KK 295/13
POSTANOWIENIE
Dnia 15 listopada 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Kazimierz Klugiewicz
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 kpk
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 15 listopada 2013 r.,
sprawy J. Z.
skazanego za przestępstwo z art. 62 § 2 kks i in.,
z powodu kasacji wniesionej przez obrońcę skazanego
od wyroku Sądu Okręgowego w K.
z dnia 15 kwietnia 2013 r., utrzymującego w mocy wyrok Sądu Rejonowego w K.
z dnia 27 listopada 2012 r.,
p o s t a no w i ł :
1. oddalić kasację, jako oczywiście bezzasadną;
2. kosztami sądowymi postępowania kasacyjnego obciążyć
skazanego.
UZASADNIENIE
Wyrokiem Sądu Rejonowego z dnia 27 listopada 2012 r., oskarżony J. Z.:
1. został uniewinniony od popełnienia trzech występków z art. 271 § 1 i 3 k.k. w
zw. z art. 12 k.k. (pkt 12 wyroku);
2. został uznany za winnego popełnienia przestępstwa z art. 18 § 2 k.k. i art. 20
§ 2 k.k.s. w z w. z art. 62 § 2 k.k.s. w z w. z art. 6 § 2 k.k.s. i w zw. z art. 9 §
3 k.k.s. i za to na podstawie art. 19 § 1 k.k. w z w. z art. 62 § 2 k.k.s.
wymierzono mu karę 100 (stu) stawek dziennych grzywny, przy przyjęciu, iż
jedna stawka dzienna grzywny stanowi równowartość 50 (pięćdziesiąt) zł
(pkt 13 wyroku);
2
3. został uznany za winnego popełnienia przestępstwa z art. 18 § 2 k.k. i art. 20
§ 2 k.k.s. w zw. z art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 9 § 3 k.k.s. i za to na
podstawie art. 19 § 1 k.k. w zw. z art. 62 § 2 k.k.s. wymierzono mu karę 20
(dwudziestu) stawek dziennych grzywny, przy przyjęciu, iż jedna stawka
dzienna grzywny stanowi równowartość 50 (pięćdziesiąt) zł (pkt 14 wyroku);
4. został uznany za winnego przestępstwa z art. 18 § 2 k.k. i art. 20 § 2 k.k.s. w
z w. z art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. i w zw. z art. 9 § 3 k.k.s. i za
to na podstawie art. 19 § 1 k.k. w zw. z art. 62 § 2 k.k.s. wymierzono mu karę
100 (stu) stawek dziennych grzywny, przy przyjęciu, iż jedna stawka dzienna
grzywny stanowi równowartość 50 (pięćdziesiąt) zł (pkt 15 wyroku);
5. został uznany za winnego popełnienia przestępstwa z art. 18 § 2 k.k. i art. 20
§ 2 k.k.s. w zw. z art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. i w zw. z art. 9 § 3
k.k.s. i za to na podstawie art. 19 § 1 k.k. w zw. z art. 62 § 2 k.k.s.
wymierzono mu karę 100 (stu) stawek dziennych grzywny, przy przyjęciu, iż
jedna stawka dzienna grzywny stanowi równowartość 50 (pięćdziesiąt) zł
(pkt 16 wyroku);
6. został uznany za winnego popełnienia przestępstwa skarbowego z art. 18 §
2 k.k. i art. 20 § 2 k.k.s. w z w. z art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. i w
z w. z art. 9 § 3 k.k.s. i za to na podstawie art. 19 § 1 k.k. w zw. z art. 62 § 2
k.k.s. wymierzono mu karę 100 (stu) stawek dziennych grzywny, przy
przyjęciu, iż jedna stawka dzienna grzywny stanowi równowartość 50
(pięćdziesiąt )zł (pkt 17 wyroku);
7. na podstawie art. 39 § 1 k.k.s. połączono wyżej orzeczone kary grzywny i
wymierzono oskarżonemu J. Z. karę łączną 200 (dwustu) stawek dziennych
grzywny, przy przyjęciu, iż jedna stawka dzienna grzywny stanowi
równowartość 50 (pięćdziesiąt) zł.
Wyrok Sądu Rejonowego zawiera także rozstrzygnięcie w przedmiocie
dowodów rzeczowych, zaliczenia okresu zatrzymania i kosztów sądowych.
Apelacje od powyższego wyroku wywiedli oskarżony J.Z. i jego obrońca.
Oskarżony J. Z. w złożonej apelacji podniósł zarzuty błędu w ustaleniach
faktycznych przyjętych za jego podstawę, a mający wpływ na treść wyroku, oraz
obrazy przepisów postępowania polegającą na niewystępowaniu w sprawie
3
organów skarbowych jako prowadzących postępowanie karne, a następnie jako
oskarżycieli publicznych, a także poprzez dopuszczenie dowodu z opinii biegłego R.
D.
W konkluzji skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie
oskarżonego J. Z. od popełnienia przypisanych mu wyrokiem czynów, ewentualnie
o przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
Obrońca oskarżonego J. Z. podniósł w apelacji zarzut błędu w ustaleniach
faktycznych przyjętych za postawę wyroku, a mający wpływ na jego treść, a
polegający na uznaniu oskarżonego J. Z. za winnego popełnienia zarzucanych mu
przestępstw, mimo, że nie pozwala na to ujawniony w sprawie materiał dowodowy,
a nadto błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, a mający
wpływ na jego treść, a wyrażający się w uznaniu, że w sprawie nie występują
wątpliwości uzasadniające uniewinnienie J. Z.
W konkluzji obrońca oskarżonego J. Z. wniósł o uniewinnienie oskarżonego
od wszystkich przypisanych mu czynów, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego
orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.
Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 15 kwietnia 2013 roku, utrzymał w mocy
zaskarżony wyrok, uznając obie apelacje za oczywiście bezzasadne.
Kasację od prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego z dnia 15 kwietnia
2013 roku wniósł obrońca skazanego J. Z., zarzucając rażącą obrazę przepisów
postępowania, stanowiącą bezwzględną przyczynę odwoławczą:
- określoną w art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 9 k.p.k.
polegającą na naruszeniu zasady skargowości, albowiem czyny, za które skazano
J. Z. nie mieściły się w granicach zdarzeń faktycznych objętych zarzutem
oskarżenia;
- określoną w art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k.
polegającą na prowadzeniu postępowania karnego oraz utrzymaniu w mocy
wyroku skazującego, pomimo istnienia ujemnej przesłanki procesowej określonej w
art. 44 § 1 pkt 1 k.k.s. w postaci przedawnienia karalności przestępstw
przypisanych oskarżonemu J. Z.
4
W konkluzji obrońca skazanego wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku
oraz utrzymanego w nim w mocy wyroku Sądu Rejonowego i umorzenie
postępowania karnego.
Prokurator Prokuratury Okręgowej w odpowiedzi na kasację obrońcy
skazanego J. Z. wniósł o jej oddalenie, jako oczywiście bezzasadnej.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje.
Kasacja obrońcy skazanego J.Z. jest bezzasadna i to w stopniu oczywistym,
uzasadniającym jej oddalenie w trybie art. 535 § 3 k.p.k.
Zgodnie z art. 523 § 4 pkt 1 k.p.k. w zw. z art. 523 § 2 k.p.k., w przypadku
skazania na inną karę, niż kara bezwzględnego pozbawienia wolności, kasacja
wniesiona przez strony może być oparta wyłącznie na zarzucie podnoszącym
wystąpienie jednej z przesłanek określonych w art. 439 § 1 k.p.k.
Z uwagi zatem na fakt, że J. Z. został skazany na karę grzywny, kasacja
wniesiona przez jego obrońcę mogła być rozpatrywana jedynie w zakresie, w jakim
podnosiła wystąpienie uchybień, stanowiących bezwzględne przyczyny
odwoławcze.
W tym kontekście należy stwierdzić, że wskazanie przez skarżącego na
wystąpienie przesłanek określonych w art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1
pkt 9 k.p.k. tj. braku skargi uprawnionego oskarżyciela oraz w art. 439 § 1 pkt 9
k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. tj. przedawnienia karalności, jest oczywiście
nietrafne. Obrońca skazanego na poparcie swojego stanowiska odnośnie
zaistnienia przesłanki z art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 9 k.p.k.
podniósł, że przypisane J. Z. czyny nie mieściły się w granicach zdarzeń
faktycznych objętych zarzutem aktu oskarżenia. Uzasadnienie wywiedzionej w
niniejszej sprawie skargi kasacyjnej wskazuje natomiast, że autor kasacji w istocie
stawia zarzut obrazy prawa materialnego, który jest przecież niedopuszczalny w
nadzwyczajnym środku zaskarżenia złożonym od wyroku skazującego na karę
grzywny. Formułując ten zarzut obrońca skazanego pomija jednocześnie, że w
czasie orzekania w niniejszej sprawie przez Sąd Rejonowy zarówno w
orzecznictwie Sądu Najwyższego jak i w doktrynie prezentowano stanowisko, iż
wystawienie nierzetelnej faktury należy traktować jako czyn wyczerpujący
znamiona przestępstwa skarbowego z art. 62 § 2 k.k.s., stanowiącego lex specialis
5
w stosunku do przestępstwa z art. 271 § 1 k.k. (zob. np. wyrok SN z dnia 18
kwietnia 2012 r., IV KK 20/12, LEX nr 1163351; postanowienie SN z dnia 23
listopada 2006 r., IV KK 321/06, R-OSNKW 2006, poz. 2251). W uchwale Sądu
Najwyższego z dnia 24 stycznia 2013 roku (I KZP 19/12, R-OSNKW 2013, poz. 13)
przyjęto jednak, że reguły wyłączania wielości ocen mają zastosowanie jedynie w
wypadku zbiegu przepisów ustawy, natomiast nie stosuje się ich w razie idealnego
zbiegu czynów zabronionych, o którym mowa w art. 8 § 1 k.k.s., co w konsekwencji
oznacza, że wykluczone jest, aby przepis Kodeksu karnego skarbowego mógł
wyprzeć na zasadzie specjalności lub konsumpcji przepis Kodeksu karnego albo
odwrotnie (zob. postanowienie SN z dnia 24 stycznia 2013 r., I KZP 21/12, R-
OSNKW 2013, poz. 14). To z kolei powoduje, że jeżeli ten sam czyn będący
przestępstwem skarbowym lub wykroczeniem skarbowym wyczerpuje zarazem
znamiona przestępstwa lub wykroczenia określonego w przepisach karnych innej
ustawy, stosuje się każdy z tych przepisów (art. 8 § 1 k.k.s.). Wobec kierunku
wniesionych w niniejszej sprawie apelacji jak i kasacji dalsze rozważania w tej
kwestii należy jednak uznać za zbędne.
Za wyjście poza granice oskarżenia nie może być natomiast traktowane
ustalanie przez Sąd procedujący w instancji a quo działania J. Z. w ramach czynu
ciągłego, czy też popełnienie przez niego przestępstw w formie zjawiskowej
podżegania.
Za nietrafne w stopniu oczywistym należy uznać także twierdzenie
skarżącego, że J. Z. został skazany za przestępstwa skarbowe, których karalność
w dacie wyrokowania uległa przedawnieniu. Zgodnie z art. 44 § 1 pkt 1 k.k.s.
karalność występków określonych w art. 62 § 2 k.k.s., jako zagrożonych wyłącznie
karą grzywny, ustaje z upływem 5 lat od ich popełnienia. Autor kasacji błędnie
interpretuje jednak treść art. 44 § 5 k.k.s. nie dostrzegając, że jeżeli przed upływem
tego okresu wszczęto postępowanie przeciwko sprawcy o popełnienie przestępstw
o takim zagrożeniu ustawowym, wówczas ich karalność ustaje z upływem dalszych
5 lat od upływu tego okresu. Istotny przy tym jest „czyn zarzucany”, a nie jego
kwalifikacja prawna przyjęta w akcie oskarżenia, która jest tylko propozycją
oskarżyciela i nie wiąże sądu.
6
W tym stanie rzeczy, Sąd Najwyższy uznał zarzuty skarżącego za
bezzasadne w stopniu oczywistym i w konsekwencji orzekł jak w części
dyspozytywnej postanowienia.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 627 k.p.k. i art. 636 §
1 k.p.k., obciążając skazanego obowiązkiem ich uiszczenia.