Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 89/13
POSTANOWIENIE
Dnia 14 listopada 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca)
SSN Iwona Koper
w sprawie z wniosku "M. POLSKA" Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S.
przy uczestnictwie A. R. i A. M. R.
przy udziale E. Spółki Akcyjnej w W.
o wpis do działu III księgi wieczystej Kw […],
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 14 listopada 2013 r.,
zażalenia E. Spółki Akcyjnej w W.
na postanowienie Sądu Okręgowego
z dnia 18 kwietnia 2013 r.,
1. oddala zażalenie;
2. zasądza od uczestnika postępowania "E." SA na rzecz
wnioskodawcy "M. Polska"- Spółki z o.o. kwotę 120 (sto
dwadzieścia) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania
zażaleniowego.
UZASADNIENIE
2
Postanowieniem z dnia 18 kwietnia 2013 r. Sąd Okręgowy odrzucił apelacje
„E.” SA (8 apelacji), wniesionych od ośmiu wpisów dokonanych w dziale III różnych
ksiąg wieczystych, wyszczególnionych w tym postanowieniu. Wpisy te obejmowały
ujawnienie na nieruchomościach gruntowych prawa dzierżawy innego dzierżawcy
(wnioskodawcy „M. Polska”). Zaskarżone postanowienie wydano, jak wynika z akt
sprawy, po połączeniu poszczególnych spraw wieczystoksięgowych do
rozpoznania. Wpisów praw dzierżawy dokonano na podstawie umowy z dnia 27
grudnia 2002 r., zawartej między właścicielem nieruchomości a spółką „W”.
Do wyszczególnionych w postanowieniu ksiąg wieczystych (w których
ujawniono prawo dzierżawy na rzecz wnioskodawcy „M. Polska”- spółki z o.o.) wpłynęły
wnioski „E.” SA o doręczenie zawiadomienia o wpisie z wyjaśnieniem, że w
księgach tych doszło już do ujawnienia prawa dzierżawy na rzecz właśnie „E.”, a
prawo dzierżawy przeszło następnie na „E.” SA na podstawie aneksu do umowy
notarialnej. Po otrzymaniu zawiadomienia „E.” SA wniosła apelację od ośmiu
wpisów prawa dzierżawy na rzecz „M. Polska”- Spółki z o.o., powołując na
przysługujący jej status uczestnika postępowań wieczystoksięgowych.
Odrzucając apelacje skarżącego Sąd Okręgowy stwierdził, że de lege lata
art. 6261
§ 2 k.p.c. samodzielnie i wyczerpująco określa krąg uczestników
postępowania i ma jednocześnie charakter lex specialis w stosunku do ogólnego
przepisów art. 510 § 1 k.p.c. Do kręgu tych podmiotów nie należy ”E.” SA i w
związku z tym spółka ta nie jest legitymowana do skutecznego złożenia apelacji.
W zażaleniu „E.” SA zarzucono naruszenie art. 6261
§ 2 k.p.c. przez jego
niewłaściwe zastosowanie. Skarżący wnosił o uchylenie zaskarżonego
postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Należy podzielić stanowisko Sądu Okręgowego, że skarżącemu nie
przysługuje uprawnienie do wniesienia apelacji, ponieważ nie należy on jednak do
kręgu podmiotów wskazanych w art. 6261
§ 2 k.p.c. Nie można bowiem przyjąć,
że doszło do „obciążenia” w rozumieniu tego przepisu prawa podmiotowego
żalącego się w wyniku dokonania wpisów prawa dzierżawy w dziale III ksiąg
wieczystych, prowadzonych dla nieruchomości, także na rzecz innego dzierżawcy.
3
Ujawnione w ten sposób prawa dzierżawy obciążają w sensie techniczno-prawnym
prawo własności właściciela gruntu, a nie prawa innego dzierżawcy. Czym innym
jest już kwestia bezkolizyjnego wykonywania prawa dzierżawy jako prawa
obligacyjnego (art. 693 k.p.c.).
W uzasadnieniu postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 24 czerwca
2004 r., III CZ 46/04 (nie publ.) przekonywająco wyjaśniono, że przepis art. 6261
§ 2
k.c. ogranicza krąg uczestników postępowania wieczystoksięgowego i że takie
ograniczenie miało na celu (po zmianach funkcjonowania ksiąg wieczystych –
ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece
(…) (Dz. U. nr 63, poz. 635) zapewnienie odpowiedniego uproszczenia oraz
przyspieszenie postępowania wieczystoksięgowego. Sąd Okręgowy trafnie także
stwierdził, że zawiadomienie żalącego się o dokonaniu kwestionowanych wpisów
nie zmienia sytuacji prawno-procesowej tego podmiotu. Apelację od wpisu
w księdze wieczystej może wnieść tylko podmiot, który może być w ogóle
uczestnikiem postępowania wieczystoksięgowego i sytuacji tego podmiotu nie
zmienia sam fakt zawiadomienia przez sąd o dokonanym wpisie (por. też
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 kwietnia 2012 r., V CZ 167/11, nie
publ.).
W tej sytuacji należało oddalić zażalenie jako nieuzasadnione (art. 3941
§ 3
k.p.c. w zw. z art. 39814
k.p.c.) o kosztach postępowania orzeczono stosownie do
art. 98 k.p.c., art. 108 § 1 k.p.c. i § 8 rozporządzenia MS z dnia 28 września 2002 r.
w sprawie opłat za czynności adwokackie (…) (Dz. U. nr 163, poz. 1348 ze zm.).
db