Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KK 432/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 12 grudnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Włodzimierz Wróbel (przewodniczący)
SSN Andrzej Ryński
SSN Barbara Skoczkowska (sprawozdawca)
Protokolant Jolanta Włostowska
w sprawie P. W.,
ukaranego z art. 96 § 3 k.w. w zw. z art. 24 § 1 i § 3 k.w.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
w dniu 12 grudnia 2013 r.,
kasacji, wniesionej przez Rzecznika Praw Obywatelskich, na korzyść ukaranego,
od wyroku nakazowego Sądu Rejonowego w W.
z dnia 16 stycznia 2013 r.,
1. uchyla zaskarżony wyrok nakazowy i na podstawie art. 5 § 1
pkt 9 k.p.w. postępowanie w sprawie umarza;
2. kosztami postępowania w sprawie obciąża Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
P. W. został obwiniony przez Straż Miejską w W. o to, że wezwany celem
wskazania od dnia 18 września 2012 r., jako właściciel pojazdu, nie udzielił
informacji, kto w dniu 5 sierpnia 2012 r. o godz. 11.46 kierował lub użytkował
pojazd o nr rej. […], którym popełniono wykroczenie w ruchu drogowym na ulicy S.
2
w W., polegające na przekroczeniu dopuszczalnej prędkości o 26 km/h, tj. o czyn z
art. 96 § 3 k.w. w zw. z art. 78 ust. 4 i 5 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r.- Prawo o
ruchu drogowym.
Wyrokiem nakazowym z dnia 16 stycznia 2013 r., Sąd Rejonowy w W., uznał
P. W. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu z tym ustaleniem, że czynu
tego dopuścił się wbrew obowiązkowi nie wskazując od dnia 5 sierpnia 2012 r. do
dnia 18 września 2012 r., na żądanie uprawnionego organu, to jest Straży Miejskiej
w W., komu powierzył swój pojazd do kierowania lub użytkowania w określonym
miejscu i czasie, kwalifikując ten czyn jako wykroczenie z art. 96 § 3 k.w. i za to, na
mocy art. 96 § 3 k.w. w zw. z art. 24 § 1 i 3 k.w., skazał go na karę grzywny w
wysokości 300 złotych, a nadto zasądził od obwinionego na rzecz Skarbu Państwa
koszty postępowania.
Wyrok ten nie został zaskarżony przez żadną ze stron i uprawomocnił się
bez postępowania odwoławczego w dniu 16 lutego 2013 r.
Kasację od wyroku nakazowego Sądu Rejonowego w W. z dnia 16 stycznia
2013 r., wniósł Rzecznik Praw Obywatelskich. Zaskarżył on powyższe orzeczenie
na korzyść ukaranego P. W. i zarzucając rażące i mające istotny wpływ na jego
treść naruszenie prawa procesowego, tj. art. 5 § 1 pkt 9 k.p.w. w zw. z art. 17 § 3
k.p.w., polegające na ukaraniu obwinionego za popełnienie wykroczenia
stypizowanego w art. 96 § 3 k.w., pomimo istnienia negatywnej przesłanki
procesowej, w postaci braku skargi uprawnionego oskarżyciela, co stanowi
bezwzględną przyczynę odwoławczą określoną w art. 104 § 1 pkt 7 k.p.w., wniósł o
uchylenie zaskarżonego wyroku nakazowego Sądu Rejonowego w W. i umorzenie
postępowania na postawie art. 5 § 1 pkt 9 k.p.k.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacja Rzecznika Praw Obywatelskich jest oczywiście zasadna, gdyż
zaskarżone orzeczenie zostało faktycznie wydane z rażącym i mającym istotny
wpływ na treść rozstrzygnięcia naruszeniem przepisów prawa procesowego,
wskazanych w zarzucie kasacji.
Rację ma skarżący, że w niniejszej sprawie, strażnik miejski był uprawniony,
na podstawie art. 129 b ust 3 pkt 7 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r.- Prawo o
ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1137 ze zm., dalej Prawo o ruchu
3
drogowym), do żądania od P. W. udzielenia informacji, kto w dniu 5 sierpnia 2012 r.
kierował lub użytkował pojazd o numerze rejestracyjnym […], jednakże w
odniesieniu do czynu kwalifikowanego z art. 96 § 3 k.w., straż miejska nie była
ustawowo umocowana do składania wniosku o ukaranie, mimo że ujawniła to
wykroczenie.
Otóż zgodnie z art. 17 § 3 k.p.w. strażom gminnym (miejskim) uprawnienia
oskarżyciela publicznego przysługują tylko wówczas, gdy w zakresie swego
działania, w tym w trakcie prowadzonych czynności wyjaśniających, ujawniły
wykroczenie i wystąpiły z wnioskiem o ukaranie. Natomiast art. 10 ust. 1 ustawy z
dnia 29 sierpnia 1997 r. o stażach gminnych (Dz. U. Nr 1234, poz. 779 ze zm.)
stanowi, że organ ten wykonuje zadania w zakresie ochrony porządku publicznego
wynikające z ustaw i aktów prawa miejscowego, do zadań tych należy także
czuwanie nad porządkiem i kontrola ruchu drogowego – w zakresie określonym w
przepisach o ruchu drogowym (art. 11 ust. 1 pkt 2 ustawy). Normą ustawową,
określającą kompetencje straży gminnych (miejskich) w obszarze kontroli ruchu
drogowego jest art. 129 b Prawa o ruchu drogowym. Przepis ten nadaje
strażnikom gminnym (miejskim) uprawnienia do wykonywania kontroli ruchu
drogowego wobec kierującego pojazdem oraz uczestnika ruchu drogowego.
Wynika z tego, że uprawnienia strażników straży gminnej (miejskiej) nie obejmują
swoim zakresem właścicieli lub posiadaczy pojazdów, jeżeli nie wykazuje się ich
sprawstwa. Straż gminna (miejska) nie jest więc uprawniona do złożenia wniosku o
ukaranie za wykroczenie z art. 96 § 3 k.w. wobec właściciela lub posiadacza
pojazdu, który nie wykonał obowiązku wskazania, komu powierzył pojazd do
kierowania lub używania w oznaczonym miejscu i czasie (por. wyroki Sądu
Najwyższego: z dnia 25 maja 2010 r. III KK 116/10, LEX nr 583855; z dnia 15
marca 2011 r., V KK 39/11, LEX nr 784285).
Należy więc stwierdzić, że wniosek o ukaranie P. W. za czyn z art. 96 § 3
k.w., stanowiący skargę wszczynającą postępowanie w sprawie o wykroczenie,
wniesiony przez Straż Miejską w W. do Sądu Rejonowego w W., pochodził od
nieuprawnionego oskarżyciela publicznego. Zatem postępowanie tym przed Sądem
dotknięte było bezwzględną przyczyną odwoławczą, o której mowa w art. 104 § 1
4
pkt 7 k.p.w., gdyż w sprawie zachodziła negatywna przesłanka procesowa
określona w art. 5 § 1 pkt 9 k.p.k.
Biorąc pod uwagę powyższe konieczne było uchylenie zaskrzonego wyroku
nakazowego Sądu Rejonowego w W. i umorzenie na podstawie art. 5 § 1 pkt 9
k.p.w. postępowania wobec braku skargi uprawnionego oskarżyciela.
Mając to wszystko na uwadze Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji
wyroku.

III KK 432/13

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia