III KO 86/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:20-12-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:SK 9/10 IX K …/12
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III KO 86/13
POSTANOWIENIE
Dnia 11 grudnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tomasz Artymiuk (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Roman Sądej
SSN Dariusz Świecki
w sprawie M. Ł.
o odwołanie warunkowego przedterminowego zwolnienia,
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 11 grudnia 2013 r.,
wniosku obrońcy skazanego o wznowienie postępowania w sprawie Sądu
Okręgowego w L., zakończonego prawomocnym postanowieniem Sądu
Apelacyjnego w […] z dnia 20 lutego 2013 r.,
p o s t a n o w i ł:
1. oddalić wniosek o wznowienie postępowania,
2. obciążyć skazanego M. Ł. kosztami postępowania o
wznowienie postępowania.
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 28 stycznia 2011 r., Sąd Okręgowy w Z. warunkowo
zwolnił M. Ł. z odbycia reszty kary pozbawienia wolności orzeczonej wyrokami
Sądu Okręgowego w L.: z dnia 7 października 2005 r., w sprawie IV K …/05, za
czyn z art. 280 § 2 k.k., w wymiarze 4 lat pozbawienia wolności oraz z dnia 29 lipca
2008 r. w sprawie IV K …/08, za czyny z art. 291 § 1 k.k. i inne, w wymiarze
łącznym 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, wyznaczając skazanemu okres
próby do dnia 24 czerwca 2013 r. i ustanawiając dla niego dozór kuratora
2
sądowego oraz nakładając obowiązki w postaci powstrzymywania się od
nadużywania alkoholu i zakazu kontaktów ze środowiskiem przestępczym.
W dniu 18 września 2012 r. kurator sądowy złożył do Sądu Okręgowego w
L. wniosek o odwołanie warunkowego przedterminowego zwolnienia wskazując na
fakt skazania M. Ł. prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w L. z dnia 22
czerwca 2012 r., sygn. akt IX K …/12, za popełnione w okresie 17 grudnia 2011 r. –
16 stycznia 2012 r., przestępstwo z art. 284 § 3 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., na karę
roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres
próby 5 lat.
Postanowieniem z dnia 10 stycznia 2013 r., Sąd Okręgowy w L. na
podstawie art. 160 § 1 pkt 1 k.k.w. odwołał warunkowe przedterminowe zwolnienie
udzielone M. Ł., z reszt nieodbytej kary pozbawienia wolności, zaś orzeczenie to,
po rozpoznaniu zażalenia obrońcy skazanego, utrzymane zostało w mocy
postanowieniem Sądu Apelacyjnego z dnia 20 lutego 2013 r.
W dniu 5 listopada 2013 r. do Sądu Najwyższego przekazany został
wniosek obrońcy skazanego M. Ł. o wznowienie postępowania w przedmiocie
odwołania warunkowego przedterminowego zwolnienie, uchylenie zapadłych w tej
sprawie postanowień sądów obu instancji i przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania Sądowi Okręgowemu w L.
Formułując powyższy wniosek, jako podstawę wznowienia postępowania,
obrońca wskazał przepis art. 540 § 2 k.p.k., powołując się przy tym na wyrok
Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 lipca 2013 r., SK 9/10, zgodnie z którym: „art.
75 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553 ze
zm.) w zakresie, w jakim nie przewiduje możliwości odstąpienia przez sąd od
zarządzenia wykonania kary w sytuacji, gdy wobec skazanego ponownie orzeczono
karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, jeżeli
przemawiają za tym szczególne względy, jest niezgodny z art. 45 ust. 1 Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej”.
W pisemnym stanowisku prokurator Prokuratury Generalnej wniósł o
oddalenie wniosku o wznowienie postępowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
3
Zgodnie z art. 540 § 2 k.p.k. postępowanie wznawia się na korzyść strony,
jeżeli Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności z Konstytucją, ratyfikowaną
umową międzynarodową lub z ustawą przepisu prawnego, na podstawie którego
zostało wydane orzeczenie.
Treść powołanego przepisu nie pozostawia wątpliwości, że warunkiem
wznowienia postępowanie w takim wypadku jest, mówiąc skrótowo,
„niekonstytucyjność” przepisu będącego podstawą wydania orzeczenia
zakwestionowanego we wniosku o wznowienie postępowania.
W tym stanie rzeczy, nie można odmówić zasadności twierdzeniu
wyrażonemu w pisemnym stanowisku przez prokuratora Prokuratury Generalnej, w
którym – wnosząc o nieuwzględnienie wniosku – zauważa, że powołany przez
skarżącego wyrok Trybunału Konstytucyjnego rozstrzygnął o niekonstytucyjności
art. 75 § 1 k.k., nie zaś o niezgodności z konstytucją art. 160 § 1 pkt 1 k.k.w., a to
właśnie w oparciu o ten ostatni przepis, nie zaś na podstawie art. 75 § 1 k.k.,
odwołano w stosunku do M. Ł. warunkowe przedterminowe zwolnienie. Pomimo
więc pewnych podobieństw z instytucją zarządzenia wykonania warunkowo
zawieszonej kary pozbawienia wolności, brak jakichkolwiek podstaw do wznowienia
postępowania w przedmiotowej sprawie z powołaniem się na przepis art. 540 § 2
k.p.k., gdyż art. 160 § 1 pkt 1 k.k.w. nadal korzysta z domniemania
konstytucyjności.
Wobec powyższego, tracą na znaczeniu i nie wymagają dalszego
komentarza również te, przeprowadzone przez autora wniosku wywody, w których
– powołując się na poglądy wyrażane przez komentatorów – wskazuje na
spełnienie przesłanek do wznowienia postępowania z art. 540 § 2 k.p.k. pomimo
prolongaty przez Trybunał Konstytucyjny, na okres 18 miesięcy, utraty mocy
zakwestionowanego przepis.
Z tych względów postanowiono jak na wstępie, obciążając skazanego
kosztami postępowania o wznowienie postępowania – art. 639 k.p.k.
POSTANOWIENIE
Dnia 11 grudnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tomasz Artymiuk (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Roman Sądej
SSN Dariusz Świecki
w sprawie M. Ł.
o odwołanie warunkowego przedterminowego zwolnienia,
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 11 grudnia 2013 r.,
wniosku obrońcy skazanego o wznowienie postępowania w sprawie Sądu
Okręgowego w L., zakończonego prawomocnym postanowieniem Sądu
Apelacyjnego w […] z dnia 20 lutego 2013 r.,
p o s t a n o w i ł:
1. oddalić wniosek o wznowienie postępowania,
2. obciążyć skazanego M. Ł. kosztami postępowania o
wznowienie postępowania.
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 28 stycznia 2011 r., Sąd Okręgowy w Z. warunkowo
zwolnił M. Ł. z odbycia reszty kary pozbawienia wolności orzeczonej wyrokami
Sądu Okręgowego w L.: z dnia 7 października 2005 r., w sprawie IV K …/05, za
czyn z art. 280 § 2 k.k., w wymiarze 4 lat pozbawienia wolności oraz z dnia 29 lipca
2008 r. w sprawie IV K …/08, za czyny z art. 291 § 1 k.k. i inne, w wymiarze
łącznym 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, wyznaczając skazanemu okres
próby do dnia 24 czerwca 2013 r. i ustanawiając dla niego dozór kuratora
2
sądowego oraz nakładając obowiązki w postaci powstrzymywania się od
nadużywania alkoholu i zakazu kontaktów ze środowiskiem przestępczym.
W dniu 18 września 2012 r. kurator sądowy złożył do Sądu Okręgowego w
L. wniosek o odwołanie warunkowego przedterminowego zwolnienia wskazując na
fakt skazania M. Ł. prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w L. z dnia 22
czerwca 2012 r., sygn. akt IX K …/12, za popełnione w okresie 17 grudnia 2011 r. –
16 stycznia 2012 r., przestępstwo z art. 284 § 3 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., na karę
roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres
próby 5 lat.
Postanowieniem z dnia 10 stycznia 2013 r., Sąd Okręgowy w L. na
podstawie art. 160 § 1 pkt 1 k.k.w. odwołał warunkowe przedterminowe zwolnienie
udzielone M. Ł., z reszt nieodbytej kary pozbawienia wolności, zaś orzeczenie to,
po rozpoznaniu zażalenia obrońcy skazanego, utrzymane zostało w mocy
postanowieniem Sądu Apelacyjnego z dnia 20 lutego 2013 r.
W dniu 5 listopada 2013 r. do Sądu Najwyższego przekazany został
wniosek obrońcy skazanego M. Ł. o wznowienie postępowania w przedmiocie
odwołania warunkowego przedterminowego zwolnienie, uchylenie zapadłych w tej
sprawie postanowień sądów obu instancji i przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania Sądowi Okręgowemu w L.
Formułując powyższy wniosek, jako podstawę wznowienia postępowania,
obrońca wskazał przepis art. 540 § 2 k.p.k., powołując się przy tym na wyrok
Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 lipca 2013 r., SK 9/10, zgodnie z którym: „art.
75 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553 ze
zm.) w zakresie, w jakim nie przewiduje możliwości odstąpienia przez sąd od
zarządzenia wykonania kary w sytuacji, gdy wobec skazanego ponownie orzeczono
karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, jeżeli
przemawiają za tym szczególne względy, jest niezgodny z art. 45 ust. 1 Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej”.
W pisemnym stanowisku prokurator Prokuratury Generalnej wniósł o
oddalenie wniosku o wznowienie postępowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
3
Zgodnie z art. 540 § 2 k.p.k. postępowanie wznawia się na korzyść strony,
jeżeli Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności z Konstytucją, ratyfikowaną
umową międzynarodową lub z ustawą przepisu prawnego, na podstawie którego
zostało wydane orzeczenie.
Treść powołanego przepisu nie pozostawia wątpliwości, że warunkiem
wznowienia postępowanie w takim wypadku jest, mówiąc skrótowo,
„niekonstytucyjność” przepisu będącego podstawą wydania orzeczenia
zakwestionowanego we wniosku o wznowienie postępowania.
W tym stanie rzeczy, nie można odmówić zasadności twierdzeniu
wyrażonemu w pisemnym stanowisku przez prokuratora Prokuratury Generalnej, w
którym – wnosząc o nieuwzględnienie wniosku – zauważa, że powołany przez
skarżącego wyrok Trybunału Konstytucyjnego rozstrzygnął o niekonstytucyjności
art. 75 § 1 k.k., nie zaś o niezgodności z konstytucją art. 160 § 1 pkt 1 k.k.w., a to
właśnie w oparciu o ten ostatni przepis, nie zaś na podstawie art. 75 § 1 k.k.,
odwołano w stosunku do M. Ł. warunkowe przedterminowe zwolnienie. Pomimo
więc pewnych podobieństw z instytucją zarządzenia wykonania warunkowo
zawieszonej kary pozbawienia wolności, brak jakichkolwiek podstaw do wznowienia
postępowania w przedmiotowej sprawie z powołaniem się na przepis art. 540 § 2
k.p.k., gdyż art. 160 § 1 pkt 1 k.k.w. nadal korzysta z domniemania
konstytucyjności.
Wobec powyższego, tracą na znaczeniu i nie wymagają dalszego
komentarza również te, przeprowadzone przez autora wniosku wywody, w których
– powołując się na poglądy wyrażane przez komentatorów – wskazuje na
spełnienie przesłanek do wznowienia postępowania z art. 540 § 2 k.p.k. pomimo
prolongaty przez Trybunał Konstytucyjny, na okres 18 miesięcy, utraty mocy
zakwestionowanego przepis.
Z tych względów postanowiono jak na wstępie, obciążając skazanego
kosztami postępowania o wznowienie postępowania – art. 639 k.p.k.