Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II KK 360/13
POSTANOWIENIE
Dnia 19 lutego 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Michał Laskowski
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 k.p.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 19 lutego 2014 r.,
sprawy E. W.
skazanej z art. 284 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k.
kasacji, wniesionej przez obrońcę
od wyroku Sądu Okręgowego w W.
z dnia 24 czerwca 2013 r., utrzymującego w mocy wyrok Sądu Rejonowego w W.
z dnia 5 kwietnia 2012 r.,
p o s t a n o w i ł:
1. oddalić kasację jako oczywiście bezzasadną,
2. obciążyć skazaną kosztami sądowymi postępowania
kasacyjnego.
U Z A S A D N I E N I E
Sąd Rejonowy w W., wyrokiem z dnia 5 kwietnia 2012 r., uznał E. W. za
winną tego, że działając ze z góry powziętym zamiarem, od 21 stycznia 2002 r. do
16 marca 2003 r. w W., będąc główną księgową spółki M. sp. z o.o., zobowiązaną
na podstawie umowy o pracą do zajmowania się sprawami majątkowymi spółki,
przywłaszczyła powierzone jej pieniądze spółki w ten sposób, że z rachunku
bankowego spółki […] pobrała kwotę 152 000, 00 zł, której nie wpłaciła do kasy
Spółki, a nadto w okresie od 1 czerwca 2002 r. do 4 marca 2003 r. dokonała
czterech przelewów na kwotę 17 326,86 bez wystawiania faktur kosztowych z
rachunku spółki na rachunek R. S.A. na pokrycie należności związanych z
2
prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą, czym działała na szkodę M.
sp. z o.o. i za tak przypisany czyn, wyczerpujący znamiona występku z art. 284 § 2
k.k. w zw. z art. 12 k.k. wymierzył jej karę 2 lat pozbawienia wolności, której
wykonanie warunkowo zawiesił na okres 4 lat próby, orzekając nadto wobec
oskarżonej na podstawie art. 46 § 1 k.k. obowiązek naprawienia szkody poprzez
zapłatę na rzecz pokrzywdzonej spółki kwoty 154 700 złotych.
Apelację od tego wyroku wniósł obrońca oskarżonej. Zaskarżył wyrok w
całości i zarzucił mu w pierwszej kolejności obrazę przepisów postępowania
skutkującą koniecznością uchylenia zaskarżonego orzeczenia na podstawie art.
439 § 1 pkt 9 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 9 k.p.k. i art. 14 § 1 k.p.k. w postaci
orzekania poza granicami oskarżenia. W apelacji sformułowano ponadto
rozbudowane zarzuty błędu w ustaleniach faktycznych i obrazy szeregu innych
przepisów postępowania, a także zarzut obrazy przepisu prawa materialnego, to
jest art. 284 § 2 k.k. Obrońca E. W. wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i
przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji.
Po rozpoznaniu apelacji obrońcy, Sąd Okręgowy w W. wyrokiem z dnia 24
czerwca 2013 r., utrzymał w mocy zaskarżony wyrok, uznając apelację za
oczywiście bezzasadną.
Kasację od tego wyroku wniósł obrońca E. W. Zaskarżając w całości wyrok
Sądu Okręgowego zarzucił zaistnienie uchybienia wymienionego w art. 439 § 1 pkt
9 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 9 k.p.k., polegającego na tym, że Sąd Okręgowy w
W., a uprzednio Sąd Rejonowy orzekały pomimo braku skargi uprawnionego
oskarżyciela w ten sposób, że przypisano oskarżonej sprawstwo czynu ciągłego w
okresie od dnia 11 stycznia 2002 r. do dnia 16 marca 2003 r. w postaci
przywłaszczenia kwoty 152 000 zł na szkodę spółki M. sp. z o.o. oraz
przywłaszczenia kwoty 17 326,86 zł w okresie od dnia 21 czerwca 2002 r. do dnia 4
marca 2003 r. w postaci realizacji 4 przelewów z rachunku bankowego spółki na
rachunek bankowy związany z prowadzona przez siebie działalnością gospodarczą
w sytuacji, gdy zgodnie z treścią aktu oskarżenia zarzucono oskarżonej
przywłaszczenie kwoty 152 000 zł w okresie od dnia 1 stycznia 2003 r. do dnia 31
marca 2003 r., a nadto kwoty 14 626, 86 zł w postaci realizacji czterech przelewów
z rachunku bankowego spółki na własny rachunek bankowy w okresie od dnia 21
3
czerwca 2002 r. do dnia 4 marca 2003 r., co stanowiło o wykroczeniu przy
orzekaniu poza podstawę faktyczną oskarżenia i ramy historyczne zdarzenia
opisanego w kacie oskarżenia.
Obrońca skazanej wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia oraz
poprzedzającego go wyroku sądu pierwszej instancji i przekazanie sprawy do
ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu, a ewentualnie o uchylenie wyroku
Sądu Okręgowego i przekazanie sprawy temu sądowi do ponownego rozpoznania
w postępowaniu odwoławczym.
Prokurator Prokuratury Okręgowej w pisemnej odpowiedzi na kasację wniósł
o jej oddalenie jako oczywiście bezzasadnej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja obrońcy E. W. okazała się bezzasadna w stopniu oczywistym, co
pozwoliło na jej rozpoznanie i oddalenie na posiedzeniu wyznaczonym w trybie z
art. 535 § 3 k.p.k.
Na wstępie przypomnieć należy, że wobec skazania E. W. na karę
pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo zawieszono, wniesienie i
rozpoznanie kasacji było możliwe jedynie ze względu na podniesienia zarzutu
zaistnienia w toku postępowania bezwzględnej przesłanki odwoławczej (zob. art.
523 § 2 k.p.k. w zw. z art. 523 § 4 pkt 1 k.p.k.). Zauważyć także należy, że tej
samej w istocie treści zarzut sformułowany został przez obrońcę w apelacji i Sąd
Okręgowy ustosunkował się do niego o tyle tylko, że w uzasadnieniu wyroku
podkreślił fakt zaistnienia w wyroku sądu pierwszej instancji oczywistej omyłki
pisarskiej co do określania daty początkowej przypisanego oskarżonej czynu, która
to omyłka została sprostowana postanowieniem z dnia 7 grudnia 2012 r. (k. 1711,
tom IX). To zaniechanie sądu odwoławczego nie stało się jednak przedmiotem
zarzutu zapewne ze względów proceduralnych przedstawionych na wstępie
rozważań.
Uznać jednak należy, że zarzut kasacji jest całkowicie nietrafny. O wyjściu
poza granice skargi oskarżyciela nie mogą stanowić zmiany dotyczące czasu
dokonania przypisanego w tej sprawie skazanej przestępstwa. Przedmiotem
procesu było opisane w akcie oskarżenia zdarzenie. Było to działanie oskarżonej
jako głównej księgowej spółki M. sp. z o.o., polegające na przywłaszczeniu
4
pieniędzy na szkodę tej spółki. Przypisany skazanej czyn mieści się w tych
granicach. Zmiany w opisie czynu dokonane przez sąd pierwszej instancji nie
naruszają zasady skargowości, dotyczyły one w istocie jedynie korekt w odniesieniu
do czasu popełnienia przestępstwa i wysokości przywłaszczonych kwot. Zmiany te
znalazły przy tym oparcie w dowodach ujawnionych w toku przewodu sądowego.
Stanowiło to zresztą przedmiot kontroli odwoławczej przeprowadzonej w tej sprawie.
Kwestia tożsamości czynu zarzucanego w skardze i przypisanego przez sąd
w kontekście naruszenia zasady skargowości stanowiła wielokrotnie przedmiot
rozważań Sądu Najwyższego. Analiza orzecznictwa w tym zakresie prowadzi do
jednoznacznego wniosku, że dokonane przez sąd zmiany w zakresie okresu
popełnienia czynu czy wartości przedmiotu przestępstwa nie stanowią wyjścia poza
granice oskarżenia w sytuacji, w której zachowana jest tożsamość oskarżonego,
osoby pokrzywdzonej, miejsca i sposobu działania przez wykorzystanie tej samej
sposobności. (zob. m. in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 sierpnia
2012 r., III KK 217/12; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 października 2012 r., II
KK 9/12). Nie ulega wątpliwości, że sąd nie jest związany opisem czynu zawartym
w akcie oskarżenia i może dokonywać w nim zmian. Warunkiem jest jedynie, by nie
istniały wątpliwości co do tego, że przedmiotem orzekania było to samo w sensie
historycznym zdarzenie, które opisane zostało w akcie oskarżenia. Takich
wątpliwości z pewnością nie ma w przedmiotowej sprawie. Wobec powyższego Sąd
Najwyższy orzekł jak w części dyspozytywnej postanowienia.