Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II UK 360/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 12 marca 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Beata Gudowska (przewodniczący)
SSN Bogusław Cudowski
SSN Roman Kuczyński (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku A. M.
przeciwko Wojewódzkiemu Zespołowi ds. Orzekania o Niepełnosprawności w
Województwie P.
o ustalenie stopnia niepełnosprawności,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 12 marca 2014 r.,
skargi kasacyjnej wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w G.
z dnia 14 grudnia 2012 r.
1. oddala skargę kasacyjną,
2. przyznaje adwokatowi J. N. od Skarbu Państwa - Sądu
Okręgowego w G. kwotę 120 (sto dwadzieścia) zł powiększoną o
kwotę podatku od towarów i usług tytułem kosztów nieopłaconej
pomocy prawnej świadczonej z urzędu w postępowaniu
kasacyjnym.
2
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 14 grudnia 2012 r. Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w G. w sprawie o sygn. … 42/12, oddalił apelację
skarżącego od wyroku Sądu Rejonowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w G. z dnia 15 marca 2012 r., oddalającego odwołanie skarżącego na decyzję
Wojewódzkiego Zespołu Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie P. z
dnia 26 sierpnia 2011 r. uznającego A. M. za osobę niepełnosprawną w stopniu
umiarkowanym, przy czym skarżący wskazywał i wnosił o uznanie go za osobę o
znacznym stopniu niepełnosprawności. W toku postępowania przed Sądem
pierwszej instancji zostało przeprowadzone badanie wnioskodawcy przez biegłego
ortopedę A. B. Biegły ortopeda po przeprowadzonym badaniu lekarskim rozpoznał
u wnioskodawcy zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne kręgosłupa, obustronny
zespół cieśni nadgarstka, stan po złamaniu uda prawego. Zdaniem biegłego
stwierdzone u skarżącego schorzenia mieściły się w orzeczonym umiarkowanym
stopniu niepełnosprawności. Biegły wskazał, że jego zdaniem wnioskodawca nie
spełnia kryteriów uznania go za osobę wymagającą pomocy przy zaspokajaniu
potrzeb i niezdolną do czynności samoobsługi. Następny biegły - internista C. W.
rozpoznała u wnioskodawcy cukrzycę typ 2 leczoną lekami doustnymi oraz
nadciśnienie tętnicze okresu I. W uzasadnieniu opinii biegła wskazała, że jej
zdaniem stopnień zaawansowania zmian w układzie sercowo-naczyniowym nie
powoduje znacznego stopnia niepełnosprawności. Podczas badania biegła
stwierdziła czynność serca bez zaburzeń rytmu, wydolność krążeniową i
prawidłowe ciśnienie po kuracji prowadzonej jednym lekiem. Biegła wyjaśniła także,
że w związku ze stwierdzoną u wnioskodawcy cukrzycą poziomy glikemii są dobrze
kontrolowane bez istotnych powikłań o charakterze makro i mikroangiopatii
narządowej. Zdaniem biegłej schorzenia internistyczne wnioskodawcy nie
powodują wyższego stopnia niepełnosprawności niż stopnień umiarkowany. W
opinii uzupełniającej biegła wskazała, że po zapoznaniu się z dodatkową
dokumentacją lekarską podtrzymuje opinię, że schorzenia internistyczne nie
stanowią u wnioskodawcy problemu terapeutycznego. Biegły laryngolog M. K.
rozpoznał u wnioskodawcy obustronny niedosłuch typu odbiorczego. Biegły
wyjaśnił, że stwierdzony u wnioskodawcy niedosłuch jest niewielkiego stopnia i jest
3
on społecznie wydolny. Zdaniem biegłego stwierdzony stopnień niedosłuchu
kwalifikuje wnioskodawcę do lekkiego stopnia niepełnosprawności.
Sąd drugiej instancji, mając na względzie powyższe postępowanie
dowodowe oraz zarzuty zgłoszone przez ubezpieczonego, uznał za konieczne
uzupełnienie postępowania dowodowego o dowód z opinii biegłego z zakresu
okulistyki na okoliczność stopnia niepełnosprawności ubezpieczonego. Biegły
okulista, po zbadaniu ubezpieczonego i zapoznaniu się z dokumentacją lekarską
rozpoznał u ubezpieczonego: - krótkowzroczność z astygmatyzmem obu oczu; -
zaćmę jądrową i podtorebkową tylną obu oczu; - jaskrę otwartego kąta obu oczu z
cechami neuropatii przedniej i stwierdził, że z przyczyn ocznych brak przesłanek do
orzeczenia wyższego stopnia niepełnosprawności. W uzasadnieniu opinii biegły
podniósł, że ubezpieczony ma obniżoną ostrość wzroku do 0.4 w oku prawym i 0.3.
w oku lewym. Rzeczywista użyteczność wzroku jest jednak niższa z uwagi na
lokalizację zaćmy. W stosunku do badania w grudniu 2011 r. doszło do wyraźnej
progresji zaćmy. Pole widzenia wykazuje znaczny stopień koncentrycznego
zwężenia, a lokalizacja zaćmy uniemożliwia wykonanie obiektywnego badania pola
widzenia. W ocenie biegłego lokalizacja zaćmy i zmiany w polu widzenia powodują
umiarkowany stopień niepełnosprawności co najmniej od października 2011 r. do
lutego 2015 r.
Sąd Okręgowy mając na względzie wynik postępowania dowodowego
przeprowadzonego przez Sąd Rejonowy oraz uzupełniające postępowanie
dowodowe ocenił apelację ubezpieczonego jako nieuzasadnioną i jako taką
podlegającą oddaleniu. Zdaniem Sądu rozstrzygnięcie przedmiotowej sprawy
sprowadzało się do ustalenia, czy stan zdrowia ubezpieczonego kwalifikuje go do
wyższego stopnia niepełnosprawności, niż umiarkowany. Zgodnie z art. 4 ustawy z
dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu
osób niepełnosprawnych (j.t.: Dz.U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721 ze zm.) do
znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością
organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy
chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej
opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej
egzystencji, natomiast do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się
4
osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do
pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo
częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych. Sąd stwierdził,
że standardy w zakresie kwalifikowania oraz postępowania dotyczącego orzekania
o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności określone zostały w
rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca
2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności
(Dz.U. Nr 139, poz. 1328) a opinie biegłych sądowych wydane przed Sądem
Rejonowym i Okręgowym są z nimi zgodne. Analiza treści wskazanego
rozporządzenia w części dotyczącej zakresu naruszenia sprawności organizmu,
jaki bierze się pod uwagę przy kwalifikowaniu do znacznego, umiarkowanego i
lekkiego stopnia niepełnosprawności oraz analiza treści opinii biegłych sądowych,
w ocenie Sądu wskazywały jednoznacznie na konieczność oddalenia odwołania
ubezpieczonego od orzeczenia Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o
Niepełnosprawności w Województwie P. Zdaniem Sądu brak było przesłanek do
orzeczenia wyższego niż umiarkowany stopnia niepełnosprawności, albowiem, brak
było w przedmiotowej sprawie dostatecznych podstaw do skutecznego
zakwestionowania sporządzonych przez biegłych opinii, których treść
jednoznacznie wskazywała na wyłącznie umiarkowany stopień niepełnosprawności
co jest zgodne z orzeczeniem, którym strona się legitymuje. Ubezpieczony nie
podniósł żadnych rzeczowych argumentów, które mogłyby czynić opinie biegłych
niewiarygodnymi, ograniczając się jedynie stwierdzenia, że nie aprobuje opinii
biegłego laryngologa i wnosi o wyznaczenie innego biegłego. Wskazał na nowe
techniki komputerowe, które są skuteczniejsze, (k. 54). W kolejnym piśmie wskazał
na fakt przyznania mu aparatu słuchowego, co czyni opinię laryngologa niepełną.
Zasadnie jednak Sąd Rejonowy wskazał, że skoro opinia sporządzona przez M. K.
spełnia wymagania opinii rzetelnej i wyczerpującej, to Sąd nie ma obowiązku
uwzględniania wniosku strony o powołanie kolejnych biegłych celem wykonania
opinii, wyłącznie z uwagi na fakt, że dotychczasowe wnioski specjalisty nie są
wystarczająco korzystne dla strony. W ocenie Sądu A. M. z tego obowiązku nie
wywiązał się, albowiem jak wyżej wskazano jego zarzuty do opinii biegłego
laryngologa nie uzasadniały zasięgnięcia nowej opinii, zaś do opinii biegłych z
5
zakresu ortopedii i interny mimo każdorazowego zobowiązania Sądu do
ustosunkowania się do sporządzonych opinii biegłych, wnioskodawca nie wniósł
żadnych zastrzeżeń. Nie odniósł się także do opinii biegłego okulisty sporządzonej
na etapie postępowania odwoławczego. Wszyscy biegli zaś zgodnie stwierdzili, że
brak jest podstaw do zakwalifikowania ubezpieczonego do wyższego stopnia
niepełnosprawności. Biegli ortopeda, internista i okulista stwierdzili, że schorzenia
ubezpieczonego kwalifikują go wyłącznie do umiarkowanego stopnia
niepełnosprawności. Biegły laryngolog także ocenił, że schorzenia laryngologiczne
uzasadniają orzeczenie lekkiego stopnia niepełnosprawności. W świetle
powyższych, należycie umotywowanych opinii biegłych, wnioskodawca nie spełnia
kryteriów uznania go za osobę wymagającą pomocy przy zaspokajaniu potrzeb i
niezdolną do czynności samoobsługi. Ponowna analiza materiału dowodowego
zgromadzonego w sprawie nakazywała uznać, że stwierdzone u A. M. schorzenia
pozwalają orzec jedynie umiarkowany stopień niepełnosprawności. Sąd wskazał,
że przedmiotem orzeczenia Sądu pierwszej instancji poddanego kontroli
instancyjnej było wyłącznie orzeczenie wydane w przedmiocie żądania ustalenia
znacznego stopnia niepełnosprawności, dlatego wydając przedmiotowe orzeczenie,
nie uwzględnił tego, że biegły okulista uznał, że stwierdzone schorzenie oczne
uzasadnia umiarkowany stopień niepełnosprawności do lutego 2015 r. Wobec
powyższego Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację, nie
znajdując podstaw do jej uwzględnienia.
Wnioskodawca zaskarżył w całości skargą kasacyjną orzeczenie Sądu
drugiej instancji, wnosząc o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy
do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w G. oraz zasądzenie od organu
Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w
Województwie P. na rzecz wnioskodawcy kosztów procesu za pierwszą i drugą
instancję oraz kosztów postępowania kasacyjnego. Zaskarżonemu orzeczeniu
zarzucił naruszenie przepisów prawa procesowego, a w szczególności: - art. 233 §
1 k.p.c. przez brak wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału
dowodowego, poprzez ocenienie kwestii stopnia niepełnosprawności skarżącego
na podstawie pojedynczych opinii biegłych i nieuwzględnienie stanu zdrowia
skarżącego z uwzględnieniem całokształtu okoliczności sprawy, tj. łącznie
6
wszystkich zebranych w sprawie opinii biegłych, które to łącznie wskazują na
znaczny stopień niepełnosprawności, przy czym uchybienie to miało istotny wpływ
na wynik sprawy; - art. 232 zd. 2 k.p.c. oraz art. 285 § 2 k.p.c. poprzez
niedopuszczenie z urzędu łącznej opinii biegłych na okoliczność ustalenia stopnia
niepełnosprawności skarżącego, w sytuacji gdy poszczególne opinie biegłych nie
były wystarczające i miarodajne dla ustalenia stopnia niepełnosprawności
skarżącego; naruszenie przepisów prawa materialnego, a w szczególności: art. 4.
ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz
zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. Nr 123, poz. 776 ze zm.) poprzez
uznanie wnioskodawcy za osobę o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, w
sytuacji gdy wnioskodawca z uwagi na zły stan zdrowia jest niezdolny do
samodzielnej egzystencji oraz osobą niezdolną do pracy czyli osobą o znacznym
stopniu niepełnosprawności; - § 29 rozporządzenia Ministra Gospodarki, pracy i
polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o
niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz.U. Nr 139, poz. 1328),
poprzez uznanie wnioskodawcy za osobę o umiarkowanym stopniu
niepełnosprawności, w sytuacji gdy wnioskodawca z uwagi na zły stan zdrowia
wymaga stałej opieki i pomocy osób trzecich, co świadczy o znacznym stopniu
niepełnosprawności.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna jest nieuzasadniona. Skarżący oparł swoją skargę
kasacyjną na podstawie naruszenia przepisów postępowania, wskazując w jej
ramach naruszenie art. 232 zd. 2 k.p.c., 233 § 1 k.p.c., 285 k.p.c., poprzez
niedopuszczenie z urzędu łącznej opinii biegłych na okoliczność ustalenia stopnia
niepełnosprawności skarżącego, w sytuacji gdy poszczególne opinie biegłych nie
były wystarczające i miarodajne dla ustalenia stopnia niepełnosprawności
skarżącego. Ponadto w skardze podniesione zostało również naruszenie przepisów
prawa materialnego - art. 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji
zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych poprzez
uznanie wnioskodawcy za osobę o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, w
7
sytuacji gdy wnioskodawca z uwagi na zły stan zdrowia jest niezdolny do
samodzielnej egzystencji oraz osobą niezdolną do pracy czyli osobą o znacznym
stopniu niepełnosprawności oraz § 29 rozporządzenia Ministra Gospodarki, pracy i
polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o
niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności.
Tak uzasadnione podstawy kasacyjne prawa procesowego powiązane z
naruszeniem prawa materialnego wskazują na niezrozumienie pojęcia
niepełnosprawności, które zawiera art. 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o
rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych i
utożsamienie go z pojęciem niezdolności do pracy, określonym w art. 12 ustawy z
dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych (Dz.U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.). Tymczasem pojęcia te nie są
tożsame, a różnice między nimi występują zarówno w płaszczyźnie definicyjnej, jak
i w zakresie orzekania o każdym z tych stanów, które z kolei stanowią przesłankę
do przyznania innego rodzaju świadczeń bądź uprawnień. Zgodnie z art. 4 ust. 1 do
znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością
organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy
chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej
opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej
egzystencji. Z kolei w myśl art. 4 ust. 2 powołanej wyżej ustawy do umiarkowanego
stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu,
niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub
wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról
społecznych. A zatem warunkiem zaliczenia do umiarkowanego stopnia
niepełnosprawności jest nie tylko stopień naruszenia sprawności organizmu w
odniesieniu do zdolności do wykonywania zatrudnienia (a nie niezdolności do
pracy), ale także istnienie wymogu pomocy innej osoby w celu pełnienia ról
społecznych w związku z ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji.
Oznacza to, że omawiana ustawa wiąże zaliczenie do stopnia niepełnosprawności
ze zdolnością do wykonywania zatrudnienia, a nie z niezdolnością do pracy w
rozumieniu przepisów rentowych, a nadto z możliwością wypełniania ról
społecznych jako elementu uczestnictwa w życiu społecznym (por. również wyroki z
8
dnia 20 sierpnia 2003 r., II UK 386/02 – OSNP z 2004 nr 12, poz. 213 oraz z dnia
28 stycznia 2004 r., II UK 222/03 – OSNP z 2004 nr 19, poz. 340).
Powyższe rozważania niezbędne są dla oceny zasadności podstawy
zaskarżenia wskazanej w skardze kasacyjnej. Według art. 232 k.p.c. strony mają
obowiązek wskazywania dowodów dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą
skutki prawne, a w myśl zdania drugiego tego przepisu sąd może dopuścić dowód
nie wskazany przez stronę. Skorzystanie przez sąd z tej możliwości jest właściwe
wówczas, gdy uzna on rezultaty dotychczasowego postępowania za
niewystarczające dla wyjaśnienia sprawy, zaś strona nie potrafi sformułować
stosownego wniosku dowodowego. Z kolei zgodnie z art. 241 k.p.c. sąd orzekający
może zarządzić powtórzenie lub uzupełnienie postępowania dowodowego.
Potrzeba uzupełnienia postępowania dowodowego jest celowa w przypadku
zgłoszenia przez stronę nowych dowodów i twierdzeń bądź niedostateczności
zebranego materiału dowodowego. w niniejszej sprawie skarżący nie zgłaszał w
postępowaniu pierwszoinstancyjnym żadnych konkretnych uwag i zarzutów do
opinii biegłych - wskazał jedynie, że nie aprobuje opinii biegłego laryngologa, w
której kwestionuje sposób przeprowadzenia badania. Jego zdaniem badanie słuchu
winno zostać wykonane w oparciu o techniki komputerowe badania słuchu. Dopiero
w apelacji wnioskodawca powołał się na treść opinii biegłego z zakresu okulistyki w
sprawie … 856/11. Sąd drugiej instancji mając na względzie powyższe uznał za
konieczne uzupełnienie postępowania dowodowego o dowód z opinii biegłego z
zakresu okulistyki na okoliczność stopnia niepełnosprawności ubezpieczonego. W
ocenie biegłego schorzenia okulistyczne kwalifikowały ubezpieczonego do
umiarkowanego stopnia niepełnosprawności okresowo od października 2011 r. do
lutego 2015 r.
Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy nie naruszył art. 233 § 1 k.p.c.
Zgodnie ze wskazanym przepisem sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów
według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia
zebranego materiału. Ponieważ Sąd Okręgowy przeprowadzał postępowanie
dowodowe w ograniczonym zakresie odnoszącym się do występujących u
ubezpieczonego schorzeń narządu wzroku, w pozostałym zakresie, co do oceny
dowodów, art. 233 § 1 k.p.c. mógł zostać tylko pośrednio naruszony poprzez
9
sprzeczne z art. 382 k.p.c. zaakceptowanie nieprawidłowych ustaleń dokonanych
przez Sąd Rejonowy. Jednakże wskazać należy, że granice swobodnej oceny
dowodów może naruszyć tylko dowolna ocena zebranego materiału, brak
wszechstronnej oceny wszystkich istotnych dowodów lub ich ocena sprzeczna z
zasadami logicznego powiązania wniosków z ustalonym stanem faktycznym lub z
doświadczeniem życiowym (por. np. wyrok z dnia 19 czerwca 2001 r., II UKN
423/00 – OSNP z 2003, nr 5, poz. 37). W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy dokonał
ustaleń faktycznych w sposób niewadliwy, a zebrane dowody ocenił i rozważył
wszechstronnie i przekonująco, przyjmując na podstawie opinii biegłych, że
wnioskodawca ze względu na stopień naruszenia sprawności organizmu spełnia
warunki do zaliczenia go do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Istotnie -
stanowisko skarżącego, że niezdolność do pracy oceniana powinna być przez
pryzmat sumy stwierdzanych schorzeń, a więc najbardziej miarodajna jest w tym
względzie łączna opinia biegłych, mogłoby być ocenione jako zasadne, jednakże w
innym stanie faktycznym (por. wyroki SN z 7 kwietnia 1994 r., II URN 12/94,
OSNAPiUS nr 4/1994, poz. 71; z 5 marca 1997 r., II UKN 11/97, OSNAPiUS nr
22/1997, poz. 444; z 10 czerwca 1997 r., II UKN 156/97, OSNAPiUS nr 9/1998, poz.
276; uzasadnienie wyroku z 10 lutego 2000 r., II UKN 399/99, OSNAPiUS nr
15/2001, poz. 497). Dotyczyłoby to sytuacji, w której zachodzi potrzeba
zasięgnięcia opinii kilku biegłych, która w postępowaniu apelacyjnym nie wystąpiła.
Przeprowadzony w postępowaniu apelacyjnym dowód z opinii biegłego miał za
zadanie wyjaśnienie, czy nowy dowód dotyczący leczenia okulistycznego, który nie
był przedmiotem oceny Sądu pierwszej instancji i został podniesiony dopiero w
postępowaniu apelacyjnym, miał wpływ na uprzednio dokonaną ocenę stanu
zdrowia ubezpieczonego z punktu widzenia schorzeń uprzednio poddanych ocenie
prawnej Sądu na podstawie wiadomości specjalnych uzyskanych z opinii biegłych
przed Sądem pierwszej instancji. Dla oceny tej kwestii nie było konieczne
powoływanie biegłych innych specjalności, nie zachodziły więc warunki wydania
opinii łącznej. Sądy obu instancji porównały ustalony przez siebie niewadliwie stan
faktyczny ze stanem faktycznym podanym w hipotezie zastosowanej normy
prawnej, określonej w art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. stwierdzając,
że odpowiada on w swoich istotnych elementach stanowi faktycznemu
10
określonemu w tej normie. Skoro zaś podnoszone przez skarżącego w apelacji
okoliczności nie miały istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 227
k.p.c.), a postępowanie dowodowe przed Sądem pierwszej instancji nie było w
istotnym zakresie przez niego zakwestionowane, nie stanowiło to istotnego
uchybienia regułom swobodnej oceny dowodów i wszechstronnego rozważenia
zebranego materiału, a w konsekwencji nie miało istotnego wpływu na wynik
sprawy. Skoro zarzuty naruszenia przepisów postępowania okazały się
nieskuteczne, wiążąca jest podstawa faktyczna zaskarżonego wyroku (art. 39813
§
2 k.p.c.), z której wynika, że skarżący jest osobą niepełnosprawną w stopniu
umiarkowanym.
Mając na uwadze powyższe, Sąd Najwyższy na mocy art. 39814
k.p.c. orzekł
jak w sentencji.