Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II UZ 21/14
POSTANOWIENIE
Dnia 3 kwietnia 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący)
SSN Beata Gudowska (sprawozdawca)
SSN Halina Kiryło
w sprawie z wniosku M. B.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych o rentę z tytułu niezdolności do
pracy,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 3 kwietnia 2014 r.,
zażalenia wnioskodawcy na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 14 stycznia 2014 r.,
1. oddala zażalenie,
2. przyznaje radcy prawnemu M.P., Kancelaria Prawna, od
Skarbu Państwa, Sądu Apelacyjnego kwotę 120 zł (sto
dwadzieścia) z uwzględnieniem stawki należnego podatku od
towarów i usług tytułem zwrotu kosztów zastępstwa
procesowego w postępowaniu zażaleniowym.
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 14 stycznia 2014 r. Sąd Apelacyjny, Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych odrzucił skargę M. B. o wznowienie – z powodu
nieważności – postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu
Apelacyjnego z dnia 17 października 2012 r. Sąd stwierdził, że skarga nie została
oparta na ustawowej podstawie wznowienia wynikającej z art. 401 pkt 2 k.p.c.
2
Uznał, że nie stanowi takiej podstawy zarzucane w niej nieprawidłowe działanie
pełnomocnika procesowego.
W zażaleniu ubezpieczonego, obejmującym postanowienie Sądu drugiej
instancji w całości i zawierającym wniosek o jego uchylenie oraz przekazanie
sprawy do ponownego rozpoznania, zarzucono naruszenie art. 401 pkt 2 k.p.c.
„przez błędne przyjęcie, że zagadnienie prawidłowości działania pełnomocnika z
urzędu ustanowionego w postępowaniu apelacyjnym nie może stanowić przesłanki
wznowienia postępowania w postaci pozbawienia strony możności działania” oraz
art. 45 ust. 1 Konstytucji „przez nieuprawnione wnioskowanie, iż działanie
pełnomocnika z urzędu jest w każdym przypadku równoznaczne z działaniem
strony i w rezultacie brak podstaw do uznania, iż w niniejszej sprawie kwestia
prawidłowości działania pełnomocnika z urzędu jest okolicznością niespowodowaną
przez samą stronę”. Skarżący powołał tezę postanowienia Sądu Najwyższego z
dnia 3 marca 1997 r., III CKN 10/96 (OSP 1997 nr 9, poz. 172) i podkreślił, że nie
może ponosić negatywnych skutków procesowych działania swego pełnomocnika z
urzędu, gdyż z powodu braku fachowej wiedzy nie miał na te czynności żadnego
wpływu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Sformułowanie podstawy wznowienia w sposób odpowiadający art. 401 pkt 2
k.p.c. nie oznacza, że skarga opiera się na ustawowej podstawie, jeżeli już z
samego jej uzasadnienia wynika, iż podnoszona podstawa nie zachodzi (art. 410 §
1 k.p.c.; por. także postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 stycznia 1968 r.,
I CZ 122/67, OSNCP 1968 nr 8-9, poz. 154, uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 28
października 1981 r., I CO 5/81, OSNCP 1982 nr 5-6, poz. 77 oraz postanowienia
Sądu Najwyższego z dnia 30 maja 1996 r., I CRN 101/95, OSNC 1996 nr 10, poz.
138, z dnia 28 października 1999 r., II UKN 174/99, OSNAPiUS 2001 nr 4, poz. 133,
z dnia 12 października 2001 r., III AO 32/01, OSNAPiUS 2002 nr 18, poz. 449, z
dnia 7 lipca 2005 r., IV CO 6/05, Monitor Prawniczy 2006 nr 16, s. 880 oraz z dnia 9
maja 2008 r., II PZ 65/07, niepublikowane).
3
Tak też podnoszone przez skarżącego okoliczności są oderwane od
hipotezy art. 401 § 1 pkt 2 k.p.c., obejmującej brak należytej reprezentacji strony.
Nienależyta reprezentacja zachodzi wówczas, gdy w sprawie nie działał
przedstawiciel ustawowy osoby fizycznej niemającej zdolności procesowej (art. 66
k.p.c.), organ uprawniony do działania w imieniu osoby prawnej albo organizacji
mającej zdolność sądową (art. 67 k.p.c.), albo występujący w sprawie reprezentant
strony nie miał wymaganych przymiotów do występowania w tej roli. W tej sytuacji
strona, za którą w procesie działał jako jej pełnomocnik adwokat ustanowiony przez
sąd, nie jest nienależycie reprezentowana w rozumieniu tego przepisu. W
orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że niewłaściwe wykonywanie
obowiązków procesowych przez pełnomocnika strony, także adwokata
ustanowionego z urzędu, nie stanowi podstawy wznowienia postępowania
polegającej na pozbawieniu strony możności działania (por. uchwałę Sądu
Najwyższego z dnia 14 kwietnia 1980 r., III CZP 19/80, OSNCP 1980 nr 11, poz.
205 i postanowienia z dnia 17 grudnia 1996 r., III CKN 17/96, niepublikowane, z
dnia 9 czerwca 2000 r., I PKN 277/00, OSNAPiUS 2002 nr 1, poz. 15, z dnia 12
października 2001 r., III AO 32/01, OSNAPiUS 2002 nr 18, poz. 449, z dnia 26
marca 2003 r., II CZ 26/03, OSNC 2004/6 p. 95 z glosą A. Góry-Błaszczykowskiej,
Przegląd Sądowy 2006 nr 6, s. 163 oraz z dnia 24 lutego 2006 r., II CZ 1/06,
niepublikowane). Odmienne - pojedyncze i odosobnione - orzeczenie w
postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 3 marca 1997 r., III CKN 10/96 (OSP
1997 nr 9, poz. 172 z glosą W. Broniewicza tamże oraz glosą Z. Krzemińskiego,
Monitor Prawniczy 1998 nr 4, s. 148) nie zasługuje na aprobatę i zostało poddane
w piśmiennictwie uzasadnionej krytyce.
W konsekwencji należy stwierdzić, że jakkolwiek ubezpieczony formalnie
powołał ustawową podstawę wznowienia, to w rzeczywistości podstawa ta – także
w świetle samego uzasadnienia skargi – nie występuje. Odrzucenie skargi przez
Sąd Apelacyjny było w tej sytuacji uzasadnione (art. 410 § 1 k.p.c.), toteż Sąd
Najwyższy zażalenie na jego postanowienie oddalił (art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.). Z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej zasądzono na rzecz
pełnomocnika skarżącego wynagrodzenie stosownie do § 19 rozporządzenia
Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
4
adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej z urzędu (jednolity tekst: Dz.U. z 2013 r., poz. 461).

II UZ 21/14

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia