Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 marca 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku – Wydział I Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 6 marca 2013 r. w Gdańsku na rozprawie

sprawy z powództwa T. K., M. J., Z. K. (1), W. K. (1), E. W., E. K. (1), W. K. (2), A. W., A. M. i J. L.

przeciwko (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w G.

o uchylenie uchwały

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku

z dnia 28 sierpnia 2012 r. sygn. akt I C 240/12

oddala apelację.

Na oryginale właściwe podpisy.

Sygn. akt I ACa 923/12

UZASADNIENIE

Powodowie T. K., M. J., Z. K. (2), W. K. (1), E. W., E. K. (1), W. K. (2), A. W., A. M. i J. L. pozwem z dnia 9 lutego 2012 r. wnieśli przeciwko (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w G. żądanie uchylenia uchwały o nr (...)/2011 Zarządu Spółdzielni z dnia 28 listopada 2011r. w sprawie określenia przedmiotu odrębnej własności lokali w nieruchomości położonej przy ul. (...) oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz powodów kosztów procesu według norm przepisanych. Zdaniem powodów zaskarżona uchwała w świetle wyroków Sądu Okręgowego w Gdańsku, Sądu Apelacyjnego i Sądu Najwyższego zapadłych w sprawach z udziałem pozwanej spółdzielni narusza podlegające ochronie interesy ekonomiczne powodów pozostając niezgodna z obowiązującym prawem, co uzasadnia jej uchylenie.

Pozwana spółdzielnia w odpowiedzi na pozew wniosła o jego oddalenie w całości i zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy w Gdańsku wyrokiem z dnia 28 sierpnia 2012r. w sprawie I C 240/12 uchylił zaskarżoną uchwałę, oddalił powództwo w stosunku do W. K. (2) oraz orzekł o kosztach procesu.

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd I instancji oparł na następujących ustaleniach oraz rozważaniach:

Powodowie T. K., M. J., Z. K. (2), W. K. (1), E. W., E. K. (1), A. W., A. M. i J. L. są mieszkańcami budynku położonego w G. przy ul. (...). Przysługują im własnościowe spółdzielcze prawa do lokali w tym budynku. Powód W.­ K. posiada własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego w budynku przy ul. (...) w G., jak i pozostaje członkiem pozwanej spółdzielni mieszkaniowej. Zamieszkuje ze swoją narzeczoną w lokalu nr (...) przy ul. (...) w G., z którego korzysta na zasadzie użyczenia. Do tego lokalu nie przysługują mu żadne inne prawa.

W ramach inwestycji tj. budowy położonego w G. przy ul. (...) jego mieszkańcy ponieśli koszt budowy drogi wewnętrznej prowadzącej od ul. (...) do budynku i parkingu znajdującego się przed budynkiem. Ilość miejsc postojowych na tym parkingu odpowiada ilości lokali mieszkalnych znajdujących się w przylegającym budynku. Droga dojazdowa do budynku jest drogą wewnętrzną prowadzącą wyłącznie do tego budynku. Do innych budynków znajdujących się na osiedlu prowadzi chodnik dla pieszych. Przy rozpoczęciu inwestycji zarząd spółdzielni zapewniał mieszkańców, że ilość miejsc postojowych będzie odpowiadała ilości lokali znajdujących się w tym budynku.

W dniu 4 listopada 2008r. Zarząd (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w G. podjął uchwałę w sprawie określenia przedmiotu odrębnej własności lokali w nieruchomości przy ul. (...) w G.. Jako nieruchomość wspólną wydzielono wyłącznie grunt wokół budynku z wyłączeniem drogi dojazdowej oraz parkingu. Członkowie spółdzielni będący mieszkańcami budynku położonego przy ul. (...) wystąpili do zarządu o zmianę projektu uchwały i uwzględnienie w wykazie części wspólnych należących do tej nieruchomości drogi dojazdowej do budynku oraz miejsc postojowych, a także określenie wielkości udziałów dla poszczególnych lokali w części działki stanowiącej miejsca postojowe.

W dniu 30 grudnia 2008r. zarząd pozwanej spółdzielni podjął uchwałę o nieuwzględnieniu w/w wniosku dotyczącego zmiany projektu uchwały zarządu o nr (...)/2008 z dnia 4 listopada 2008r. w sprawie określenia przedmiotu odrębnej własności lokali usytuowanych w budynku przy ul. (...). W dniu 4 lutego 2009r. mieszkańcy budynku wnieśli do Sądu Okręgowego w Gdańsku pozew przeciwko (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w G. o uchylenie uchwały. Wyrokiem z dnia 15 czerwca 2009r. w sprawie I C 168/09 Sąd Okręgowy w Gdańsku uchylił uchwałę zarządu nr(...)/2008. Apelacja pozwanej spółdzielni od tego wyroku została oddalona wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 13 listopada 2009r. w sprawie I ACa 987/09. Sąd Najwyższy wyrokiem z dnia 26 listopada 2010r. w sprawie IV CSK 269/10 oddalił skargę kasacyjną pozwanej spółdzielni.

W dniu 12 maja 2011r. Zarząd (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w G. podjął uchwałę nr (...)/2011 w sprawie określenia przedmiotu odrębnej własności lokali w nieruchomości przy ul. (...). W uchwale tej określono przedmiot odrębnej własności lokali w nieruchomości. Droga dojazdowa do budynku oraz parking nie zostały ujęte jako części składowe nieruchomości wspólnej. Spółdzielnia zobowiązała się do ustanowienia służebności gruntowej przejazdu i przechodu przez działkę (...) stanowiącą jej własność położoną przy ul. (...) na rzecz każdorazowego właściciela nieruchomości położonej przy ul. (...). Zarząd spółdzielni stwierdził, że ustanowienie służebności stanowi usunięcie niedogodności mogącej prowadzić do uzależnienia korzystania z dróg i parkingów od decyzji spółdzielni.

Wnioskiem z dnia 21 czerwca 2011r. zainteresowani wystąpili do Zarządu pozwanej Spółdzielni o zmianę uchwał o nr(...)/11 z dnia 12 maja 2011r. poprzez uwzględnienie w wykazie części wspólnych należących do nieruchomości S. 5,6,7 drogi dojazdowej do budynku oraz miejsc postojowych, czyli parkingu, a także określenie wielkości udziałów dla poszczególnych lokali w części działki stanowiącej miejsca postojowe. Pozwana spółdzielnia poinformowała zainteresowanych o nieuwzględnieniu wniosku doręczając uchwałę z dnia 12 maja 2011r. nr (...).

W dniu 1 sierpnia 2011r. mieszkańcy budynku przy ul. (...) T. K., Z. K. (2), E. K. (2), M. J., E. W. i W. K. (1) wnieśli pozew do Sądu Okręgowego w Gdańsku przeciwko (...) Spółdzielni Mieszkaniowej o uchylenie uchwały z dnia 12 maja 2011r. o nr (...). Wyrokiem z dnia 24 października 2011r. w sprawie I C 1128/11 Sąd Okręgowy w Gdańsku uchylił uchwałę zarządu spółdzielni o nr (...) z dnia 12 maja 2011r. w sprawie określenia przedmiotu odrębnej własności lokali w nieruchomości położonej przy ul. (...).

W dniu 28 listopada 2011r. Zarząd (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w G. podjął uchwałę o nr (...)/2011 w sprawie określenia przedmiotu odrębnej własności lokali w nieruchomości położonej przy ul. (...). W uchwale tej określono przedmiot odrębnej własności lokali w nieruchomości w następujący sposób: oznaczenie nieruchomości - działka nr (...) o powierzchni 1468 m ^{( 2)}, stanowiąca własność pozwanej, budynek S. 5-7, trzyklatkowy, całkowicie podpiwniczony, o powierzchni użytkowej 28 mieszkań (...).820,3 m ^{( 2)}, powierzchni przynależnych 175,4 m ^{( 2)} oraz powierzchni części wspólnych 430,8 m ^{( 2)}, przy czym 198,3 m ^{( 2)} stanowi komunikacja. Wykaz części wspólnych w nieruchomości przedstawiono w załączniku nr 5 do uchwały. W §(...) tej uchwały (...) Spółdzielnia Mieszkaniowa w G. zobowiązała się do ustanowienia służebności gruntowej przejazdu i przechodu przez działkę o nr (...), objętą Kw nr (...) położoną w G. przy ul. (...) rzecz każdorazowego właściciela nieruchomości położonej w G. przy ul. (...)-7, działka nr (...), KW (...). W skład nieruchomości wspólnej nie weszła droga dojazdowa do budynku, ani znajdujący się przy tym budynku parking.

Pismem z dnia 30 listopada 2011r. Zarząd spółdzielni poinformował członków spółdzielni, że nastąpiła zmiana § 2 uchwały poprzez dodanie słowa „nieodpłatnej” służebności gruntowej. Członkowie spółdzielni będący mieszkańcami budynku przy ul. (...) wnioskiem z dnia 23 grudnia 2011r. wystąpili o zmianę uchwały nr (...)/2011 poprzez uwzględnienie w wykazie części wspólnych należących do nieruchomości drogi dojazdowej do budynku oraz miejsc postojowych, czyli parkingu, a także określenie wielkości udziałów dla poszczególnych lokali w części działki stanowiącej miejsca postojowe. Spółdzielnia pismem z dnia 9 stycznia 2012r. poinformowała zainteresowanych, iż nie znalazła podstaw do zmiany przedmiotowej uchwały. Powodowie zaskarżyli uchwałę w dniu 9 lutego wnosząc pozew w niniejszej sprawie.

Sąd Okręgowy uznał, że bezspornym w sprawie było zachowanie przez powodów terminu do zaskarżenia uchwały z dnia 28 listopada 2011r. nr (...) określonego w art. 43 ust. 5 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o spółdzielniach mieszkaniowych.

Następnie Sąd I instancji odniósł się do kwestii legitymacji czynnej każdego z powodów oceniając ją także w świetle art. 43 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Sąd wskazał, że okolicznością bezsporną, jak i wynikającą z akt sprawy było, że wszyscy powodowie, poza W. K. (2) pozostają osobami uprawnionymi do żądania przeniesienia na nich własności lokali znajdujących się w przedmiotowym budynku przy ul. (...) w G.. Osoby te posiadają lokale mieszczące się we wskazanym budynku, zaś zaskarżona uchwała dotyczy bezpośrednio ich uprawnień do przyszłej nieruchomości wspólnej. Sąd Okręgowy uznał, że powód W. K. (2), który wprawdzie jest członkiem pozwanej spółdzielni, lecz przysługuje mu własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego w budynku położonym w innym budynku, nie pozostawał osoba uprawnioną do zaskarżenia wskazanej uchwały, gdyż nie dotyczy ona nieruchomości, w której może on się ubiegać o uzyskanie prawa odrębnej własności lokalu, jak również zaskarżona uchwała nie naruszała jego interesu prawnego bądź uprawnień w inny sposób. W związku z tym Sąd Okręgowy oddalił powództwo wniesione przez W. K. (2) na podstawie art. 43 ust. 1 i 5 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych a contrario.

Odnosząc się do zasadności żądania pozostałych powodów Sąd I instancji uznał, że zasługiwało ono na uwzględnienie. Sąd Okręgowy wskazał, że jak wynika ze zgromadzonego materiału dowodowego zarówno miejsca postojowe zlokalizowane w pobliżu budynku przy ul. (...), jak i wewnętrzna droga dojazdowa są funkcjonalnie i użytkowo powiązane z możliwością prawidłowego korzystania z tego budynku. Określenie nieruchomości wspólnej w zaskarżonej uchwale zostało zdaniem Sądu Okręgowego dokonane z naruszeniem interesów ekonomicznych powodów zasługujących na ochronę w świetle art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 czerwca 1994r. o własności lokali w zw. z art. 42 ust. 3 i 4 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Uchwała o wyodrębnieniu lokali powinna zawierać oznaczenie nieruchomości obejmującej budynek wraz z gruntem do niego przynależnym oraz określenie udziałów właścicieli poszczególnych lokali w nieruchomości wspólnej. Nieruchomością wspólną jest natomiast grunt oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli wyodrębnionych lokali. O zaliczeniu konkretnego elementu infrastruktury do nieruchomości wspólnej właścicieli wyodrębnianych lokali decydują przede wszystkim względy funkcjonalne. Jak stwierdził Sąd Najwyższy w uchwale z 20 listopada 2009r. (III CZP 95/09, OSNC 2010, nr 5, poz. 73), nieruchomość wspólna powinna zapewniać dostęp do drogi publicznej oraz niezbędną infrastrukturę np. parking. Przyszłym właścicielom wyodrębnianych lokali przysługuje prawo do udziałów w nieruchomości spełniającej takie warunki, a jego ochrony dochodzić mogą przede wszystkim w drodze powództwa o uchylenie uchwały na podstawie art. 43 ust. 5 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych (tak: Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 26.11.2010r., IV CSK 269/10).

Sąd I instancji zauważył, iż okolicznościami bezspornymi w niniejszym postępowaniu było, że miejsca postojowe zlokalizowane na parkingu przy przedmiotowym budynku stanowią funkcjonalną całość z budynkiem, w którym ma dojść do wyodrębnienia lokali. Budowę parkingu sfinansowali w całości mieszkańcy tego budynku. Lokalizacja tych miejsc uzasadnia korzystanie z nich przez mieszkańców budynku przy ul. (...) w G.. Przy wznoszeniu wskazanego budynku spółdzielnia zapewniała wszystkich mieszkańców, że ilość lokali będzie odpowiadała ilości miejsc postojowych, co zostało zrealizowane. Również poza sporem stron pozostawała okoliczność, że mieszkańcy przedmiotowego budynku sfinansowali powstanie drogi wiodącej od ul. (...) do ich budynku. Droga ta stanowi dojazd do tego budynku, korzystają z niej jego mieszkańcy. Infrastruktura ta zapewnia dostęp do drogi publicznej oraz możliwość parkowania pojazdów. Zarówno droga dojazdowa, jak i miejsca parkingowe, tworzą całość architektoniczno-przestrzenną z budynkiem zajmowanym przez powodów.

Sąd pierwszej instancji zauważył, iż jak wynika z treści zaskarżonej uchwały z dnia 28 listopada 2011r. o nr (...) różni się ona w zakresie swej treści od poprzedniej uchwały z dnia 12 maja 2011r. dotyczącej określenia przedmiotu odrębnej własności lokali we wskazanej nieruchomości o nr (...) dodaniem w §(...)uchwały wyrazu „nieodpłatnej" w odniesieniu do mającej być ustanowioną służebności przejazdu i przechodu. Zmiana ta, w ocenie Sądu Okręgowego, nie skutkowała poprawnością zaskarżonej uchwały, która nadal winna być kwalifikowana jako naruszająca interesy ekonomiczne uprawnionych powodów.

Okoliczność, że mieszkańcy sfinansowali wskazane powyżej elementy infrastruktury przemawia za uznaniem, że elementy te miały służyć wyłącznie przyszłym właścicielom tych lokali i stanowiły inwestycję poczynioną na ich rzecz. Osoby te winny mieć możliwość uzyskania rzeczywistego wpływu na sposób korzystania z tych urządzeń, jak i uczestniczenia w zarządzeniu tymi elementami infrastruktury. Postulatu tego nie realizuje ustanowienie służebności gruntowej (także nieodpłatnej) opisanej w treści zaskarżonej uchwały. Z treści zaskarżonej uchwały wynika bowiem uzależnienie możliwości swobodnego korzystania przez powodów z należących do nich lokali i drogi dojazdowej do nieruchomości od decyzji Spółdzielni, której przysługiwałoby prawo do, określenia zasad używania parkingu i drogi dojazdowej. Wskazany stan rzeczy winien być również rozpatrywany w kontekście obniżenia wartości rynkowej nieruchomości. Przy takim ukształtowaniu treści zaskarżonej uchwały kwestią wymagającą rozważenia pozostaje także ewentualnie rozliczenie poczynionych na gruncie spółdzielni nakładów.

Sąd Okręgowy wskazał, że treść służebności gruntowej została w zaskarżonej uchwale określona nieprecyzyjnie, w szczególności zaś z treści § (...) uchwały nie wynika by powodowie mieli zapewnioną możliwość korzystania z parkingu i jaki byłby zakres tego korzystania. Zdaniem Sądu I instancji zaskarżona uchwała nie może stanowić podstawy do trwałego ukształtowania stosunków własnościowych dotyczących spornej nieruchomości wspólnej jako naruszająca interes prawny i uprawnienia legitymowanych do jej zaskarżenia powodów. Mimo poniesienia kosztów budowy wskazanych elementów infrastruktury w oparciu o zaskarżoną uchwałę powodowie zostaliby pozbawieni możliwości uczestniczenia w zarządzaniu nimi, przy jednoczesnym braku jednoznacznego określenia istnienia możliwości i sposobu korzystania z parkingu.

Ponadto w ocenie Sądu Okręgowego podnoszona przez pozwaną spółdzielnię okoliczność, iż zaskarżona uchwała koreluje z treścią uchwały nr 9, podjętej w 2011 roku przez Walne Zgromadzenie Spółdzielni, odmawiającej określenia granic przedmiotowej nieruchomości wspólnej w sposób wnioskowany przez powodów (jako obejmujących parking i drogę dojazdową do działki o nr (...)) nie ma wpływu na rozstrzygnięcie niniejszej sprawy. Jak bowiem wskazano powyżej uchwała ta w obecnym kształcie niewątpliwie nadal narusza uprawnienia legitymowanych do jej zaskarżenia powodów, co uzasadnia jej uchylenie. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 26 listopada 2010r. (IV CSK 269/10) dotyczącym wcześniejszej uchwały, należy podkreślić, że: „uchylenie zaskarżonej uchwały nie oznacza, że obszar i kształt nieruchomości wspólnej musi być przez Spółdzielnię wyznaczony dokładnie tak, jak wskazują na to powodowie w uzasadnieniu pozwu, natomiast oznacza, iż Spółdzielnia ma obowiązek uwzględnienia przy określaniu granic nieruchomości wspólnej, która przypadnie powodom także tych ich interesów ekonomicznych i gospodarczych, które zostały pominięte przy podejmowaniu zaskarżonej uchwały." Sąd Okręgowy wskazał, że w pełni podziela to stanowisko podkreślając, że rozstrzygnięcie niniejszego procesu sprowadza się do oceny prawidłowości zaskarżonej uchwały w świetle treści art. 43 ust 5 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych i pozostałych powołanych przepisów. Określenie przedmiotu odrębnej własności lokali w nieruchomości przy ul. (...) w G. pozostaje bowiem w gestii pozwanej spółdzielni mieszkaniowej, która powinna zastosować w tej mierze rozwiązania adekwatne do całokształtu okoliczności sprawy, a szczególności uwzględnić wskazane interesy mieszkańców przedmiotowego budynku.

Sąd I instancji uznał, że z przedstawionych przez pozwaną okoliczności i dowodów nie wynika, by prawidłowe ukształtowanie przedmiotowej nieruchomości wspólnej miało skutkować naruszeniem uprawnień pozostałych członków spółdzielni, przy czym w istocie kwestie związane z prawidłowością wyodrębniania innych nieruchomości wspólnych na gruntach pozwanej spółdzielni nie pozostawały przedmiotem niniejszego procesu. Dlatego też, mając na uwadze powyższe rozważania, na podstawie art. 43 ust 5 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych oraz pozostałych powołanych powyżej przepisów Sąd Okręgowy uchylił zaskarżoną uchwałę.

O kosztach postępowania Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 108 § 1 kpc w zw. z art. 98 kpc zgodnie z zasadą odpowiedzialności stron za wynik procesu obciążając nimi pozwaną jako stronę przegrywającą sprawę co do zasady. Jednocześnie, uwzględniając wynik sprawy sprowadzający się do uchylenia zaskarżonej uchwały zgodnie z żądaniem pozwu, Sąd I instancji na podstawie art. 102 kpc na zasadach słuszności odstąpił od obciążania powoda W. K. (2) kosztami procesu na rzecz strony przeciwnej, mimo iż nie był on osobą legitymowaną do jej zaskarżenia.

Apelację od powyższego wyroku wywiodła pozwana spółdzielnia zaskarżając go w całości i zarzucając:

- naruszenie przepisu art. 43 ust 5 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o spółdzielniach mieszkaniowych polegające na jego błędnej wykładni i przyjęciu, iż uchwała Zarządu pozwanej z dnia 28 listopada 2011r. o nr (...) narusza interes prawny i uprawnienia powodów;

- naruszenie przepisu art. 18 ust 1 ustawy z dnia 16 września 1982r. prawo spółdzielcze polegające na tym, że uchylenie uchwały Zarządu pozwanej z dnia 28 listopada 2011r. nr (...) nie narusza prawa innych członków Spółdzielni do korzystania z miejsc parkingowych.

Wskazując na powyższe zarzuty skarżąca spółdzielnia wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powodów kosztów procesu.

W uzasadnieniu skarżąca wskazała, że zaskarżona uchwała wbrew stanowisku Sądu I instancji w żaden sposób nie narusza interesu prawnego i uprawnienia powodów. Wręcz przeciwnie zaskarżona uchwała umożliwia bezkonfliktowy, bezkolizyjny sposób korzystania przez powodów z parkingu położonego wokół budynku przy ul. (...) w G.. Ustanowienie nieodpłatnej służebności powoduje możliwość korzystania z miejsc parkingowych i nie będzie utrudniało sprawowania przez przyszłą wspólnotę zarządu nieruchomości. Zdaniem pozwanej zaskarżona uchwała wypełnia również dyspozycję określoną w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 26 listopada 2010 r. (sygn. akt IV CSK 269/10), jako że Spółdzielnia ustanawiając nieodpłatną gruntową niewątpliwie uwzględniła interesy ekonomiczne i gospodarcze powodów. Pozwana zwróciła uwagę, iż wybudowanie parkingu i drogi nie może być oceniane w oderwaniu od praw pozostałych członków spółdzielni, którzy mają prawo do korzystania z parkingów osiedlowych. Nieruchomość przy ul. (...) stanowi bowiem część większego osiedla obejmującego również budynki przy ul. (...). Mieszkańcy tych budynków również sfinansowali przynależne do nich drogi i parkingi. W ocenie pozwanej zaskarżona uchwała w sposób równy traktuje zarówno członków zamieszkałych przy ul. (...), jak również członków zamieszkałych przy ul. (...) i tym samym zostaje wypełniona dyspozycja przepisu art. 18 ust 1 prawa spółdzielczego mówiąca o równych prawach i obowiązkach członków.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja pozwanej nie zasługiwała na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 382 k.p.c. postępowanie apelacyjne polega na merytorycznym rozpoznaniu sprawy, a wydane orzeczenie musi opierać się na jego własnych ustaleniach faktycznych i prawnych Sądu II instancji. Mając na uwadze ekonomikę procesową Sąd II instancji pragnie wskazać, że wydane przez siebie orzeczenie oparł na prawidłowo dokonanych ustaleniach faktycznych sądu I instancji, które to ustalenia aprobuje i przyjmuje za własne, jak również zastosowaną przez ten sąd wykładnię prawa materialnego i procesowego. Mając to na uwadze Sąd drugiej instancji uznał za zbyteczne powtarzanie ustaleń i ocenę prawną dokonaną przez Sąd I instancji (patrz wyrok SN z dnia 16 lutego 2005r., sygn. akt IV CK 526/04).

Zdaniem Sądu Apelacyjnego niezasadny był zarzut naruszenia art. 43 ust. 5 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Istotne było czy zaskarżona uchwała naruszała interes prawny lub uprawnienia powodów.

Jak to już wyjaśnił Sąd Najwyższy w wyroku w sprawie IV CSK 269/10 pojęcie "naruszonego uprawnienia" powinno być odnoszone przede wszystkim do interesów prawnych skarżącego o charakterze ekonomicznym i socjalnym.

Odnosząc te uwagi do okoliczności niniejszej sprawy ustalonych przez Sąd I instancji należy stwierdzić, że określenie przez pozwaną Spółdzielnię elementów nieruchomości wspólnej w zaskarżonej uchwale zostało dokonane z naruszeniem interesów ekonomicznych powodów, zasługujących na ochronę w świetle art. 3 ust. 2 ustawy z 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tekst jedn.: Dz. U. z 2000, Nr 80, poz. 903) w zw. z art. 42 ust. 4 u.s.m. oraz art. 42 ust. 2 pkt 1 i ust. 3 u.s.m. Zgodnie z tymi przepisami, uchwała o wyodrębnieniu lokali powinna zawierać oznaczenie nieruchomości obejmującej budynek wraz z gruntem do niego przynależnym oraz określenie udziałów właścicieli poszczególnych lokali w nieruchomości wspólnej. Nieruchomością wspólną jest natomiast grunt oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali wyodrębnianych lokali. O zaliczeniu konkretnego elementu infrastruktury do nieruchomości wspólnej właścicieli wyodrębnianych lokali decydują przede wszystkim względy funkcjonalne, nieruchomość wspólna powinna zapewniać dostęp do drogi publicznej oraz niezbędną infrastrukturę (m.in. parkingi). Przyszłym właścicielom wyodrębnianych lokali przysługuje prawo do udziałów w nieruchomości spełniającej takie warunki, a nie w ograniczonym prawie rzeczowym jakim jest służebność nawet nieodpłatna.

Z ustaleń Sądu Okręgowego i sądów w poprzednich postępowaniach wynika, że parking stanowi funkcjonalną całość z budynkiem, w którym ma dojść do wyodrębnienia lokali. Jego budowa została w całości sfinansowana przez mieszkańców budynku, w którym ma dojść do wyodrębnienia lokali i wyłącznie te osoby korzystają z urządzonych przy budynku miejsc parkingowych. Z ustaleń faktycznych wynika także, iż osoby te sfinansowały również budowę drogi dojazdowej do budynku, w którym znajdują się ich mieszkania i przede wszystkim one korzystają z tej drogi. Parking i droga pozwalają na zaspokojenie podstawowych potrzeb właścicieli lokali w budynku, umożliwiając im dostęp do drogi publicznej oraz możliwość parkowania pojazdów. Zarówno droga dojazdowa (prowadząca jedynie do tego budynku), jak i miejsca parkingowe (w liczbie równej liczbie mieszkań w budynku) tworzą całość architektoniczno-przestrzenną z budynkiem zajmowanym przez powodów. Skoro wyłącznie powodowie sfinansowali budowę tych obiektów infrastruktury przestrzennej, to gdyby miały one pozostać własnością spółdzielni, konieczne byłoby przeprowadzenie rozliczenia obu stron z nakładów poczynionych przez powodów na ten grunt, czego zaskarżona uchwała nie czyni. Nie zostało przez pozwaną dowiedzione by istniała potrzeba by spółdzielnia miała pozostać właścicielem lub współwłaścicielem nieruchomości i użytkownikiem lub współużytkownikiem wieczystym gruntu z tego tytułu, że jest to konieczne dla realizowania jej statutowych celów ( miało służyć prowadzeniu przez spółdzielnię działalności wytwórczej, budowlanej, handlowej, usługowej, społecznej, oświatowo-kulturalnej, administracyjnej i innej, zabudowane budynkami i innymi urządzeniami, 2) nieruchomości zabudowane urządzeniami infrastruktury technicznej, w tym urządzeniami i sieciami technicznego uzbrojenia terenu związanymi z funkcjonowaniem budynków lub osiedli, z zastrzeżeniem art. 49 k.c., 3) nieruchomości niezabudowane.

Nie może odnieść zamierzonego skutku argumentacja pozwanej spółdzielni, że przyznanie powodom możliwości swobodnego prawa korzystania z miejsc postojowych na parkingu w ramach nieodpłatnej służebności w żaden sposób nie narusza interesu prawnego i uprawnień powodów. Zdaniem Sądu Apelacyjnego ustanowienie takiego ograniczonego prawa rzeczowego nie stanowi realizacji praw powodów z tytułu posiadania uprawnień do lokali. Droga wewnętrzna oraz miejsca parkingowe są elementami infrastruktury, które mają służyć wyłącznie mieszkańcom budynku przy ul. (...). Zostały one sfinansowane przez mieszkańców tych budynków i stanowią wraz z wyodrębnioną nieruchomością funkcjonalną całość pozwalającą na niezakłócone z niej korzystanie. Na skutek zaskarżonej uchwały przewidującej ustanowienie nieodpłatnej służebności droga dojazdowa i miejsca parkingowe nadal pozostają wyłączone z tej całości, a uchwała narusza uprawnienia powodów kształtując w niekorzystny dla nich sposób stosunki własnościowe.

Wbrew twierdzeniom skarżącej, Sąd Okręgowy nie poczynił takich ustaleń, na podstawie których można by wnioskować, że przez włączenie obu obiektów infrastruktury tj. drogi dojazdowej i miejsc parkingowych w skład nieruchomości wspólnej mogło dojść do naruszenia prawa innych członków spółdzielni do korzystania z tych obiektów. Wniosek o ścisłym związku między parkingiem i drogą dojazdową a budynkiem, którego dotyczy zaskarżona uchwała, potwierdza fakt, że kosztami ich budowy Spółdzielnia obciążyła wyłącznie właścicieli tych lokali, a to pozwala uznać, że inwestycje te zostały dokonane wyłącznie na rzecz mieszkańców budynku przy ul. (...).

Należy zauważyć, że uchwała o wyodrębnieniu lokali z nieodpłatnym prawem do korzystania z miejsc parkingowych oraz służebnością dojazdu prowadzi w istocie do faktycznego uzależnienia możliwości swobodnego korzystania przez powodów z należących do nich lokali i drogi dojazdowej do nieruchomości od decyzji Spółdzielni, której przysługiwałoby prawo do określenia zasad używania parkingu i drogi dojazdowej. Natomiast inna była by sytuacja gdyby w grę wchodził udział w prawie własności tych nieruchomości związany z lokalem, gdzie spółdzielnia nie miałaby prawa ingerowania w takie prawo własności. Nie zmienia tego okoliczność, że powodowie mogliby korzystać z drogi i parkingu w ramach służebności skoro właścicielem tych elementów infrastruktury pozostawałaby pozwana. Sytuacja taka mogłaby prowadzić do zasadniczych utrudnień w sprawowaniu zarządu nieruchomością wspólną oraz istotnie obniżyłaby wartość rynkową nieruchomości należących do powodów. Na marginesie należy zauważyć, że z okoliczności faktycznych sprawy wynika, iż usytuowanie drogi dojazdowej i parkingu wyklucza konieczność korzystania z nich przez mieszkańców innych ulic osiedla albowiem droga dojazdowa prowadzi jedynie do spornego parkingu. Należy zatem uznać, że również ze względów natury praktycznej niemożliwym jest, aby włączenie drogi i parkingu do nieruchomości wspólnej w jakikolwiek sposób miało naruszyć prawo innych członków spółdzielni do korzystania z miejsc parkingowych.

W tym stanie rzeczy, nie znajdując podstaw do uwzględnienia apelacji Sąd Apelacyjny na mocy art. 385 k.p.c. orzekł, jak w sentencji.

(...)