Ts 122/07
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
234/4/B/2009
POSTANOWIENIE
z dnia 20 lipca 2009 r.
Sygn. akt Ts 122/07
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Andrzej Rzepliński – przewodniczący
Teresa Liszcz – sprawozdawca
Wojciech Hermeliński,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 kwietnia 2008 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Stanisława K.,
p o s t a n a w i a:
nie uwzględnić zażalenia.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 1 czerwca 2007 r. skarżący zarzucił, że art. 1302 § 3 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.; dalej: k.p.c.) w zakresie, w jakim różnicuje sytuację stron procesu cywilnego w zależności od tego, czy są reprezentowane przez profesjonalnych pełnomocników, jest niezgodny z art. 2, art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1, art. 45 ust. 1, art. 77 ust. 2 i art. 78 w zw. z art. 176 ust. 1 Konstytucji, oraz że art. 373 w zw. z art. 3941 § 2 w zw. z art. 3982 § 1 k.p.c. w zakresie wyłączającym dopuszczalność skutecznego środka odwoławczego od orzeczenia w przedmiocie odrzucenia apelacji przez sąd drugiej instancji naruszają art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1, art. 45 ust. 1, art. 77 ust. 2 i art. 78 w zw. z art. 176 ust. 1 Konstytucji. Ponadto skarżący podniósł, że art. 1302 § 3, art. 370, art. 373 w zw. z art. 1261 § 3 k.p.c. w zw. z art. 21 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398, ze zm.; dalej: u.k.s.c.) w zakresie, w jakim dopuszczają pozbawienie strony reprezentowanej przez profesjonalnego pełnomocnika skutecznego środka odwoławczego i możliwości merytorycznego rozpoznania sprawy są niezgodne z art. 2, art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1, art. 45 ust. 1, art. 77 ust. 2 i art. 78 ust. 2 w zw. z art. 176 Konstytucji. W ocenie skarżącego art. 1302 § 3 k.p.c. stanowi jaskrawy przykład niepoprawnej legislacji, gdyż jego dosłowne brzmienie prowadzi do absurdalnych wniosków i należy dopiero uzupełnić go o normy wynikające z innych przepisów, aby określić zakres jego zastosowania. Wszystkim zaskarżonym przepisom, regulującym instytucję odrzucenia środków odwoławczych lub środków zaskarżenia, skarżący zarzuca nadmierny formalizm prowadzący do niczym nieuzasadnionego rygoryzmu w stosunku do stron korzystających z pomocy profesjonalnych pełnomocników. Nakładają one na stronę obowiązek prawidłowego obliczenia i wniesienia opłaty; uchybienie terminowi lub odmienna interpretacja przepisów określających wysokość opłaty naraża stronę na ryzyko odrzucenia środka odwoławczego lub środka zaskarżenia (tu: apelacji) bez możliwości usunięcia braku. Art. 373, art. 3941 § 2 oraz art. 3982 § 1 k.p.c. uzależniają możliwość zaskarżenia postanowienia o odrzuceniu apelacji wydanego przez sąd drugiej instancji od przysługiwania w sprawie skargi kasacyjnej, a tym samym zamknęły skarżącemu drogę do zaskarżenia orzeczenia wydanego w jego sprawie. Konstrukcja art. 373 k.p.c., jak podnosi skarżący, powtarza na etapie badania wymogów formalnych apelacji wszystkie wady art. 1302 § 3 k.p.c. Skarżący sformułował nadto pogląd, że art. 1261 § 3 k.p.c. oraz art. 21 u.k.s.c. stanowiące o zaokrągleniu w górę do pełnego złotego wartości przedmiotu sporu i wartości przedmiotu zaskarżenia oraz końcówki opłaty sądowej przez brak ustawowego określenia skutków ich niedopełnienia i relacji z pojęciami „nienależycie opłacone” i „nieopłacone” stwarzają możliwość ogromnej rozpiętości interpretacyjnej.
Powyższe zarzuty skarżący sformułował w związku z odrzuceniem jego apelacji od wyroku Sądu Rejonowego w Sopocie postanowieniem Sądu Okręgowego w Gdańsku z 18 stycznia 2007 r. (sygn. akt III Ca 1550/06), ze względu na niezaokrąglenie wartości przedmiotu sporu do pełnego złotego i w konsekwencji wniesieniem apelacji opłaconej w nieprawidłowej wysokości.
Postanowieniem z 8 kwietnia 2008 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił skardze konstytucyjnej nadania dalszego biegu, wskazując, że z dołączonego do skargi konstytucyjnej orzeczenia o odrzuceniu apelacji nie wynika podnoszone przez skarżącego naruszenie prawa podmiotowego polegające na braku możliwości zaskarżenia postanowienia o odrzuceniu apelacji, a w stosunku do art. 3941 § 2 i art. 3982 § 1 k.p.c. – nie stanowiły one podstawy jego wydania.
Postanowienie to skarżący zaskarżył zażaleniem, wnosząc o przekazanie sprawy do merytorycznego rozpoznania. Skarżący zarzucił naruszenie prawa materialnego przez błędne i wbrew treści art. 3941 § 2 w zw. z art. 3982 § 1 oraz art. 363 k.p.c. przyjęcie, że postanowienie Sądu Okręgowego w Gdańsku działającego jako sąd drugiej instancji nie stało się ostateczne już w chwili jego wydania i w konsekwencji uznanie, że skarga konstytucyjna nie spełnia przesłanek określonych w art. 79 ust. 1 Konstytucji i art. 47 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). W jego ocenie ani art. 79 ust. 1 Konstytucji, ani art. 47 ust. 2 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy o TK nie uzasadniają uznania, że nie jest ostateczne orzeczenie od którego nie przysługuje środek odwoławczy lub inny środek zaskarżenia. W konsekwencji, za niezgodny z Konstytucją powinien zostać uznany art. 373 k.p.c. stanowiący podstawę postanowienia sądu drugiej instancji w przedmiotowej sprawie w zakresie, w jakim z mocy art. 3941 § 2 w zw. z art. 3982 § 1 k.p.c. pozbawia skarżącego możliwości zaskarżenia postanowienia kończącego postępowanie w jego sprawie i narusza szereg jego praw oraz gwarancji i środków ochrony wskazanych w Konstytucji.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Zarzut zawarty w zażaleniu nie zasługuje na uwzględnienie. Należy bowiem zwrócić uwagę, że art. 79 ust. 1 Konstytucji wprowadza jako przesłankę skargi konstytucyjnej uzyskanie przez skarżącego ostatecznego orzeczenia, naruszającego jego prawa podmiotowe i wydanego na podstawie przepisu, który skarżący czyni przedmiotem zarzutu. Oznacza to, że podstawą wydania orzeczenia musi być zaskarżony przepis, zastosowanie tego przepisu, a nie inne okoliczności faktyczne lub prawne, doprowadziło do naruszenia praw podmiotowych skarżącego oraz orzeczenie to stało się prawomocne po wyczerpaniu przez skarżącego przysługujących mu zwykłych środków prawnych (art. 46 ust. 1 ustawy o TK). Skoro za naruszenie praw podmiotowych skarżący w niniejszej sprawie uznaje niemożliwość wniesienia środka prawnego w stosunku do postanowienia o odrzuceniu nieprawidłowo opłaconej apelacji wydanego przez sąd drugiej instancji, to w świetle art. 79 ust. 1 Konstytucji i art. 46 ust. 1 oraz art. 47 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 ustawy o TK powinien również dołączyć postanowienie o odrzuceniu zażalenia na postanowienie o odrzuceniu apelacji. Dopiero ono zostałoby wydane na podstawie zaskarżonych art. 3941 § 2 i art. 3982 § 1 k.p.c. i mogło stanowić uprawdopodobnienie opisanego powyżej naruszenia konstytucyjnie chronionego prawa do zaskarżania orzeczeń wydanych w pierwszej instancji. Treścią art. 373 k.p.c. jest zaś jedynie przyznanie sądowi drugiej instancji kompetencji do wydania postanowienia o odrzuceniu apelacji, lecz nie przesądza on jeszcze o tym, że postanowienie to jest niezaskarżalne. Okoliczność ta wynika dopiero z ograniczeń w dostępie do Sądu Najwyższego określonych w art. 3941 § 2 w zw. z art. 3982 § 1 k.p.c., których – co należy z całą mocą podkreślić – nie stosował Sąd Okręgowy odrzucając apelację skarżącego. Tym samym za nieznajdujący oparcia w treści uzasadnienia zaskarżonego postanowienia należy uznać zarzut, że Trybunał odmówił uznania ostateczności orzeczenia niezaskarżalnego. Podstawę odmowy stanowiła okoliczność, że orzeczenie to nie zostało wydane na podstawie zaskarżonego art. 3941 § 2 w zw. z art. 3982 § 1 k.p.c., a w odniesieniu do art. 373 k.p.c. – brak zatem jego związku z opisywanym przez skarżącego naruszeniem praw podmiotowych.
Uzasadnienie zażalenia daje pewne podstawy do uznania, że skarżący kwestionuje nie tylko brak możliwości zaskarżenia postanowienia o odrzuceniu apelacji przez sąd drugiej instancji, ale również samą kompetencję sądu drugiej instancji do odrzucenia apelacji, prowadzącą do braku jej merytorycznego rozpoznania, wynikającą z art. 373 k.p.c., w kontekście ostatecznego (tj. niezaskarżalnego) charakteru tego orzeczenia. Podobne zagadnienie zostało rozpoznane przez Trybunał w wyroku z 8 maja 2006 r. (SK 32/05, OTK ZU nr 5/A/2006, poz. 54), w którym stwierdzono, że art. 373 k.p.c., również z uwzględnieniem rygoryzmu związanego z wnoszeniem opłat sądowych przez profesjonalnych pełnomocników, jest zgodny z art. 45 ust. 1 Konstytucji (por. nadto postanowienia wydane w tej sprawie na etapie wstępnego rozpoznania skargi konstytucyjnej z 15 grudnia 2004 r., Ts 127/04, OTK ZU nr 3/B/2005, poz. 121 i 16 maja 2005 r., Ts 127/04, OTK ZU nr 3/B/2005, poz. 122). W wyroku z 1 lutego 2005 r. (SK 62/03, OTK ZU nr 2/A/2005, poz. 11) Trybunał uznał również, że nieobowiązujący już art. 39318 § 2 k.p.c., który uniemożliwiał zaskarżenie postanowienia o odrzuceniu apelacji wydanego przez sąd drugiej instancji, nie naruszał prawa do zaskarżania orzeczeń wydanych w pierwszej instancji i był zgodny z art. 78 i art. 176 Konstytucji. W ocenie Trybunału, wskazanej w uzasadnieniu powyższego wyroku, postanowienie wydane przez sąd drugiej instancji w warunkach ponownego badania wymogów formalnych apelacji nie ma bowiem przymiotu orzeczenia wydanego w pierwszej instancji. Trybunał w niniejszym składzie w pełni podziela stanowisko, że sama możliwość dokonywania przez sąd drugiej instancji kontroli wymogów formalnych środka odwoławczego nie przesądza jeszcze o naruszeniu prawa podmiotowego do zaskarżania orzeczeń wydanych w pierwszej instancji. Prowadzi to zarazem do konieczności odmowy uwzględnienia zarzutu skarżącego przedstawionego w rozpatrywanym zażaleniu.
Na marginesie Trybunał pragnie zwrócić uwagę, że zagadnienie rygoryzmu we wnoszeniu opłat sądowych w postępowaniu cywilnym wynikającego z art. 1302 § 3 k.p.c. stanowiło przedmiot orzeczenia Trybunału w sprawie SK 33/07 (wyrok TK z 17 listopada 2008 r., SK 33/07, OTK ZU nr 9/A/2008, poz. 154). Trybunał uznał, że art. 1302 § 3 k.p.c. w zakresie, w jakim przewiduje, że sąd odrzuca nieopłaconą apelację wniesioną przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego bez uprzedniego wezwania o uiszczenie należnej opłaty, jest zgodny z art. 2, art. 45 ust. 1, art. 77 ust. 2 i art. 78 Konstytucji, wskazując, że adwokaci, radcowie prawni i rzecznicy patentowi są profesjonalistami w stosowaniu prawa i nakładanie na nich szczególnych wymagań nie może być traktowane jako ograniczenie konstytucyjnych praw podmiotowych (w odniesieniu do surowszych rygorów w stosunku do fachowych pełnomocników por. również wyrok TK z 7 marca 2006 r., SK 11/05, OTK ZU nr 3/A/2006, poz. 27).
Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, należało nie uwzględnić zażalenia wniesionego na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania niniejszej skardze konstytucyjnej dalszego biegu.
POSTANOWIENIE
z dnia 20 lipca 2009 r.
Sygn. akt Ts 122/07
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Andrzej Rzepliński – przewodniczący
Teresa Liszcz – sprawozdawca
Wojciech Hermeliński,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 kwietnia 2008 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Stanisława K.,
p o s t a n a w i a:
nie uwzględnić zażalenia.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 1 czerwca 2007 r. skarżący zarzucił, że art. 1302 § 3 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.; dalej: k.p.c.) w zakresie, w jakim różnicuje sytuację stron procesu cywilnego w zależności od tego, czy są reprezentowane przez profesjonalnych pełnomocników, jest niezgodny z art. 2, art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1, art. 45 ust. 1, art. 77 ust. 2 i art. 78 w zw. z art. 176 ust. 1 Konstytucji, oraz że art. 373 w zw. z art. 3941 § 2 w zw. z art. 3982 § 1 k.p.c. w zakresie wyłączającym dopuszczalność skutecznego środka odwoławczego od orzeczenia w przedmiocie odrzucenia apelacji przez sąd drugiej instancji naruszają art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1, art. 45 ust. 1, art. 77 ust. 2 i art. 78 w zw. z art. 176 ust. 1 Konstytucji. Ponadto skarżący podniósł, że art. 1302 § 3, art. 370, art. 373 w zw. z art. 1261 § 3 k.p.c. w zw. z art. 21 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398, ze zm.; dalej: u.k.s.c.) w zakresie, w jakim dopuszczają pozbawienie strony reprezentowanej przez profesjonalnego pełnomocnika skutecznego środka odwoławczego i możliwości merytorycznego rozpoznania sprawy są niezgodne z art. 2, art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1, art. 45 ust. 1, art. 77 ust. 2 i art. 78 ust. 2 w zw. z art. 176 Konstytucji. W ocenie skarżącego art. 1302 § 3 k.p.c. stanowi jaskrawy przykład niepoprawnej legislacji, gdyż jego dosłowne brzmienie prowadzi do absurdalnych wniosków i należy dopiero uzupełnić go o normy wynikające z innych przepisów, aby określić zakres jego zastosowania. Wszystkim zaskarżonym przepisom, regulującym instytucję odrzucenia środków odwoławczych lub środków zaskarżenia, skarżący zarzuca nadmierny formalizm prowadzący do niczym nieuzasadnionego rygoryzmu w stosunku do stron korzystających z pomocy profesjonalnych pełnomocników. Nakładają one na stronę obowiązek prawidłowego obliczenia i wniesienia opłaty; uchybienie terminowi lub odmienna interpretacja przepisów określających wysokość opłaty naraża stronę na ryzyko odrzucenia środka odwoławczego lub środka zaskarżenia (tu: apelacji) bez możliwości usunięcia braku. Art. 373, art. 3941 § 2 oraz art. 3982 § 1 k.p.c. uzależniają możliwość zaskarżenia postanowienia o odrzuceniu apelacji wydanego przez sąd drugiej instancji od przysługiwania w sprawie skargi kasacyjnej, a tym samym zamknęły skarżącemu drogę do zaskarżenia orzeczenia wydanego w jego sprawie. Konstrukcja art. 373 k.p.c., jak podnosi skarżący, powtarza na etapie badania wymogów formalnych apelacji wszystkie wady art. 1302 § 3 k.p.c. Skarżący sformułował nadto pogląd, że art. 1261 § 3 k.p.c. oraz art. 21 u.k.s.c. stanowiące o zaokrągleniu w górę do pełnego złotego wartości przedmiotu sporu i wartości przedmiotu zaskarżenia oraz końcówki opłaty sądowej przez brak ustawowego określenia skutków ich niedopełnienia i relacji z pojęciami „nienależycie opłacone” i „nieopłacone” stwarzają możliwość ogromnej rozpiętości interpretacyjnej.
Powyższe zarzuty skarżący sformułował w związku z odrzuceniem jego apelacji od wyroku Sądu Rejonowego w Sopocie postanowieniem Sądu Okręgowego w Gdańsku z 18 stycznia 2007 r. (sygn. akt III Ca 1550/06), ze względu na niezaokrąglenie wartości przedmiotu sporu do pełnego złotego i w konsekwencji wniesieniem apelacji opłaconej w nieprawidłowej wysokości.
Postanowieniem z 8 kwietnia 2008 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił skardze konstytucyjnej nadania dalszego biegu, wskazując, że z dołączonego do skargi konstytucyjnej orzeczenia o odrzuceniu apelacji nie wynika podnoszone przez skarżącego naruszenie prawa podmiotowego polegające na braku możliwości zaskarżenia postanowienia o odrzuceniu apelacji, a w stosunku do art. 3941 § 2 i art. 3982 § 1 k.p.c. – nie stanowiły one podstawy jego wydania.
Postanowienie to skarżący zaskarżył zażaleniem, wnosząc o przekazanie sprawy do merytorycznego rozpoznania. Skarżący zarzucił naruszenie prawa materialnego przez błędne i wbrew treści art. 3941 § 2 w zw. z art. 3982 § 1 oraz art. 363 k.p.c. przyjęcie, że postanowienie Sądu Okręgowego w Gdańsku działającego jako sąd drugiej instancji nie stało się ostateczne już w chwili jego wydania i w konsekwencji uznanie, że skarga konstytucyjna nie spełnia przesłanek określonych w art. 79 ust. 1 Konstytucji i art. 47 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). W jego ocenie ani art. 79 ust. 1 Konstytucji, ani art. 47 ust. 2 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy o TK nie uzasadniają uznania, że nie jest ostateczne orzeczenie od którego nie przysługuje środek odwoławczy lub inny środek zaskarżenia. W konsekwencji, za niezgodny z Konstytucją powinien zostać uznany art. 373 k.p.c. stanowiący podstawę postanowienia sądu drugiej instancji w przedmiotowej sprawie w zakresie, w jakim z mocy art. 3941 § 2 w zw. z art. 3982 § 1 k.p.c. pozbawia skarżącego możliwości zaskarżenia postanowienia kończącego postępowanie w jego sprawie i narusza szereg jego praw oraz gwarancji i środków ochrony wskazanych w Konstytucji.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Zarzut zawarty w zażaleniu nie zasługuje na uwzględnienie. Należy bowiem zwrócić uwagę, że art. 79 ust. 1 Konstytucji wprowadza jako przesłankę skargi konstytucyjnej uzyskanie przez skarżącego ostatecznego orzeczenia, naruszającego jego prawa podmiotowe i wydanego na podstawie przepisu, który skarżący czyni przedmiotem zarzutu. Oznacza to, że podstawą wydania orzeczenia musi być zaskarżony przepis, zastosowanie tego przepisu, a nie inne okoliczności faktyczne lub prawne, doprowadziło do naruszenia praw podmiotowych skarżącego oraz orzeczenie to stało się prawomocne po wyczerpaniu przez skarżącego przysługujących mu zwykłych środków prawnych (art. 46 ust. 1 ustawy o TK). Skoro za naruszenie praw podmiotowych skarżący w niniejszej sprawie uznaje niemożliwość wniesienia środka prawnego w stosunku do postanowienia o odrzuceniu nieprawidłowo opłaconej apelacji wydanego przez sąd drugiej instancji, to w świetle art. 79 ust. 1 Konstytucji i art. 46 ust. 1 oraz art. 47 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 ustawy o TK powinien również dołączyć postanowienie o odrzuceniu zażalenia na postanowienie o odrzuceniu apelacji. Dopiero ono zostałoby wydane na podstawie zaskarżonych art. 3941 § 2 i art. 3982 § 1 k.p.c. i mogło stanowić uprawdopodobnienie opisanego powyżej naruszenia konstytucyjnie chronionego prawa do zaskarżania orzeczeń wydanych w pierwszej instancji. Treścią art. 373 k.p.c. jest zaś jedynie przyznanie sądowi drugiej instancji kompetencji do wydania postanowienia o odrzuceniu apelacji, lecz nie przesądza on jeszcze o tym, że postanowienie to jest niezaskarżalne. Okoliczność ta wynika dopiero z ograniczeń w dostępie do Sądu Najwyższego określonych w art. 3941 § 2 w zw. z art. 3982 § 1 k.p.c., których – co należy z całą mocą podkreślić – nie stosował Sąd Okręgowy odrzucając apelację skarżącego. Tym samym za nieznajdujący oparcia w treści uzasadnienia zaskarżonego postanowienia należy uznać zarzut, że Trybunał odmówił uznania ostateczności orzeczenia niezaskarżalnego. Podstawę odmowy stanowiła okoliczność, że orzeczenie to nie zostało wydane na podstawie zaskarżonego art. 3941 § 2 w zw. z art. 3982 § 1 k.p.c., a w odniesieniu do art. 373 k.p.c. – brak zatem jego związku z opisywanym przez skarżącego naruszeniem praw podmiotowych.
Uzasadnienie zażalenia daje pewne podstawy do uznania, że skarżący kwestionuje nie tylko brak możliwości zaskarżenia postanowienia o odrzuceniu apelacji przez sąd drugiej instancji, ale również samą kompetencję sądu drugiej instancji do odrzucenia apelacji, prowadzącą do braku jej merytorycznego rozpoznania, wynikającą z art. 373 k.p.c., w kontekście ostatecznego (tj. niezaskarżalnego) charakteru tego orzeczenia. Podobne zagadnienie zostało rozpoznane przez Trybunał w wyroku z 8 maja 2006 r. (SK 32/05, OTK ZU nr 5/A/2006, poz. 54), w którym stwierdzono, że art. 373 k.p.c., również z uwzględnieniem rygoryzmu związanego z wnoszeniem opłat sądowych przez profesjonalnych pełnomocników, jest zgodny z art. 45 ust. 1 Konstytucji (por. nadto postanowienia wydane w tej sprawie na etapie wstępnego rozpoznania skargi konstytucyjnej z 15 grudnia 2004 r., Ts 127/04, OTK ZU nr 3/B/2005, poz. 121 i 16 maja 2005 r., Ts 127/04, OTK ZU nr 3/B/2005, poz. 122). W wyroku z 1 lutego 2005 r. (SK 62/03, OTK ZU nr 2/A/2005, poz. 11) Trybunał uznał również, że nieobowiązujący już art. 39318 § 2 k.p.c., który uniemożliwiał zaskarżenie postanowienia o odrzuceniu apelacji wydanego przez sąd drugiej instancji, nie naruszał prawa do zaskarżania orzeczeń wydanych w pierwszej instancji i był zgodny z art. 78 i art. 176 Konstytucji. W ocenie Trybunału, wskazanej w uzasadnieniu powyższego wyroku, postanowienie wydane przez sąd drugiej instancji w warunkach ponownego badania wymogów formalnych apelacji nie ma bowiem przymiotu orzeczenia wydanego w pierwszej instancji. Trybunał w niniejszym składzie w pełni podziela stanowisko, że sama możliwość dokonywania przez sąd drugiej instancji kontroli wymogów formalnych środka odwoławczego nie przesądza jeszcze o naruszeniu prawa podmiotowego do zaskarżania orzeczeń wydanych w pierwszej instancji. Prowadzi to zarazem do konieczności odmowy uwzględnienia zarzutu skarżącego przedstawionego w rozpatrywanym zażaleniu.
Na marginesie Trybunał pragnie zwrócić uwagę, że zagadnienie rygoryzmu we wnoszeniu opłat sądowych w postępowaniu cywilnym wynikającego z art. 1302 § 3 k.p.c. stanowiło przedmiot orzeczenia Trybunału w sprawie SK 33/07 (wyrok TK z 17 listopada 2008 r., SK 33/07, OTK ZU nr 9/A/2008, poz. 154). Trybunał uznał, że art. 1302 § 3 k.p.c. w zakresie, w jakim przewiduje, że sąd odrzuca nieopłaconą apelację wniesioną przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego bez uprzedniego wezwania o uiszczenie należnej opłaty, jest zgodny z art. 2, art. 45 ust. 1, art. 77 ust. 2 i art. 78 Konstytucji, wskazując, że adwokaci, radcowie prawni i rzecznicy patentowi są profesjonalistami w stosowaniu prawa i nakładanie na nich szczególnych wymagań nie może być traktowane jako ograniczenie konstytucyjnych praw podmiotowych (w odniesieniu do surowszych rygorów w stosunku do fachowych pełnomocników por. również wyrok TK z 7 marca 2006 r., SK 11/05, OTK ZU nr 3/A/2006, poz. 27).
Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, należało nie uwzględnić zażalenia wniesionego na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania niniejszej skardze konstytucyjnej dalszego biegu.