Ts 297/11
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
243/2/B/2012
POSTANOWIENIE
z dnia 22 lutego 2012 r.
Sygn. akt Ts 297/11
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Stanisław Rymar,
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Kopalni Piaskowca S. A. z siedzibą Bolesławcu w sprawie zgodności:
art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm.), art. 106 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. – o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, ze zm.) oraz art. 485 § 1 pkt 2 i art. 47912 § 1 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.) z art. 2, art. 32 i art. 64 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej, wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 12 października 2011 r., Kopalnie Piaskowca S. A. z siedzibą w Bolesławcu (dalej: skarżąca) zakwestionowała zgodność art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm.), art. 106 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. – o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, ze zm.) oraz art. 485 § 1 pkt 2 i art. 47912 § 1 z ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.) z art. 2, art. 32 i art. 64 ust. 1 Konstytucji.
Rozpatrywana skarga konstytucyjna sformułowana została w związku z następującą sprawą. Sąd Okręgowy w Poznaniu – IX Wydział Gospodarczy nakazem z 1 października 2009 r. (sygn. akt IX GNc 688/09) zobowiązał pozwaną do zapłaty kwoty wynikającej z faktury VAT wystawionej przez skarżącą na rzecz pozwanej z tytułu sprzedaży wyrobów z piaskowca. Na skutek sprzeciwu złożonego przez pozwaną od powyższego nakazu zapłaty, wyrokiem z 17 grudnia 2009 r., Sąd Okręgowy w Poznaniu – IX Wydział Gospodarczy oddalił powództwo skarżącej (sygn. akt IX GC 647/00). Skarżąca wniosła apelację, którą Sąd Apelacyjny w Poznaniu – I Wydział Cywilny oddalił wyrokiem z 17 czerwca 2010 r. (sygn. akt I ACa 461/10). Z kolei Sąd Najwyższy postanowieniem z 11 maja 2011 r. (sygn. akt II CSK 647/10) odmówił przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania. Orzeczenie to zostało doręczone skarżącej 27 września 2011 r.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Skierowana do Trybunału Konstytucyjnego skarga konstytucyjna podlega, zgodnie z art. 49 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK), wstępnemu rozpoznaniu, którego celem jest zbadanie, czy spełnia stawiane jej przez Konstytucję i ustawę o TK wymogi. W szczególności Trybunał Konstytucyjny ustala, czy zaskarżone przepisy stanowiły podstawę ostatecznego rozstrzygnięcia (art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK), czy i w jaki sposób doszło do naruszenia wskazanych przez skarżącego konstytucyjnych wolności lub praw (art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK), a także czy skarżący wyczerpał przysługującą mu drogę prawną i nie uchybił terminowi do wniesienia skargi konstytucyjnej (art. 46 ust. 1 ustawy o TK).
W myśl art. 46 ust. 1 ustawy o TK skarga konstytucyjna może być wniesiona po wyczerpaniu drogi prawnej, w ciągu trzech miesięcy od doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia. Oznacza to, że konieczne jest uprzednie uzyskanie orzeczenia niepodlegającego zaskarżeniu przy użyciu zwykłych środków zaskarżenia, co w postępowaniu cywilnym obejmuje prawomocny wyrok lub postanowienie. Konstytucja i ustawa o TK nie wymagają natomiast użycia środków o charakterze nadzwyczajnym, których wniesienie uzależnione jest od spełnienia szczególnych wymagań. Przenosząc powyższe rozważania na płaszczyznę postępowania cywilnego, Trybunał Konstytucyjny przypomina, że kasacja stanowi nadzwyczajny, przysługujący w szczególnych sytuacjach środek wzruszania orzeczeń prawomocnych. Uruchomienie kasacyjnych kompetencji Sądu Najwyższego pozostaje poza zakresem wymogu wyczerpania drogi prawnej. Jak wynika z dotychczasowego orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, termin do wniesienia skargi konstytucyjnej biegnie od daty doręczenia skarżącemu prawomocnego orzeczenia sądu drugiej instancji, niezależnie od tego, czy w sprawie może jeszcze zostać wniesiona skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego (por. postanowienia TK z 16 maja 2007 r., Ts 99/06 i Ts 105/06, OTK ZU nr 3/B/2007, poz. 119 i 123 oraz 23 października 2009 r., Ts 391/08, OTK ZU nr 5/B/2010, poz. 342).
Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że ostatecznym orzeczeniem w rozpatrywanej sprawie jest wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu – I Wydziału Cywilnego z 17 czerwca 2010 r. (sygn. I ACa 461/10), doręczony pełnomocnikowi skarżącego 17 lipca 2010 r. (co Trybunał ustalił z urzędu). Od daty jego doręczenia rozpoczął bieg trzymiesięczny termin skierowania do Trybunału skargi konstytucyjnej. W konsekwencji termin ten w niniejszej sprawie ostatecznie upłynął 17 października 2010 r.
Nie ulega zatem wątpliwości, że skoro rozpoznawana skarga konstytucyjna została wniesiona do Trybunału Konstytucyjnego 12 października 2011 r., to tym samym trzymiesięczny termin – przewidziany w art. 46 ust. 1 ustawy o TK – został wyraźnie przekroczony. Okoliczność ta stanowi samodzielną przesłankę odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu (art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy o TK).
W tym stanie rzeczy Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
z dnia 22 lutego 2012 r.
Sygn. akt Ts 297/11
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Stanisław Rymar,
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Kopalni Piaskowca S. A. z siedzibą Bolesławcu w sprawie zgodności:
art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm.), art. 106 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. – o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, ze zm.) oraz art. 485 § 1 pkt 2 i art. 47912 § 1 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.) z art. 2, art. 32 i art. 64 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej, wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 12 października 2011 r., Kopalnie Piaskowca S. A. z siedzibą w Bolesławcu (dalej: skarżąca) zakwestionowała zgodność art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm.), art. 106 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. – o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, ze zm.) oraz art. 485 § 1 pkt 2 i art. 47912 § 1 z ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.) z art. 2, art. 32 i art. 64 ust. 1 Konstytucji.
Rozpatrywana skarga konstytucyjna sformułowana została w związku z następującą sprawą. Sąd Okręgowy w Poznaniu – IX Wydział Gospodarczy nakazem z 1 października 2009 r. (sygn. akt IX GNc 688/09) zobowiązał pozwaną do zapłaty kwoty wynikającej z faktury VAT wystawionej przez skarżącą na rzecz pozwanej z tytułu sprzedaży wyrobów z piaskowca. Na skutek sprzeciwu złożonego przez pozwaną od powyższego nakazu zapłaty, wyrokiem z 17 grudnia 2009 r., Sąd Okręgowy w Poznaniu – IX Wydział Gospodarczy oddalił powództwo skarżącej (sygn. akt IX GC 647/00). Skarżąca wniosła apelację, którą Sąd Apelacyjny w Poznaniu – I Wydział Cywilny oddalił wyrokiem z 17 czerwca 2010 r. (sygn. akt I ACa 461/10). Z kolei Sąd Najwyższy postanowieniem z 11 maja 2011 r. (sygn. akt II CSK 647/10) odmówił przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania. Orzeczenie to zostało doręczone skarżącej 27 września 2011 r.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Skierowana do Trybunału Konstytucyjnego skarga konstytucyjna podlega, zgodnie z art. 49 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK), wstępnemu rozpoznaniu, którego celem jest zbadanie, czy spełnia stawiane jej przez Konstytucję i ustawę o TK wymogi. W szczególności Trybunał Konstytucyjny ustala, czy zaskarżone przepisy stanowiły podstawę ostatecznego rozstrzygnięcia (art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK), czy i w jaki sposób doszło do naruszenia wskazanych przez skarżącego konstytucyjnych wolności lub praw (art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK), a także czy skarżący wyczerpał przysługującą mu drogę prawną i nie uchybił terminowi do wniesienia skargi konstytucyjnej (art. 46 ust. 1 ustawy o TK).
W myśl art. 46 ust. 1 ustawy o TK skarga konstytucyjna może być wniesiona po wyczerpaniu drogi prawnej, w ciągu trzech miesięcy od doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia. Oznacza to, że konieczne jest uprzednie uzyskanie orzeczenia niepodlegającego zaskarżeniu przy użyciu zwykłych środków zaskarżenia, co w postępowaniu cywilnym obejmuje prawomocny wyrok lub postanowienie. Konstytucja i ustawa o TK nie wymagają natomiast użycia środków o charakterze nadzwyczajnym, których wniesienie uzależnione jest od spełnienia szczególnych wymagań. Przenosząc powyższe rozważania na płaszczyznę postępowania cywilnego, Trybunał Konstytucyjny przypomina, że kasacja stanowi nadzwyczajny, przysługujący w szczególnych sytuacjach środek wzruszania orzeczeń prawomocnych. Uruchomienie kasacyjnych kompetencji Sądu Najwyższego pozostaje poza zakresem wymogu wyczerpania drogi prawnej. Jak wynika z dotychczasowego orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, termin do wniesienia skargi konstytucyjnej biegnie od daty doręczenia skarżącemu prawomocnego orzeczenia sądu drugiej instancji, niezależnie od tego, czy w sprawie może jeszcze zostać wniesiona skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego (por. postanowienia TK z 16 maja 2007 r., Ts 99/06 i Ts 105/06, OTK ZU nr 3/B/2007, poz. 119 i 123 oraz 23 października 2009 r., Ts 391/08, OTK ZU nr 5/B/2010, poz. 342).
Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że ostatecznym orzeczeniem w rozpatrywanej sprawie jest wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu – I Wydziału Cywilnego z 17 czerwca 2010 r. (sygn. I ACa 461/10), doręczony pełnomocnikowi skarżącego 17 lipca 2010 r. (co Trybunał ustalił z urzędu). Od daty jego doręczenia rozpoczął bieg trzymiesięczny termin skierowania do Trybunału skargi konstytucyjnej. W konsekwencji termin ten w niniejszej sprawie ostatecznie upłynął 17 października 2010 r.
Nie ulega zatem wątpliwości, że skoro rozpoznawana skarga konstytucyjna została wniesiona do Trybunału Konstytucyjnego 12 października 2011 r., to tym samym trzymiesięczny termin – przewidziany w art. 46 ust. 1 ustawy o TK – został wyraźnie przekroczony. Okoliczność ta stanowi samodzielną przesłankę odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu (art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy o TK).
W tym stanie rzeczy Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.