Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 maja 2013r.

Sąd Okręgowy w Białymstoku VIII Wydział Karny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący SSO Dariusz Niezabitowski

Sędziowie SSO Ilona Simonowicz (spr)

del. SSR Beata Maria Wołosik

Protokolant Aneta Chardziejko

przy udziale prokuratora Prokuratury Okręgowej w Białymstoku Haliny Dyszlatys

po rozpoznaniu w dniu 14.V.2013r.

sprawy Ł. C.

oskarżonego z art. 288 §1 kk w zw. z art. 64 §1 kk i z art. 278 §1 kk w zw. z art. 64 §1 kk

na skutek apelacji, wniesionej przez obrońcę skazanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Sokółce

z dnia 28 lutego 2013r. sygn. akt II K 1014/12

I.  Wyrok w zaskarżonej części zmienia w ten sposób, iż:

- na mocy art. 69 §1 i 2 kk i art. 70 §1 pkt1 kk wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego Ł. C. kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza tytułem próby na okres 5 (pięciu) lat;

- na mocy art. 73 §1 kk oddaje oskarżonego w okresie próby pod dozór kuratora;

- na mocy art. 72 §1 pkt 5 kk zobowiązuje oskarżonego do powstrzymania się od nadużywania alkoholu

II. W pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy.

I.  Zwalnia oskarżonego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

II.  Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. K. tytułem obrony z urzędu przed Sądem II instancji kwotę 516,60 zł (pięćset szesnaście złotych 60/100), w tym kwota 96,60 zł (dziewięćdziesiąt sześć złotych 60/100) podatku VAT.

UZASADNIENIE

Ł. C. został oskarżony o to, że:

I. w dniu 28 lipca 2012 roku około godziny 22,30 w (...), usiłował dokonać kradzieży z włamaniem do budynku mieszkalnego oznaczonego numerem (...)położonego przy ul. (...), w ten sposób, że po uprzednim wyłamaniu zamka w drzwiach wejściowych dostał się do jego wnętrza, jednak zamierzonego celu nie osiągnął ze względu na interwencję właścicielki mieszkania, powodując tym samym straty o wartości 2400 zł na szkodę B. L., przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu pięciu lat po odbyciu co najmniej sześciu miesięcy pozbawienia wolności będąc skazanym za umyślne przestępstwo podobne tj. o czyn z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 279 § 1 kk w zb. z art. 288 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk

II. w dniu 6 sierpnia 2012 roku około godziny 9,00 z mieszkania przy ul. (...)w (...), działając wspólnie i w porozumieniu dokonali zaboru w celu przywłaszczenia telefonu komórkowego marki „Samsung (...)”, monitora (...)marki (...)wraz z jednostką centralną komputera marki (...)wraz z adapterem do odbioru sieci teleinformatycznej marki (...), czym spowodowali straty w wysokości 1000 złotych na szkodę A. F., przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem 5 lat od odbycia powyżej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne tj. o czyn z art. 278 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk

Sąd Rejonowy w Sokółce wyrokiem z dnia 28 lutego 2013r. sygn. akt II K 1041/12 oskarżonego Ł. C.w ramach czynu zarzucanego w pkt. I uznał za winnego tego, że w dniu 28 lipca 2012 roku około godziny 22,30 w (...)poprzez kopanie, wyłamał zamek w drzwiach wejściowych do budynku mieszkalnego oznaczonego numerem (...)położonego przy ul. (...)oraz uszkodził framugę drzwi i same drzwi, powodując tym samym straty o wartości 2400 zł na szkodę B. L., przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu pięciu lat po odbyciu co najmniej sześciu miesięcy pozbawienia wolności będąc skazanym za umyślne przestępstwo podobne, tj. czynu z art. 288 §1 kk w zw. z art. 64 §1 kk i za to na mocy wskazanych przepisów skazał go, zaś na mocy art. 288 §1 kk wymierzył mu karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności.

Oskarżonego Ł. C. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu w pkt. II z tym, iż ustalił, że dopuścił się jego popełnienia wspólnie i w porozumieniu z inną ustaloną osobą i za to na mocy art. 278 §1 kk w zw. z art. 64 §1 kk skazał go, a na mocy art. 278 §1 kk wymierzył mu karę 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności.

Na podstawie art. 85 kk i art. 86 §1 kk orzekł wobec oskarżonego karę łączną roku pozbawienia wolności.

Na mocy art. 46 §1 kk orzekł od oskarżonego na rzecz obu pokrzywdzonych w sprawie stosowne obowiązki naprawienia w części wyrządzonych szkód. Zawarł też stosowne rozstrzygnięcie co do zaliczenia na poczet kary łącznej okresu pozbawienia oskarżonego wolności w sprawie oraz rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów procesu.

Powyższy wyrok w części dotyczącej kary (zakres zaskarżenia wskazany w pisemnej apelacji sprostowany na rozprawie apelacyjnej) został zaskarżony przez obrońcę.

Obrońca zarzucił wyrokowi:

-rażącą niewspółmierność orzeczonej wobec oskarżonego kary roku pozbawienia wolności, wynikającą z uwzględnienia wyłącznie stopnia winy, społecznej szkodliwości popełnionego przez oskarżonego czynu oraz jego uprzedniej karalności, przy jednoczesnym pominięciu okoliczności które przemawiają na jego korzyść przede wszystkim zachowania się po popełnieniu przestępstwa, przyznania się do winy, przeproszenie pokrzywdzonych oraz starań o naprawienie szkody, więc kwestii świadczących o tym, że łagodniejszy wymiar kary orzeczonej z warunkowym zawieszeniem jej wykonania spełni stawiane przed nią cele, zarówno w zakresie prewencji indywidualnej, jak i generalnej.

W oparciu o powyższy zarzut wniósł o:

-zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu Ł. C. kary roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący 5 lat, z oddaniem oskarżonego pod dozór kuratora lub nałożenia na niego innych obowiązków.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja tak w zakresie sformułowanego zarzutu, jak i wniosku końcowego zasługuje na uwzględnienie. Sąd Okręgowy w pełni podzielił jej zarzut oraz wywody co do rażącej niewspółmierności orzeczonej wobec oskarżonego kary łącznej poprzez fakt nie zastosowania instytucji warunkowego zawieszenia jej wykonania.

Pisemne motywy zaskarżonego wyroku wykazują, iż Sąd Rejonowy nie znalazł żadnych podstaw do zastosowania wobec oskarżonego dobrodziejstwa instytucji art. 69 §1 i 2 kk uznając, iż bezwzględny charakter kary jawi się w niniejszej sprawie jako oczywisty z uwagi na wysoką społeczną szkodliwość popełnionych czynów, dokonanie ich w warunkach powrotu do przestępstwa oraz z uwagi na wielokrotną karalność oskarżonego. Wg Sądu Rejonowego fakt, iż oskarżony pomimo uprzednich skazań popełnił ponownie poważne przestępstwa, świadczy o głębokim stopniu jego demoralizacji, a nadto wskazuje, iż popełnianie przestępstw stało się jego metodą na życie skutkującą łatwym i szybkim zarobkiem ( vide str. 4 uzasadnienia).

Zgodzić się należy z apelacją, iż powyższe stanowisko Sądu Rejonowego wskazuje, iż położył on zbyt duży nacisk na okoliczności obciążające oskarżonego. Z drugiej strony wskazać należy na pewną niespójność i w pewnym sensie nielogiczność argumentacji SR co do wniosku o głębokiej demoralizacji oskarżonego, a tym samym co do braku podstaw do warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej wobec niego kary. Wydaje się, iż błędna argumentacja wynika z błędnej analizy treści samego wyroku oraz dokonanych w sprawie ustaleń faktycznych, a nadto z mało wnikliwej analizy zgromadzonych w sprawie dowodów odnoszących się do wcześniejszej karalności oskarżonego oraz popełnionych poprzednio przestępstw.

Przede wszystkim wskazać należy, iż Sąd Rejonowy całkowicie błędnie i niezgodnie z dokonanymi ustaleniami faktycznymi oraz treścią zapadłego wyroku powołał się w uzasadnieniu na fakt dokonania przez oskarżonego w nin. sprawie jednego z najcięższych przestępstw przeciwko mieniu, a mianowicie przestępstwa z art. 279 §1 kk ( vide str.3 uzasadnienia). Tymczasem ustalenia oraz treść wyroku wskazują, iż w zakresie zarzucanego oskarżonemu w akcie oskarżenia czynu w pkt. I, kwalifikowanego z art. 279 §1 kk w zb. z art. 288 §1 kk, Sąd meriti zmienił kwalifikację prawną przyjmując, iż oskarżony dopuścił się jedynie występku z art. 288 §1 kk. W konsekwencji należy uznać, iż ciężar gatunkowy przestępstw, za które oskarżony został skazany w nin. sprawie nie był tak duży jak wskazał na to Sąd w uzasadnieniu. Z drugiej strony, w ocenie Sądu Okręgowego, odwoływanie się w argumentacji dotyczącej braku podstaw do zastosowania instytucji z art. 69 §1 i 2 kk do wysokiej społecznej szkodliwości popełnionych przez oskarżonego obu przestępstw nie koreluje w pełni z wymiarem orzeczonych za nie kar jednostkowych, gdyż oscylują one bliżej dolnych granic ustawowego zagrożenia (6 miesięcy i 10 miesięcy pozbawienia wolności).

Za całkowicie chybioną należy uznać też argumentację Sądu Rejonowego co do głębokiej demoralizacji oskarżonego, za czym ma przemawiać jego kilkakrotna karalność oraz rodzaj popełnianych przestępstw. Prawdą jest, iż Ł. C. był już 3-krotnie karany, ale nieprawdą jest, że wszystkie czyny które popełnił były skierowane przeciwko mieniu oraz że ich charakter świadczy o tym , że oskarżony poprzez popełnianie przestępstw znalazł sposób na łatwy i szybki zarobek. Sądowi Rejonowemu umknęło bowiem, iż pierwsze skazanie oskarżonego z roku 2003 w sprawie SG 137/03 dotyczyło występku przeciwko dyscyplinie wojskowej (odmowa wykonania rozkazu), natomiast kolejne skazanie z roku 2005 wprawdzie dotyczyło występku przeciwko mieniu ale polegało na wybiciu szyby wystawowej, więc z jego popełnienia oskarżony na pewno nie osiągnął korzyści materialnej ( vide wyrok z k. 27). Niewątpliwie w negatywnym świetle stawia oskarżonego skazanie z roku 2008 za czyny z art. 280 §1 kk w zb. z art. 158 §1 kk oraz z art. 278 §1 kk, a także fakt, iż w aktualnej j sprawie oskarżony dopuścił się obu występków w warunkach art. 64 §1 kk. Jednakowoż okoliczności powyższe nie przesądzają same w sobie , iż Ł. C. jest głęboko zdemoralizowany i że w nin. sprawie tylko kara izolacyjna może go zresocjalizować.

Słusznie apelacja podnosi, iż Sąd Rejonowy nie rozważył dostatecznie okoliczności przemawiających na korzyść Ł. C., a związanych z jego zachowaniem po popełnieniu obu czynów, zwłaszcza w stosunku do pokrzywdzonych, których przeprosił i podjął starania o naprawienie wyrządzonych im szkód, jak także związanych z przyjętą postawą procesową - przyznanie się do winy, złożenie szczegółowych wyjaśnień, wyrażenie skruchy. Okoliczności te, zdaniem Sądu Okręgowego, winny znaleźć stosowne odzwierciedlenie w orzeczonej karze i związanych z nią dolegliwościach.

Niewątpliwie istotnym elementem przemawiającym za zastosowaniem instytucji art. 69 §1 i 2 kk jest zadeklarowana przez oskarżonego chęć naprawienia wyrządzonych czynami szkód. Słusznie obrońca akcentuje, iż pożądanym i społecznie akceptowanym celem polityki karnej jest ogólnie pojęte zaspokojenie roszczeń osoby pokrzywdzonej m.in. poprzez naprawienie szkody materialnej. W nin. sprawie oskarżony nie tylko zadeklarował chęć naprawienia wyrządzonych szkód, ale także - jak wynika to wprost z zeznań pokrzywdzonej B. L. – w miarę swoich możliwości finansowych już to częściowo uczynił (do czasu rozprawy zwrócił B. L. 650 zł – vide zeznania z k. 112). Osadzenie oskarżonego w zakładzie karnym niewątpliwie nie będzie sprzyjać dalszej i szybkiej realizacji powyższej deklaracji, która jest dodatkowo wzmocniona nałożonymi w wyroku w trybie art. 46 §1 kk obowiązkami.

Kolejną okolicznością , która miała decydujący wpływ na zastosowanie przez Sąd Okręgowy instytucji warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności, jest podjęcie przez Ł. C. leczenia odwykowego ( na okoliczność tę SO dopuścił jako dowód złożone na rozprawie odwoławczej stosowne zaświadczenie lekarskie – k. 145). Ustalenia faktyczne sprawy wskazują, iż obu przypisanych czynów oskarżony dopuścił się pod wpływem alkoholu, a głównym powodem ich popełnienia była chęć wypicia alkoholu (co jednoznacznie wynika z wyjaśnień oskarżonego, których nikt nie zakwestionował, a które w całości zostały uznane przez sąd za wiarygodne). W sytuacji podjęcia przez oskarżonego leczenia odwykowego oraz zaprzestania przez niego picia alkoholu, odpadnie główny powód łamania przez Ł. C. porządku prawnego.

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd Okręgowy uznał, iż istnieją realne szanse, iż cele kary tak w zakresie prewencji indywidualnej, jak i generalnej, zostaną wobec oskarżonego spełnione bez konieczności osadzania go w zakładzie karnym, a wystarczającym będzie zastosowanie warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności na maksymalny okres 5 lat, z jednoczesnym oddaniem oskarżonego pod dozór kuratora oraz nałożeniem obowiązku powstrzymania się od nadużywania alkoholu.

Z powyższych względów Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji swojego wyroku.

Na mocy art. 624 §1 kpk zwolnił oskarżonego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, kierując się względami słuszności (wywiedziona apelacja została w całości uwzględniona).

O kosztach obrony z urzędu za postępowanie odwoławcze rozstrzygnięto na mocy § 14 ust. 2 pkt 4 w zw. z § 2 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348, z późn. zm).

Końcowo, na marginesie, Sąd odwoławczy uznał za konieczne zwrócenie uwagi na pewne nieprawidłowości, które dostrzegł w skontrolowanej sprawie, które wprawdzie w żaden sposób nie rzutowały na treść zaskarżonego wyroku, ale w przyszłej praktyce sądu rejonowego winny zostać wyeliminowane.

I tak, po pierwsze w sentencji wyroku w rozstrzygnięciu o wymiarze kary łącznej Sąd Rejonowy zaniechał określenia jej wysokości poprzez wskazanie cyfry „1” i słowne opisanie jako „jednego”, poprzestając na określeniu „roku”. Wprawdzie określenie „roku” od strony językowej prawidłowo odnosi się tylko do cyfry „1”, to jednakże zgodnie z przyjętą, utrwaloną i ogólnie wymagalną praktyką wymiar kary winien być jednoznacznie precyzyjny, a tym samym winien być określony cyfrowo i opisowo, aby zapobiec jakimkolwiek niejasnościom.

Drugą kwestią jest sposób ujawnienia przez Sąd Rejonowy materiału dowodowego w trybie art. 394 kpk (k. 120 akt). Odwoływanie się w tym względzie - jak uczynił to Sąd Rejonowy – do dokumentów wskazanych jako dowody w akcie oskarżenia jest nie do zaakceptowania. Literalne brzmienie powyższego przepisu nakazuje wskazanie konkretnych dowodów, które sąd ujawnił w tym trybie. Należy zauważyć, iż przepisy kpk jedynie w szczególnych sytuacjach pozwalają na odwołanie się do dowodów wskazanych w akcie oskarżenia ( vide art. 387 §4 kpk).