Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XII Ga 193/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 września 2014 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział XII Gospodarczy – Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący- Sędzia: SO Agata Pierożyńska

Sędzia: SO Janusz Beim

Sędzia: SO Marta Kowalska

Protokolant: st.sekr.sądowy Paweł Sztwiertnia

po rozpoznaniu w dniu 24 września 2014 r. w Krakowie

na rozprawie

sprawy z powództwa F. S.

przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez stronę pozwaną od wyroku Sądu Rejonowego dla Krakowa-Śródmieścia w Krakowie z dnia 5 grudnia 2013 r. sygn. akt V GC 1264/12/S

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 1.200,00 zł (jeden tysiąc dwieście złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

UZASADNIENIE

Powód F. S. domagał się zapłaty od strony pozwanej (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. kwoty 32.515 zł z odsetkami i kosztami procesu. Na uzasadnienie swojego żądania podał, że wykonał na rzecz dłużnika (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. umowę o roboty budowlane, za które ten nie zapłacił. Strona pozwana powiązana z dłużnikiem zaproponowała , by powód przelał na nią wierzytelności, jakie posiadał w stosunku do dłużnika. Strony zawarły umowę cesji, ustalając cenę nabycia wierzytelności na 219.052,14 zł z terminem płatności na dzień 31 lipca 2010 r. Strona pozwana nie wywiązała się z umowy w całości, przy czym do zapłaty pozostała kwota dochodzona pozwem. Strona pozwana w piśmie z dnia 4 sierpnia 2011 r. powołała się na rzekome roszczenie odszkodowawcze spółki (...) wobec powoda.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości za zasądzeniem kosztów procesu, podnosząc, że uregulowała całość ceny wynikającej z umowy cesji. Nadto przedmiot sprzedaży miał wady prawne, albowiem dłużnikowi przysługiwały wobec powoda roszczenia odszkodowawcze związane z nienależytym wykonaniem robót. Dłużnik został narażony na szkodę w wysokości 80.607,26 zł. Dłużnik odmówił uznania stronie pozwanej w całości wierzytelności będącej przedmiotem umowy sprzedaży i w konsekwencji nie zapłacił w całości wymagalnej wierzytelności z umowy sprzedaży. Powód ponadto nie udowodnił wysokości ceny sprzedaży.

Wyrokiem z dnia 5 grudnia 2013 r. Sąd Rejonowy uwzględnił powództwo w całości i zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda koszty procesu. Sąd I instancji przyjął, że powód udowodnił swoje roszczenie w całości. Strona pozwana zaakceptowała bowiem cenę sprzedaży wierzytelności na kwotę 219.052,14 zł. Strona pozwana w odpowiedzi na wezwanie do zapłaty nie podniosła zarzutu uregulowania należności w całości, co wskazywać by mogło na kwestionowanie ceny sprzedaży. Fakt przysługiwania dłużnikowi ewentualnej wierzytelności odszkodowawczej nie przesądza o istnieniu wady prawnej umowy cesji. O kosztach orzeczono zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c.

Wyrok został zaskarżony apelacją przez stronę pozwaną w całości, domagającą się zmiany zaskarżonego wyroku w całości za przyznaniem kosztów procesu za obie instancje. Strona pozwana zarzuciła poczynienie błędnych ustaleń faktycznych polegających na przyjęciu przez Sąd I instancji, że cena sprzedaży wynosiła 219.052,14 zł, nie zaś 194.052,14 zł, co w konsekwencji doprowadziło do rażącego naruszenia przepisów postępowania, a to art. 232 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c. poprzez uwzględnienie powództwa, pomimo iż powód nie udowodnił swojego roszczenia. Strona pozwana zarzuciła rażące naruszenie art. 233 w zw. z art. 245 k.p.c. poprzez uwzględnienie powództwa, pomimo, że powód jako dowód swojego roszczenia przedłożył tylko projekt umowy sprzedaży oraz art. 245 k.p.c. poprzez uznanie za dowód z dokumentu projektu umowy sprzedaży wierzytelności, wobec braku opatrzenia pisma podpisami, a także naruszenie art. 535 k.c. w zw. z art. 509 k.c. poprzez jego niewłaściwe stosowanie w niniejszej sprawie.

W odpowiedzi na apelacje powód wniósł o jej oddalenie za przyznaniem kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja podlega oddaleniu. Zarzuty w niej podniesione nie mogą podważyć prawidłowości rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego. Zarzuty naruszenia procedury i prawa materialnego podnoszone przez stronę pozwaną są w tym wypadku ściśle związane w istocie z oceną procesu weryfikacji okoliczności faktycznych miarodajnych dla końcowego rozstrzygnięcia oraz dowodów w kontekście art. 233 § 1 k.p.c.

Ocena Sądu Rejonowego poczyniona w niniejszej sprawie, zgodna jest z logiką i zasadami doświadczenia życiowego. Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 21 marca 2008 r. I ACa 953/07 Lex nr 466440, skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd zasady swobodnej oceny dowodów wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął to sąd doniosłości poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie, niż ocena sądu. Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Taka ocena, dokonywana jest na podstawie przekonań sądu, jego wiedzy i posiadanego doświadczenia życiowego, a nadto winna uwzględniać wymagania prawa procesowego oraz reguły logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i - ważąc ich moc oraz wiarygodność - odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1999 r., II UKN 685/98, OSNAPiUS 2000 nr 17, poz. 655). Jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.) i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne (wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 12 września 2012 r. I ACa 568/12). Dla skuteczności zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie wystarcza stwierdzenie o wadliwości dokonanych ustaleń faktycznych, odwołujące się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Konieczne jest tu wskazanie przyczyn dyskwalifikujących postępowanie sądu w tym zakresie. W szczególności strona winna wskazać, jakie kryteria oceny naruszył sąd przy ocenie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłusznie im je przyznając (wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 13 września 2012 r. I ACa 445/12). Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie 17 maja 2012 r. I ACa 31/12). Sąd pierwszej instancji ma obowiązek wyprowadzenia z zebranego w sprawie materiału dowodowego wniosków logicznie prawidłowych. Reguła ta, współokreślająca granice swobodnej oceny dowodów, nie będzie zachowana wtedy, gdy wnioski wyprowadzone przez Sąd przy ocenie dowodów nie układają się w logiczną całość zgodną z doświadczeniem życiowym, lecz pozostają ze sobą w sprzeczności, a także, gdy nie istnieje logiczne powiązanie wniosków z zebranym w sprawie materiałem dowodowym (wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 17 kwietnia 2012 r. I ACa 285/12). Same, nawet poważne wątpliwości co do trafności oceny dokonanej przez sąd pierwszej instancji, jeżeli tylko nie wykroczyła ona poza granice zakreślone w art. 233 § 1 k.p.c., nie powinny stwarzać podstawy do zajęcia przez sąd drugiej instancji odmiennego stanowiska (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012 r. I UK 347/11). Tak procedował Sąd w niniejszej sprawie, stąd odmienny pogląd wyrażony w apelacji nie jest zasadny ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 2010 r. II UK 154/09). W ocenie Sądu Okręgowego apelujący w niniejszej sprawie w żaden sposób nie podważył w apelacji korelujących z dowodami zebranymi w sprawie ustaleń faktycznych Sądu I instancji, który w sposób logiczny wskazał w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku z jakich przesłanek wysnuł swe wnioski oraz na jakich dowodach się oparł, co stanowi podstawę do przyjęcia tych ustaleń przez Sąd Okręgowy za własne. Sąd Okręgowy nie znajduje podstaw do zakwestionowania prawidłowości wysnutych wniosków, albowiem prawidłową jest ocena Sądu I instancji zamykająca się stwierdzeniem, że strona powodowa w niniejszym procesie udowodniła swoje stanowisko w sposób, który pozwolił na objęcie jej ochroną prawną skutkującą uwzględnieniem powództwa. Zgodnie z wyrażonymi w art. 3 k.p.c. oraz 232 k.p.c. zasadami to na stronach ciąży obowiązek wyjaśnienia okoliczności sprawy oraz wskazania dowodów na stwierdzenie faktów, z których wywodzą korzystne dla siebie skutki prawne. W niniejszym postępowaniu strona powodowa uczyniła zadość wskazanym wyżej powinnościom. Należy zatem uznać, iż w tym zakresie skutecznie obroniła prezentowane stanowisko procesowe poprzez podniesienie zasadnych i podlegających uwzględnieniu zarzutów w treści pozwu czyli w momencie miarodajnym dla określenia terminu dopuszczalności zgłaszania twierdzeń i dowodów w procesie gospodarczym, a tym samym , że udowodniła zasadność swojego stanowiska w taki sposób, którego wynikiem było zasądzenie kwoty objętej żądaniem pozwu. Postępowanie niniejsze jest postępowaniem sformalizowanym dedykowanym wyłącznie określonym podmiotom. Wyższa przeto staranność jaka wymagana jest w stosunkach gospodarczych przy uwzględnieniu profesjonalnego charakteru prowadzonej działalności (art.355 § 2 k.c.) znajduje swoje przełożenie na reguły proceduralne. Należyta staranność przedsiębiorcy określana przy uwzględnieniu zawodowego charakteru prowadzonej przez niego działalności gospodarczej uzasadnia bowiem zwiększone oczekiwania co do umiejętności, wiedzy, skrupulatności i rzetelności, zapobiegliwości i zdolności przewidywania. Obejmuje także znajomość obowiązującego prawa i następstw z niego wynikających ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 08 marca 2006 r. I ACa 1018/09).

Prawidłową jest ocena dokonana przez Sąd, a wydany w sprawie wyrok w pełni odpowiada prawu. Brak jest podstaw do przyjęcia za zasadne zarzutów naruszenia art. 233 k.p.c. oraz poczynienia błędnych ustaleń faktycznych. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwala na w pełni uprawnione przyjęcie, że strony zawarły umowę po ustaleniu jej istotnych elementów, takich jak cena nabycia i termin płatności należności. Zgromadzone w aktach dowody, jak już wskazano, są wystarczające dla przyjęcia, że doszło do nawiązania węzła obligacyjnego, skutkiem czego strona pozwana zobowiązana była do zapłaty ceny odpowiadającej kwocie łącznej 219.052,14 zł, a w tym procesie pozostałej do zapłaty kwoty dochodzonej pozwem. Brak jest bowiem racjonalnych przesłanek, dla których strona pozwana do momentu procesu nie kwestionowała ceny sprzedaży. Przedłożony projekt umowy jest jedynie dowodem na ustalenie w drodze negocjacji ceny sprzedaży wierzytelności na poziomie 97%, na co strona pozwana przystała przystępując do regulowania kolejnych transz i nie kwestionując tej wysokości. Trudno przyjąć, by strona jak wynika z apelacji „kategorycznie zaprzeczała w toku procesu” by strony ustaliły cenę na niższym poziomie. W sprzeciwie zawarte jest jedynie twierdzenie, że powód tej wysokości nie udowodnił. Twierdzenie to nie zostało poparte żadnymi wnioskami dowodowymi, a strona zaniechała w tej mierze jakiejkolwiek aktywności procesowej. Roszczenie strony powodowej zostało niewątpliwie udowodnione, albowiem żadnych innych twierdzeń pozwany nie zgłaszał w sprzeciwie, a twierdzenia przez niego faktyczne zgłoszone zakreślić winny ten krąg ustaleń, jaki powinien być przedmiotem rozważań Sądu. Nadto zgodnie z ugruntowanymi poglądami judykatury, nie jest wystarczające w procesie zaprzeczenie wszystkim okolicznościom podnoszonym w pozwie (tak wyrok SN z dnia 9 lipca 2009 r. sygn.akt III CSK 341/08: Nie można odpowiadając na pozew twierdzić, że się nie zgadzając z pozwem "przeczy wszystkim faktom powołanym przez powoda, poza tymi, które wyraźnie się przyzna". Fakty i dowody związane z konkretnymi okolicznościami, z którymi się pozwany nie zgadza powinien on wskazać, jeśli ma to służyć obronie jego racji, powinien się on ustosunkować do twierdzeń strony powodowej).

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy oddalił apelację jako bezzasadną na zasadzie art. 385 k.p.c. o kosztach orzekając stosownie do zasady odpowiedzialności za wynik procesu na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c.

SSR M. Kudyk