Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 października 2014 roku

Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Anna Ogińska-Łągiewka

Protokolant: Alicja Kicka

po rozpoznaniu w dniu 27 października 2014 roku w Warszawie

na rozprawie sprawy

z powództwa (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W.

przeciwko H. K.

o zapłatę

I.  powództwo oddala;

II.  zasądza od powoda (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W. na rzecz pozwanej H. K. kwotę 2417,00 złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Sygn. akt I C 664/14

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 10 maja 2012 roku złożonym w elektronicznym postępowaniu upominawczym powód (...) Bank (...) S.A. z siedzibą we W. wniósł przeciwko pozwanej H. K. o zasądzenie następujących kwot: 2.754,39 zł. wraz z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP od dnia 12 października 2011 roku do dnia zapłaty oraz kwot 4.054,96 zł. oraz 3.278,97 zł. wraz z kosztami sądowymi w kwocie 127 zł. W uzasadnieniu pełnomocnik powoda wyjaśnił, iż w dniu 3 czerwca 2005 roku udzielił pozwanej kredytu, który ta miała spłacać w miesięcznych ratach. Pozwana nie wywiązała się z obowiązku spłaty. Powód dochodzi należności wskazanych w W. z Ksiąg Banku z dnia 11 października 2011 roku, na które składają się: należność główna w kwocie 2.754,39 zł., odsetki za okres od dnia 3 czerwca 2005 roku do dnia wystawienia wyciągu z ksiąg banku, tj. 11 października 2011 roku w kwocie 4.054,96 zł. oraz koszty, opłaty i prowizje w kwocie 3.278,97 zł., dalsze odsetki naliczane od dnia następnego po wystawieniu wyciągu z ksiąg banku do dnia zapłaty, obliczone od kwoty 2.754,39 zł. według zmiennej stopy procentowej wyznaczonej jako czterokrotność stopy kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym / k. 1-4/.

W dniu 21 maja 2012 roku Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie wydał nakaz zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym w sprawie sygn. akt VI Nc-e 755708/12 / k. 5/.

W sprzeciwie od powyższego nakazu zapłaty pozwana H. K. zaskarżając go w całości, wniosła o oddalenie powództwa w całości z uwagi na skuteczny upływ terminu przedawnienia roszczenia. Z ostrożności procesowej pełnomocnik pozwanej na wypadek nie podzielenia zarzutu przedawnienia zakwestionował wysokość odsetek naliczonych od należności głównej / k. 21-23/.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 3 czerwca 2005 roku pomiędzy (...) Bankiem S.A. z siedzibą we W. ( obecnie (...) Bank (...) Spółka Akcyjna we W.) a H. K. jako Kredytobiorcą (Posiadaczem rachunku karty) zawarta została umowa o przyznanie limitu kredytowego i wydanie karty kredytowej Maxima (...) nr (...). Na wniosek Posiadacza rachunku karty Bank przyznawał limit kredytowy do kwoty 2.900 zł. dla korzystania z którego otwierał i prowadził rachunek kredytowy nr (...) ( rachunek karty) oraz – w ramach zawieranej równocześnie umowy o kartę płatniczą – wydawał kartę kredytową umożliwiająca dokonywanie operacji gotówkowych i/lub bezgotówkowych przy jej użyciu. ( § 1). Bank stawiał do dyspozycji Posiadacza rachunku karty kwotę limitu kredytowego po otrzymaniu podpisanej przez Posiadacza rachunku Umowy ( § 2). Integralną częścią niniejszej umowy był „Regulamin przyznawania i korzystania z limitu kredytowego i karty kredytowej Maxima (...) (Regulamin limitu), który określał sposób korzystania z limitu i karty. Posiadacz rachunku karty oświadczał, że otrzymał Regulamin i zapoznał sie z jego treścią oraz przyjmował go do wiadomości i stosowania ( § 3). Oprocentowanie nominalne wykorzystanego limitu kredytowego na dzień zawarcia umowy wyniosło 29,90 % dla transakcji gotówkowych w stosunku rocznym oraz 26,90% dla transakcji bezgotówkowych w stosunku rocznym i było zmienne w okresie trwania umowy. Warunki zmiany oprocentowania określał Regulamin limitu ( § 4). Stopy procentowe, opłaty, prowizje związane z rachunkiem karty, limitem kredytowym i kartą były określone w Tabeli Opłat i Prowizji, stanowiącej integralną część Umowy ( § 6). Spłata limitu kredytowego następować miała w okresach miesięcznych poprzez dokonywanie przez Posiadacza rachunku karty spłat na wskazany rachunek, których wysokość i termin były określone w wyciągu z rachunku generowanego każdego 2-ego dnia miesiąca i wysłanym na adres korespondencyjny Posiadacza rachunku. Wskazana na wyciągu wymagana spłata minimalna stanowiła 5% kwoty wykorzystanego kapitału oraz należne bankowi opłaty, prowizje i odsetki ( § 7). Niniejsza umowa podlegała przepisom ustawy o kredycie konsumenckim ( § 8). Umowa o przyznanie limitu kredytowego została zawarta na okres jednego roku , tzn. do dnia 3 czerwca 2006 roku, a umowa o kartę kredytową została zawarta na okres trzech lat, tzn. do dnia 3 czerwca 2008 roku, przy czym Bank automatycznie przedłużał umowę o przyznanie limitu na kolejne roczne okresy, a umowę o kartę kredytową na kolejne trzy letnie okresy, o ile posiadacz rachunku karty nie wypowiedział danej umowy najpóźniej na 30 dni przed upływem okresu na jaki została zwarta, albo nie zaszły inne, określone w Regulaminie limitu zdarzenia wykluczające możliwość przedłużenia umowy ( § 14) / k. 61-61 v. – umowa o przyznanie limitu kredytowego i wydanie karty kredytowej Maxima (...); k. 56-60 – odpis pełny z Rejestru Przedsiębiorców KRS)./.

Zgodnie z Regulaminem przyznawania i korzystania z limitu kredytowego i karty kredytowej Maxima (...) ( Regulamin Limitu): użytkownik karty nie mógl przekroczyć przyznanego limitu kredytowego. W przypadku przekroczenia limitu kredytowego Posiadacz karty zobowiązany był do natychmiastowej spłaty kwoty, o którą limit został przekroczony. Za przekroczenie przyznanego limitu kredytowego bank pobierał opłatę, której wysokość określona była w Tabeli Opłat i Prowizji ( r. III. § 2). Posiadacz rachunku karty zobowiązany był do wpłacenia na rachunek karty kwoty wymaganej spłaty minimalnej w terminie wskazanym na wyciągu. Brak wymaganej spłaty minimalnej w tym terminie powodował naliczenie opłaty za opóźnienie zgodnie z Tabelą Opłat i Prowizji i stanowi podstawę do wszczęcia działań interwencyjnych, o których mowa w rozdz. VII § 9 ust. 6, związanych z dochodzeniem spłaty zobowiązań. Brak dwóch kolejnych wymaganych spłat minimalnych powodowało zablokowanie kart wydawanych do rachunku. W przypadku gdy Posiadacz rachunku karty nie dokonał spłaty całości zadłużenia w terminie określonym w ust. 1, wszystkie transakcje bezgotówkowe dokonane w ostatnim okresie rozliczeniowym były oprocentowywane zgodnie z r. III . 1 § 7 ust. 2 ( r. VI § 2). Z dniem rozwiązania umowy całość zobowiązań Posiadacza rachunku karty wobec banku z tytułu wykorzystanego limitu kredytowego, odsetek, opłat i prowizji stawała się wymagalna. Rozwiązanie umowy następowała m.in. po upływie okresu wypowiedzenia. Posiadacz rachunku karty był zobowiązany niezwłocznie uregulować wszelkie należności wobec banku ( r. VII § 5). Bank mógł wypowiedzieć umowę tylko z ważnych przyczyn, a w szczególności m.in. w przypadku braku wymaganej spłaty minimalnej przez okres dwóch miesięcy. O wypowiedzeniu umowy bank miał zawiadomić Posiadacza rachunku karty pisemnie podając powód decyzji i informując o dalszym trybie postępowania, w szczególności o wysokości zadłużenia wobec banku i terminie spłaty tego zadłużenia. Wypowiadając umowę Bank ogranicza możliwość korzystania z rachunku karty tylko do dokonywania wpłat na ten rachunek . Wypowiedzenie umowy oznaczało równoczesne wypowiedzenie umowy o kartę i umowy o limit. Wypowiedzenie umowy o limit oznaczało równoczesne wypowiedzenie umowy o kartę. Wypowiedzenie umowy o kartę nie było jednoznaczne z wypowiedzeniem Umowy o limit i nie powodowało skutków określonym w niniejszym paragrafie (r. VII § 7). / k. 62-68/.

Zgodnie z wyciągiem z ksiąg banku wystawionym w dniu 11 października 2011 roku przez (...) Bank (...) S.A. z siedzibą we W. należność główna wyniosła kwotę 2.754,39 zł, odsetki umowne za okres od dnia 3 czerwca 2005 roku do dnia wystawienia niniejszego wyciągu w kwocie 4.4.054,96 zł., koszty, opłaty, prowizje w kwocie 3.178,97 zł., opłaty za prowadzenie rachunku w kwocie 100 zł., dalsze odsetki , które obciążały dłużnika od dnia następnego po dniu wystawienia niniejszego wyciągu do dnia zapłaty, obliczone od kwoty 2.754,39 zł. według zmiennej topy procentowej wyznaczonej jako 4-krotność stopy kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym, która na dzień sporządzania niniejszego wyciągu wynosiła 24% w stosunku rocznym / k. 70 – wyciąg z ksiąg banku/.

Pismem z dnia 20 stycznia 2010 roku, doręczonym w dniu 4 lutego 2010 roku, (...) Bank S.A. z siedzibą we W. wezwał H. K. do uregulowania w nieprzekraczalnym terminie 7 dni od daty niniejszego wezwania niespłaconych w terminie zaległych spłat minimalnych z tytułu umowy o limit kredytowy i kartę Maxima (...) z dnia 3 czerwca 2005 roku, wskazując iż zaległość na dzień 20 stycznia 2010 roku wynosi 8.667,16 zł. / k. 79, 84 – zwrotnie potwierdzenie odbioru/.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z przepisem art. 6 nieobowiązującej już ustawy z dnia 12 września 2002 roku o elektronicznych instrumentach płatniczych roszczenia z tytułu umowy o elektroniczny instrument płatniczy przedawniały się z upływem 2 lat. Wskazana ustawa została uchylona przez ustawę z dnia 12 lipca 2013 roku o zmianie ustawy o usługach płatniczych oraz niektórych innych ustaw, która to w przepisie art. 38 stanowiła, iż traci moc ustawa z dnia 12 września 2002 r. o elektronicznych instrumentach płatniczych (Dz. U. z 2012 r. poz. 1232). Jednocześnie jednak ustawa uchylająca przewidywała, iż do przedawnienia roszczeń z tytułu umów o elektroniczny instrument płatniczy, powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy i nieprzedawnionych do tego czasu, stosuje się przepisy dotychczasowe. Ustawa z dnia 12 lipca 2013 roku weszła w życie z dniem 7 października 2013 roku.

W świetle powyższego zasadnym jest wniosek, iż dla roszczeń banku powstałych przed dniem 7 października 2013 roku będą miały zastosowanie szczególne zasady wynikające z ustawy o elektronicznych instrumentach płatniczych, tj. 2 –letni termin przedawnienia. Natomiast dla roszczeń, które powstały dopiero po tej dacie, zastosowanie znajdą ogólne zasady przedawnienia określone w przepisie art. 118 k.c., tj. 3-letni termin związany z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Podkreślić należy, iż nie można utożsamiać daty rozwiązania umowy o kartę z datą upływu okresu wypowiedzenia tej umowy. Jak wynika z literalnego brzmienia art. 120 k.c. – bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne, przy czym jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie. Wymagalność roszczenia utożsamiania jest więc z chwilą, w której upływem wierzyciel może domagać się od dłużnika spełnienia świadczenia.

Zgodnie z zapisami umowy o kartę i Regulaminu pozwana była zobowiązana do dokonywania co miesiąc spłaty limitu w minimalnej wymaganej kwocie. Potwierdzały to postanowienia § 2 znajdującego się w r. VI Regulaminu, zgodnie którymi posiadacz był zobowiązany co miesiąc do dokonania spłaty minimalnej w terminie wskazanym w wyciągu. Należało zatem przyjąć, że brak spłaty minimalnej w terminie wskazanym na wyciągu powodował, że roszczenie o tę kwotę stawało się wymagalne z upływem tego terminu i bank mógł go dochodzić na drodze sądowej nie wypowiadając umowy, np. tak jak zaległej raty kredytu.

W rozpoznawanej sprawie umowa o limit kredytowy i równocześnie wydanie karty kredytowej została zawarta w dniu 3 czerwca 2005 roku. W aktach sprawy brak dowodu doręczenia pozwanej pisma powoda zawierającego wypowiedzenie umowy datowanego na dzień 22 marca 2010 roku / k. 89/. W świetle powyższego oraz postanowień Regulaminu limitu ( r. VII § 5) powód nie mógł zatem dochodzić całej należności, skro umowa nie została skutecznie rozwiązana.

Z złączonego wydruku dotyczącego operacji na rachunku karty za okres od 3 czerwca 2005 roku do 18 kwietnia 2014 roku wynikało, iż pozwana dokonywała częściowych spłat należności w dniach: 26 sierpnia 2005 roku ( 300 zł.), 28 października 2005 roku ( 50 zł.), 2 grudnia 2005 roku ( 275 zł.), 22 grudnia 2005 roku ( 728 zł.), 27 lutego 2006 roku ( 500 zł.), 15 marca 2006 roku ( 220,34 zł.), 12 kwietnia 2006 roku ( 252 zł.), 28 lipca 2008 roku ( 150,50 zł.) , 1 czerwca 2010 roku ( 100 zł.), 14 lipca 2010 roku ( 100 zł.), 29 października 2010 roku ( 50 zł.), 30 stycznia 2012 roku ( 100 zł.), 27 lutego 2012 roku ( 200 zł.) /69-77/.

Zgodnie z przepisem art. 451 § 3 k.c., który zdaniem Sądu powinien znaleźć zastosowanie w rozpoznawanej sprawie, w braku oświadczenia dłużnika lub wierzyciela spełnione świadczenie zalicza się przede wszystkim na poczet długu wymagalnego, a jeżeli jest kilka długów wymagalnych - na poczet najdawniej wymagalnego.

W ocenie Sądu powyższych wpłat nie sposób traktować jako niewłaściwego uznania całego długu, skutkującego przerwaniem biegu przedawnienia ( art. 123 § 1 pkt 2 k.c.). W ocenie Sądu powyższe drobne wpłaty mogą jedynie stanowić o tym, że osoba je dokonująca, uznaje zasadność należności banku jedynie w tej kwocie, którą wpłaca.

Ponadto jak wyjaśnił Sąd Najwyższy wyroku z dnia 17 grudnia 2008 roku zapadłym w sprawie sygn. akt I CSK 243/08 jeżeli posiadacz karty kredytowej wydanej przez wystawcę na podstawie umowy zawartej zgodnie z przepisami ustawy z dnia 12 września 2002 r. o elektronicznych środkach płatniczych (Dz.U. Nr 169, poz. 1385) zaprzestał wpłacania minimalnej kwoty zadłużenia podawanej każdorazowo w doręczanych mu wyciągach bankowych, bieg dwuletniego terminu przedawnienia roszczenia o zapłatę tych kwot rozpoczyna się z upływem dnia wskazanego w wyciągu jako termin zapłaty kwoty minimalnej, nie zaś dopiero po wyczerpaniu limitu kredytu, ustalonego w umowie ( opubl. OSNC 2010/1/16, Biul. SN 2009/5/10, M.Prawn. 2010/6/340-341).

Podsumowując, powód nie wykazał aby skutecznie wypowiedział umowę o limit kredytowy, a zatem nie był uprawniony do dochodzenia całej należności. Z kolei wobec zarachowania częściowych wpłat na poczet długu najwcześniej wymagalnego zarówno w zakresie ( opłat, prowizji i kapitału wymagalnych miesięcznie), dokonanie przez pozwaną 13-stu wpłat nie stanowiło niewłaściwego uznania długu i nie przerwało biegu terminu przedawnienia.

Podnieść należy, iż pozwana kwestionowała otrzymanie wyciągów z rachunku karty. Z kolei powód nie przedstawił odpisów wysłanych co miesiąc do pozwanej wyciągów, a jedynie zbiorcze zestawienie, tj. informację wygenerowaną z systemu komputerowego banku / k. 69-77/, która w ocenie Sądu nie stanowiła potwierdzenia wysłania do H. K. przedmiotowych wyciągów i nie podlegała weryfikacji z uwagi na nie wskazanie poszczególnych transakcji dokonywanych przez pozwaną przy użyciu karty kredytowej. Ponadto załączone przez stronę powodową zestawienie dotyczyło okresu od dnia 3 czerwca 2005 roku do dnia 18 kwietnia 2014 roku, tymczasem powództwo zostało wytoczone w dniu 10 maja 2012 roku. Poza tym z zestawienia tego nie wynikało, aby pozwana H. K. używała karty kredytowej od 2007 roku, tymczasem powód naliczał kwoty opłat, prowizji i ubezpieczeń aż do kwietnia 2014 roku. Jednocześnie powód twierdził, iż umowa została rozwiązana na skutek jej wypowiedzenia, co zostało dokonane pismem z dnia 22 marca 2010 roku. W świetle powyższego zatem nie sposób uznać aby kwoty naliczane po rozwiązaniu umowy przez bank miały jakiekolwiek uzasadnienie. Rachunek karty bowiem powinien zostać w takiej sytuacji zamknięty. Z kolei z wyciągu z ksiąg banku wynikało, iż kwota należności głównej wynosiła kwotę 2.753,39 zł., zaś żądane odsetki umowne naliczane były od dnia 3 czerwca 2005 roku. W ocenie Sądu kwota należności głównej uległa przedawnieniu z upływem dwuletniego terminu przedawnienia, który zakończył swój bieg przed dniem wytoczenia niniejszego powództwa. Powyższy wniosek wynikał stąd, iż gdyby nawet uznać, że powód wypowiedział umowę o limit kredytowy i kartę kredytową w oparciu o pismo z dnia 22 marca 2010 roku ( co jednak nie miało miejsca), to termin przedawnienia upłynąłby najprawdopodobniej z końcem kwietnia 2012 roku. Dodać należy, iż wraz z przedawnieniem się należności głównej, uległy również przedawnieniu należności odsetkowe. Ponadto błędnie została określona w wyciągu z ksiąg banku data naliczania odsetek umownych, bowiem jest ona tożsama z datą zawarcia umowy pomiędzy stronami. Skoro minimalna kwota zadłużenia miała być regulowana co miesiąc, to najwcześniejszą datą, od której możliwe byłoby naliczanie odsetek, mogłaby być dopiero data 4 lipca 2005 roku.

Mając na względzie powyższe, Sąd na podstawie powołanych na wstępie przepisów orzekł o oddaleniu powództwa w całości z uwagi po pierwsze na jego przedawnienie, a po drugie ze względu na nie wykazanie dochodzonego roszczenia co do wysokości.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie przepisu art. 98 kpc w zw. z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu ( Dz.U. z 2013 r., poz. 461).

Mając na względzie powyższe Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

z./ odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron.