Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 01 kwietnia 2014 roku

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi - Południe w Warszawie, VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSR Małgorzata Kryńska - Mozolewska

Ławnicy: Joanna Dorota Korasiak

Beata Krystyna Tomanek

Protokolant: Marzena Szablewska

po rozpoznaniu w dniu 18 marca 2014 roku w Warszawie

sprawy z powództwa: A. G.

przeciwko:(...)z siedzibą w W.

o odszkodowanie

1. zasądza od pozwanego (...)z siedzibą w W.

na rzecz powódki A. G. kwotę 10.822,72 zł (słownie: dziesięć tysięcy osiemset dwadzieścia dwa złote 72/100) tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę;

2. zasądza od pozwanego(...)z siedzibą w W.

na rzecz powódki A. G. kwotę 60,00 zł (słownie: sześćdziesiąt złotych 00/100) tytułem kosztów zastępstwa procesowego;

3. wyrokowi w punkcie pierwszym nadaje rygor natychmiastowej wykonalności do wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia powódki tj do kwoty 3.636,00 zł (słownie: trzy tysiące sześćset trzydzieści sześć złotych 00/100).

Sygn. akt VI P 296/13

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 22 kwietnia 2013 roku (data nadania) powódka A. G. wniosła o zasądzenie na jej rzecz kwoty 2.250,86 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę. Jako pozwanego powódka wskazała spółkę (...)w W..

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że w dniu 27 marca 2013 roku zawarła z pozwaną umowę o pracę na okres próbny na czas od 10 kwietnia 2013 roku do 09 lipca 2013 roku na stanowisku magistra farmacji. Dnia 09 kwietnia 2013 roku powódka stawiła się w aptece, w której miała świadczyć pracę, aby się zapoznać z panującymi tam warunkami. Następnego dnia, 10 kwietnia 2013 roku, pozwana oświadczyła powódce ustnie, że rozwiązuje z nią umowę o pracę, nie podając przy tym żadnych motywów swej decyzji.

Na rozprawie w dniu 17 września 2013 roku powódka zmodyfikowała powództwo wnosząc o zasądzenie na jej rzecz od pozwanej kwoty 10.908,00 zł tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę, która to kwota miała stanowić równowartość jej trzymiesięcznego wynagrodzenia.

(pozew – k. 1 – 4, protokół rozprawy z dnia 17 września 2013 roku – k. 33)

W odpowiedzi na pozew pozwana spółka wniosła o oddalenie powództwa w całości. Uzasadniając swe stanowisko pozwana podała, że w rzeczywistości nie rozwiązała z powódką umowy o pracę, ale uchyliła się od skutków oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu. Błąd ten miał polegać na mylnym zapewnieniu powódki o posiadaniu przez nią stopnia magistra farmacji, co było warunkiem niezbędnym do zatrudnienia jej w aptece. Powódka pomimo zapewnień o dostarczeniu odpowiednich dokumentów potwierdzających jej uprawnienia oraz pomimo wezwania pracodawcy do przedstawienia tych dokumentów dnia 09 kwietnia 2013 roku, a najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy – 10 kwietnia 2013 roku – nie dostarczyła tych dokumentów. Wobec tego pozwana uchyliła się od skutków oświadczenia woli, o czym poinformowała powódkę. Pozwana wskazała, że nie zawarłaby umowy o pracę z osobą nie posiadającą tytułu magistra farmacji, gdyż taka osoba nie może wykonywać, zgodnie z prawem, pracy na danym stanowisku.

(odpowiedź na pozew – k. 15 – 16 verte).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka zawarła z pozwaną spółką dnia 27 marca 2013 roku w W. umowę o pracę na okres próbny od dnia 10 kwietnia 2013 roku do dnia 09 lipca 2013 roku. Powódce zaoferowano pracę na pełny etat na stanowisku magistra farmacji. Jako miejsce wykonywania pracy została oznaczona apteka (...) w S.. W imieniu pracodawcy umowę o pracę podpisała M. S.. Powódce określono wynagrodzenie w kwocie 3.636,00 zł brutto miesięcznie.

(dowód: umowa o pracę – k. 5 i 54)

Dnia 11 kwietnia 2013 roku powódka uzyskała zaświadczenie o odbytych studiach wyższych na Wydziale Farmaceutycznym z Oddziałem Analityki Medycznej Uniwersytetu Medycznego we W.. W zaświadczeniu tym wpisano, że powódka zakończyła studia w dniu 31 marca 2013 roku. W dyplomie ukończenia studiów magisterskich, jako datę uzyskania tytułu magistra farmacji wpisano dzień 31 marca 2013 roku. Przedmiotowy dyplom został wystawiony dnia 11 kwietnia 2013 roku.

(dowód: zaświadczenie – k. 59, dyplom ukończenia studiów – k. 65 – 66)

Dnia 21 maja 2013 roku powódka otrzymała dokument przyznający jej prawo do wykonywania zawodu farmaceuty wystawiony przez Prezesa Okręgowej Rady Aptekarskiej w W.. Powódka została również wpisana do rejestru Okręgowej Izby Aptekarskiej w W. dnia 21 maja 2013 roku. Z kolei z dniem 31 lipca 2013 roku powódkę skreślono z owego rejestru.

(dowód: prawo wykonywania zawodu – k. 69, wpis do rejestru – k. 70)

Pod koniec marca 2013 roku powódka odpowiedziała na ogłoszenie o pracę, które znalazła w gazecie. Została ona zaproszona na rozmowę kwalifikacyjną, którą przeprowadzała z nią M. S.. W trakcie tej rozmowy powódka poinformowała o tym, iż jest w trakcie stażu oraz o fakcie, że tytuł magistra otrzyma dopiero z dniem 31 marca 2013 roku, – kiedy ukończy wymagany prawem staż. Rozmowa kwalifikacyjna odbywała się dnia 27 marca 2013 roku. Powódka nie informowała o tym, że posiada prawo do wykonywania zawodu, powiedziała tylko, że prześle M. S. skany indeksu, które miały zaświadczyć o tym, że obroniła już pracę magisterską. Skany te zostały faktycznie przesłane z dniem 29 marca 2013 roku. Jednocześnie strony nie uzgadniały żadnych warunków dodatkowych. Na dzień przed rozpoczęciem pracy powódka stawiła się w aptece, w której miała pracować. Kierownik tej apteki dowiedział się od niej, że nie dysponuje ona prawem do wykonywania zawodu i stwierdził, że jest to duży problem. Następnego dnia, gdy powódka stawiła się do pracy, do apteki przyjechała M. S. i po rozmowie z kierownikiem apteki oraz technikiem wezwała powódkę na rozmowę, na której oznajmiła jej, że muszą się rozstać, bo powódka nie ma dokumentów potrzebnych do wykonywania zawodu farmaceuty.

(dowód: wiadomość email – k. 57, zeznania świadka K. W. – k. 33 verte – 34, zeznania pozwanej M. S. – k. 34 – 34 verte, zeznania powódki A. G. – k. 35 - 36)

Stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd ustalił w oparciu o przedłożoną dokumentację, której prawdziwość nie była kwestionowana w toku postępowania przez strony. Sąd oparł się również na złożonych na rozprawie zeznaniach świadka K. W., a także pozwanej M. S. oraz powódki A. G.. Sąd dał wiarę w całości jedynie zeznaniom powódki, odnośnie pozwanej i świadka uznając za wiarygodne ich zeznania jedynie w części.

Sąd nie dał wiary zeznaniom świadka K. W. w zakresie, w jakim świadek zeznała, że z powódką nie została podpisana umowa o pracę, gdyż, co innego wynika dokumentu „umowa o pracę z dnia 27.03.2013 r”, Umowa ta została podpisana przez powódkę i osobę uprawniona do składania oświadczeń woli w imieniu pracodawcy a mianowicie. M. S.. Zatem doszło do skutecznego zawarcia umowy o pracę w ramach, której powódka miała świadczyć pracę na stanowisku magistra farmacji za wynagrodzeniem zasadniczym w wysokości 3636,00 złotych. Sąd nie dał wiary również zeznaniom pozwanej M. S. w zakresie, w jakim zeznała, iż powódka poinformowała ją ukończonym stażu oraz, że powódka miała pojechać do domu do W., aby stamtąd przywieźć dokument potwierdzający prawo do wykonywania zawodu. W ocenie Sądu zeznanie to nie jest to wiarygodne, gdyż na spotkaniu strony umówiły się, że powódka prześle zeskanowany indeks, by poświadczyć, że odbywa jeszcze staż i nie ma jeszcze dyplomu, co też zrobiła przesyłając mailem skany indeksu dnia 29 marca 2013 roku (k. 57). Dyplom został powódce wystawiony dopiero w dniu 11 kwietnia 2013 roku, stąd też niewiarygodnym jest dla Sądu twierdzenie pozwanej, jakoby powódka przedstawiła jej dyplom już na rozmowie w marcu. Ponadto z dokumentu CV złożonego przez powódkę wynika, iż powódka odbywa jeszcze staż i nie ma dyplomu. Pozwana, która prowadzi sieć aptek i zatrudnia pracowników przed podpisaniem umowy o pracę powinna dopytać się powódki czy ma prawo wykonywania zawodu. W przedłożonym na potrzeby rekrutacyjne CV powódki w rubryce dotyczącej jej doświadczenia zawodowego widnieje wpis odnośnie stażu pracy – „październik 2012 – obecnie” (k. 19). Sąd nie dał również wiary zeznaniom pozwanej, że ustaliła ona z powódką ustnie, jakoby warunkiem do zawarcia umowy miało być dostarczenie przez powódkę dokumentu o prawie do wykonywania zawodu. Zeznanie to jest niewiarygodne zarówno w świetle pozostałego materiału dowodowego, któremu Sąd dał wiarę, jak i w świetle samego stanowiska strony pozwanej wyrażanego w pismach procesowych, gdzie twierdziła, że umowa o pracę nie zawierała żadnego warunku, a została zawarta pod wpływem błędu. Strona pozwana w pismach procesowych twierdziła, więc, że umowa została zawarta, tyle, że pod wpływem błędu, zaś na rozprawie zeznała, iż umowa ta w ogóle nie została zawarta. Wykazuje to niespójność stanowiska pozwanej i podważa wiarygodność jej zeznań w tym przedmiocie.

Sąd zważył, co następuje:

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie jest kwestia zawarcia i rozwiązania z powódką umowy o pracę. Powódka podnosiła, że pozwana rozwiązała z nią umowę o pracę w sposób niezgodny z przepisami prawa i z faktu tego wyprowadziła swoje roszczenie odszkodowawcze, z kolei pozwana broniła się twierdząc, że w rzeczywistości jej oświadczenie należy tłumaczyć nie, jako rozwiązanie umowy o pracę, ale raczej, jako uchylenie się od skutków prawnych czynności zawartej pod wpływem błędu.

Na wstępie rozważań należy przede wszystkim prawidłowo określić podstawę prawną dla żądań powódki. Z ustalonego stanu faktycznego wynika, iż pomiędzy stronami została zawarta umowa o pracę na okres próbny, w związku, z czym taką podstawą będzie regulacja zawarta w art. 50 § 1 Kodeksu pracy (dalej, jako: KP), zgodnie, z którym jeżeli wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na okres próbny nastąpiło z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu tych umów, pracownikowi przysługuje wyłącznie odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za czas, do upływu, którego umowa miała trwać.

Kwestią sporną było oświadczenie woli złożone przez M. S. powódce dnia 10 kwietnia 2010 roku. Strona pozwana twierdziła, bowiem, że jej oświadczenie było uchyleniem się od skutków zawartej pod wpływem błędu umowy o pracę, zaś według powódki doszło do wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na okres próbny. Wobec powyższego sąd dokonał analizy czy oświadczenie złożone przez pozwaną dotknięte było wadą oświadczenia woli - błędem. Zgodnie z art. 84 § 1 Kodeksu cywilnego (dalej, jako: KC) w razie błędu, co do treści czynności prawnej można uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia woli, jeżeli jednak oświadczenie woli zostało złożone drugiej osobie uchylenie się od jego skutków prawnych będzie dopuszczalne jedynie w przypadku, gdy błąd ten został wywołany przez tę osobę, chociażby bez jej winy, albo, gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z łatwością błąd zauważyć. Dodatkowo art. 84 § 2 k.c stanowi, iż można powoływać się tylko na błąd uzasadniający przypuszczenie, że gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia tej treści – chodzi tu, więc o błąd istotny.

Uchylenie się od skutków prawnych następuje poprzez złożenie oświadczenia drugiej stronie na piśmie art. 88 § 1 KC. Forma pisemna nie jest jednak zastrzeżona w tym wypadku pod rygorem nieważności, a jedynie dla celów dowodowych (ad probationem), co oznacza, iż oświadczenie takie może być zgłoszone drugiej stronie ustnie.

Z ustalonego stanu faktycznego w niniejszej sprawie nie wynika, aby strona pozwana zawarła umowę o pracę pod wpływem błędu. Błąd ten, zgodnie ze stanowiskiem strony pozwanej, miał polegać na nieprawdziwym podaniu przez powódkę, iż posiada ona dokument dotyczący jej prawa do wykonywania zawodu. Sąd jednak ustalił, że powódka nie zapewniała pozwanej o posiadaniu przez nią takiego dokumentu, co więcej podkreślała ona, że jest jeszcze na stażu, a tytuł magistra otrzyma dopiero z końcem marca 2013 roku. Fakt pozostawania przez nią na stażu w chwili aplikowania o pracę wynikał także ze złożonego pozwanej CV. Dodatkowo powódka przesłała pozwanej mailem skan indeksu na dzień 29 marca 2013 roku, z którego wynikało, że nie uzyskała ona jeszcze tytułu magistra, co zgodnie z zasadami doświadczenia życiowego wskazuje, że nie mogła uzyskać prawa do wykonywania zawodu. Wobec powyższego sąd stoi na stanowisku, że pozwana nie była w błędzie podczas zawierania z powódką umowy o pracę dnia 27 marca 2013 roku, a jeżeli nawet pozwana miała inne wyobrażenie o zaistniałych okolicznościach to nie mogło to wynikać z jakiegokolwiek wprowadzenia jej w błąd przez powódkę, ta ostatnia, bowiem wyraźnie akcentowała brak swoich uprawnień.

Wobec powyższego, zdaniem Sądu w niniejszej sprawie strona pozwana nie działała pod wpływem błędu. oznacza to, iż jej oświadczenie było skuteczne i nie mogła go ona odwołać z powołaniem na regulację z art. 88 KC.

Zatem oświadczenie woli złożone przez M. S. dnia 10 kwietnia 2013 roku, może być interpretowane na dwa sposoby – albo, jako oświadczenie pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem (art. 30 § 1 pkt 2 KP), albo też, jako oświadczenie pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia (art. 30 § 1 pkt 3 KP).

Zgodnie ze stanowiskiem doktryny wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na okres próbny dokonane z naruszeniem przepisów prawa może polegać na niezachowaniu prawem wymaganej formy (tak też: L. Florek, Komentarz do art.50 Kodeksu pracy, w: L. Florek (red.), Kodeks pracy. Komentarz, LEX/2011). Forma taka jest określona w art. 30 § 3 KP, zgodnie, z którym oświadczenie każdej ze stron o wypowiedzeniu powinno nastąpić na piśmie. W przedmiotowej zaś sprawie oświadczenie pracodawcy zostało złożone powódce ustnie, w dodatku nikt nie pouczył jej o możliwości do złożenia odwołania do sądu pracy, co również należy uznać za naruszenie przepisów prawa, a konkretnie dyspozycji art. 30 § 5 KP. Brak takiego pouczenia stanowi przesłankę do przywrócenia terminu do złożenia odwołania do sądu na podstawie art. 265 § 1 KP. Wniosek taki został złożony przez pełnomocnika strony powodowej na rozprawie w dniu 18 marca 2014 roku (k. 88 verte akt sprawy). W ocenie Sądu wniosek ten jest zasadny, należy mieć, bowiem na względzie również fakt, iż powódka nie jest osobą posiadającą wiedzę z zakresu prawa pracy, a ponadto uchybienia ze strony pracodawcy i przez niego zawinione nie powinny wywoływać negatywnych skutków w sferze uprawnień pracowniczych. Oznacza to również, że zarzut strony pozwanej o niezachowaniu przez powódkę terminu do wniesienia odwołania do sądu pracy jest niezasadny.

Reasumując, oświadczenie woli złożone powódce dnia 10 kwietnia 2013 roku należy interpretować, jako wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na okres próbny. Wypowiedzenie to zostało dokonane z naruszeniem przepisów prawa dotyczących wypowiadania umów o pracę, w związku, z czym odszkodowawcze roszczenie powódki oparte na regulacji art. 50 § 1 KP należy uznać za zasadne.

W tym miejscu trzeba przejść do kwestii wysokości odszkodowania należnego powódce. Zgodnie z art. 50 § 1 KP odszkodowanie to przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do upływu, którego umowa miała trwać. W przedmiotowej sprawie będzie to, więc wynagrodzenie za trzy miesiące. Zgodnie zaś z § 2 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 roku w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. z 1996r. Nr 62, poz. 289, ze zm.) zasady obowiązujące przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop stosuje się także w celu obliczenia odszkodowania przysługującego pracownikowi w związku z rozwiązaniem umowy o pracę z naruszeniem przepisów prawa pracy (art. 47 ¹, 50 § 1 i 4 oraz 58 i 60 Kodeksu pracy). Do obliczania, więc wysokości należnego powódce odszkodowania zastosowanie będą miały przepisy zawarte w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 08 stycznia 1997 roku w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz. U. z 1997r. Nr 2, poz. 14, ze zm.) Szczegółowy opis działań dotyczących wyliczenia ekwiwalentu znajduje się w § 18 tego rozporządzenia. Zgodnie z jego treścią, aby prawidłowo obliczyć dany ekwiwalent należy:

- podzielić miesięczne wynagrodzenie przez współczynnik ustalony w danym roku, a następnie

- wynik poprzedniego działania podzielić przez liczbę odpowiadającą dobowej normie czasu pracy pracownika, a następnie

- pomnożyć wynik poprzedniego działania przez liczbę godzin niewykorzystanego przez pracownika urlopu wypoczynkowego.

W niniejszej sprawie Sąd ograniczy się do podzielenia miesięcznego wynagrodzenia przez ustalony współczynnik, następnie do jego pomnożenia przez liczbę dni, które powódka powinna przepracować zgodnie z zawartą umową o pracę. Wysokość miesięcznego wynagrodzenia powódki została określona w umowie o pracę w kwocie 3.636,00 zł brutto i nie była kwestionowana przez strony w toku postępowania. Obliczane odszkodowanie dotyczy trzech miesięcy pracy powódki – od 10 kwietnia 2013 roku do 09 lipca 2013 roku. Od 10 kwietnia do końca kwietnia 2013 roku powódka powinna przepracować 15 dni, w miesiącu maju 2013 roku – 20 dni, w czerwcu 2013 roku – 20 dni, oraz w lipcu 2013 roku – 7 dni, co daje łącznie 62 dni pracy.

Stosując odpowiednio przepisy dotyczące obliczania ekwiwalentu należy, więc dokonać następujących obliczeń:

3.636,00 zł (wynagrodzenie miesięczne) : 20,83 (współczynnik na rok 2011) = 174,56 zł;

174,56 zł (odszkodowanie za jeden dzień pracy) x 62 (ilość dni, które powódka powinna przepracować) = 10.822,72 zł.

W wyniku przeprowadzonych działań kwota należnego powódce odszkodowania powinna, więc wynieść łącznie 10.822,72 zł.

Mając na względzie powyższe rozważania Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

W kwestii kosztów postępowania Sąd orzekł na podstawie regulacji zawartej w art. 98 Kodeksu postępowania cywilnego oraz w § 11 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2002 roku, Nr 163, poz. 1349 ze zm.).

Zgodnie z regulacją z art. 477 ² § 1 KPC Sąd nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności do wysokości pełnego jednomiesięcznego wynagrodzenia powódki.

ZARZĄDZENIE

1. odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanego