Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 grudnia 2014r.

Sąd Okręgowy we Włocławku IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie :

Przewodniczący: SSO Hanna Wujkowska

Sędziowie: SO Małgorzata Paździerska ( spr)

SO Katarzyna Augustyniak

Protokolant: st. sekr. sądowy Marlena Budzyńska

po rozpoznaniu w dniu 17 grudnia 2014 r. we Włocławku

na rozprawie

sprawy z wniosku E. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o zasiłek chorobowy

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

od wyroku Sądu Rejonowego we Włocławku - IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 17 września 2014r. sygn. akt IV U (...)

oddala apelację.

sygn. akt IV Ua 29/14

UZASADNIENIE

E. M. wniosła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z dnia 16.07.2014r. o odmowie przyznania prawa do zasiłku chorobowego za okres od 24.06.2014r. do 26.06.2014r. Ubezpieczona podniosła, że nie stawiła się na badanie, nie wiedząc o przesyłce pocztowej zawierającej wezwanie. Ubezpieczona powołała się bowiem na fakt uszkodzenia skrzynki pocztowej i związane z tym trudności z doręczeniem przesyłek, co w przeszłości miało niejednokrotnie miejsce.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołani wniósł o jego oddalenie, podtrzymując w całości argumentację stanowiącą podstawę wydania zaskarżonej decyzji ponosząc, że lekarz orzecznik ZUS przeprowadził kontrolę orzekania o czasowej niezdolności do pracy oraz wystawiania zaświadczeń lekarskich. Opisywana kontrola dotyczyła zaświadczenia lekarskiego serii (...) stwierdzającego niezdolność do pracy ubezpieczonej w okresie od dnia 03.06.2014 r. do dnia 26.06.2014 r. Ubezpieczona została wezwana na badanie lekarskie w dniu 23.06.2014 r. i nie stawiła się w wyznaczonym przez organ rentowy terminie. W tej sytuacji zaświadczenie lekarskie dotyczące niezdolności do pracy wnioskodawczyni utraciło ważność we wskazanej dacie.

Wyrokiem z dnia 17.09.2014r. Sąd Rejonowy we Włocławku IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał ubezpieczonej prawo do zasiłku chorobowego w okresie od 24.06.2014r. do 26.06.2014r. Swoje orzeczenie Sąd oparł na następujących ustaleniach i rozważaniach:

W okresie od dnia 23.07.2012r. do dnia 12.04.2014 r. ubezpieczona pozostawała w stosunku pracy z (...) sp. z.o.o. we W.. Od dnia 1.04.2014 r. ubezpieczona była niezdolna do pracy z powodu choroby. Za okres trwania stosunku pracy pracodawca wypłacił wnioskodawczyni wynagrodzenie za czas choroby, a za dalszy okres przekazał dokumentację do organu rentowego celem ustalenia prawa i wypłaty zasiłku chorobowego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia. Od 01.04.2014r. lekarz orzekał o nieprzerwanej niezdolności wnioskodawczyni do pracy. W dniu 02.06.2014 r. lekarz specjalista wystawił zaświadczenie lekarskie serii (...)o numerze (...). Dokument ten stwierdzał niezdolność do pracy ubezpieczonej w okresie od dnia 03.06.2014 r. do dnia 26.06.2014 roku.

Na dzień 23.06.2014 r. o godz. 8.00 organ rentowy wyznaczył kontrolę prawidłowości wystawienia powyższego zaświadczenia lekarskiego. Przesyłka zawierająca wezwanie na badanie została awizowana w dniu 06.06.2014 r., w związku z nie zastaniem przez doręczyciela adresata w miejscu zamieszkania. Kolejna awizacja przesyłki nastąpiła w dniu 16.06.2014 r., zaś w dniu 23.06.2014 r. zarządzono zwrot przesyłki do nadawcy w związku z nie podjęciem jej w terminie przez adresata.

Stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił na podstawie dokumentacji zgromadzonej w aktach organu rentowego oraz zeznania ubezpieczonej. Sąd ten zważył, że organ rentowy w prowadzonym postępowaniu administracyjnym w oparciu o treść art. 59 ustawy z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa dokonał kontroli zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego niezdolność wnioskodawczyni do pracy w spornym okresie. Organ rentowy wyznaczył termin badania ubezpieczonej i działając w trybie art. 59 ust. 5 ustawy wysłał ubezpieczonej za zwrotnym poświadczeniem odbioru wezwanie, pouczając o konsekwencjach niestawiennictwa. Bezspornie również wnioskodawczyni nie odebrała przesyłki po jej dwukrotnym awizowaniu przez doręczyciela w dniach 6 i 16.06.2014r. Pozbawiając ubezpieczoną prawa do zasiłku chorobowego organ rentowy zastosował dyspozycję art. 59 ust. 6 ustawy chorobowej. Ocenę zasadności zaskarżonej decyzji, jak i przyczyn niestawiennictwa ubezpieczonej Sąd Rejonowy rozpoczął od ustalenia prawidłowości wezwania ubezpieczonej na badanie lekarskie lekarza orzecznika ZUS. Kwestia doręczania wezwań i zawiadomień podlega regułom procedury administracyjnej, w którym to trybie prowadzone jest postępowanie przez organ rentowy. Z treści art. 180 ustawy z dnia 14.06.1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity Dz.U. 2013 rok, poz. 267) wynika, iż w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych stosuje się przepisy kodeksu, chyba że przepisy dotyczące ubezpieczeń ustalają odmienne zasady postępowania w tych sprawach. Stosownie do treści art. 42 § 1 k.p.a. pisma w postępowaniu administracyjnym doręcza się osobom fizycznym co do zasady w ich mieszkaniu lub miejscu pracy. W przypadku nieobecności adresata pismo doręcza się, za pokwitowaniem, dorosłemu domownikowi, sąsiadowi lub dozorcy domu, jeżeli osoby te podjęły się oddania pisma adresatowi (art. 43 k.p.a.). Bezspornie jednak ten przypadek nie wystąpił w niniejszej sprawie. W tej sytuacji tj. niemożności doręczenia pisma w sposób wskazany w art. 42 i 43 k.p.a. operator pocztowy zawiadomił ubezpieczoną o pozostawieniu pisma wraz z informacją o możliwości jego odbioru w terminie 7 dni, umieszczając zawiadomienie w oddawczej skrzynce pocztowej (art. 44§1 pkt. 1 k.p.a., art. 44§2 k.p.a.).

W tak ustalonych okolicznościach faktycznych i przy prezentowanym stanie prawnym nie można zdaniem Sądu Rejonowego przyjąć, że o terminie badania ubezpieczona została powiadomiona odpowiednio w dniu 23.06.2014 r. (koniec dnia). Z przepisu art. 44 § 4 k.p.a. nie wynika, aby ustawodawca normując doręczenie zastępcze przyjął domniemanie jego dokonania już w dniu pozostawienia awiza. Przepis ten wskazuje bowiem, że doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia okresu, o którym mowa w § 1, a pismo pozostawia się w aktach sprawy. Z tego też względu Sąd Rejonowy uznał, że przesyłka zawierająca wezwanie na badanie została skutecznie doręczona ubezpieczonej dopiero w dniu 23.06.2014 r. o godzinie 23:59. Mając na względzie to, że termin badania ustalono na godzinę 8:00 w tym dniu nie sposób dowodzić skutecznego prawnie powiadomienia ubezpieczonej. Sąd Rejonowy podniósł, że w postępowaniu administracyjnym, jakie prowadził organ rentowy niezbędne było pierwotne ustalenie prawidłowości doręczenia. Dopiero ustalenie w tym przedmiocie daje podstawę do merytorycznej oceny, czy osoba ubezpieczona uniemożliwiła badanie. Okoliczność powyższa stanowi bowiem przesłankę pozbawienia jej prawa do zasiłku chorobowego (art. 59 ust. 6 ustawy chorobowej). Sformułowanie powyższa zakłada złą wolę osoby ubezpieczonej ukierunkowaną na zniweczenie procedury badania. Trudno jej się jednak dopatrzyć w indywidualnej sytuacji wnioskodawczyni, która o terminie badań została powiadomiona z opóźnieniem, a przede wszystkim obiektywnie nie posiadała wiedzy o fakcie badania, gdyż nie zapoznała się z treścią przesyłki. Nie wszystkie więc sytuacje niestawiennictwa na badanie kontrolne automatycznie winny być więc kwalifikowane jako uniemożliwiające dokonanie tej kontroli. W rozpoznawanej sprawie ubezpieczona istotnie nie stawiła się na termin badania, ale celem jej działania nie było uniemożliwienie przeprowadzenia kontroli przez lekarza orzecznika. Szczególnie, że o wyznaczonym terminie badania E. M. dowiedziała się dopiero po jego terminie, a jej wcześniejszy brak wiedzy nie był przez nią zawiniony. Sąd Rejonowy uznał więc, że brak było podstaw do zastosowania unormowania art. 59 ust. 6 ustawy z dnia 25.06.1999 r. co przesądza to o bezzasadności zaskarżonej decyzji organu rentowego.

Apelację od powyższego wyroku wniósł Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. zaskarżając wyrok w całości i zarzucając mu naruszenie przepisów prawa procesowego tj. art. 44 k.p.a. poprzez przyjęcie, że ubezpieczona nie została prawidłowo powiadomiona o terminie badania. Organ rentowy wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania. Uzasadniając apelację organ rentowy argumentował, że ubezpieczona została prawidłowo powiadomiona o terminie badania kontrolnego przez lekarza orzecznika ZUS a tym samym jej nieusprawiedliwione niestawiennictwo uzasadniało wydanie decyzji o odmowie prawa do zasiłku chorobowego od dnia następnego po dacie wyznaczonego badania. Organ rentowy wskazał, że z art. 44 § 1 k.p.a. wynika, że w razie niemożności doręczenia pisma w sposób wskazany w art. 42 i 43 operator pocztowy przechowuje pismo przez okres 14 dni w swojej placówce pocztowej - w przypadku doręczania pisma przez operatora pocztowego; lub, pismo składa się na okres czternastu dni w urzędzie właściwej gminy (miasta) - w przypadku doręczania pisma przez pracownika urzędu gminy (miasta) lub upoważnioną osobę lub organ. Z kolei zgodnie z § 4 art. 44 doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia okresu, o którym mowa w § 1, a pismo pozostawia się w aktach sprawy.

Organ rentowy podniósł, ze doręczenie w trybie art. 44 k.p.a. stanowi tzw. fikcję prawną polegającą na uznaniu doręczenia za skuteczne mimo, że strona postępowania faktycznie nie zapoznała się z treścią korespondencji. Aby doręczenie zastępcze było skuteczne muszą łącznie zostać spełnione wymienione w tym przepisie przesłanki. Wszystkie okoliczności związane z doręczeniem powinny bezspornie wynikać z pocztowego potwierdzenia odbioru, które odgrywa istotną rolę przy stwierdzeniu skuteczności doręczenia. W dokumencie tym powinna być zawarta między innymi jednoznaczna informacja, w którym miejscu doręczyciel pozostawił zawiadomienie. Apelujący wskazał, że spełniono wszystkie warunki niezbędne do uznania doręczenia za skuteczne tj.

- wezwanie zostało wysłane na prawidłowy adres ubezpieczonej,

- pismo było przechowywane przez okres 14 dni w placówce pocztowej,

- listonosz umieścił awizo oraz powtórne awizo w skrzynce pocztowej adresata.

Pierwsze awizo zostało złożone w skrzynce ubezpieczonej w dniu 06.06.2014r., zatem 14 dniowy termin o którym mowa w art. 44 § 3 k.p.a. upłynął dnia 20.06.2014r. a nie 23.06.23014r. jak przyjął Sąd Rejonowy. Ponadto organ rentowy podniósł, że fakt uszkodzenia skrzynki pocztowej nie został w żaden sposób udowodniony w toku postępowania.

Zdaniem Sądu Okręgowego apelacja organu rentowego jest nieuzasadniona, co skutkowało jej oddaleniem a wyrok sądu I instancji odpowiada prawu, chociaż z innych przyczyn niż wskazane w uzasadnieniu tego wyroku.

Sad Rejonowy dokonał prawidłowego ustalenia stanu faktycznego, nie dopuszczając się naruszenia przepisów postępowania określonych w art. 233 k.p.c. Ustalenia te Sąd Okręgowy podziela i czyni własnymi. Ustalenia te Sąd Okręgowy uzupełnił jednak w oparciu o dokument znajdujący się w aktach zasiłkowych na K 8 w postaci zwrotnego poświadczenia odbioru wezwania, z którego wynika, że doręczyciel nie zaznaczył w tym dokumencie, w którym miejscu zostawił zawiadomienie o przesyłce ( awizo).

Sąd Rejonowy dokonał nieprawidłowej wykładni przepisów k.p.a. w zakresie doręczeń, mających zastosowanie w stanie faktycznym sprawy. W tym zakresie zarzut apelującego organu rentowego, w którym zarzucono Sądowi Rejonowemu naruszenie przepisu art. 44 § 4 k.p.a. okazał się skuteczny. Sąd Okręgowy uznał, że obliczenie daty skutecznego powiadomienia ubezpieczonej o terminie badania dokonane przez Sąd Rejonowy nie było prawidłowe. Zgodnie z § 4 art. 44 doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia okresu, o którym mowa w § 1, a pismo pozostawia się w aktach sprawy. Ze zwrotnego poświadczenia odbioru wezwania przesyłki ( K 8 akt zasiłkowych) wynika, że pierwsze awizo doręczyciel pozostawił w dniu 06.06.2014r. a tym samym, zgodnie z dyspozycją cytowanego wyżej przepisu doręczenie powinno zostać uznane za skutecznie z upływem 14-go dnia tj. 20.06.2014r.

Jednakże podkreślić należy, że doręczenie to nie spełniło innych warunków dla uznania go za prawidłowe. Apelujący organ rentowy w swojej apelacji podniósł, że aby doręczenie zastępcze było skuteczne muszą łącznie zostać spełnione wymienione w tym przepisie przesłanki, m. in. w zwrotnym poświadczeniu odbioru wezwania powinna być zawarta jednoznaczna informacja, w którym miejscu doręczyciel pozostawił zawiadomienie. Apelujący ( podobnie Sąd Rejonowy) nie dostrzegł jednak, że w przedmiotowej sprawie warunek ten nie został spełniony, gdyż doręczyciel nie wskazał gdzie pozostawił zawiadomienie ( awizo), czy w oddawczej skrzynce pocztowej adresata, czy na drzwiach adresata czy innego pomieszczenia lub w widocznym miejscu przy wejściu na posesję adresata. Tym samym organ rentowy uznając, że wezwanie ubezpieczonej na badanie było prawidłowe i pozbawiając ją prawa do zasiłku chorobowego na podstawie art. 59 ust. 6 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa Dz.U.2014.159 j.t. dopuścił się naruszenia przepisu art. 44 § 2 k.p.a. co skutkować musi zmianą zaskarżonej decyzji i przyznaniem ubezpieczonej prawa do tego zasiłku za okres objęty decyzją.

Z powyższych względów Sąd Okręgowy, na podstawie art. 385 k.p..c. oddalił apelację organu rentowego jako nieuzasadnioną.