Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód – P. S. w pozwie przeciwko M. F. wniósł o zasądzenie na jego rzecz kwoty 12 377, 86 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 6 stycznia 2011 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód podał, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej wykonał na rzecz pozwanego usługi budowlane. Na tej podstawie powód obciążył pozwanego fakturą nr (...) na kwotę 82.920,86 zł, z której do zapłaty pozostała kwota 12.377,86 zł. Pozwany przyjął i zaakceptował fakturę, co zostało potwierdzone jego podpisem. Powód podał, że pozwany zapłacił kwotę 70.543,00 zł w siedmiu ratach, więc pozwany w istocie przyznał istnienie zobowiązania, co stanowiło tzw. niewłaściwe uznanie długu. Powód wezwał pozwanego do zapłaty, a pozwany nie spełnił żądania powoda.

Nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym w dniu 19 grudnia 2012 r. w sprawie o sygn. akt VIII GNc 7542/12 Sąd Rejonowy w Bydgoszczy orzekł zgodnie z żądaniem powoda wyrażonym w pozwie oraz rozstrzygnął o kosztach postępowania.

W zarzutach od nakazu zapłaty pozwany wniósł o uchylenie nakazu zapłaty i oddalenie powództwa oraz o zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany podniósł, że był wykonawcą budynku produkcyjnego w M. na podstawie umowy zawartej z inwestorem (...) sp. z o.o. w M.. Powód był podwykonawcą pozwanego w ramach części prac, które dotyczyły stawiania ław i stóp fundamentowych, ścian, prac dotyczących wykonania posadzki. Powód przygotował kosztorys ofertowy na kwotę 365.608,12 zł brutto. Powód wiedział, że będzie podwykonawcą, znał zakres całego zadania inwestycyjnego. Z drugiej strony ustalono, że wynagrodzenie powoda będzie uzależnione od rozliczenia pozwanego z inwestorem, a charakter wynagrodzenia powoda miał być ryczałtowy. Pozwany czyniąc odstępstwa od umowy rozliczał powoda korzystniej niż jego rozliczał inwestor. Strony współpracowały ze sobą uprzednio, dlatego też zawarły umowę ustnie. Powód z różnych przyczyn nie wykonał wszystkich planowanych prac, a niektóre zostały wykonane w inny sposób. Części prac powód nie chciał wykonać, uznając je za nieopłacalne, wiec pozwany musiał wykonać te prace sam lub zlecić wykonanie tych prac innym podmiotom. Pozwany zarzucał, że faktura przedłożona przez powoda to faktura na prace, które powinny zostać uznane za prace dodatkowe. Pozwany twierdził, iż wartość faktury nr (...) została zawyżona, wykraczała poza kosztorys ofertowy oraz zwykłe wynagrodzenie za tego rodzaju prace. Na wypadek przyjęcia, że umowa była umową o dzieło, pozwany podnosił zarzut przedawnienia. Pozwany podał, że nie kwestionował tego, że powód wykonał pracę objęte fakturą nr (...), jednakże pozycje nr 5, 6, 7 na fakturze nie powinny być w ogóle wyceniane, ponieważ mieściły się w poprzednich fakturach i kosztorysie ofertowym. Jeżeli zaś miałyby być to prace dodatkowe, to przy wynagrodzeniu ryczałtowym brak jest podstaw do wynagrodzenia za prace dodatkowe, nawet jeżeli przy zawarciu umowy nie można było przewidzieć rozmiaru lub kosztów prac. Przy wynagrodzeniu kosztorysowym, przyjmujący zamówienie może żądać dodatkowego wynagrodzenia, jeżeli mimo zachowania należytej staranności nie mógł przewidzieć konieczności wykonania prac dodatkowych.

Wyrokiem z dnia 15 maja 2014 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy utrzymał w mocy nakaz zapłaty z dnia 19 grudnia 2012 r. w sprawie o sygn. akt VIII GNc 7542/12

Sąd Rejonowy wydał rozstrzygnięcie w oparciu o następujące ustalenia i wnioski.

Sąd Rejonowy ustalił, iż pozwany M. F. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe (...) był wykonawcą budynku produkcyjnego w M. na podstawie umowy z dnia 2 kwietnia 2010 roku zawartej z inwestorem (...) sp. z o.o. z siedzibą w M.. Strony wcześniej współpracowały przy wykonywaniu innych inwestycji budowlanych. Powód wykonał na zlecenie pozwanego kalkulację na budowę całej hali bez robót konstrukcyjnych. Strony w formie ustnej ustaliły, że powód będzie na zlecenie pozwanego wykonywał konkretne prace, których zakres każdorazowo był wyznaczany przez pozwanego. Na tej podstawie każda z tych prac wykonanych przez powoda była odrębnie rozliczana, a powód za każdym razem wystawiał odrębną fakturę. Inwestor nie ingerował w proces prowadzenia budowy, nie był informowany o fakcie, że niektóre prace były wykonane przez powoda. Zgodnie z poleceniami pozwanego powód wykonał roboty przygotowawcze, wykopy pod stopy fundamentowe, położył podsypkę pod podsadzkę hali, położył chudy beton pod posadzkę hali. Powód wykonywał te prace na początku budowy przez okres dwóch miesięcy. Podczas wykonywania niektórych prac występowała konieczność zmiany zakresu wykonania danej pracy lub wykonania dodatkowych robót. Za każdym razem w takiej sytuacji powód konsultował się z pozwanym oraz inspektorem nadzoru inwestorskiego M. L.. Powód musiał m. in. dosypać dodatkową warstwę piasku, gdy okazało się, że w innym wypadku budynek znajdzie się kilka centymetrów poniżej poziomu drogi, co groziło jego zalewaniem. Pozwany akceptował konieczność wykonania zmiany zakresu niektórych prac. Podsypka została wykonana w dwóch etapach. W dniu 16 czerwca 2010 r. powód obciążył pozwanego fakturą VAT nr (...) na kwotę 95.071,16 zł tytułem wynagrodzenia za wykonanie robót budowlanych I i II etapu budowy hali produkcyjnej. Na tej podstawie w dniu 17 czerwca 2010 r. pozwany obciążył inwestora fakturą nr (...) na kwotę 95.071,16 zł. Powyższa należność została zapłacona przez inwestora pozwanemu, który w dniu 25. czerwca 2010 r. zapłacił powodowi kwotę 92.000,00 zł tytułem wynagrodzenia z faktury nr (...).W dniu 28 lipca 2010 r. powód obciążył pozwanego fakturą VAT nr (...) na kwotę 59.616,26 zł tytułem wynagrodzenia za wykonanie wywozu ziemi i gruzu, podsypki żwirowej, podłoża pod posadzkę B – 10. Na fakturze oznaczono termin zapłaty tej wierzytelności do dnia 4 sierpnia 2010 r., a faktura została przyjęta i podpisana przez pozwanego. W dniu 2 sierpnia 2010 r. pozwany obciążył inwestora (...) sp. z o.o. fakturą nr (...) na kwotę 52.091,34 zł oraz fakturą nr (...) na kwotę 5.264,30 zł. Obie w/w faktury dotyczyły wynagrodzenia pozwanego za wykonanie wywozu ziemi i gruzu, podsypki żwirowej, podłoża pod posadzkę B – 10. W dniu 9 sierpnia 2010 r. pozwany zapłacił powodowi kwotę 59.616,26 zł z tytułu faktury nr (...). W dniu 22 grudnia 2010 r., po odbiorze końcowym powód obciążył pozwanego fakturą VAT nr (...) na kwotę 82.920,86 zł tytułem wynagrodzenia za wykonanie podsypki żwirowej, wykonanie podłoża pod posadzkę, wykonanie podłoża pod stopy fundamentowe, wykonanie prac koparko – ładowarką, rozładunek elektów betonowych, ustawienie stóp fundamentowych. Na fakturze oznaczono termin zapłaty tej wierzytelności do dnia 5 stycznia 2011 r. Faktura, co do której strony porozumiały się uprzednio, została w związku z tym przyjęta i podpisana przez pozwanego, pozwany zapłacił także część należności w wysokości 70 543 zł w siedmiu ratach: kwotę 19.043 zł-w dniu 19 stycznia 2011 r., kwotę 10.000,00 zł w dniu 7 kwietnia 2011 r., kwotę 15.000,00 zł w dniu 12 maja 2011 r., kwotę 11.000,00 zł w dniu 15 czerwca 2011 r., 5.500,00 zł w dniu 8 lipca 2011 r., 5.000,00 zł w dniu 3 sierpnia 2011 r., 5.000,00 zł w dniu 3 października 2011 r.

Nadto Sąd ustalił, iż powód kapitalizował odsetki za zwłokę w zapłacie kwoty 82.920,86 zł, a ich suma wyniosła 5.263,38 zł. Powód obciążył pozwanego notą odsetkową na kwotę 5.263,38 zł. Powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 12.377,86 zł tytułem reszty wynagrodzenia z faktury nr (...). Pozwany nie spełnił żądania powoda. Powód wniósł pozew domagając się od pozwanego zapłaty kwoty 2.948,89 zł tytułem odsetek za zwłokę w zapłacie faktury nr (...). Wyrokiem z dnia 14 maja 2013 r. w sprawie o sygn. akt VIII GC 175/13 upr oddalił powództwo. Na skutek apelacji powoda, w sprawie o sygn. akt VIII Ga 124/13 Sąd Okręgowy w Bydgoszczy zmienił zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 14 maja 2013 roku w ten sposób, że zasądził od pozwanego P. F. na rzecz powoda P. S. kwotę 2.949 zł. W dniu 7 grudnia 2012 r. powód za pośrednictwem poczty wniósł do Sądu pozew w niniejszej sprawie.

Dokonując analizy ustaleń faktycznych, Sąd Rejonowy zważył, iż w przedmiotowej sprawie sporny był charakter umowy zawartej przez strony. Pozwany zarzucał, iż umowa, którą strony zawarły była umową o roboty budowlane. W ocenie Sądu Rejonowego strony zawarły natomiast ustnie kilka umów o dzieło. (art. 627 k.c, i następne). Powołując się na treść art. 627 k.c. Sąd Rejonowy zważył, iż powód wykazał, że wykonał powierzony mu zakres prac, w tym także prace wyszczególnione na fakturze nr (...). Sąd podkreślił przy tym, iż pozwany nie kwestionował jakości prac wykonanych przez powoda, pozwany nie wnosił zarzutów z tytułu rękojmi. Pozwany zaakceptował fakturę nr (...), która została przyjęta i podpisana przez pozwanego. Sąd Rejonowy wskazał, iż wynagrodzenie za poszczególne prace było przedmiotem ustaleń stron, wystawiona faktura odpowiadała treści owych ustaleń, a pozwany zapłacił większość wskazanego tam wynagrodzenia. Odnośnie podniesionego przez pozwanego zarzutu przedawnienia roszczenia powoda, Sąd Rejonowy zważył, iż zarzut przedawnienia roszczenia był bezzasadny. W konsekwencji Sąd Rejonowy uznał, iż pozwany popadł wobec powoda w zwłokę z zapłatą reszty wynagrodzenia należnego powodowi w kwocie 12.377,86 zł. Powód miał prawo domagać się od pozwanego zapłaty tej kwoty oraz odsetek za zwłokę. Reasumując, Sąd Rejonowy na podstawie art. 496 k.p.c. utrzymał w mocy nakaz zapłaty Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 19 grudnia 2012 r. o sygn. VIII GNc 7542/12.

Rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego zaskarżył w całości apelacją pozwany, który zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych mający wpływ na treść rozstrzygnięcia poprzez przyjęcie, że powód wykonał wszystkie prace w ramach budowy budynku produkcyjnego w M. inwestora (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w takim zakresie i rozmiarze, jak wykazane w jego fakturze objętej pozwem.

W oparciu o powyższy zarzut pozwany wniósł o zmianę wyroku Sądu Rejonowego poprzez uchylenie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 19 grudnia 2012 r. i oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych. Domagał się również zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o oddalenie apelacji oraz zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja okazała się nieuzasadniona.

W ocenie Sądu Okręgowego, w realiach niniejszej sprawy nie było żadnych racji, które przemawiałyby za koniecznością zmiany zaskarżonego orzeczenia poprzez uchylenie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 19 grudnia 2012 r. i oddalenie powództwa. Sąd Odwoławczy w pełni podziela i uznaje za własne ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd Rejonowy, które w ocenie Sądu Okręgowego są prawidłowe.

Odnosząc się do zarzutów apelacji, należy podkreślić, iż kluczowym dla sprawy okazała się okoliczność zatwierdzenia przez pozwanego faktury VAT nr (...) własnoręcznym podpisem. Niewątpliwie podpis pod fakturą VAT nie statuuje zobowiązania, jak to podnosi apelujący, lecz w okolicznościach sprawy stanowi niewątpliwy dowód wykonania takiego zobowiązania w zakresie wskazanym w fakturze. Należy podkreślić, iż pozwany w toku procesu nie kwestionował autentyczności przedmiotowego podpisu. Pozwany nie przedstawił także żadnych dowodów, z których wynikałoby, iż otrzymawszy fakturę kwestionowałby wartości w niej wskazane oraz wnosił o jej skorygowanie. Tymczasem świadek A. R. – księgowa powoda, zeznała, iż pozwany „nie mówił, że trzeba coś skorygować. Pozwany płacił za faktury częściami. Nigdy nie mówił o konkretnych datach, zawsze odnosiło się wrażenie, że później wpłaci resztę” (k. 128 akt). Koresponduje to z zeznaniami powoda, który wskazał, iż „wszystkie roboty były rozliczane z danego etapu w siedzibie pozwanego i na ich podstawie była wystawiana faktura. Faktury pozwany sam podpisywał, po czym były płatności. Każda jedna faktura była uzgodniona przed zleceniem kolejnego dzieła(…). Wszystkie elementy były wyliczone u pozwanego. Pozwany ją sprawdzał i podpisywał przy odbiorze. Nic nie było wystawiane bez wiedzy pozwanego. Wyliczenie do faktury robiliśmy wspólnie. W ostatniej fakturze były roboty dodatkowe. Pozwany nie negował wykonania robót, poszczególnych prac. Prace, które nie były wykonane, po prostu nie były zlecone i nie były zafakturowane”(k.173-176 akt).

W tym świetle prawidłowo ocenił Sąd Rejonowy, iż powód wykazał, że wykonał powierzony mu zakres prac wyszczególniony w fakturze nr (...). Pozwany nie kwestionował bowiem jakości wykonanych prac, przede wszystkim zaś faktury VAT, która został przyjęta i podpisana przez pozwanego. Z materiału dowodowego wynikało zaś nadto, iż treść faktury objęta była szczegółowymi ustaleniami stron. Wskazanych powyżej ustaleń faktycznych pozwany w skuteczny sposób nie podważył. W szczególności nie znalazły jakiegokolwiek potwierdzenia w materiale dowodowym okoliczności, na które wskazywał pozwany w zarzutach od nakazu zapłaty, a mianowicie „fakturowanie na przyszłość”. Okoliczności tych nie potwierdzili zeznający w sprawie świadkowie, którzy nie posiadali wiedzy, co do ustaleń z zakresu wzajemnych rozliczeń pomiędzy stronami, zaprzeczył im natomiast przesłuchiwany w sprawie powód. Tymczasem dowód z przesłuchania strony pozwanej, w związku z jej nieobecnością na kolejnych terminach rozprawy nie został przeprowadzony. Należy w tym miejscu przypomnieć, iż pozwany trzykrotnie nie stawił się na wyznaczone przez Sąd I instancji terminy rozprawy, odpowiednio w dniach 8 października 2013 r., 6 grudnia 2013 r. oraz 25 lutego 2014 r., prawidłowo na każdy z niniejszych terminów wezwany. Pozwany nie usprawiedliwił swej nieobecności, zaś twierdzenie pełnomocnika pozwanego przedstawione na rozprawach w dniu 8 października oraz 6 grudnia 2013 r., iż niestawiennictwo pozwanego jest spowodowane chorobą, nie zostało potwierdzone jakimkolwiek zaświadczeniem lekarskim. W ocenie Sądu zachowanie pozwanego prowadziło do wniosku, iż uchyla się on od składania zeznań, co stanowiło dodatkowe potwierdzenie stanowiska strony powodowej.

W świetle powyższego prawidłowo rozstrzygnął Sąd Rejonowy, który utrzymując w mocy nakaz zapłaty z dnia 19 grudnia 2012 r. orzekł o obowiązku zapłaty na rzecz powoda przez pozwanego kwoty 12. 377, 86 zł wraz z należnymi odsetkami i kosztami procesu.

Mając powyższe na uwadze apelację pozwanego należało oddalić w oparciu o art. 385 k.p.c.

O kosztach procesu za instancję odwoławczą orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. Koszty te stanowi wynagrodzenie pełnomocnika powoda będącego radcą prawnym zgodnie z § 6 pkt 5 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U.2013.490 j.t.) w kwocie 1200 zł.