Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE

Powód – S. W. wniósł pozew w postępowaniu upominawczym przeciwko Spółdzielni (...) w M. o zapłatę kwoty 105.982,59 zł z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 6 marca 2013r. Powód wniósł również o zasądzenie kosztów procesu, w tym w szczególności kosztów zastępstwa adwokackiego wraz z kosztami opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Uzasadniając pozew powód podał, że prowadzi działalność gospodarczą m.in. w zakresie sprzedaży zwierząt oraz transportu drogowego. Pozwana spółdzielnia też prowadzi działalność gospodarczą.

Strony współpracują od kilku miesięcy. Początkowo strona pozwana dokonywała zapłaty za sprzedawane zwierzęta.

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej powód sprzedał pozwanemu warchlaki w ilości 596 sztuk. Strony ustaliły, że zapłata ceny (tj. kwoty 182.483,28 zł) nastąpi do dnia 05.03.2013r. Powód dostarczył zakupione warchlaki stronie pozwanej.

Pozwany dokonał jedynie częściowej zapłaty ustalonej ceny. Zapłata opisywanej części ceny nastąpiła w wyniku kompensaty wzajemnych wierzytelności stron, tj. wierzytelności powoda wynikające z faktury VAT z 15.11.2012r, 12- (...) (na kwotę 182.483,28 zł) oraz faktury korygującej nr (...)-00 z 31.01.2013r (na kwotę 17.763,65 zł) uległy potrąceniu z wierzytelnością pozwanego wynikającą z faktury (...) z 17.04.2013r na kwotę 94.264,34 zł. W rezultacie opisywanej kompensaty pozwany zapłacił powodowi całą należność wynikającą z faktury korygującej nr (...)-00 z 31.01.2013r (na kwotę 17.763,65 zł) zaś wierzytelność powoda wynikająca z faktury VAT z 15.11.2012r, 12- (...) uległa zmniejszeniu do objętej pozwem kwoty 105.982,59 zł (tj. pierwotna kwota z tej faktury uległa zmniejszeniu o 76.500, 69 zł).

Pozwany pismem z 25.03.2013r został wezwany do dobrowolnej spłaty zadłużenia, w tym do zapłaty wierzytelności powoda wynikającej z faktury VAT z 15.11.2012r, 12- (...).

Wezwanie to nie doprowadziło do spłaty zadłużenia objętego niniejszym pismem.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 4 czerwca 2013r. Sąd Okręgowy uwzględnił żądanie pozwu w całości. Tytułem kosztów procesu Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.942,00 zł (sygn. akt VIII GNc 176/13).

Pozwana wniosła sprzeciw, którym zaskarżyła wydany nakaz zapłaty w całości i wniosła o oddalenie powództwa. W uzasadnieniu przyznała, że strony zawarły w dniu 3 lipca 2012r. w S. umowę o tucz kontraktowy trzody chlewnej. W ramach tej umowy pozwana zobowiązała się do zakupu prosiaków i ich tuczu, natomiast powód do zakupu utuczonych świń od pozwanej po określonej cenie. W ramach współpracy prosięta do tuczu dostarczał pozwanej również powód. Z uwagi na charakter współpracy między stronami pozwana dokonywała płatności za zakupione warchlaki, dokonując kompensaty własnych należności względem powoda, z należnościami powoda względem pozwanej z tytułu sprzedaży tuczników. W spornym przypadku powód sprzedał pozwanej 596 prosiąt za kwotę 182.483,28 zł. Pozwana w stosunku do tych prosiąt wykonała usługę tuczu. Utuczone świnie pozwana sprzedawała innym odbiorcą przy czym 161 sztuk trafiło do powoda. Pozwana otrzymywała wynagrodzenie za kilogram wybicia ( (...)), czyli tuszy po usunięciu wnętrzności, nie zaś za kilogram tucznika przed ubojem, wyższe wybicie jest jednoznaczne z uzyskaniem przez pozwana wyższej ceny za dana sztukę tucznika. Pozwana podniosła, że cenę tuczników ustalała na podstawie raportu sumarycznego otrzymanego od powoda. Pozwana poddała pod wątpliwość rzetelność przedstawionego przez powoda raportu sumarycznego, a w szczególności co do podanych w nim wartości wybicia i średniej mięsności. Zaniżenie tych wartości spowodowało, że pozwana miała podstawę do otrzymania od powoda wyższej ceny za utuczonych 162 sztuk świń. Ponadto pozwana podała pod wątpliwość przesyłane w tracie całej współpracy z powodem raporty generowane wywodząc, że wystawione na ich podstawie faktury za sprzedaż powodowi tuczników maga być również zaniżone. Wskazując na te okoliczności pozwana zgłosiła zarzut potrącenia wierzytelności powoda z wierzytelnością przysługującej pozwanej od powoda z tytułu wykonania umowy o tucz kontraktowy z dnia 3 lipca 2012r. i sprzedaż tuczników.

Powód w odpowiedzi na sprzeciw podkreślił, iż pozwana potwierdziła, że powód sprzedał i dostarczył pozwanej warchlaki w ilości 596 sztuk a pozwana na skutek kompensaty zapłaciła powodowi jedynie część należności i do zapłaty pozostaje należność główna wynosząca 105.982,59 zł. Odnosząc się do zarzutu potrącenia powód podniósł, że zarzut ten jest bezpodstawny i bezskuteczny. Przede wszystkim wskazał, że z oświadczenia o potrąceniu nie wynika konkretna wysokość wierzytelności, która – rzekomo – przysługuje pozwanej względem powoda.

Sąd ustalił i zważył co następuje.

Bezsporny był w sprawie fakt, że strony w dniu 3 lipca 2012r. zawarły umowę o tucz kontraktowy trzody chlewnej nr (...).(k.50-55) W ramach tej umowy powód sprzedał pozwanej warchlaki w ilości 596 sztuk. W wystawionej w dniu 15.11.2012r. fakturze VAT nr (...) ustalono, że zapłata ceny w wysokości 182.483,28 zł. nastąpi do dnia 5.03.2013r. (k.18)

Pozwana nie kwestionowała faktu dostarczenia mu warchlaków w oparciu o umową o tucz kontraktowy trzody chlewnej, nie kwestionowała należności z tego tytułu a wynikającej z faktury VAT nr (...).

Pozwana nie podnosiła żadnych innych zarzutów dotyczących dostarczonych mu warchlaków a szczególności nie zarzucała, że warchlaki nie zostały jej wydane lub też były wadliwe.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty podniosła jedynie, że powód w wystawianych raportach sumacyjnych i generowanych zaniżał wartości wybicia i średniej mięsności a w konsekwencji pozwana uzyskiwała niższą cenę za utuczone świnie. Pozwana zaniżenie to bez określenia jego wartości przedstawiła do potrącenia z należnością dochodzoną niniejszym powództwem. Zarzut potrącenia pozwana zgłosiła w sprzeciwie od nakazu zapłaty z dnia 24 czerwca 2013r. przy czym jako załącznik do sprzeciwu pozwana przedłożyła oświadczenie z dnia 24 czerwca 2013r.o potrąceniu wierzytelności. (k.95)

W niniejszej sprawie okoliczności powstania dochodzonej przez powoda należności oraz jej wysokość nie jest między stronami sporne. Pozwana zapłaciła powodowi cześć należności w drodze kompensat. Powód uznał za zasadne te potrącenia. Do zapłaty z wystawionej w dniu 15.11.2012r. faktury (...) pozostała więc kwota 105.982,59 zł.

Pozwana wnosząc o oddalenie powództwa podniosła zarzut potrącenia. W tym miejscu wypada nadmienić, że potrącenie jest instytucja prawa materialnego, która pozwala na zaspokojenie wierzytelności w drodze jej umorzenia z wzajemną wierzytelnością dłużnika. Skorzystanie z potrącenia przedkłada się zwykle na procesowy zarzut potrącenia, którego istotę stanowi żądanie uwzględnienia materialnoprawnych zmian stanu zobowiązań między stronami, jaki nastąpił w wyniku złożonego oświadczenia o potrąceniu ( zob. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 19 października 2007 r., III CZP 58/07, OSNC 2008 nr 5 poz. 44). Zgodnie z przepisem art. 499 k.c. potrącenie dokonuje się przez złożenie oświadczenia woli drugiej stronie. W razie wystąpienia przesłanek określonych w art. 498 § 1 k.c. oświadczenie to powoduje umorzenie wzajemnych wierzytelności. W niniejszej sprawie oświadczenie o potrąceniu pozwana złożyła w sprzeciwie od wydanego w sprawie nakazu zapłaty.. Pozwana powołała się tu na oświadczenie o potrąceniu z dnia 21.06.2013 r. Potrącenie jest jedną z przyczyn wygaśnięcia zobowiązania. Dopuszczalność potrącenia uzależniona jest od ustawowo określonych przesłanek. Jedną jest z nich jest wymagalność obu wierzytelności, co oznacza, że potrącający powinien taką właśnie wymagalną wierzytelnością dysponować. W przypadku wierzytelności z tytułu odszkodowania, które mają charakter świadczeń bezterminowych ( art. 455 k.c.) dla ich przekształcenia w świadczenie terminowe konieczne było wezwania do zapłaty. Wraz z upływem wyznaczonego terminu wierzytelność taka stawała się wymagalną. W niniejszej sprawie pozwana oświadczenie o potraceniu wierzytelności z tytułu odszkodowania z tytułu realizacji umowy o tucz kontraktowy przedstawiła powodowi w piśmie z dnia 24 czerwca 2013 r.(k.95), a więc w czasie, gdy wierzytelność ta nie była jeszcze wymagalna albowiem wcześniej pozwana nie wzywała powoda do uiszczenia tego odszkodowania.

Niezależnie od tego, oświadczenie o potrąceniu winno zawierać dokładne określenie wierzytelności, jej wysokości, wykazania jej istnienia oraz wyrażenia woli potrącenia w celu wzajemnego umorzenia skonkretyzowanych wierzytelności (tak. m.in. SN w wyroku z dnia 18 kwietnia 2000 r. w sprawie III CKN 720/98, Lex nr 51368). Oświadczenie z dnia 24 czerwca 2013 r. (k.95), przede wszystkim nie zawiera określenia wysokości wierzytelności. Z tego też względu oświadczenie o potrąceniu nie spełnia minimalnego wymogu by można było by go uznać za skuteczne.

W tym, więc zakresie zarzut pozwanego dotyczący tej wierzytelności nie mógł zostać uwzględniony, a w konsekwencji nie mógł doprowadzić do oddalenia w powództwa. Mając to wszystko na uwadze Sąd stosownie do art. 535 kc zasądził od pozwanej na rzecz powoda dochodzoną cenę wraz z ustawowymi odsetkami od dnia następnego po terminie płatności faktury VAT nr (...) na podstawie art. 481 § 1 § 2 k.c.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 §1 §3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. przy uwzględnieniu, że powód poniósł koszty:

- opłaty sądowej w wysokości 5300,00 zł.

- wynagrodzenia pełnomocnika procesowego ustalone w § 6 pkt. 6) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu ( Dz.U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1349 ze zm. ) w wysokości 3600,00 zł.

- opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości 17,00 zł.