Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 listopada 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Magdalena Marczyńska

Protokolant stażysta Emilia Łopatowska

po rozpoznaniu w dniu 30 października 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku S. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział wT.

o emeryturę

na skutek odwołania S. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 14 lutego 2014 r. sygn.(...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VU 440/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 14 lutego 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział wT. odmówił wnioskodawcy S. P. prawa do emerytury.

W odwołaniu od powyższej decyzji, złożonym w dniu 5 marca 2014 roku, S. P. wniósł o przyznanie żądanego prawa z uwagi na to, że przepracował wymagane 15 lat w warunkach szczególnych. Podniósł, że pracował w takich warunkach w okresach: od 1 sierpnia 1979 roku do 15 lutego 1987 roku, od 1 stycznia 1988 roku do 30 czerwca 1988 roku i od 7 stycznia 1989 roku do 30 czerwca 1990 roku na stanowisku ślusarza oraz od 1 lipca 1990 roku do 31 grudnia 1998 roku na stanowisku montera konstrukcji stalowych w Przedsiębiorstwie (...) w B. i Przedsiębiorstwie (...) S.A. w Ł..

ZUS wnosił o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

S. P. urodzony w dniu (...), złożył w dniu 27 stycznia 2014 roku, wniosek o przyznanie prawa do emerytury.

(dowód: wniosek o emeryturę k. 1-4 w aktach ZUS)

Na dzień 1 stycznia 1999 roku skarżący udowodnił staż pracy wynoszący ponad 25 lat. Niekwestionowany przez ZUS okres zatrudnienia wnioskodawcy w warunkach szczególnych wynosi 3 lata, 10 miesięcy i 3 dni. Są to okresy zatrudnienia: od 13 września 1973 roku do 10 kwietnia 1976 roku w Zakładach (...) w L. na stanowisku ślusarza remontowego oraz od 16 lutego 1987 roku do 30 listopada 1987 roku na stanowisku dekarza-betoniarza i od 1 lipca 1988 roku do 22 grudnia 1988 roku w Przedsiębiorstwie (...) w B. na stanowisku betoniarza (budowy eksportowe w NRD).

Wnioskodawca nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

(okoliczności niesporne)

W okresie od 1 sierpnia 1979 roku do 30 czerwca 1991 roku wnioskodawca był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w B.. W świadectwie pracy wskazano, że wnioskodawca pracował w ww. przedsiębiorstwie na stanowiskach ślusarza, dekarza-blacharza, betoniarza i montera. W okresach od 16 lutego 1987 roku do 30 listopada 1987 roku oraz od 1 lipca 1988 roku do 22 grudnia 1988 roku wnioskodawca pracował na budowach eksportowych w NRD.

(dowód: świadectwo pracy k. 9 w aktach ZUS)

W dniu 28 lipca 1979 roku S. P. złożył podanie o przyjęcie do pracy w Przedsiębiorstwie (...) w B. na stanowisko ślusarza. Zgodnie z kartą obiegową zmiany, skierowaniem do pracy oraz angażem z dnia 28 lipca 1979 roku wnioskodawca został zatrudniony na stanowisku ślusarza. Takie stanowisko pracy wskazano także w umowie o pracę z dnia 28 lipca 1979 roku.

W dniu 17 listopada 1982 roku wnioskodawca złożył wniosek o podwyższenie wynagrodzenia. We wniosku wskazał, że od dnia 1 sierpnia 1979 roku był zatrudniony w (...) na stanowisku ślusarza. W wniosku o przeszeregowanie z dnia 3 lutego 1986 roku pracodawca podał, że wnioskodawca był zatrudniony w ww. przedsiębiorstwie od początku zatrudnienia na stanowisku ślusarza.

Stanowisko ślusarza wpisane zostało także w piśmie z dnia 31 stycznia 1984 roku dotyczącej przyznania premii motywacyjno-preferencyjnej oraz angażach z dnia 8 października 1980 roku, 1 marca 1982 roku, 18 stycznia 1985 roku, 10 czerwca 1986 roku, 1 stycznia 1987 roku, 4 stycznia 1988 roku, 1 kwietnia 1988 roku, 9 stycznia 1989 roku, 28 lutego 1989 roku, 6 lipca 1989 roku, 31 sierpnia 1989 roku, 2 stycznia 1990 roku i 27 marca 1990 roku.

Z dniem 1 lipca 1990 roku wnioskodawca został przeniesiony ze stanowiska ślusarza na stanowisko montera. Zgodnie z angażami z dnia 19 lipca 1990 roku, 10 października 1990 roku, 15 marca 1991 roku, na tym stanowisku wnioskodawca pracował do końca zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w B., to jest do dnia 30 czerwca 1991 roku.

(dowód: podanie o pracę, karta obiegowa zmiany, skierowanie do pracy, umowa o pracę, wniosek o podwyżkę, wniosek o przeszeregowanie z dnia 3 lutego 1986 roku, pismo o przyznaniu premii motywacyjno-preferencyjnej, angaże w aktach osobowych wnioskodawcy)

Przedsiębiorstwo (...) w B. nie wystawiło wnioskodawcy świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

(okoliczność niesporna)

W okresie od 1 lipca 1991 roku do 30 czerwca 2003 roku wnioskodawca był zatrudniony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w Ł. . W świadectwie pracy wystawionym wnioskodawcy pracodawca wskazał, że był on zatrudniony na stanowisku montera konstrukcji stalowych. W umowie o pracę z dnia 1 lipca 1991 roku wskazano, że wnioskodawca został zatrudniony na stanowisku montera.

(dowód: świadectwo pracy k. 5, umowa o pracę k. 23 w aktach ZUS)

W angażach dotyczących okresu zatrudnienia od 1 lipca 1991 roku do 31 grudnia 1998 roku stanowisko pracy wnioskodawcy określono jako monter i monter konstrukcji stalowych.

(dowód: angaże z dnia 8 października 1991 roku, 3 lutego 1992 roku, 12 marca 1993 roku, 18 marca 1994 roku, 2 stycznia 1995 roku, 22 kwietnia 1996 roku, 20 listopada 1977 roku, 22 marca 1997 roku, 27 kwietnia 1998 roku, 30 września 1998 roku w aktach osobowych wnioskodawcy)

Od dnia 17 grudnia 1996 roku wnioskodawca posiada zaświadczenia lekarskie, w których stwierdzono brak przeciwwskazań do podjęcia pracy na wysokości.

(dowód: zaświadczenia lekarskie w aktach osobowych wnioskodawcy)

W okresie od 1 lipca 1991 roku do 1 grudnia 1998 roku wnioskodawca pracował jako monter konstrukcji stalowych i wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prac przy spawaniu, wycinaniu elektrycznym, gazowym i atomowodorowym oraz prace przy konstrukcji metalowych na wysokości. Wnioskodawca montował belki, wiązary, płatwie. Prace wykonywał na wysokości. Elementy te były dostarczane do montażu dźwigiem, a monterzy je spawali i skręcali.

(dowód: zeznania świadków S. R. i J. P. k. 16, 17, zeznania wnioskodawcy k. 25, 25 odwrót w aktach sprawy)

Przedsiębiorstwo (...) S.A. w Ł. nie wystawiło wnioskodawcy świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

(okoliczność niesporna)

Sąd Okręgowy ocenił i zważył co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2013r., poz. 1440 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 (tj. poniżej 65 lat dla mężczyzn). Ustęp 4 art. 32 stanowi zaś, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawcy należało zatem rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem. Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1.  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2.  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ten „wymagany okres zatrudnienia” to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§ 1 i § 2 rozporządzenia).

Okresy pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Brak takiego świadectwa nie wyklucza jednak dokonania ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami dowodowymi w toku postępowania sądowego. Stanowisko takie wielokrotnie zajmował również Sąd Najwyższy, który między innymi w wyroku z dnia 2 lutego 1996 roku, II URN 3/95, OSNAP 1996/16/239 stwierdził, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego. Ograniczenia dowodowe zawarte w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49 ze zm.) dotyczą wyłącznie postępowania przed tymi organami.

Spór pomiędzy stronami, w związku z zarzutami podniesionymi przez wnioskodawcę w odwołaniu, ograniczał się do faktu, czy ma on wymagany 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Spełnienie pozostałych przesłanek nie było przedmiotem sporu, a jednocześnie nie budzi żadnych wątpliwości – wnioskodawca ma wymagany okres zatrudnienia, to jest 25 lat, w dniu 20 września 2012 roku ukończył 60 lat i nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

Organ rentowy uznał, że wnioskodawca nie spełnia przesłanki zatrudnienia w warunkach szczególnych co najmniej przez 15 lat. Wnioskodawca twierdził zaś, że legitymuje się wymaganym okresem pracy w warunkach szczególnych, albowiem pracował w takich warunkach w okresach od 1 sierpnia 1979 roku do 15 lutego 1987 roku, od 1 stycznia 1988 roku do 30 czerwca 1988 roku i od 7 stycznia 1989 roku do 30 czerwca 1990 roku na stanowisku ślusarza oraz od 1 lipca 1990 roku do 31 grudnia 1998 roku na stanowisku montera konstrukcji stalowych w Przedsiębiorstwie (...) w B. i Przedsiębiorstwie (...) S.A. w Ł..

W ocenie Sądu Okręgowego zebrany w sprawie materiał dowodowy nie daje podstaw do uwzględnienia odwołania wnioskodawcy i przyznania mu prawa do emerytury ze względu na wykonywanie pracy w warunkach szczególnych.

Spośród spornych okresów zatrudnienia, możliwe jest zaliczenie do pracy w szczególnych warunkach, jedynie okresów od 1 lipca 1990 roku do 30 czerwca 1991 roku w Przedsiębiorstwie (...) w B. oraz od 1 lipca 1991 roku do 31 grudnia 1998 roku, w którym wnioskodawca w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w Ł. . Z dokumentów zawartych w aktach osobowych wnioskodawcy w postaci umowy o pracę, świadectwa pracy oraz angaży wynika bowiem jednoznacznie, że w ww. okresach wnioskodawca pracował na stanowisku montera i montera konstrukcji stalowych. W aktach osobowych z Przedsiębiorstwa (...) S.A. w Ł. znajduje się przy tym zaświadczenie lekarskie, z którego wynika, że wnioskodawca posiadał uprawnienia do wykonywania pracy na wysokości. Ze wskazanymi dokumentami korespondują zeznania świadków S. R. i J. P. oraz zeznania wnioskodawcy, które Sąd uznał w tym zakresie za wiarygodne. Z zeznań tych wynika, że w ww. okresach wnioskodawca pracował jako monter konstrukcji stalowych i wykonywał stale i pełnym wymiarze czasu pracy prac przy spawaniu, wycinaniu elektrycznym, gazowym i atomowodorowym oraz prace przy konstrukcji metalowych na wysokości. Wnioskodawca montował belki, wiązary, płatwie. Prace wykonywał na wysokości.

Mając powyższe na względzie, nie powinno budzić wątpliwości, że wnioskodawca wykonywał we wskazanych wyżej okresach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prace wymienione w Wykazie A, Dziale V, poz. 5, stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku, to jest prace przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości oraz prace wskazane w Wykazie A, Dziale XIV, poz. 12, to jest prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowowodorowym.

Dodać należy, iż okres zatrudnienia wnioskodawcy od 1 stycznia 1999 roku do 30 czerwca 2003 roku w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w Ł. nie mógł być zaliczony do pracy w warunkach szczególnych, albowiem staż pracy w takich warunkach zgodnie z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS bada się na dzień 1 stycznia 1998 roku.

Nie było natomiast podstaw do zaliczenia do stażu pracy w warunkach szczególnych okresu od 1 sierpnia 1979 roku do 30 czerwca 1991 roku (z wyłączeniem okresów od 16 lutego 1987 roku do 30 listopada 1987 roku oraz od 1 lipca 1988 roku do 22 grudnia 1988 roku, które ZUS zaliczył do stażu pracy w warunkach szczególnych).

W tym zakresie wskazać należy, iż warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku pracy nie wykonuje czynności pracowniczych nie związanych z tym stanowiskiem pracy, ale stale wykonuje prace o jakich mowa w rozporządzeniu (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 listopada 2000 roku, II UKN 39/00, OSNAP 2002/11/272).

Dodać należy, iż jakkolwiek przewidziane w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach ograniczenia co do środków dowodowych nie obowiązują w postępowaniu sądowym, to dowody na te okoliczności mają być dowodami nie budzącymi wątpliwości, spójnymi i precyzyjnymi. Dowody te należy więc oceniać rygorystycznie i można dokonać na ich podstawie ustaleń faktycznych tylko wówczas, gdy spełniają one wyżej wymienione kryteria (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 1998 roku, II UKN 440/97, OSNP 1998/22/667).

Z dokumentów zawartych w aktach osobowych wynika jednoznacznie, że w okresie od 1 sierpnia 1979 roku do 30 czerwca 1990 roku wnioskodawca pracował w Przedsiębiorstwie (...) w B. na stanowisku ślusarza (za wyjątkiem okresów budów eksportowych).

I tak w dniu 28 lipca 1979 roku S. P. złożył podanie o przyjęcie do pracy w ww. przedsiębiorstwie na stanowisko ślusarza. Zgodnie z kartą obiegową zmiany, skierowaniem do pracy oraz angażem z dnia 28 lipca 1979 roku wnioskodawca został zatrudniony na stanowisku ślusarza. Takie stanowisko pracy zostało również w umowie o pracę z dnia 28 lipca 1979 roku. W dniu 17 listopada 1982 roku wnioskodawca złożył wniosek o podwyższenie wynagrodzenia. We wniosku wskazał, że od dnia 1 sierpnia 1979 roku był zatrudniony w (...) na stanowisku ślusarza. W wniosku o przeszeregowanie z dnia 3 lutego 1986 roku pracodawca podał, że wnioskodawca był zatrudniony w ww. przedsiębiorstwie od początku zatrudnienia na stanowisku ślusarza. Stanowisko ślusarza wpisane zostało także w piśmie z dnia 31 stycznia 1984 roku dotyczącej przyznania premii motywacyjno-preferencyjnej oraz angażach z dnia 8 października 1980 roku, 1 marca 1982 roku, 18 stycznia 1985 roku, 10 czerwca 1986 roku, 1 stycznia 1987 roku, 4 stycznia 1988 roku, 1 kwietnia 1988 roku, 9 stycznia 1989 roku, 28 lutego 1989 roku, 6 lipca 1989 roku, 31 sierpnia 1989 roku, 2 stycznia 1990 roku i 27 marca 1990 roku.

Zgodnie z dokumentacją pracowniczą dopiero z dniem 1 lipca 1990 roku wnioskodawca został przeniesiony ze stanowiska ślusarza na stanowisko montera i jak wynika z angaży z dnia 19 lipca 1990 roku, 10 października 1990 roku, 15 marca 1991 roku, na tym stanowisku wnioskodawca pracował do końca zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w B..

W świetle dokumentów zawartych w aktach osobowych wnioskodawcy Sąd uznał za niewiarygodne zeznania świadków S. R. i J. P. oraz zeznania wnioskodawcy w zakresie, w jakim wynika z nich, że w okresie od 1 sierpnia 1979 roku do 30 czerwca 1991 roku (z wyłączeniem okresów od 16 lutego 1987 roku do 30 listopada 1987 roku oraz od 1 lipca 1988 roku do 22 grudnia 1988 roku, kiedy wnioskodawca pracował na budowach eksportowych w NRD) wnioskodawca pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jako monter konstrukcji stalowych na wysokości.

Wskazana wyżej dokumentacja osobowa ubezpieczonego, wbrew temu, co twierdzi wnioskodawca, nie nasuwa wątpliwości, co do jej wiarygodności. Odzwierciedla bowiem w sposób precyzyjny i szczegółowy przebieg zatrudnienia ubezpieczonego oraz powierzonych mu obowiązków. Zawarte w niej zapisy pozostają przy tym konsekwentne i tworzą logiczny ciąg wydarzeń, które są też spójne z nabywanymi przez ubezpieczonego kwalifikacjami, wykształceniem oraz stażem pracy. W dokumentacji tej jak chodzi o okres od 1 sierpnia 1979 roku do 30 czerwca 1990 roku nie ma żadnych dokumentów potwierdzających fakt zatrudnienia wnioskodawcy na stanowisku montera konstrukcji stalowych.

Dlatego też zeznania świadków i wnioskodawcy, w zakresie w jakim twierdzili oni, że w okresie od 1 sierpnia 1979 roku do 30 czerwca 1990 roku wnioskodawca wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prace przy montażu konstrukcji stalowych na wysokości należało uznać za niewiarygodne.

Dodać też trzeba, że skoro pracodawca zmienił od dnia 1 lipca 1990 roku stanowisko pracy wnioskodawcy, co znalazło odzwierciedlenie w dokumentacji, to należało uznać, że wnioskodawca wykonywał do dnia 30 czerwca 1990 roku inny rodzaj prac, a nie ten sam przez cały okres zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w B..

Biorąc pod uwagę powyższe uznać należało, iż w toku procesu wnioskodawca nie wykazał, by spełnił przesłankę wykonywania pracy w warunkach szczególnych w ilości co najmniej 15 lat (przy zaliczeniu do stażu pracy w takich warunkach okresów od 1 lipca 1990 roku do 30 czerwca 1991 roku oraz od 1 lipca 1991 roku do 1 grudnia 1998 roku, staż ten łącznie z okresami pracy w takich warunkach niekwestionowanymi rzez organ rentowy nadal jest mniejszy niż 15 lat). Fakt ten skutkował koniecznością przyjęcia, że skarżący nie spełnia wymaganych prawem warunków do uzyskania prawa do emerytury zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, uznał odwołanie za nieuzasadnione i na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji.