Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 czerwca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze II Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:

PrzewodniczącySSO Wojciech Damaszko /spr/

SędziowieSSO Jadwiga Kwapiszewska, SSR del. do SO Tomasz Sproch

ProtokolantAgnieszka Lesicka

po rozpoznaniu w dniu 24 czerwca 2014 r. w Jeleniej Górze

na rozprawie

sprawy z powództwa K. S.

przeciwko (...) S.A. Oddziałowi w P. A. D. z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Bolesławcu

z dnia 11 marca 2014 r., sygn. akt I C 347/13

I.  apelację oddala;

II.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 600 zł z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w instancji odwoławczej.

Sygn. akt II Ca 370/14

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Bolesławcu zaskarżonym wyrokiem z dnia 11 marca 2014 roku zasądził od pozwanego ubezpieczyciela (...) SA Oddział w P. A. D. w W. na rzecz powoda K. S. kwotę 8.483,48 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 23 października 2013 roku oraz ustawowe odsetki od kwoty 10.000 zł za okres od 25 kwietnia do 10 maja 2013 roku; umorzył postępowanie w zakresie ograniczonego powództwa co do kwoty 4.182,95 zł i zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda koszty procesu w wysokości 3.751 zł.

Powyższe rozstrzygnięcie poprzedziło ustalenie, że w dniu 2 maja 2012 roku podczas kolizji drogowej uszkodzeniu uległ należący do K. S. samochód marki M. (...) o nr rej. (...). Sprawca wypadku ubezpieczony był w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w (...) S.A. Oddział w P. A. D. z siedzibą w W.. Po wypadku K. S. w celu ustalenia kosztów naprawy pojazdu zlecił wykonanie kosztorysu powypadkowego rzeczoznawcy samochodowemu mgr inż. K. B.. W opinii rzeczoznawca określił koszt naprawy pojazdu na kwotę 12.629,74 zł, w związku z czym powód wezwał ubezpieczyciela do wypłaty odszkodowania w takiej wysokości. W prowadzonym postępowaniu likwidacyjnym (...) S.A. Oddział w P. A. D. z siedzibą w W. uznało swoją odpowiedzialność i ustaliło koszt naprawy pojazdu na kwotę 4.182,95 zł którą wypłacono powodowi. W wyniku przeprowadzonego przed sądem dowodu z opinii biegłego ustalono, że wartość samochodu K. S. w stanie nieuszkodzonym, wyliczona w (...) na dzień sprzed powstania szkody czyli 2 maja 2012 roku wynosiła 32.600 zł brutto. Z kolei koszt przywrócenia pojazdu do stanu sprzed powstania szkody obejmował kwotę 12.266,43 zł. Z tak ustalonych okoliczności Sąd Rejonowy wyprowadził wniosek, że powództwo zasługuje na uwzględnienie. Wskazał, że zgodnie z art. 822 k.c. zakład ubezpieczeń zobowiązany był do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której zostaje zawarta umowa ubezpieczenia. Z kolei stosownie do treści art. 34 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych z ubezpieczenia OC przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem są zobowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata lub zniszczenie mienia.

Wyjaśnił sąd, że w niniejszej sprawie spór ograniczał się do ustalenia wysokości szkody ponieważ okolicznościami bezspornymi była kolizja z dnia 2 maja 2012 roku oraz odpowiedzialność strony pozwanej za skutki tego zdarzenia. W tym zakresie Sąd pierwszej instancji oparł swoje rozstrzygnięcie w całości na wnioskach opinii biegłego sądowego z dziedziny techniki samochodowej i wyceny pojazdów, mgr inż. K. L.. Ostatecznie biegły ten ustalił koszt naprawy samochodu, wyliczony przy pomocy systemu (...) na kwotę 12.266,43 zł brutto i kwota ta była niższa od wartości pojazdu przed szkodą, a zatem nie wystąpiła szkoda całkowita. Opinię biegłego, w tym również opinię uzupełniającą, sąd ocenił jako logiczną i pełną, a zatem zasługującą na pełną aprobatę. W szczególności biegły wyjaśnił, że naprawa poszycia błotnika tylnego prawego w przypadku korzystania z usług serwisu producenta, zostałaby zakwalifikowana do wymiany, a całkowity koszt naprawy byłby znacznie wyższy. Ponieważ opinia biegłego miała charakter kategoryczny Sąd Rejonowy nie przeprowadzał dowodu z kolejnej opinii biegłego tej samej specjalności. Z powyższych względów powództwo w rozszerzonym zakresie podlegało uwzględnieniu. Z kolei rozstrzygnięcie o odsetkach oparte zostało na treści art. 481 § 1 k.c. W zakresie ograniczonego roszczenia co do kwoty 4.182,95 zł postępowanie podlegało umorzeniu. Na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., zasądzono od strony przegrywającej na rzecz powoda koszty procesu w łącznej wysokości 3.751 zł.

Z rozstrzygnięciem tym nie zgodziła się strona pozwana zaskarżając wyrok w całości i zarzucając:

1.  naruszenie prawa materialnego:

- art. 361 § 1 kc w zw. z art. 36 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych poprzez przyjęcie, że naprawienie szkody jaką poniósł powód wymaga poniesienia kosztów w kwocie 12.266,43 zł oraz że koszty te mieszczą się w zakresie odszkodowania i granicach adekwatnego związku przyczynowego,

- art. 805 § 2 kc przez uznanie, że obowiązek wypłaty określonego odszkodowania, o którym mowa w tym przepisie oznacza zakres zgodny z żądaniem i oceną powoda,

- art. 824 ¹ kc przez wydanie orzeczenia pozostającego w sprzeczności z jego treścią, z uwagi na przyznanie odszkodowania w wartości wyższej od wartości szkody pozostającej w związku ze zdarzeniem, które ją spowodowało powodujące tym samym bezpodstawne wzbogacenie poszkodowanego;

2.  naruszenie prawa procesowego, tj.:

- art. 193 § 3 kpc przez przyjęcie do rozstrzygnięcia powództwa w zakresie rozszerzonym na rozprawie, na której został wydane wyrok, tj. pod nieobecność pozwanego, któremu rozszerzenie powództwa nie zostało również doręczone w formie pisma procesowego,

- art. 233 § 1 kpc przez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego,

- art. 232 kpc przez uznanie, że strona powodowa nie jest zobowiązana do wykazania zasadności swoich roszczeń i oparcie rozstrzygnięcia na domniemaniach zawartych w opinii biegłego.

W oparciu o powyższe zarzuty skarżący wniósł o:

1.  uchylenie zaskarżonego wyroku i po przeprowadzeniu uzupełniającego postępowania dowodowego oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów postępowania;

2.  dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego na okoliczności wskazane w apelacji, ewentualnie:

3.  uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania – przy uwzględnieniu kosztów postępowania odwoławczego.

W odpowiedzi na apelację powód wnosił o jej oddalenie na koszt strony pozwanej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Pomimo zaskarżenia przez stronę pozwaną wyroku w całości spór w istocie ograniczał się do kwoty 8.483,48 zł zasądzonej przez Sąd Rejonowy wraz z odsetkami z tytułu dalszej części odszkodowania za uszkodzony pojazd. Generalnie nie było bowiem kwestionowane umorzenie postępowania związane z zapłatą części odszkodowania i ograniczeniem powództwa.

Sąd I instancji w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy poczynił w sprawie poprawne ustalenia faktyczne i na ich podstawie wywiódł prawidłowe wnioski. Oceniając zebrane dowody nie naruszył reguł swobodnej ich oceny zawartej w art. 233 k.p.c.

Należy zwrócić uwagę, że zakres odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń za powstałą szkodę jest uzależniony od zakresu odpowiedzialności ubezpieczonego - posiadacza lub kierującego pojazdem. Odszkodowanie ubezpieczeniowe ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem, a jego wysokość, o ile nie przekracza kwoty sumy gwarancyjnej, powinna odpowiadać wysokości odszkodowania należnego od ubezpieczonego na podstawie ogólnych zasad odpowiedzialności, zgodnie z zasadą pełnego odszkodowania, wyrażoną w art. 361 § 2 k.c.

W związku z powyższym poszkodowanemu tytułem odszkodowania za uszkodzenie pojazdu należy się kwota w wysokości kosztów celowych i ekonomicznie uzasadnionych, przy czym dodać należy, że takimi kosztami są koszty ustalone według cen obowiązujących w wybranym zakładzie naprawczym, w tym także autoryzowanym i przy użyciu oryginalnych części. Przywrócenie rzeczy uszkodzonej do stanu poprzedniego polega na doprowadzeniu jej do stanu używalności w takim zakresie, jaki istniał przed wyrządzeniem szkody, przy czym jeżeli do osiągnięcia tego celu konieczne jest użycie nowych elementów, to poniesione nań wydatki wchodzą w skład kosztów naprawienia szkody przez przywrócenie rzeczy do stanu poprzedniego, a wydatki z tym związane obciążają osobę odpowiedzialną za szkodę ( por. wyrok SN z dnia 5 listopada 1980, III CRN 223/80, OSNC 1981/10/186; wyrok SN z 20 października 1972 r. II CR 425/72, OSNC 1973/6/111, uchwała SN z 13 czerwca 2003 r., III CZP 32/03, OSNC 2004/4/51).

W rezultacie przywrócenia do stanu poprzedniego rzecz powinna odzyskać takie same walory użytkowe i estetyczne, jakie miała przed wyrządzeniem szkody. Stanowisko to dominujące także uprzednio ostatecznie potwierdzone zostało w uchwale 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012 r. III CZP 80/11, OSN 2012/10/112, w której wskazano, że zakład ubezpieczeń zobowiązany jest na żądanie poszkodowanego do wypłaty w ramach odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, odszkodowania obejmującego celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty nowych części i materiałów służących do naprawy uszkodzonego pojazdu. W związku z tym w ramach odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody, powód mógł żądać od ubezpieczyciela zwrotu równowartości nowych oryginalnych części zamiennych. Poszkodowany ma bowiem prawo do podjęcia autonomicznej decyzji, jakich części chce użyć i nie ma on obowiązku poszukiwania części najtańszych. Decyzja poszkodowanego o naprawie pojazdu częściami oryginalnymi jest jego prawem wynikającym z zasady pełnego odszkodowania zawartej w art. 361 § 2 k.c., a także - stosownie do art. 363 k.c. - prawem do posiadania pojazdu o częściach identycznych z uszkodzonymi. Nie jest to zaś wybór wykraczający poza obowiązek odszkodowawczy. W konsekwencji na podstawie opinii biegłego K. L. Sąd Rejonowy trafnie ocenił, że zachodziła potrzeba wymiany listwy ozdobnej drzwi prawych, folii drzwi, ściany bocznej listwy bocznej, szyby bocznej i zestawu naprawczego szyby bocznej prawej. Jak wskazał biegły zgromadzony przez sądem materiał dowodowy dawał podstawę do wydania opinii co oznacza, że istniały precyzyjne informacje dotyczące zakresu szkody oraz kosztów naprawy auta. Dołączona do opinii dokumentacja fotograficzna pojazdu (k- 76-80) wskazuje, które z elementów pojazdu są uszkodzone i powinny podlegać wymianie bądź naprawie. Nie było zatem podstaw do uznania za zasadne zarzutów zawartych w apelacji a dotyczących ściany bocznej, szyby bocznej i zestawu naprawczego BP.

Kolejny z zarzutów dotyczył kwestii wymiany bądź naprawy błotnika tylnego. Jednakże w tej części opinia biegłego – również uzupełniająca – zdaniem sądu nie budzi zastrzeżeń i wątpliwości co do potrzeby wymiany tej części. W szczególności inż. K. L. wyjaśnił, że poszycie błotnika tylnego zostało uszkodzone również w zakresie jego krawędzi. To zaś sprawia, że naprawa tak uszkodzonego elementu jest pracochłonna i wymaga użycia dużej ilości materiału wypełniającego. Przy czym zgięta krawędź poszycia oparta na elemencie nośnym poszycia, struktury nośnej nadwozia, znacznie utrudniałaby formowanie nowego elementu. Tym samym uszkodzenie krawędzi powoduje, że metoda naprawy proponowana przez stronę pozwaną w postaci wyciągania odkształconych poszyć nie znajdowała zastosowania.

W związku z jednoznaczną treścią opinii biegłego nie zachodziła potrzeba powołania kolejnego co skutkowało oddaleniem wniosku dowodowego zawartego w apelacji w oparciu o przepis art. 381 kpc i art. 217 § 2 kpc.

Z powyższych względów Sąd Okręgowy na zasadzie art. 385 k.p.c. apelację oddalił.

Na podstawie art. 98 k.p.c. i 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 kpc oraz § 6 pkt 4 i § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu zasądzono od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 600 zł z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w instancji odwoławczej.