Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 03 lutego 2015r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 03 lutego 2015r. w O.

sprawy z odwołania K. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o wysokość renty

na skutek odwołania K. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 05 września 2013 r. znakI/ (...)

orzeka:

1.  zmienia zaskarżoną decyzję i do ustalenia wysokości renty przjmuje K. S. począwszy od 14 czerwca 2013r. kwoty wynagrodzenia: za 1981r. kwotę 77.763 zł i za 1982r. kwotę 125.114 zł;

2.  wniosek K. S. z dnia 03 lutego 2015r. o wypłacenie wyrówniania renty począwszy od 14 czerwca 2013r. i ustawowych odsetek przekazuje do rozpoznania Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.;

3.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P. na rzecz K. S. kwotę 198 (sto dziewięćdziesiąt osiem) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;

4.  wniosek o zwrot kosztów postępowania w pozostałej części oddala.

Sygn. akt IIIU 1631/13

UZASADNIENIE

K. S. wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. z dnia 05.09.2013r., przyznającej mu prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 08.07.2013r. do 31.12.2013r., kwestionując wysokość tej renty.

W uzasadnieniu wskazał, iż domaga się przyjęcia wynagrodzenia za 1981r. i za 1982r. w takiej kwocie, jak przyjęto w wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 15.07.2011r. w sprawie IIIAU 376/11, dotyczącej ustalenia wysokości kapitału początkowego.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Podniósł, że wykonując wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 15.07.2011r. w sprawie IIIAU 376/11, decyzją z dnia 03.10.2011r. dokonano ponownego ustalenia wysokości kapitału początkowego, z uwzględnieniem zarobków z okresu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Handlu (...) w W., gdzie za 1981r. przyjęto z tego zakładu kwotę 77.763zł a za 1982r. kwotę 25.226zł. ZUS wskazał, iż (...), wyliczony za okres od 01.01.1981r. do 31.12.1990r. wyniósł, zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Białymstoku, 101,66% i został przyjęty do obliczenia kapitału początkowego.

Organ rentowy wskazał, iż rozpoznając wniosek K. S.o rentę, złożony w dniu 4.06.2013r., po ponownej analizie dokumentacji, stwierdzono, iż w Rp-7 z dnia 11.03.1999r., wystawionym przez Przedsiębiorstwo Handlu (...)w W., nieprawidłowo podano wysokość wypłaconych odwołującemu rekompensat w latach 1981-1982. Zgodnie z obowiązującymi wówczas przepisami odwołującemu w 18981r. przysługiwała rekompensata w wysokości 640zł, a w 1982r. w wysokości 3.280zł, podczas gdy w Rp-7 nieprawidłowo podano kwoty odpowiednio: 800zł i 4.680zł. Biorąc pod uwagę art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, do podstawy wymiaru renty przyjęto odwołującemu prawidłowe kwoty rekompensat, co spowodowało zmniejszenie kwot wynagrodzeń: za 1981r. do kwoty 77.603zł i za 1982r. do kwoty 23.826zł.

Ostatecznie K. S. domagał się przyjęcia do ustalenia wysokości renty wynagrodzenia za 1981r. i za 1982r. w takiej kwocie, jak przyjęto w wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 15.07.2011r. w sprawie IIIAU 376/11, dotyczącej ustalenia wysokości kapitału początkowego. Nadto domagał się wypłacenia wyrównania renty od daty jej przyznania wraz z ustawowymi odsetkami i zwrotu kosztów przejazdu z W. do O. na 5 terminów rozpraw, po 150zł za jeden przejazd.

Pełnomocnik ZUS wnosił o oddalenie odwołania w całości.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

K. S. wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. z dnia 05.09.2013r., przyznającej mu prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 08.07.2013r. do 31.12.2013r. Kwestionował przy tym wysokość tej renty, a w szczególności wysokość jego wynagrodzenia za 1981r. i za 1982r., przyjętego przez ZUS przy wydawaniu zaskarżonej decyzji. Wskazywał, iż powinny być to takie same kwoty, jak przyjęto w wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 15.07.2011r. w sprawie IIIAU 376/11, dotyczącej ustalenia wysokości kapitału początkowego.

Z akt ZUS, dotyczących K. S. oraz załączonego do odwołania wyroku Sądu Okręgowego w Ostrołęce z dnia 21.12.2010r. w sprawie IIIU 986/09 wraz z uzasadnieniem oraz wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 15.07.2011r. w sprawie IIIAU 376/11 wraz z uzasadnieniem wynika, iż sprawa ta dotyczyła wysokości kapitału początkowego. W sprawie tej została sporządzona opinia biegłej z zakresu księgowości, H. G., która wyliczała wysokość zarobków, w tym za 1981r. i 1982r. oraz (...) wg różnych wersji. Ostatecznie – po rozpoznaniu apelacji K. S. od wyroku Sądu Okręgowego w Ostrołęce z dnia 21.12.2010r. – Sąd Apelacyjny w Białymstoku zmienił zaskarżony wyrok i ustalił wartość kapitału początkowego przy przyjęciu podstawy wymiaru 1.241,16zł i (...) 101,66% z okresu od 01.01.1981r. do 31.12.1990r. a oddalił odwołanie i apelację w pozostałym zakresie.

Z akt kapitału początkowego wynika, iż wykonując w/w wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 15.07.2011r. w sprawie IIIAUa 376/11, decyzją z dnia 03.10.2011r. dokonano ponownego ustalenia wysokości kapitału początkowego, z uwzględnieniem zarobków za 1981r. w kwocie 77.763zł i za 1982r. w kwocie 125.114zł. Obejmują one zarobki z (...) za 1971r. w kwocie 77.763zł i za 1982r. w kwocie 25.226zł. Takie właśnie kwoty przyjęła biegła w jednym z wariantów opinii, który to wariant przyjął Sąd Apelacyjny.

Poza sporem jest, iż K. S. w 1981r. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie Handlu (...) w W. a w 1982r. był zatrudniony w tym zakładzie do 31.03.1992r., zaś od 01.04.1992r. podjął pracę w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Handlu (...) w O.. Z akt kapitału początkowego wynika, iż wynagrodzenie za 1981r. i za 1982r. z okresu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Handlu (...) w W. przyjęto w oparciu o Rp-7 z dnia z dnia 11.03.1999r., wystawionym przez Przedsiębiorstwo Handlu (...) w W. (k. 15 akt kap. pocz.), w którym za 1981r. wskazano łącznie sumę 77.763zł, na którą składały się: składniki stałe (76.087zł), rekompensata (800zł) i świadczenia z ubezpieczenia społecznego wypłacone zamiast wynagrodzenia (876zł) a za 1982r. wskazano łącznie sumę 25.226zł, na którą składały się: składniki stałe (20.546zł) i rekompensata (4.680zł). Takie kwoty przyjęła biegła w sprawie IIIAUa 376/11 i takie przyjął Sąd Apelacyjny. Jak wynika z akt IIIAUa 376/11, wynagrodzenie za 1982r. z Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Handlu (...) w O. wyliczone przez biegłą w sprawie IIIAUa 376/11 stanowiło sumę 99.888zł i łącznie z wynagrodzeniem przyjętym przez biegłą z Przedsiębiorstwa Handlu (...) w W. wynosiło 125.114zł. Z decyzji ZUS z dnia 03.10.2011r. i z załącznika do tej decyzji - obliczenie (...) kapitału początkowego ubezpieczonego (k. 380-381 akt kap. pocz.) wynika, iż ZUS wydając decyzję z 03.10.2011r. przyjął takie właśnie kwoty.

Obecnie, ustalając wysokość renty K. S. organ rentowy zakwestionował w/w Rp- 7 z dnia 11.03.1999r., wystawione przez Przedsiębiorstwo Handlu (...) w W. (k. 15 akt kap. pocz.). Organ rentowy wskazał, iż rozpoznając wniosek K. S. o rentę, złożony w dniu 4.06.2013r., po ponownej analizie dokumentacji, stwierdzono, iż w Rp-7 z dnia 11.03.1999r., wystawionym przez Przedsiębiorstwo Handlu (...) w W., nieprawidłowo podano wysokość wypłaconych odwołującemu rekompensat w latach 1981-1982. Zgodnie z obowiązującymi wówczas przepisami odwołującemu w 1981r. przysługiwała rekompensata w wysokości 640zł, a w 1982r. w wysokości 3.280zł, podczas gdy w Rp-7 nieprawidłowo podano kwoty odpowiednio: 800zł i 4.680zł. Biorąc pod uwagę art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, do podstawy wymiaru renty przyjęto więc odwołującemu prawidłowe kwoty rekompensat, co spowodowało zmniejszenie kwot wynagrodzeń z Przedsiębiorstwa Handlu (...) w W.: za 1981r. do kwoty 77.603zł i za 1982r. do kwoty 23.826zł (a tym samym łącznego wynagrodzenia za 1982r. do 123.714zł).

K. S., wnosząc odwołanie od decyzji ZUS z dnia 05.09.2013r. podnosił, iż za 1981r. i za 1982r. należy przyjąć takie same kwoty wynagrodzeń jak w sprawie IIIAUa 376/11, tj. za 1981r. w kwocie 77.763zł i za 1982r. w kwocie 125.114zł. Spór sprowadzał się przy tym w istocie do stwierdzenia, jaką rekompensatę należy przyjąć z okresu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Handlu (...) w W., czy wskazaną w Rp-7 z dnia 11.03.1999r., czy też wyliczoną przez ZUS. Wskazać trzeba, że na żądanie ZUS zostało nadesłane nowe Rp-7 (k. 47a.r.), lecz jest ono wystawione już po dacie wydania zaskarżone decyzji, tj. w dniu 19.09.2013r., dlatego nie może być brane pod uwagę.

W ocenie Sądu odwołanie jest zasadne, bowiem ustalając wysokość wynagrodzenia K. S. za 1981 i 1982r. z Przedsiębiorstwa Handlu (...) w W. należy przyjąć rekompensaty w wysokości wskazanej w Rp-7 z dnia 11.03.1999r. i wskazane tam wynagrodzenie. Za 1981r. (zatrudnienie tylko w (...) w W.) będzie to suma 77.763zł, w tym rekompensata 800zł. Za 1982r. (zatrudnienie tylko w (...) w W.) będzie to suma 25.226zł, w tym rekompensata 4.680zł i łącznie z wynagrodzeniem za 1982r. z Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Handlu (...) w O. (99.888zł) łącznie będzie wynosiło 125.114zł.

Należy bowiem przyjąć takie same kwoty wynagrodzenia, jakie zostały przyjęte przez Sąd Apelacyjny w Białymstoku w sprawie IIIAUa 376/11.

Wskazać trzeba, że rozstrzygając w niniejszej sprawie Sąd Okręgowy nie może pominąć wyników w/w postępowania, gdyż ustaliło ono wysokość wynagrodzenia K. S. m.in. za 1981 i 1982r. i m.in. z tych lat ma on wyliczony (...), a wysokość ta musi być taka sama przy wyliczaniu wysokości renty i kapitału początkowego.

Zgodnie z art. 366 kpc wyrok prawomocny ma powagę rzeczy osądzonej tylko co do tego, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, a ponadto tylko między tymi samymi stronami. W sprawie IIIAUa 376/11 przedmiotem sporu było m.in. wynagrodzenie za 1981 i 1982, a w tej sprawie i obecnie rozpoznawanej sprawie IIIU1631/13 są te same strony.

Związanie prawomocnym wyrokiem oznacza, iż sąd obowiązany jest uznać, że kwestia prawna, która była już przedmiotem rozstrzygnięcia w innej sprawie, a która ma znaczenie prejudycjalne w sprawie przez niego rozpoznawanej, kształtuje się tak, jak przyjęto w prawomocnym wcześniejszym wyroku. W późniejszej sprawie kwestia ta nie może być już w ogóle badana (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27.06.2014r., V CSK 433/13, LEX nr 1514746).

Zauważyć też trzeba, że w nowej sprawie występuje skutek pozytywny (materialny) rzeczy osądzonej przejawiający się w tym, że rozstrzygnięcie zawarte w prawomocnym orzeczeniu (rzecz osądzona) stwarza stan prawny taki, jaki z niego wynika. Sądy rozpoznające między tymi samymi stronami nowy spór muszą przyjmować, że dana kwestia prawna kształtuje się tak, jak przyjęto to w prawomocnym, wcześniejszym wyroku, a więc w ostatecznym rezultacie procesu uwzględniającym stan rzeczy na datę zamknięcia rozprawy (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11.02.2014r., I UK 329/13, LEX nr 1444404). W wyroku tym SN wskazał również, że w takiej sytuacji nie ma podstaw do przyjęcia istnienia powagi rzeczy osądzonej (art. 366 kpc.).

Podnieść należy, iż ZUS podjął próbę wzruszenia orzeczenia Sądu Apelacyjnego w Białymstoku, zapadłego w sprawie IIIAUa 376/11. W sprawie IIIAUa 2069/13 wniósł bowiem skargę o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem SA w Białymstoku z dnia 15.11.2011r. Wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 23.10.2014r. skarga ta została oddalona. Wnosząc o wznowienie postępowania organ rentowy powoływał się na fakt błędnego wskazania wysokości rekompensat w Rp-7 z 11.03.1999r. oraz na treść art.114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Z uzasadnienia wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 23.10.2014r. wynika, iż zdaniem tego Sądu nie ma podstaw do zastosowania w/w przepisu, bowiem kwoty rekompensat przyjęte w sprawie IIIAUa 376/11 są prawidłowe. W uzasadnieniu Sąd Apelacyjny wskazał, że w celu wyjaśnienia rozbieżności między wysokością wynagrodzeń w Rp-7 z 11.03.1999r. i z 19.09.2013r. zwrócił się o nadesłanie akt osobowych i kart wynagrodzeń odwołującego z okresu zatrudnienia w (...)w O.oraz do (...) Sp. z o.o.o nadesłanie informacji, w jakiej wysokości faktycznie wypłacono K. S.rekompensaty w latach 1981-1982. W odpowiedzi w piśmie z dnia 25.08.2014r. spółka sprecyzowała, że w roku 1981 tytułem rekompensaty wypłacono kwotę 800zł (po 160zł za okres od września 1981r. do stycznia 1982r.) a w 1982r. kwotę 4.680zł, tj. za styczeń-marzec po 1560zł. W konkluzji Sąd Apelacyjny stwierdził, iż w sprawie IIIU 376/11 do wartości kapitału początkowego powinny zostać uwzględnione w/w kwoty faktycznie wypłaconych rekompensat, a nie kwoty, które odwołujący powinien był prawidłowo otrzymać (640zł za 1981r. i 3.280zł za 1982r.).

Mając powyższe na uwadze, rozpoznając obecnie odwołanie od decyzji ZUS z dnia 05.09.2013r., Sąd Okręgowy uznał, że w niniejszej sprawie należy przyjąć takie same kwoty rekompensat, jak w sprawie IIIAUa 376/11. Już tylko na marginesie wskazać więc należy, że w sprawie brak jest nowych dowodów pozwalających na przyjęcie kwot rekompensat w wysokości uznawanej za prawidłową przez ZUS. Z powoływanego przez Sąd Apelacyjny w Białymstoku pisma (...) Sp. z o.o. o wynika, że w roku 1981 tytułem rekompensaty wypłacono K. S. kwotę 800zł a w 1982r. kwotę 4.680zł. Od takich kwot zostały więc odprowadzone składki i takie należy przyjąć.

Z tych względów Sąd na podstawie art. art. 477 ¹⁴§ 2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję i do ustalenia wysokości renty przyjął K. S. wynagrodzenie za 1981r. w kwocie 77.763zł (w tym rekompensata 800zł) i za 1982r. w kwocie 125.114zł, (w tym rekompensata 4.680zł). Kwoty te powinny zostać przyjęte od 08.07.2013r., tj. od daty przyznania renty zaskarżoną decyzją. Data początkowa pobierania renty nie była kwestionowana i nie była przedmiotem sporu.

Odwołujący domagał się wypłacenia też wyrównania renty od daty jej przyznania wraz z ustawowymi odsetkami. Odnosząc się do tego żądania wskazać trzeba, że renta została odwołującemu przyznana od dnia 08.07.2013r., tj. od zaprzestania pobierania zasiłku chorobowego. Data początkowa pobierania renty nie była kwestionowana i nie była przedmiotem sporu, dlatego należy uznać, iż K. S. domagał się wyrównania renty właśnie od tej daty a wskazanie jej początkowo przez Sąd jako 14.06.2013r. należy uznać za oczywistą omyłkę. Organ rentowy zaskarżoną decyzją przyznał odwołującemu prawo do renty i określił jej wysokość, przyjmując do wyliczeń konkretne kwoty wynagrodzeń. Zmiana tych wynagrodzeń nastąpiła na skutek niniejszego wyroku Sądu, dlatego żądanie wyrównania z tego tytułu renty wraz z ustawowymi odsetkami jest to nowe żądanie, dotychczas nie zgłaszane organowi rentowemu. Na podstawie art. 477 ¹⁰ § 2 kpc żądanie to zostało przekazane do rozpoznania ZUS.

K. S. domagał się również zwrotu kosztów postępowania wskazując, iż składają się na nie koszty przejazdu z W. do O. samochodem na 5 terminów rozpraw, po 150zł za jeden przejazd. Odnosząc się do tego żądania wskazać trzeba, iż wobec uwzględnienia odwołania K. S., zgodnie art. 98 § 1 kpc, należny był zwrot kosztów postępowania. Koszty te sprowadzały się do kosztów przejazdu i w świetle art. 98 § 2 kpc odwołujący mógł domagać się ich zasądzenia od ZUS w przypadku uwzględnienia odwołania. Zdaniem Sądu koszty te podlegają zwrotowi w łącznej kwocie 198zł, dlatego w pozostałej części żądanie zwrotu kosztów przejazdu zostało oddalone. Wyliczając te koszty Sąd miał na uwadze, iż odwołujący domagał się przyjęcia stawki po 0,50zł za kilometr. Stawka taka jest dopuszczalna i uzasadniona. Zgodnie z art. 91 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w wypadku gdy obowiązujące przepisy przewidują przyznanie stronie należności w związku z jej udziałem w postępowaniu sądowym, należności te przyznaje się stronie w wysokości przewidzianej dla świadków. Zgodnie zaś z art. 85 ust. 1 i 2 tej ustawy świadkowi przysługuje zwrot kosztów podróży - z miejsca jego zamieszkania do miejsca wykonywania czynności sądowej na wezwanie sądu - w wysokości rzeczywiście poniesionych, racjonalnych i celowych kosztów przejazdu własnym samochodem lub innym odpowiednim środkiem transportu. Górną granicę należności, o których mowa w ust. 1, stanowi wysokość kosztów przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju.

Stosownie do § 3 ust. 4 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz.U. z 2013r., poz. 167) pracownikowi przysługuje zwrot kosztów przejazdu w wysokości stanowiącej iloczyn przejechanych kilometrów przez stawkę za jeden kilometr przebiegu, ustaloną przez pracodawcę, która nie może być wyższa niż określona w przepisach wydanych na podstawie art. 34a ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1265 oraz z 2013 r. poz. 21). Zgodnie z § 2 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz.U. Nr 27, poz. 271 z późn. zm.) koszty używania pojazdów do celów służbowych pokrywa pracodawca według stawek za 1 kilometr przebiegu pojazdu, które dla samochodu osobowego nie mogą być wyższe niż 0,5214zł – dla samochodu o pojemności skokowej silnika do 900cm ³ - 0,5214zł a niższe niż 0,8358zł – dla samochodu o pojemności skokowej silnika powyżej 900cm ³.

W świetle w/w przepisów żądana przez odwołującego stawka po 0,50zł za 1 km jest uzasadniona. Sąd ustalił na stronie internetowej portalu nawigacyjnego wwwtargeo.pl, iż trasa pomiędzy W. a O. przez D. ma długość 66km. Koszt przejazdu na jedną rozprawę z W. do O. i z powrotem wyniesie więc 66zł (0,50zł x 66km). Ponieważ w niniejszej sprawie odbyły się 3 rozprawy, odwołującemu należna jest kwota 198zł (66zł x 3) i taką sumę należało zasądzić od ZUS jako zwrot kosztów postępowania. Ponieważ odwołujący domagał się zwrotu kosztów przejazdu za 5 terminów rozpraw, a w sprawie był wzywany tylko na 3 rozprawy, żądanie zasądzenia kosztów w pozostałej części podlegało oddaleniu jako niezasadne.

Z tych względów orzeczono jak w sentencji.