Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 lutego 2015r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący- SSO Jolanta Hryciuk

Protokolant – sekr. sąd. Anna Lipińska

po rozpoznaniu w dniu 3 lutego 2015r. w Siedlcach

na rozprawie

sprawy z powództwa T. S. (1), M. M. (1), S. S. (1) i A. K. (1)

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zadośćuczynienie i odszkodowanie

I.  zasądza od (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz T. S. (1) kwotę 40 000 (czterdzieści tysięcy) złotych tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 6 kwietnia 2013r. do dnia zapłaty,

II.  w pozostałej części powództwo T. S. (1) oddala,

III.  zasądza od (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz M. M. (1) kwotę 10 000 (dziesięć tysięcy) złotych tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 6 kwietnia 2013r. do dnia zapłaty,

IV.  w pozostałej części powództwo M. M. (1) oddala,

V.  zasądza od (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz S. S. (1) kwotę 10 000 (dziesięć tysięcy) złotych tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 6 kwietnia 2013r. do dnia zapłaty,

VI.  w pozostałej części powództwo S. S. (1) oddala,

VII.  zasądza od (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz A. K. (1) kwotę 20 000 (dwadzieścia tysięcy) złotych tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 6 kwietnia 2013r. do dnia zapłaty,

VIII.  zasądza od (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz T. S. (1) kwotę 4004,41zł (cztery tysiące cztery złote czterdzieści jeden groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu,

IX.  zasądza od (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz M. M. (1) i S. S. (1) kwoty po 774,34zł (siedemset siedemdziesiąt cztery złote trzydzieści cztery grosze) tytułem zwrotu kosztów procesu,

X.  zasądza od (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz A. K. (1) kwotę 3731,58 zł (trzy tysiące siedemset trzydzieści jeden złotych pięćdziesiąt osiem groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 1450/13

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 4 października 2013r. wniesionym do Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim powódka T. S. (1) wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W.:

- kwoty 40 000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w związku ze śmiercią męża T. S. (2) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 6 kwietnia 2013r. do dnia zapłaty

- kwoty 10 000 zł tytułem odszkodowania za znaczne pogorszenie sytuacji życiowej po śmierci męża T. S. (2) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 6 kwietnia 2013r. do dnia zapłaty,

Powódka M. M. (1) wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 20 000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w związku ze śmiercią ojca T. S. (2) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 6 kwietnia 2013r. do dnia zapłaty.

Powódka S. S. (1) wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 20 000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w związku ze śmiercią ojca T. S. (2) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 6 kwietnia 2013r. do dnia zapłaty.

Powódka A. K. (1) wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 20 000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w związku ze śmiercią ojca T. S. (2) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 6 kwietnia 2013r. do dnia zapłaty.

Powódki wniosły też o zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego w kwocie po 2417 zł na rzecz każdej z nich.

W uzasadnieniu powódki podniosły, iż w dniu 14 grudnia 2012r. w wypadku komunikacyjnym, w następstwie odniesionych obrażeń zmarł mąż T. S. (1) i ojciec pozostałych powódek T. S. (2). Zdaniem powódek zadośćuczynienie przyznane przez pozwanego oraz odszkodowanie na rzecz T. S. (1) są nieadekwatne i niewspółmierne w stosunku do niepowetowanej utraty męża i ojca.

Postanowieniem z dnia 21 października 2013r. Sąd Rejonowy w Mińsku Mazowieckim przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu w Siedlcach według właściwości ( k.84).

W odpowiedzi na pozew (k.132-135), pozwany (...) S.A. z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powodów na rzecz pozwanego kosztów procesu. Pozwany, co do zasady nie kwestionował swojej odpowiedzialności za skutki wypadku. Wskazał, iż w toku likwidacji szkody wypłacił powódkom stosowne odszkodowanie. Przy jego ustaleniu uwzględniono wszystkie przesłanki, jakie brane są pod uwagę w przypadku zadośćuczynienia, a więc ból, poczucie pustki, brak męża i rodzica w dalszym życiu żony i dzieci. Zdaniem pozwanego przyznana kwota zadośćuczynienia i odszkodowania jest odpowiednia do rozmiaru szkody.

Na rozprawie pełnomocnik powodów popierał powództwo.

Pełnomocnik pozwanego wnosiła o oddalenie powództwa.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 14 grudnia 2012r. w miejscowości K. miał miejsce wypadek drogowy, w którym P. K. kierujący pojazdem marki F. o nr rej. (...) doprowadził do zderzenia z pojazdem marki M. (...) o nr rej. (...) kierowanym przez T. S. (2), który zmarł w następstwie odniesionych w wypadku obrażeń.

Pojazd, którym poruszał się sprawca wypadku P. K. posiadał obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej w pozwanym (...) S.A. z siedzibą w W. (akta szkody, nr polisy (...)).

T. S. (1) i T. S. (2) byli małżeństwem od 23 kwietnia 1977r. (odpis aktu małżeństwa k. 60). Mieli troje dzieci: M. M. (1), A. K. (1) i S. S. (1) (kopie aktów urodzenia i małżeństwa k.51-55). Ich relacje układały się dobrze. Wspólnie prowadzili gospodarstwo domowe. Byli dla siebie wzajemnym wsparciem. T. S. (2) zajmował się opłacaniem rachunków za media, zabezpieczał opał na zimę, zajmował się w domu naprawami. Mieli wspólne plany. Chcieli razem pomoc finansowo dzieciom. Po męża T. S. (1) pozostała sam i sama musi sobie radzić z obowiązkami domowymi. Korzysta ze wsparcia córek (zeznania T. S. (1) – nagranie z rozprawy z 3.02.2015r.).

W dacie śmierci T. S. (2), córki A. K. (1), M. M. (1) i S. S. (1) mieszkały oddzielnie. Bardzo często odwiedzały rodziców. Relacje córek z ojcem były serdeczne, bliskie. Rozmawiały z ojcem o różnych sprawach życia codziennego. Zawsze mogły liczyć na jego pomoc i wsparcie. A. K. (1) po śmierci ojca wprowadziła się do matki i mieszkała z nią do września 2013r. (zeznania stron – nagranie z rozprawy z 3.02.2015r, zeznania świadków A. K. (2), M. K., M. L. i M. M. (2) nagranie z rozprawy z 13 czerwca 2014r.).

W chwili wypadku T. S. (2) miał 60 lat (akt zgonu k.40). Prowadził działalność gospodarczą od 25 kwietnia 1996r. – transport lądowy pasażerski (zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej k.64, zezwolenie k.65, certyfikat kompetencji zawodowych k.66). Decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z 20 listopada 2012r. miał przyznaną emeryturę w kwocie 1984 zł (decyzja k. 67-68). W 2011r. osiągnął dochód w kwocie 18 609,15 zł (zeznanie podatkowe k.69-76). W grudniu 2012r. osiągnął dochód w kwocie 7 906,58 zł (rozliczenie dochodu k. 77-78).

T. S. (1) jest zatrudniona w Domu Pomocy Społecznej w W. jako opiekunka i osiąga wynagrodzenie w kwocie 2100 zł brutto (umowa o pracę k.79). Od roku przed śmiercią męża pobierała też emeryturę w wysokości 950 zł (wyjaśnienia powódki – nagranie z rozprawy z 13 czerwca 2014r.). Decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z 8 stycznia 2013r. została przyznana T. S. (1) renta rodzinna w kwocie 1768,33 zł (decyzja k. 20-21), a po waloryzacji od 1 marca 2013r. w kwocie 1836,94 zł ( decyzja k.80-81).

T. S. (1) bardzo przeżyła śmierć męża. Przez jeden tydzień po śmierci męża nie pracowała. Przyjmowała środki uspokajające. Obniżony nastrój utrzymywał się przez okres około jednego roku. Obecnie stan psychiczny ustabilizował się. Powódka odczuwa napięcie i smutek w momentach, w których czuje swoje ograniczenia i brakuje jej wsparcia małżonka (opinia biegłego psychologa k.178-181). T. S. (1) nie podejmowała leczenia psychiatrycznego ani nie korzystała ze wsparcia psychologicznego.

M. M. (1) jest córką T. S. (2). Urodziła się (...) (kopia aktu urodzenia k.51). Jest mężatką. Nie ma dzieci. Skończyła szkołę zawodową, liceum, a następnie studium ekonomiczne. Pracuje w hurtowni. Była bardzo głęboko związana z ojcem, zawsze mogła liczyć na jego pomoc i wsparcie. Utrzymywała z nim stały kontakt (zeznania powódki – nagranie z rozprawy z 03.02.2015r.). Po śmierci ojca nastąpiło półroczne pogorszenie się stanu zdrowia psychicznego powódki. Odczuwała smutek i żal do sprawcy wypadku. Proces żałoby powódki został zakończony. Przystosowała się do nowych okoliczności życiowych (opinia biegłego psychologa k. 186-189).

A. K. (1) jest córką T. S. (2). Urodziła się (...) (kopia aktu urodzenia k.53). Jest mężatką. Ma dziecko w wieku 4 lata. Ukończyła liceum ogólnokształcące i studium – technik prac biurowych. A. K. (1) łączyła z ojcem silna i pozytywna więź emocjonalna. Utrzymywała z nim codzienny kontakt. Ojciec pomagał jej w opiece nad synem. Bardzo przeżyła śmierć ojca. Korzystała i korzysta ze wsparcia swojego męża M. K. i teściowej A. K. (2) (zeznania powódki – nagranie z rozprawy z 03.02.2015r., zeznania świadków M. K. i A. K. (2) – nagranie z rozprawy 13 czerwca 2013r.). Po śmierci T. S. (2) nastąpiło pogorszenie stanu zdrowia psychicznego powódki. Przez okres trzech tygodni nie była w stanie wywiązywać się ze swoich obowiązków. Umiarkowane obniżenie nastroju utrzymuje się do chwili obecnej. Ma mniejszą motywację do podejmowania życiowych aktywności, izoluje się od otoczenia, często odczuwa smutek i przygnębienie, brak jej zadowolenia i satysfakcji życiowej. Nadal odczuwa umiarkowanie intensywne emocje związane ze śmiercią ojca, które wypływają na jej samopoczucie i funkcjonowanie (opinia biegłego psychologa k. 182-185).

S. S. (1) jest córką T. S. (2). Urodziła się (...) (kopia aktu urodzenia k.55). Jest panną. Skończyła szkołę zawodową, a następnie liceum. W dacie śmierci ojca pracowała jako sprzedawca. Mieszkała w wynajętym mieszkaniu w M. wraz ze swoim partnerem. Była bardzo głęboko związana z ojcem, zawsze mogła liczyć na jego pomoc i wsparcie, także finansowe. Utrzymywała z nim stały kontakt (zeznania powódki – nagranie z rozprawy z 03.02.2015r.).

Po śmierci T. S. (2) S. S. (1) przez okres około dwóch tygodni miała silnie obniżony nastrój, odczuwała lęk przed samotnym pozostawaniem w domu. Obniżony nastrój utrzymywał się przez okres około jednego roku. Pod koniec 2013r. S. S. (1) zaszła w ciążę. Jej nastrój poprawił się. Obecny stan psychiczny jest prawidłowy. Powódka angażuje się w typowe dla swojej sytuacji życiowej i wieku aktywności. Proces żałoby został zakończony. S. S. (1) zaadoptowała się do nowej sytuacji życiowej (opinia biegłego psychologa k.174-177).

31 maja 2010r. T. S. (2) darował swoje córce M. S. nieruchomość we wsi Z. o powierzchni 4300 m.kw. (akt notarialny 26-28) oraz córce A. K. (1) nieruchomość we wsi Z. o powierzchni 5500 m.kw. ( akt notarialny 37-39).

Pismem z 14 lutego 2013r. powodowie wezwali pozwanego do zapłaty zadośćuczynienia (k.41-45). Decyzją z 5 kwietnia 2013r. pozwany przyznał zadośćuczynienie za doznaną krzywdę na rzecz T. S. (1), M. M. (1), S. S. (1) i A. K. (1) w kwocie po 30 000 zł na rzecz każdej z nich oraz odszkodowanie za znaczne pogorszenie sytuacji życiowej na rzecz T. S. (1) w kwocie 20 000 zł i na rzecz A. K. (1) w kwocie 10 000 zł (dokumentacja likwidacji szkody k.46-49).

Sąd zważył, co następuje:

Pozwany (...) S.A. z siedzibą w W., co do zasady nie kwestionował swojej odpowiedzialności za skutki wypadku w wyniku, którego śmierć poniósł mąż i ojciec powódek T. S. (2).

Zgodnie z art. 446 § 4 kc Sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Nie ma sporuco do tego, iż T. S. (1), M. M. (1), A. K. (1) i S. S. (1) były osobami najbliższymi zmarłego T. S. (2). Byli kochającą się rodziną. Małżonkowie pozostawali we wspólnym gospodarstwie domowym. Córki, mimo że już wyprowadziły się rodzinnego domu, a dwie z nich założyły swoje rodziny, utrzymywały z rodzicami częste kontakty. Ich relacje były bliskie i serdeczne. Śmierć T. S. (2) była dla nich nagła, niespodziewana i tragiczna. W ocenie Sądu nie ulega wątpliwości, iż T. S. (1) oraz M. M. (1), A. K. (1) i S. S. (1) doznały ogromnych cierpień psychicznych i bólu w związku ze śmiercią męża i ojca. Potwierdzają to zeznania samych powódek (nagranie z rozprawy z 3 lutego 2015r.), które Sąd uznał za w pełni wiarygodne, zeznania świadków A. K. (2), M. K., M. L. i M. M. (2) (nagranie z rozprawy z 13 czerwca 2014r.), a w szczególności opinie psychologa K. G. (k.174-189). Opinie te Sąd uznał za rzetelne i fachowe. Okoliczność, iż teraz stan psychiczny powódek T. S. (1), M. M. (1) i S. S. (1) jest prawidłowy, a śmierć T. S. (2) obecnie nie ma istotnego wpływu na ich funkcjonowanie w życiu codziennym, nie pozbawia zasadności żądania zadośćuczynienia, gdyż ma ono rekompensować stratę męża i ojca w ogólności. U A. K. (1) biegły psycholog rozpoznał nadal istniejące umiarkowanie intensywne emocje związane ze śmiercią ojca, które wypływają na jej samopoczucie i funkcjonowanie.

T. S. (1), M. M. (1), A. K. (1) i S. S. (1) otrzymały od ubezpieczyciela zadośćuczynienie w kwocie po 30 000 zł

Mając na uwadze okoliczności sprawy i zgromadzony w sprawie materiał dowodowy Sąd uznał, iż kwoty przyznane powódkom przez pozwanego krzywdy związanej ze śmiercią męża i ojca nie rekompensują. Zadośćuczynienie pieniężne ma zrekompensować krzywdę, jakiej doznała T. S. (1) w związku z utratą męża, a M. M. (1), A. K. (1) i S. S. (1) w związku z utratą ojca. W ocenie Sądu nie ma wątpliwości, iż nagła, tragiczna śmierć męża i ojca, z którym powódki były silnie związane emocjonalnie, który gwarantował im poczucie bezpieczeństwa, na którego wsparcie mogli liczyć, stanowi ujemne przeżycie psychiczne, którego w całości nie są w stanie zrekompensować świadczenia pieniężne.

W orzecznictwie przy kształtowaniu wysokości zadośćuczynienia znaczenie mają takie czynniki jak: dramatyzm doznań osoby bliskiej, poczucie osamotnienia i pustki, cierpienia moralne i wstrząs psychiczny wywołany śmiercią osoby najbliższej, rodzaj i intensywność więzi łączącej pokrzywdzonego ze zmarłym, wystąpienie zaburzeń będących skutkiem tego odejścia, roli w rodzinie pełnionej przez osobę zmarłą, stopień, w jakim pokrzywdzony będzie umiał się znaleźć w nowej rzeczywistości i zdolności do jej zaakceptowania, leczenie doznanej traumy czy wiek pokrzywdzonego.

Mając na uwadze te czynniki, cierpienia psychiczne, jakich doznała T. S. (1) w związku ze śmiercią męża, oraz stopień ich nasilenia w okresie pierwszego roku po śmierci męża oraz obecny stan powódki, która dobrze zaadoptowała się do nowej sytuacji życiowej Sąd uznał, iż przyznana przez ubezpieczyciela kwota 30 000 zł tytułem zadośćuczynienia krzywdy tej nie rekompensuje. Tak naprawdę po śmierci T. S. (2), to sytuacja T. S. (1) uległa największej zmianie. Powódka przeżyła wspólnie z mężem wiele szczęśliwych lat, wychowali trzy córki, cieszyli się wnukiem, wspólnie dzieli obowiązki i trudy dnia codziennego, radości i smutki. Liczyli, że razem dożyją starości, będą się sobą opiekować, wspierać nawzajem. Powódka została tego nagle i niespodziewanie pozbawiona. Została sama, gdyż mimo, że może liczyć na wsparcie córek, to one mają swoje rodziny, swoje życie i nie są w stanie tak do końca wypełnić pustki po zmarłym mężu. Mieszkają oddzielenie i zajęte są swoimi sprawami. W tych okolicznościach Sąd uznał, iż krzywda T. S. (1), mimo, iż tak do końca niemierzalna, jest największa, gdyż to ona stała się osobą samotną i utraciła poczucie bezpieczeństwa.

Sąd uznał, iż kwota 70 000 zł tytułem zadośćuczynienia jest kwotą adekwatną do rozmiaru krzywdy doznanej przez powódkę, jej cierpienia psychicznego, bólu po stracie męża. Uwzględnia, iż odejście osoby najbliższej jest zdarzeniem nieodwracalnym, a brak taki w życiu jest nie do zastąpienia. Kwota ta stanowi jednocześnie wartość ekonomicznie odczuwalną. W ocenie Sądu jest to kwota utrzymana w rozsądnych granicach, nie jest wygórowana, bowiem śmierć męża jest zdarzeniem dotkliwym, a jego skutki rozciągają się na całe życie. Wobec wypłaty przez pozwanego kwoty 30 000 zł Sąd zasądził dodatkowo na rzecz T. S. (1) kwotę 40 000 zł.

Od zasądzonej kwoty zadośćuczynienia Sąd zasądził odsetki ustawowe od dnia 6 kwietnia 2013r, tj. od następnego dnia po wydaniu decyzji przez ubezpieczyciela o przyznaniu kwoty 30 000 zł.

Nie ulega też wątpliwości, iż także córki T. S. (2), M. M. (3), A. K. (1) i S. S. (2) doznały ujemnych przeżyć psychicznych w związku ze śmiercią ojca. Jak wynika z opinii biegłego psychologa, którą Sąd uznał za rzetelną i fachową M. M. (1) przeżywała silne emocje związane ze śmiercią ojca przez pierwsze trzy miesiące. Później jego nastrój zaczął ulegać poprawie. Podobnie S. S. (1), po śmierci ojca przez okres około dwóch tygodni miała silnie obniżony nastrój, odczuwała lęk przed samotnym pozostawaniem w domu, a obniżony nastrój utrzymywał się przez okres około jednego roku. Podnieść należy, iż M. M. (1) i S. S. (1) są osobami dorosłymi, którym łatwiej zrozumieć, iż naturalną rzeczą jest, iż rodzice odchodzą, choć niewątpliwie nagła śmierć ojca jest zdarzeniem dotkliwym. Można jedynie domniemywać, iż poczucie starty i osamotnienia, jakie niewątpliwie towarzyszyło powódkom były jednak mniejsze niż w przypadku T. S. (1). Mogły one liczyć na wsparcie swoich partnerów życiowych. Nie oznacza to jednak, iż powódki nie doznały krzywdy, czego nie kwestionował pozwany. Utrata ojca, z którym były związane emocjonalnie i na którego wsparcie zawsze mogły liczyć stanowi ujemne przeżycie, powoduje ból, smutek, żal. Jak stwierdziła biegła psycholog, po śmierci T. S. (2) u A. K. (1) nastąpiło pogorszenie stanu zdrowia psychicznego. Przez okres trzech tygodni nie była w stanie wywiązywać się ze swoich obowiązków. Umiarkowane obniżenie nastroju utrzymuje się do chwili obecnej. Umiarkowanie intensywne emocje związane ze śmiercią ojca do tej pory wpływają na jej samopoczucie i funkcjonowanie. Biegła wskazała, iż ocena wpływu śmierci ojca na stan emocjonalny powódki może nastąpić najwcześniej po upływie dwóch lat od tego tragicznego zdarzenia. Jeśli ten stan nie ulegnie poprawie, powinna ona skorzystać ze wsparcia psychologicznego lub leczenia psychiatrycznego w celu zniwelowania negatywnych skutków emocjonalnych związanych ze śmiecia ojca. Opinia ta nie była kwestionowana przez żadną ze stron, a Sąd uznał ją za pełną, rzetelną i fachową (opinia biegłego psychologa k. 182-185). W świetle tej opinii skutki śmierci ojca dla stanu psychicznego A. K. (1) były i są bardzo dotkliwe, a cierpienia bardzo duże. Wynika to z pewnością z silnej więzi z powódki ze zmarłym ojcem, ale też z zerwania więzi zmarłego z synkiem powódki. Jak wynika z zeznań powódki dziadek pomagał w opiece nad dzieckiem, otaczał go swoja troską i miłością. W świetle przeprowadzonych dowodów, przykre przeżycia powódki A. K. (1) jawią się jako bardziej silne niż pozostałych córek. Sąd uwzględnił w całości roszczenie o zadośćuczynienie A. K. (1), mając na uwadze treść opinii biegłego i rozmiar krzywdy doznanej przez powódkę, na jaki wskazują zebrane w sprawie dowody.

Mając na uwadze te okoliczności, rozmiar cierpień powódek M. M. (4) i S. S. (1) bezpośrednio po śmierci ojca i ich obecny stan emocjonalny, a także pozytywne zaadoptowanie się w nowej sytuacji Sąd uznał, iż żądanie przez M. M. (1) i S. S. (1) dodatkowej kwoty po 20 000 zł zadośćuczynienia jest wygórowane. Jako kwotę adekwatną do rozmiaru krzywdy powódek Sąd uznał kwotę po 40 000 zł. W związku z wypłatą przez pozwanego kwoty 30 000 zł tytułem zadośćuczynienia Sąd zasądził dodatkowo kwoty po 10 000 zł na rzecz M. M. (1) i S. S. (1). Kwoty te stanowią niewątpliwie wartość ekonomicznie odczuwalną. Są utrzymane w rozsądnych granicach i nie są wygórowane. W ocenie Sądu łagodzą one doznaną krzywdę, a jednocześnie nie są źródłem wzbogacenia. Od zasądzonej kwoty zadośćuczynienia Sąd zasądził odsetki ustawowe od dnia 6 kwietnia 2013r, tj. od następnego dnia po wydaniu decyzji przez ubezpieczyciela o przyznaniu kwoty 30 000 zł.

Zgodnie z art. 446§ 3 kc Sąd może ponadto przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego stosowne odszkodowanie, jeżeli wskutek jego śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej.

Między stronami nie było sporu, co do tego, iż na skutek śmierci T. S. (2) nastąpiło znaczne pogorszenie się sytuacji życiowej T. S. (1). Z tego tytułu pozwany wypłacił powódce kwotę 20 000 zł. Powódka wnosiła o zasądzenie jeszcze kwoty 10 000 zł. Sąd uznał roszczenie za niezasadne.

T. S. (1) wraz z mężem T. S. (2) prowadzili wspólne gospodarstwo domowe. Utrzymywali się z emerytur: T. S. (1) w kwocie 950 zł, zaś T. S. (2) w kwocie1984 zł (decyzja k. 67-68). Oprócz tego T. S. (2) osiągał dochody z prowadzonej działalności gospodarczej (w 2011r. - 18 609,15 zł -zeznanie podatkowe k.69-76, w grudniu 2012r. - 7 906,58 zł rozliczenie dochodu k. 77-78). Śmierć T. S. (2) spowodowała, iż pogorszeniu uległa sytuacja finansowa powódki. T. S. (1) w miejsce swojej niskiej emerytury uzyskała emeryturę po mężu w wysokości prawie dwukrotnie wyższej tj. 1836,94 zł. Powódka w dalszym ciągu pracuje i osiąga stałe dochody z tytułu zatrudnienia w kwocie 2100 zł brutto. W sferze materialnej powódka utraciła jednak dochody z działalności gospodarczej prowadzonej przez męża. Poza ściśle określoną kwotą finansową T. S. (1) utraciła pomoc męża w prowadzeniu gospodarstwa domowego, w załatwianiu różnych spraw, w zaopatrzeniu w opał na zimę. Jak zeznała powódka, do śmierci męża wszystko prowadzili wspólnie, dzielili się obowiązkami domowymi, co także powodowało, iż powódce żyło się lepiej. Z chwilą śmierci męża straciła to wsparcie, poczucie bezpieczeństwa i stabilności, a z troskami życia codziennego musi sobie radzić sama. Te okoliczności jednak Sąd wziął pod uwagę ustalając wysokość zadośćuczynienia. W judykaturze i doktrynie ukształtowało się stanowisko, że chociaż przy zasądzaniu tego odszkodowania uwzględniać należy całokształt okoliczności wpływających an sytuację życiową najbliższych zmarłego, to jednak kompensata ta ma służyć naprawieniu szkody majątkowej.

Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 kwietnia 2008r. (V CSK 544/07. LEX nr 424335) zwrot „znaczne pogorszenie sytuacji życiowej” należy odczytywać nie tylko w materialnym aspekcie zmienionej sytuacji bliskiego członka rodziny zmarłego, ale w szerszym kontekście uwzględniającym przesłanki pozaekonomiczne określające tę sytuację. Do tych ostatnich niewątpliwie zaliczyć należy utratę oczekiwania przez osobę poszkodowaną na pomoc i wsparcie członka rodziny, których mogła ona zasadnie spodziewać się w chwilach wymagających takich zachowań. Znaczne pogorszenie sytuacji życiowej polega nie tylko na pogorszeniu obecnej sytuacji materialnej, ale obejmuje także przyszłe szkody majątkowe, często nieuchwytne lub trudne do obliczenia, obejmuje straty materialne i niematerialne, wynikające również z utraty osobistych relacji ze zmarłym (por. wyrok SN z dnia 2 grudnia 2009r. I CSK 149/09, LEX nr 6072332). Sąd w pełni podziela ten pogląd.

Mając na uwadze te okoliczności, Sąd uznał, iż szkodę T. S. (1) rozumiana jako znaczne pogorszenie sytuacji życiowej w sferze materialnej i niematerialnej rekompensuje przyznane już przez ubezpieczyciela odszkodowanie w kwocie 20 000 zł (k.46). Tym samym Sąd uznał, iż żądanie powódki jest niezasadne i jako takie oddalił.

W pozostałej części Sąd oddalił powództwo M. M. (1) i S. S. (1) o zadośćuczynienie jako niezasadne.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 kpc, stosując zasadę stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu. T. S. (1) dochodziła łącznie kwoty 50 000 zł, w wyroku zasądzono kwotę 40 000 zł, co oznacza, iż wygrała ona proces w 80 %. Koszty procesu, jakie poniosła powódka wynoszą: 2417 zł – koszty wynagrodzenia pełnomocnika ustalone na podstawie §6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2002r., nr 163, poz.1248 ze zm.), w tym koszty opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, kwota 314,58 zł – zaliczka na biegłego, kwota 2500 zł – opłata od pozwu czyli łącznie 5231,58 zł. Pozwany winien zwrócić powódce 80% poniesionych przez nią kosztów tj. kwotę 4185,26 zł, zaś powódka pozwanemu 20% poniesionych przez niego kosztów zastępstwa procesowego tj. kwotę 180,85 zł. Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki różnicę tj. kwotę 4004,41 zł (4185,26 zł – 180,85 zł).

M. M. (1) i S. S. (1) dochodziły kwoty po 20 000 zł tytułem zadośćuczynienia. Sąd zasądził na ich rzecz kwotę po 10 000 zł, co oznacza, iż wygrały proces w 50%. Poniosły koszty procesu w kwocie 1000 zł – opłata od pozwu, 253,93 zł – zaliczka na biegłego, 1217 zł – koszty zastępstwa procesowego, łącznie po 2452,93 zł. Pozwany winien zwrócić powódkom 50% poniesionych przez nich kosztów tj. kwotę 1226,46 zł, powódki pozwanemu 50% poniesionych przez niego kosztów zastępstwa procesowego tj. kwotę po 452,12 zł. Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki różnicę tj. kwotę 774,34 zł (1226,46 zł – 452,12 zł).

A. K. (1) poniosła koszty procesu w kwocie: 1000 zł – opłata od pozwu, 314,58 zł – zaliczka na biegłego, 2417 zł – koszty zastępstwa procesowego, łącznie 3 731,58 zł. Na podstawie art. 98 kpc Sąd zasądził od pozwanego jako strony przegrywającej na rzecz powódki poniesione przez nią koszty procesu. Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w wyroku.