Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 lutego 2015 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSR del. Marzena Foltyn-Banaszczyk

Protokolant p.o. stażysty Renata Kabzińska

po rozpoznaniu w dniu 11 lutego 2015 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku J. O.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o wysokość odsetek

na skutek odwołania J. O.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 16 czerwca 2014 r. sygn. (...)

oddala odwołanie .

Sygn. akt VU 5571/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 16 czerwca 2014 roku znak (...) o wypłacie zawieszonej emerytury Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. w wykonaniu wyroku Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 11 czerwca 2013 roku dokonał wyliczenia i wypłaty wnioskodawczyni J. O. zawieszonej emerytury, do której prawo podlegało zawieszeniu od dnia 1 października 2011 roku do dnia 21 listopada 2012 roku. Kwota zawieszonej emerytury wynosiła 17.853,84 złotych, zaś do kwoty zawieszonej zostały doliczone odsetki w kwocie 4.266,06 złotych. Przy ustaleniu kwoty zawieszonej emerytury uwzględniono jej rozliczenie w związku z osiąganiem przez wnioskodawczynię przychodów w roku 2011 i 2012. Kwota zawieszonej emerytury uległa pomniejszeniu o kwotę nienależnie pobranych świadczeń oraz od kwoty zawieszonej emerytury organ rentowy odliczył zaliczki na poczet podatku oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Odwołanie od tej decyzji w dniu 7 lipca 2014 roku złożyła J. O. w części dotyczącej wysokości naliczonych odsetek. Wnioskodawczyni wniosła o zasądzenie odsetek ustawowych od kwot emerytury brutto oraz naliczonych do dnia dokonania wypłaty zawieszonej emerytury, tj. do dnia 3 lipca 2014 roku.

Organ rentowy wnosił o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych ustalił,

co następuje:

Wnioskodawczyni J. O. w dniu 31 marca 2009 roku wystąpiła z wnioskiem o przyznanie emerytury. Decyzją z dnia 14 kwietnia 2009 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. przyznał J. O. prawo do emerytury od dnia 1 marca 2009 roku. Termin wypłaty ustalono na 5 dzień każdego miesiąca.

(dowód: wniosek o emeryturę k. 1-3 akt emerytalnych; decyzja k. 51 akt emerytalnych).

Decyzją z dnia 23 września 2011 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. wstrzymał wnioskodawczyni J. O. wypłatę emerytury od dnia 1 października 2011 roku z powodu kontynuowania zatrudnienia bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywała je bezpośrednio przez dniem nabycia prawa do emerytury.

(dowód: decyzja k. 117 akt emerytalnych)

W dniu 11 grudnia 2012 roku wnioskodawczyni J. O. wniosła o wznowienie wypłaty emerytury od dnia 1 października 2011 roku oraz o wypłatę zaległych świadczeń wraz z odsetkami ustawowymi.

(dowód: wniosek k. 127 akt emerytalnych)

Decyzją z dnia 8 stycznia 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. na podstawie art. 61 § 1 i 4 k.p.a. w związku z art. 124 ustawy o emeryturach i rentach z (...) wznowił postępowanie w sprawie zawieszonej emerytury i w wyniku wznowienia uchylił decyzję z dnia 23 września 2011 roku w części dotyczącej zawieszenia wypłaty emerytury od dnia 22 listopada 2012 roku.

(dowód: decyzja z załącznikiem k. 129 – 130 akt emerytalnych)

Wyrokiem z dnia 1 czerwca 2013 roku, wydanym w sprawie VU 488/13 Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Piotrkowie Trybunalskim w pkt 1 zmienił zaskarżoną decyzję, w ten sposób, że podjął wypłatę emerytury wnioskodawczyni J. O. za okres od dnia 1 października 2011 roku do dnia 21 listopada 2012 roku. W pkt 2 wyroku Sąd Okręgowy żądanie wnioskodawczyni J. O. o wypłatę odsetek od zaległych świadczeń emerytalnych przekazał do rozpoznania organowi rentowemu.

(dowód: wyrok Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb.z uzasadnieniem k. 15, k. 21-27 w aktach sprawy VU 488/13)

Sąd Apelacyjny w Łodzi wyrokiem z dnia 18 grudnia 2013 roku, wydanym
w sprawie III AUa 1226/13 oddalił apelację organu rentowego.

(dowód: wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi wraz z uzasadnieniem k. 54 k. 56-59v w aktach sprawy VU 488/13)

W okresie zawieszenia wypłaty emerytury wnioskodawczyni pozostawała w zatrudnieniu i osiągała przychody.

(okoliczności bezsporne; dowód: zaświadczenia k. 114, 122, 124,128,132,139,147- 149,154)

Decyzją z dnia 1 marca 2011 roku organ rentowy dokonał waloryzacji emerytury wnioskodawczyni. Od 1 marca 2011 roku wysokość emerytury wynosiła 1.709,86 złotych brutto.

(dowód: decyzja k. 113 akt emerytalnych)

Na skutek przeliczenia emerytury decyzją z dnia 24 marca 2011 roku organ rentowy ustalił wysokość emerytury na kwotę 1.752,60 złotych brutto od miesiąca marca 2011 roku, decyzją z dnia 26 lipca 2011 roku na kwotę 1.763,93 złotych brutto od miesiąca lipca 2011 roku, w marcu 2012 roku na skutek waloryzacji ustalono wysokość emerytury na kwotę 1.834,93 złotych brutto ; decyzją z dnia 13 kwietnia 2012 roku na kwotę 1.858,70 złotych brutto od miesiąca kwietnia 2012 roku, zaś decyzją z dnia 14 grudnia 2012 roku na kwotę 1.879,49 złotych brutto od miesiąca grudnia 2012 roku. W miesiącu listopadzie za okres od 1 do 21 listopada 2012 roku wysokości emerytury wynosiła 1301,06 złotych brutto .

(dowód: decyzje k. 109, k. 112, k. 120, k. 126 akt emerytalnych)

Z uwagi na osiągane przychody w okresie od marca 2012 roku do lutego 2012 roku co miesiąc wysokość emerytury brutto była pomniejszana o kwotę 503,82 złotych, zaś od marca 2012 roku do października 2012 roku o kwotę 528,00 złotych. Kwota do wypłaty wynosiła w miesiącu marcu 2011 roku – kwota 1245,89 złotych brutto; w miesiącach kwiecień, maj, czerwiec 2011 roku - kwota 1248,78 złotych brutto, w lipcu 2011 roku - kwota 1257,21 złotych brutto, w miesiącach sierpień, wrzesień, październik, listopad, grudzień 2011 roku, styczeń, luty 2012 roku– kwota 1260,11 złotych brutto, w miesiącu marcu 2012 roku - kwota 1306,93 złotych brutto, od miesiąca kwietnia 2012 roku do października 2012 roku - kwota 1330,70 złotych brutto. W listopadzie 2012 roku kwota 931,46 złotych brutto.

(dowód: wydruk rozliczenia k. 115, 116, 134 akt emerytalnych; decyzja z załącznikami k. 59-62 akt emerytalnych nowych)

Organ rentowy dokonał naliczenia odsetek od kwot emerytury brutto (po pomniejszeniu o przychody osiągane przez wnioskodawczynię), za okres od dnia 6 każdego miesiąca do dnia 19 lutego 2014 roku, tj.

- za październik 2011 roku od dnia 6.10.2011 roku do 19 lutego 2014 roku od kwoty 1260,11 złotych – w wysokości 389,56 złotych;

- za listopad 2011 roku od dnia 6.11.2011 roku do 19 lutego 2014 roku od kwoty 1260,11 złotych – w wysokości 374,75 złotych;

- za grudzień 2011 roku od dnia 6.12.2011 roku do 19 lutego 2014 roku od kwoty 1260,11 złotych – w wysokości 362,19 złotych;

- za styczeń 2012 roku od dnia 6.01.2012 roku do 19 lutego 2014 roku od kwoty 1260,11 złotych – w wysokości 348,27 złotych;

- za luty 2012 roku od dnia 6.02.2012 roku do 19 lutego 2014 roku od kwoty 1260,11 złotych – w wysokości 333,91 złotych;

- za marzec 2012 roku od dnia 6.03.2012 roku do 19 lutego 2014 roku od kwoty 1306,93 złotych – w wysokości 333,29 złotych;

- za kwiecień 2012 roku od dnia 6.04.2012 roku do 19 lutego 2014 roku od kwoty 1330,70 złotych – w wysokości 324,65 złotych;

- za maj 2012 roku od dnia 8.05.2012 roku do 19 lutego 2014 roku od kwoty 1330,70 złotych – w wysokości 309,49 złotych;

- za czerwiec 2012 roku od dnia 6.06.2012 roku do 19 lutego 2014 roku od kwoty 1330,70 złotych – w wysokości 295,74 złotych;

- za lipiec 2012 roku od dnia 6.07.2012 roku do 19 lutego 2014 roku od kwoty 1330,70 złotych – w wysokości 281,53 złotych;

- za sierpień 2012 roku od dnia 7.08.2012 roku do 19 lutego 2014 roku od kwoty 1330,70 złotych – w wysokości 266,36 złotych;

- za wrzesień 2012 roku od dnia 6.09.2012 roku do 19 lutego 2014 roku od kwoty 1330,70 złotych – w wysokości 352,14 złotych;

- za październik 2012 roku od dnia 6.10.2012 roku do 19 lutego 2014 roku od kwoty 1330,70 złotych – w wysokości 237,92 złotych;

- za 1-21 listopada 2012 roku od dnia 6.11.2012 roku do 19 lutego 2014 roku od kwoty 931,46 złotych – w wysokości 156,26 złotych.

Łączna kwota odsetek ustawowych wyniosła 4.266,06 złotych.

(dowód: wyliczenie k. 7)

Organ rentowy wypłacił wnioskodawczyni emeryturę oraz odsetki ustawowe w dniu 3 lipca 2014 roku.

(okoliczność niesporna)

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Należy w pierwszej kolejności podnieść, iż w sprawie ubezpieczeń społecznych kwestia odsetek od nieterminowo wypłaconego świadczenia uregulowana jest wyczerpująco w art. 85 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.). Powyższy przepis zawiera kompleksową regulację przesłanek nabycia przez ubezpieczonego prawa do odsetek od świadczenia z ubezpieczenia społecznego, przyznanego lub wypłaconego przez organ rentowy z naruszeniem obowiązujących terminów. Nawiązanie w tym uregulowaniu do przepisów prawa cywilnego dotyczy jedynie wysokości przysługujących odsetek.

Możliwość wypłaty odsetek przewiduje również ustawa z 13 grudnia 2013 roku o ustaleniu i wypłacie emerytur, do których prawo uległo zawieszeniu w okresie od 1 października 2011 roku do 21 listopada 2012 roku (Dz. U. z 4 lutego 2014 r., poz. 169), na warunkach określonych w art. 8.

Zgodnie z art. 8 ww. ustawy emeryci, w przypadku których wypłata zawieszonej emerytury została ustalona na podstawie prawomocnego wyroku sądu, w którym sąd nie orzekł o odsetkach albo roszczenie o odsetki zostało oddalone, mogą złożyć wniosek o wypłatę odsetek od zasądzonej kwoty:

1)do dnia wypłaty - w przypadku gdy wypłata zawieszonej emerytury nastąpiła przed dniem wejścia ustawy w życie;

2)do dnia wejścia ustawy w życie - w przypadku gdy wypłata zawieszonej emerytury nastąpiła po dniu wejścia ustawy w życie.

Ustawa weszła w życie w dniu 18 lutego 2014 roku.

Z powyższej regulacji jednoznacznie wynika, iż także ww. ustawa w sposób pełny i wyczerpujący określa zasady nabycia prawa do odsetek ustawowych i sposób ich naliczenia w przypadku wypłat emerytur, do których prawo uległo zawieszeniu w okresie od 1 października 2011 roku do 21 listopada 2012 roku w sytuacji, gdy wypłata zawieszonej emerytury nastąpiła w skutek orzeczenia sądu, który nie orzekł w przedmiocie odsetek, jak to miało miejsce w przypadku wnioskodawczyni J. O..

Z ww. przepisu wynika również, iż niezbędne do przyznania prawa i wypłaty odsetek ustawowych na rzecz ubezpieczonego jest złożenie wniosku o ich wypłatę do właściwego oddziału ZUS. (tak też por. uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 25 czerwca 2014 roku w sprawie IIIAUa 933/13,LEX).

Całkowicie zatem niezasadne są twierdzenia wnioskodawczyni, iż w sprawie o przyznanie odsetek ustawowych nie składała wniosku. Taki wniosek J. O. złożyła bowiem w dniu 11 grudnia 2012 roku ( k. 117 akt emerytalnych). Wniosek ten podlegał przekazaniu do rozpoznania organowi rentowemu na mocy pkt 2 sentencji wyroku Sądu Okręgowego z dnia 11 czerwca 2013 roku w sprawie VU 488/13 ( k. 15 akt VU 488/13, k.27 – uzasadnienie wyroku).

Na marginesie powyższych rozważań należy zauważyć, że w przypadku braku wniosku wnioskodawczyni o wypłacenie odsetek ustawowych od wstrzymanej kwoty emerytury, organ rentowy w świetle brzmienia art. 8 ww. ustawy nie dokonałby naliczenia z urzędu takich odsetek. Naliczenie odsetek nastąpiło zatem wyłącznie na podstawie wniosku J. O. złożonego w dniu 11 grudnia 2012 roku, w wyniku wykonania pkt 2 sentencji wyroku Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 11 czerwca 2013 roku, który zapadł w sprawie VU 488/13.

Niezależnie od powyższego, jak podkreślono, przepis art. 8 ww. ustawy w sposób kompleksowy reguluje kwestie odsetek na rzecz ubezpieczonego w przypadku wypłat emerytur, do których prawo uległo zawieszeniu w okresie od 1 października 2011 roku do 21 listopada 2012 roku. Nie ma zatem żadnych podstaw do zastosowania w tym przypadku przepisów Kodeksu cywilnego. W szczególności bowiem ww. przepis określa okres, za który należą się odsetki na rzecz ubezpieczonego. W przypadku zatem, gdy wypłata zawieszonej emerytury nastąpiła po dniu wejścia ustawy w życie, odsetki ustawowe są naliczane do dnia wejścia ustawy w życie. Ustawa weszła w życie w dniu 18 lutego 2014 roku. Prawidłowo zatem organ rentowy naliczył odsetki na rzecz wnioskodawczyni od dnia wymagalności, tj. od dnia następnego, w którym powinna nastąpić wypłata (5 dnia każdego miesiąca), czyli od dnia 6 każdego miesiąca do dnia 19 lutego 2014 roku.

Wbrew twierdzeniu wnioskodawczyni odsetki ustawowe zostały wyliczone w prawidłowej wysokości od kwot emerytury brutto. Z decyzji organu rentowego bowiem wynikały kwoty brutto przysługującego wnioskodawczyni świadczenia, tj. decyzją z dnia 24 marca 2011 roku organ rentowy ustalił wysokość emerytury na kwotę 1.752,60 złotych brutto od miesiąca marca 2011 roku, decyzją z dnia 26 lipca 2011 roku na kwotę 1.763,93 złotych brutto od miesiąca lipca 2011 roku, w marcu 2012 roku na skutek waloryzacji ustalono wysokość emerytury na kwotę 1.834,93 złotych brutto ; decyzją z dnia 13 kwietnia 2012 roku na kwotę 1.858,70 złotych brutto od miesiąca kwietnia 2012 roku, zaś decyzją z dnia 14 grudnia 2012 roku na kwotę 1.879,49 złotych brutto od miesiąca grudnia 2012 roku. W miesiącu listopadzie od dnia 1 do 21 listopada 2012 roku w kwocie 1301,06 złotych brutto . Powyższe kwoty zostały pomniejszone o kwoty przychodu uzyskiwanego w 2011 i 2012 roku przez wnioskodawczynię , tj. od marca 2012 roku do lutego 2012 roku co miesiąc wysokość emerytury brutto była pomniejszana o kwotę 503,82 złotych, zaś od marca 2012 roku do października 2012 roku o kwotę 528,00 złotych. Kwota do wypłaty wynosiła w zatem w miesiącach październik, listopad, grudzień 2011 roku, styczeń, luty 2012 roku– kwota 1260,11 złotych brutto, w miesiącu marcu 2012 roku - kwota 1306,93 złotych brutto, od miesiąca kwietnia 2012 roku do października 2012 roku - kwota 1330,70 złotych brutto. W listopadzie 2012 roku kwota 931,46 złotych brutto. Powyższe wynika z załącznika do decyzji z dnia 16 czerwca 2014 roku ( k. 60-62 akta emerytalne nowe). W tym zakresie decyzja niezaskarżona przez wnioskodawczynię jest prawomocna.

Od tak wyliczonych kwot emerytury brutto organ rentowy dokonał wyliczenia wysokości odsetek ustawowych, łącznie w kwocie 4.266,06 złotych, co jednoznacznie wynika z załącznika do odpowiedzi na odwołanie k. 7 akt sprawy.

Kwota naliczonej emerytury za okres od dnia 1 października 2011 roku do 21 listopada 2012 roku, której wypłata została wstrzymana, wynosiła zatem kwotę 17.853,84 złotych brutto. Od tej kwoty naliczone były odsetki. Dopiero ta kwota - 17.853,84 złotych brutto - podlegała pomniejszeniu o podatek oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne, co również wynikało z treści decyzji z dnia 16 czerwca 2014 roku oraz złączników do tej decyzji ( k. 59-62 akt emerytalnych nowych).

Z tych wszystkich względów brak jest podstaw do zmiany zaskarżonej decyzji, co biorąc pod uwagę na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł jak sentencji wyroku.