Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 lutego 2015 r.

Sąd Okręgowy w Białymstoku VIII Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SO Dariusz Gąsowski

SO Krzysztof Kamiński – spr.

Del. SR Krzysztof Wildowicz

Protokolant Agnieszka Malewska

przy udziale prokuratora Jerzego Duńca, po rozpoznaniu w dniu 27.02.2015 r. sprawy R. Ł. oskarżonego o czyn z art. 62 ust. 3 ustawy z dnia 29.07.2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, na skutek apelacji obrońcy oskarżonego od wyroku Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 9 września 2014 r. (sygn. akt VII K 960/13):

I. Wyrok w zaskarżonej części zmienia w ten sposób, że:

1. uchyla orzeczenie o karze łącznej pozbawienia wolności (pkt IX. części dyspozytywnej);

2. uniewinnia obwinionego R. Ł. od popełnienia czynu z punktu IV części wstępnej (pkt VI części dyspozytywnej);

3. uchyla orzeczenie o przepadku środka odurzającego w postaci (...) innych niż włókniste (pkt VII części dyspozytywnej);

4. na mocy art. 63§1 k.k. na poczet kary pozbawienia wolności orzeczonej za czyn z punktu V części wstępnej (pkt VIII części dyspozytywnej) zalicza oskarżonemu R. Ł. okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 6.06.2012 r. do dnia 8.06.2012 r. przyjmując jeden dzień pozbawienia wolności za równoważny jednemu dniu kary pozbawienia wolności.

II. Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. C. kwotę 516,60-zł (pięćset szesnaście złotych sześćdziesiąt groszy) tytułem kosztów obrony z urzędu za postępowanie odwoławcze, w tym 96,60-zł (dziewięćdziesiąt sześć złotych sześćdziesiąt groszy) tytułem podatku VAT.

III. Kosztami postępowania za obie instancje w części uniewinniającej obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

K. W. (2) i R. Ł. został oskarżony o to, że:

I. w dniu 5 czerwca 2012 roku w B. w rejonie ul. (...) działając wspólnie i w porozumieniu używając wobec K. S. groźby pozbawienia życia oraz przemocy w postaci bicia rękoma w twarz i kopania dokonali zaboru w celu krótkotrwałego użycia samochodu marki S. (...) nr rej. (...) w ten sposób, że po uderzeniach i przewróceniu K. S. zabrali mu kluczyki od pojazdu a następnie pojazdem tym wbrew woli pokrzywdzonego na zmianę jeździli na terenie miasta i okolic powodując w ten sposób jego uszkodzenie na kwotę 1760,42 zł na szkodę Z. S., przy czym w wyniku pobicia K. S. doznał stłuczenia tkanek miękkich w okolicy kącika prawego ust i w okolicy stawu żuchwowego prawego, co spowodowało naruszenie czynności narządu ciała trwające nie dłużej niż 7 dni,

tj. o przestępstwo z art. 289§3 k.k. w zb. z art. 157§2 k.k., w stosunku do K. W. (2) i przestępstwo z art. 289§3 k.k. w stosunku do R. Ł.;

II. w dniu 5 czerwca 2012 roku w B. działając wspólnie i w porozumieniu oraz ustalonymi nieletnimi, będąc we wnętrzu samochodu marki S., usiłowali dokonać rozboju na osobie K. S. w ten sposób, że grożąc użyciem przemocy w postaci pobicia, co doprowadziło go do stanu bezbronności, zażądali od wymienionego wydania zegarka ręcznego oraz telefonu komórkowego, jednak wobec postawy pokrzywdzonego zamierzonego celu nie osiągnęli tj. o przestępstwo z art. 13§1 k.k. w zw. z art. 280§1 k.k.

a ponadto K. W. (2) został oskarżony o to, że:

III. w dniu 6 czerwca 2012 roku w B.na ul. (...)oraz (...) znajdując się w stanie nietrzeźwości z wynikami badań: 0,65 mg/dm ³ i 0,63 mg/dm ³ prowadził w ruchu lądowym pojazd marki S. (...)o nr rej. (...)tj. o przestępstwo z art. 178a§1 k.k.

a ponadto R. Ł. został oskarżony o to, że:

IV. w dniu 6 czerwca 2012 roku B.przy ul. (...)w trakcie kontroli drogowej posiadał wbrew ustawie środek odurzający w postaci (...)innych niż włókniste w ilości 0,12 grama tj. o przestępstwo z art. 62 ust. 1 Ustawy z dnia 29.07.2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii.

V. W dniu 6 czerwca 2012 roku w B. znieważył słowami wulgarnymi, podczas i w związku z pełnieniem obowiązków służbowych polegających na zatrzymaniu osoby, funkcjonariusza policji w osobie aspiranta B. M., tj. o przestępstwo z art. 226§1 k.k.

Sąd Rejonowy w Białymstoku wyrokiem z dnia 9 września 2014 roku w sprawie o sygn. akt VII K 960/13:

I.  oskarżonego K. W. (2) uniewinnił od popełnienia zarzucanych mu czynów opisanych w pkt I i II aktu oskarżenia.

II.  oskarżonego R. Ł. uniewinnił od popełnienia zarzucanych mu czynów opisanych w pkt I i II aktu oskarżenia.

III.  oskarżonego K. W. (2) uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w pkt III aktu oskarżenia i za to na mocy art. 178a§1 k.k. skazał go na karę 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności.

IV.  na mocy art. 42§2 k.k. orzekł wobec oskarżonego K. W. (2) zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres 1 (jednego) roku.

V.  na mocy art. 63 §1 k.k. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zaliczył oskarżonemu K. W. (2) okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia od 6.06.2012r. do dnia 8.06.2012r przyjmując jeden dzień rzeczywistego pozbawienia wolności za równoważny jednemu dniowi kary pozbawienia wolności.

VI.  oskarżonego R. Ł. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu z pkt IV aktu oskarżenia przy czym zakwalifikował ten czyn jako wypadek mniejszej wagi z art. 62 ust. 3 Ustawy z dnia 29.07.2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii i za tak przypisany czyn na mocy art. 62 ust. 3 ustawy z dnia 29.07.2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii skazał go na karę 1 (jednego) miesiąca pozbawienia wolności.

VII.  na mocy art. 70 ust. 2 Ustawy z dnia 29.07.2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii orzekł przepadek przez zniszczenie dowodu rzeczowego w postaci (...) innych niż włókniste opisanego k.154v akt sprawy.

VIII.  oskarżonego R. Ł. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, z pkt V aktu oskarżenia i za to na mocy art. 226§1 k.k. skazał go na karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności.

IX.  na mocy art. 85 k.k., art. 86§1 k.k. orzekł wobec R. Ł. karę łączną w wymiarze 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności.

X.  Na mocy art. 63§1 k.k. na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności zaliczył oskarżonemu R. Ł. okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 6.06.2012r. do dnia 8.06.2012r przyjmując jeden dzień rzeczywistego pozbawienia wolności za równoważny jednemu dniowi kary pozbawienia wolności.

XI.  Zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokat M. C. tytułem zwrotu kosztów obrony z urzędu oskarżonego R. Ł. kwotę 1033,20 złotych w tym kwotę 193,20 złotych tytułem podatku VAT.

XII.  Zwolnił oskarżonych K. W. (2) i R. Ł. od ponoszenia kosztów sądowych w sprawie w częściach ich dotyczących.

Powyższy wyrok, wobec jego niezaskarżenia, uprawomocnił się w stosunku do oskarżonego K. W. (2).

Wyrok ten, na podstawie art. 425§1 i 2 k.p.k., art. 444 k.p.k., w części tj. w odniesieniu do czynu z pkt IV – co do winy oskarżonego R. Ł., zaskarżyła jego obrońca.

Na podstawie art. 438 pkt 2,3 i 4 w zw. z art. 427§2 k.p.k. wyrokowi temu zarzuciła:

1. obrazę przepisów postępowania karnego mającą wpływ na treść wyroku, a mianowicie art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. i 424 § 1 k.p.k. – polegającą na oparciu wyroku na selektywnie wybranym materiale dowodowym, tj. zeznaniach funkcjonariuszy: B. M.(k. 48v, 306, 572-573), I. K. (1)(k. 645v), M. G.(k. 335, 654) ograniczających się wyłącznie do okoliczności obciążających R. Ł., „o posiadanie wbrew ustawie środka odurzającego w postaci (...) i innej niż włókniste w ilości 0,12 g”, a pominięciu nierzetelnej cenie i odmówieniu waloru wiarygodności, bez należytego i przekonywującego uzasadnienia i dania wiary innym dowodom wskazującym, że oskarżony nie dopuści się zarzucanego mu czynu, tj. zeznaniom: świadka K. B., (k. 64), K. S.(k. 71),

2. błąd w ustaleniach faktycznych poprzez przyjęcie, iż „R. Ł.posiadał wbrew ustawie środek odurzający w postaci (...) innych niż włókniste w ilości 0,12 grama” podczas gdy w świetle zeznań funkcjonariuszy M. G.i B. M.oraz zeznań świadków: K. B.i w szczególności pokrzywdzonego K. S.wynika, jednoznacznie, iż oskarżonemu R. Ł.nie można przypisać zachowania zarzucanego polegającego na „posiadaniu narkotyków w rozumieniu w/w przepisu ustawy o przeciwdziałaniu narkomani. W konsekwencji błędne ustalenia faktyczne spowodowały przyjęcie wobec R. Ł.błędnej kwalifikacji prawnej co do zarzucanego mu czynu, pomimo, iż zeznania świadków i wyjaśnień oskarżonego jednoznacznie wynika, iż nie „posiadał” on środka odurzającego;

Na podstawie art. 427§1 i art. 437 k.p.k. wniosła o zmianę orzeczenia w punkcie VI wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego R. Ł. od popełnienia zarzucanego mu czynu z pkt IV aktu oskarżenia uchylenie pkt IX wyroku co do orzeczonej wobec oskarżonego kary łącznej, zasądzenie wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym, nie opłaconą przez oskarżonego w całości ani części, zwolnienie oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych w sprawie, w części go dotyczącej w postępowaniu odwoławczym.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja jest zasadna i zasługuje na uwzględnienie.

Należy zgodzić się z apelującą, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozwolił na przyjęcie sprawstwa oskarżonego R. Ł.w zakresie czynu polegającego na posiadaniu w trakcie kontroli drogowej w dniu 6 czerwca 2012 roku w B.przy ulicy (...), środka odurzającego w postaci (...) innych niż włókniste w ilości 0,12 grama.

Jak słusznie wskazała autorka apelacji Sąd I instancji dokonał niewłaściwej oceny dowodów, m.in. nie uwzględniając dowodów przemawiających na korzyść oskarżonego R. Ł.. Tym samym naruszył dyspozycję art. 7 k.p.k. oraz art. 4 k.p.k.

Sąd Rejonowy czyniąc ustalenia faktyczne w rozpatrywanym zakresie oparł się wyłącznie na zeznaniach funkcjonariuszy B. M. i M. G..

Na marginesie, I. K. (2), do zeznań którego odwołuje się Sąd I instancji, przybył na miejsce zdarzenia w patrolu wspomagającym i nie widział przebiegu zdarzenia ( k. 176, k. 644v – 645).

Tymczasem B. M. ( k. 58v, k. 305v, k. 572) i M. G. ( k. 335, k. 654) opisali jedynie moment, który byli w stanie zauważyć, a więc moment wyrzucania lufki przez okno samochodu. Z zeznań ich wynika, że mężczyzna, który siedział za kierowcą (był nim R. Ł.) wyrzucił przez otwarte okno szklaną lufka (w części, która się nie stłukła był susz roślinny koloru zielonego). Dodali, że w załamaniu spodni R. Ł. zauważyli odłamek suszu roślinnego, co według nich świadczyło o tym, że lufka z zawartością należało do oskarżonego.

Rację ma apelująca, że w/w dowody przyjęte przez Sąd Rejonowy za podstawę ustaleń faktycznych w tym zakresie nie wyczerpały całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Przebieg zdarzenia w części dotyczącej opisanej lufki i znajdujących się w niej środków odurzających przedstawili także K. B., a przede wszystkim K. S..

O ile zeznania K. B., prezentującego sprzeczne wersje zdarzenia (m.in. raz wskazywał, że susz należał do niego i pochodził z wyhodowanej przez niego rośliny / k. 63v/, następnie, że (...) znalazł pod blokiem / k. 577 – 580/) nie dają podstaw do czynienia jakichkolwiek ustaleń, o tyle zeznania K. S., które Sąd I instancji zupełnie pominął, są w omawianym zakresie spójne i konsekwentne. Świadek ten już w postępowaniu przygotowawczym zeznał ( k. 71v), że widział jak K. P., K. B.i K. W. (2)stali na klatce schodowej i palili lufkę, którą podawali sobie na zmianę. Następnie K. W. (2)powiedział, że chce kierować, bo ma przy sobie sprzęt i chce spokojnie dojechać. K. S.stwierdził, że na pewno chodziło o (...). Opisując dalszy przebieg zdarzenia K. S.podał, że przed zatrzymaniem ich przez strażnika K. W. (2)rzucił na tył samochodu lufkę i powiedział do chłopaków, żeby „ to ogarnęli”. Któryś z nich wyrzucił lufkę przez okno, przy którym siedział oskarżony R. Ł..

Co istotne zeznania te K. S. potwierdził dwukrotnie zeznając przed Sądem ( k. 306v, k. 604). Stwierdził wprost, że w jego ocenie, lufka należała do K. W. (2), który rzucił ją do tyłu, a później któryś z chłopaków wyrzucił ją przez okno ( k. 306v).

Zeznania K. S. zrodziły poważne wątpliwości odnośnie rzeczywistego przebiegu zdarzenia. Wątpliwości te potęguje to, że:

- po pierwsze, podanej przez niego wersji zdarzenia nie przeczą zeznania B. M. i M. G.;

- po drugie, nie sposób doszukać się powodów, dla których miałby zeznawać w omawianym zakresie nieprawdę;

- po trzecie, R. Ł. konsekwentnie nie przyznawał się do omawianego czynu ( k. 73 – 74, k. 110 – 113, k. 126, k. 192 – 193, k. 304v – 305, k. 669 – 671).

Sam fakt wyrzucenia lufki przez R. Ł.(na marginesie, mogłoby to również wskazywać na to, skąd na jego spodniach pojawiły się okruchy (...)) w opisanej wyżej sytuacji nie może być poczytany za „posiadanie” w rozumieniu art. 62 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii. Posiadanie jest stanem polegającym na faktycznym władztwie nad rzeczą (por. m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 kwietnia 2014 roku w sprawie o sygn. akt III KK 88/14, LEX nr 1458717). Samo mechaniczne wyrzucenie, a w zasadzie odrzucenie środka odurzającego, które wiąże się z chwilowym, w zasadzie przypadkowym kontaktem tego środka z określoną osobą nie może być uznane za „posiadanie” przez nią tego środka w rozumieniu art. 62 w/w ustawy. To, że to R. Ł.chwycił lufkę rzuconą przez inną osobę i wyrzucił ją przez okno nie pozwala przyjąć, że przejął on władztwo nad tym narkotykiem.

Reasumując, w ocenie Sądu Okręgowego zgromadzone w sprawie dowody, oceniane m.in. z perspektywy zasad wskazanych w art. 4 k.p.k. i art. 5§2 k.p.k., nie pozwoliły na przypisanie R. Ł. sprawstwa i winy w zakresie zarzuconego mu czynu i w efekcie odpowiedzialności karnej na podstawie art. 62 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii. Dlatego też należało go uniewinnić od jego popełnienia (pkt I ppkt 2 sentencji niniejszego wyroku).

Wobec takiego rozstrzygnięcia należało uchylić orzeczenia o karze łącznej pozbawienia wolności (pkt I ppkt 1 niniejszego wyroku) i zaliczyć R. Ł. okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie na poczet kary pozbawienia wolności orzeczonej za czyn z punktu V części wstępnej /pkt VIII części dyspozytywnej/ (pkt I ppkt 4 sentencji niniejszego wyroku).

Sąd Okręgowy uchylił także orzeczenie o środku karnym tj. przepadku poprzez zniszczenie środka odurzającego w postaci (...) innych niż włókniste (pkt I ppkt 3 niniejszego wyroku). Oczywistym jest, że w związku z uniewinnieniem R. Ł.brak jest podstaw do zastosowania wobec jego osoby jakichkolwiek środków reakcji karnej, a więc i przepadku. Uwzględniając jednak fakt, że w niniejszej sprawie substratem uchylonego przepadku był środek odurzający należy zasygnalizować Sądowi Rejonowemu konieczność zarządzenia jego zniszczenia w innym trybie (art. 232a§2 k.p.k.).

O kosztach obrony z urzędu za postępowanie odwoławcze orzeczono na mocy §14 ust. 2 pkt 4 w zw. z §2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu ( Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1348 z późn. zm.).

O kosztach postępowania za obie instancje w części uniewinniającej orzeczono na podstawie art. 632 pkt 2 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k.