Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 grudnia 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 1 grudnia 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa A. G. działającej w imieniu własnym oraz małoletniego D. G., C. G. i J. G. ,

przeciwko (...) w W.

o zadośćuczynienie i odszkodowanie

na skutek apelacji powodów

od wyroku Sądu Rejonowego w Opocznie

z dnia 27 sierpnia 2014 roku, sygn. akt I C 229/13

1. zmienia zaskarżony wyrok w punktach:

- pierwszym sentencji w ten sposób, że zasądza od pozwanego na rzecz powódki A. G. od zasądzonych kwot: 16.000 złotych i 2.400 złotych odsetki ustawowe również za okres od dnia 1 stycznia 2012 roku do dnia 25 lipca 2013 roku;

- drugim sentencji w ten sposób, że zasądza od pozwanego na rzecz powoda J. G. od zasądzonej kwoty 12.000 złotych odsetki ustawowe również za okres od dnia 1 stycznia 2012 roku do dnia 25 lipca 2013 roku;

- trzecim sentencji w ten sposób, że zasądza od pozwanego na rzecz powoda D. G. od zasądzonej kwoty 6.000 złotych odsetki ustawowe również za okres od dnia 1 stycznia 2012 roku do dnia 25 lipca 2013 roku;

- czwartym sentencji w ten sposób, że zasądza od pozwanego na rzecz powoda C. G. od zasądzonej kwoty 6.000 złotych odsetki ustawowe również za okres od dnia 1 stycznia 2012 roku do dnia 25 lipca 2013 roku;

2. oddala apelacje w pozostałej części;

3. znosi między stronami koszty procesu za instancję odwoławczą.

Na oryginale właściwe podpisy

Sygn. akt II Ca 727/14

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 27 sierpnia 2014 r. Sąd Rejonowy w Opocznie po rozpoznaniu sprawy z powództwa A. G., J. G., małoletniego D. G. reprezentowanego przez przedstawicielkę ustawową - matkę A. G. i C. G. przeciwko (...) w W. o zadośćuczynienie i odszkodowanie;

1. zasądził od pozwanego (...) w
W. na rzecz powódki A. G. kwoty:

a/16.000,00 złotych z ustawowymi odsetkami od 26 lipca 2013 r. do dnia zapłaty;

b/ 2.400,00 złotych z ustawowymi odsetkami od 26 lipca 2013 r. do dnia zapłaty;

2. zasądził od pozwanego (...) w
W. na rzecz powoda J. G. kwotę 12.000,00 złotych z ustawowymi odsetkami od 26 lipca 2013 r. do dnia zapłaty;

3. zasądził od pozwanego (...) w W. na rzecz powoda D. G. kwotę 6.000,00 złotych z ustawowymi odsetkami od 26 lipca 2013 r. do dnia zapłaty;

4. zasądził od pozwanego (...) w W. na rzecz powoda C. G. kwotę 6.000,00 złotych z ustawowymi odsetkami od 26 lipca 2013 r. do dnia zapłaty;

5. oddalił powództwa w pozostałej części;

6. zniósł wzajemnie koszty procesu między stronami;

7. nakazał pobrać od pozwanego (...) w W. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Opocznie kwoty:

a/ 690,00 złotych tytułem brakującej części opłaty od uwzględnionej części powództwa A. G.,

b/ 450,00 złotych tytułem brakującej części opłaty od uwzględnionej części powództwa J. G.,

c/ 300,00 złotych tytułem nieuiszczonej opłaty od uwzględnionej części powództwa D. G.,

d/ 300,00 złotych tytułem nieuiszczonej opłaty od uwzględnionej części powództwa C. G.;

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego.

W dniu 1 grudnia 2008 r. ok. godz. 18.50 na drodze gminnej pomiędzy miejscowością D. a K. nieznany kierujący samochodem o nieustalonej marce, jadąc w kierunku K. potrącił pieszego F. T. (1), który prowadząc rower szedł prawą stroną jezdni w tym samym kierunku co jadący pojazd, po czym oddalił się z miejsca zdarzenia nie udzielając pomocy poszkodowanemu. W wyniku odniesionych ciężkich obrażeń ciała F. T. (1) po przewiezieniu do szpitala zmarł w dniu 2 grudnia 2008 r.

W chwili wypadku F. T. (1) znajdował się w stanie nietrzeźwości - 1,2 promila alkoholu we krwi.

Jadąc drogą do miejscowości K., Ł. P. około godz.19-tej zauważył na jezdni, za cmentarzem - pod górkę, leżącego człowieka na prawej stronie z głową odchyloną w stronę osi jezdni, podkurczony nogami i rękoma ułożonymi wzdłuż tułowia. Obok także na jezdni od prawej strony - bliżej pobocza znajdował się rower. Na jezdni były kałuże krwi. Na miejscu zdarzenia leżały też drobne odłamki białego szkła. Została wezwana policja i karetka pogotowia. Przy przenoszeniu poszkodowanego z jezdni na nosze, w jego wewnętrznej stronie kurtki została zauważona wycieraczka samochodowa.

Ł. P. poznał poszkodowanego. Był nim F. T. (1). Poprosił kolegę aby powiadomił córkę poszkodowanego, bo z jego rodziną nie miał kontaktu telefonicznego.

F. T. (1) w dacie śmierci miał 80 lat. Zamieszkiwał w K. wspólnie z jedną ze swoich córek - A. G., zięciem J. G. i dwoma wnukami - C. G. i D. G.. Pomimo wieku był w bardzo dobrej kondycji fizycznej i psychicznej. Rzadko chorował, przeważnie poruszał się rowerem. Od 2005 r. kiedy wypadkowi w tartaku uległ jego zięć, F. T. (1) przejął większość obowiązków związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego córki i zięcia o powierzchni 6 ha. Pomagał ponadto w opiece nad zięciem, który po złamaniu kręgosłupa nie mógł się poruszać -pomagał mu się ubierać, robił śniadania, pomagał przesiąść się na wózek, przemieścić z pokoju do kuchni, łazienki. Zajmował się także wnukami, szykował ich do szkoły, przygotowywał im śniadania, odprowadzał na autobus, pomagał w lekcjach.

F. T. (1) pobierał emeryturę w kwocie 950,00 zł, którą oddawał córce A. G. na potrzeby prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego. Dorabiał sobie ponadto pracując w lesie.

Śmierć F. T. (1) była dla pozostałych domowników dużym szokiem. Jego córka A. G. silnie przeżyła śmierć ojca, musiała iść na zwolnienie lekarskie i przez okres 2-3 miesięcy brała leki antydepresyjne. Małżonkowie G. zmuszeni byli zlikwidować część zwierząt w gospodarstwie, bo sami nie byli w stanie poradzić sobie ze wszystkimi obowiązkami pomimo tego, że pomagała im rodzina i sąsiedzi.

W dacie śmierci F. T. (1) jego wnuk C. G. miał 13 lat, zaś wnuk D. G. miał 7 lat. Oni także bardzo przeżyli śmierć dziadka. D. płakał, stał się mniej rozmowny. C. był zmuszony więcej pomagać przy pracy w gospodarstwie, ponadto nie mógł już liczyć na pomoc dziadka przy odrabianiu lekcji. Aktualnie C. G. przejął dużą część obowiązków w gospodarstwie, ponadto małżonkowie G. wynajmują dodatkową osobę do pracy w gospodarstwie. Hodują byki w liczbie 12 sztuk.

F. T. (1) miał dwoje dzieci z pierwszego małżeństwa i dwoje dzieci z drugiego małżeństwa.

A. G. poniosła koszty pogrzebu ojca, na które złożyły się : zapłata w zakładzie pogrzebowym - 1305,40 zł., należności związane z usługą grabarza - 500 zł., organisty 300 zł. i księdza 300 zł., koszt wieńca - 360 zł., zakup garnituru dla zmarłego - 150 zł. oraz odzieży żałobnej dla siebie oraz stosownej odzieży dla dzieci.

Poniosła ona także koszty pomnika postawionego dla zmarłego ojca F. T. (1) i jego pierwszej żony w kwocie 5000 zł.

Wypadek, w wyniku którego F. T. (1) odniósł ciężkie obrażenia ciała skutkujące jego zgonem, miał miejsce w dniu 1.12.2008 r. ok. godz. 18.50 na prostym, płaskim odcinku drogi gminnej D. - K. w odległości około 125 m od posesji nr (...) w K..

Ulica ta o jezdni dwukierunkowej posiada nawierzchnię asfaltową o szerokości 5,2 m z poboczem trawiastym o szerokości 1m po obu stronach drogi. W chwili zdarzenia zachmurzenie było całkowite, temperatura powietrza ok. 5° C, jezdnia była sucha, czysta i gładka. W okolicach miejsca zdarzenia obowiązuje ograniczenie prędkości do 50 km/h. Badanie trzeźwości pieszego wykazało 1,2 promila alkoholu we krwi.

Pieszy prowadził rower trzymając go z prawej swojej strony idąc po prawej stronie drogi - kierunek jazdy pojazdu w odległości około 2 - 2,5 m od prawej krawędzi jezdni, tj. środkiem prawego pasa ruchu.

Kierujący prowadził pojazd z prędkością ok. 60 - 80 km/h - prawe koła w odległości ok. 1,2 m od prawej krawędzi jezdni. Zauważywszy w światłach (pora nocna, światła mijania oświetlają drogę na odległość ok. 40 m) pieszego będącego na środku pasa ruchu wykonał hamowanie. Po przejechaniu odcinka drogi około 15 - 20 m uderzył w pieszego powodując jego przemieszczenie wzdłużne, tj. do przodu w kierunku jazdy na odległość 6,6 - 14 m i upadek na jezdnię, po czym zbiegł z miejsca wypadku. Przy prędkości 60 - 80 km/h pieszy nie miał możliwości ustąpienia miejsca dla nadjeżdżającego pojazdu, szczególnie, że pojazd ten nadjeżdżał z tyłu.

Z punktu widzenia zasad bezpieczeństwa ruchu drogowego to zachowanie się pieszego było nieprawidłowe i przyczyniło się do powstania zdarzenia.

Zasadniczym błędem ze strony pieszego było to, że nie korzystał z pobocza, korzystał z jezdni nie zachowując warunku zajmowania miejsca jak najbliżej krawędzi jezdni i nie ustąpił miejsca nadjeżdżającemu pojazdowi (art. 11 pkt 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym).

Ponadto pieszy idący po poboczu lub jezdni jest obowiązany iść lewą stroną drogi (art. 11 pkt 2 w/w ustawy).

Natomiast kierujący prowadził pojazd z prędkością przekraczającą dopuszczalną na danym obszarze, tj. 50 km/h - obszar zabudowany.

Przy prawidłowej obserwacji drogi, przy założeniu, że światła, tj. urządzenia odblaskowe roweru były czyste i niczym nie zasłonięte, kierujący powinien je zauważyć z odległości 50 - 100 m, co pozwalałoby mu na wykonanie manewru ominięcia pieszego lub hamowania (przy założonej prędkości tj. 60 - 80 km/h) i zatrzymania się na odcinku drogi ok. 38 - 60 m, a tym samym uniknięcia zdarzenia.

Gdyby F. T. (1) dostosował się przynajmniej do jednej z naruszonych przez niego zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym to uniknąłby zdarzenia. Kierujący prowadził pojazd prawym pasem ruchu - prawe koła w odległości ok. 1,2 m od prawej krawędzi jezdni. Przy szerokości drogi (...) m pojazd musiał jechać środkiem swojego pasa ruchu (szerokość pasa ruchu wynosi ok. 2,6 m). Oznacza to, że poszkodowany poruszając się lewą stroną jezdni lub korzystając z pobocza uniknąłby zdarzenia.

Gdyby kierujący pojazdem jechał z dozwoloną prędkością, tj. 50 km/h poszkodowany F. T. (1) uniknąłby zdarzenia pomimo nie przestrzegania przepisów ruchu drogowego.

Kierujący prowadząc pojazd z tą prędkością przy prawidłowej obserwacji drogi i przy włączonych (minimum) światłach mijania, które sprawne technicznie powinny oświetlać drogę przed pojazdem na odległość minimum ok. 40 m i przy czasie reakcji na zaistniałą sytuację równym ok. 0,9 s powinien był zatrzymać pojazd na odcinku ok. 30 m. Fakt przekroczenia prędkości przez kierowcę pojazdu miał wymierny wpływ na powstanie zdarzenia.

Śledztwo w sprawie przedmiotowego wypadku z dnia 1 grudnia 2008 r. prowadzone było w sprawie sygn. akt Ds 1624/08.

Zakończone zostało postanowieniem z dnia 30 marca 2009 r. o umorzeniu śledztwa na zasadzie art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. wobec braku ustawowych znamion czynu zabronionego.

A. G., J. G., C. G. i D. G. w dniu 1 grudnia 2011 r. zgłosili swoje roszczenia (...) z siedzibą w W. za pośrednictwem (...) S.A.

Centrum Likwidacji Szkód Osobowych i Obsługi Rent z siedzibą w Ł., wzywając do próby ugodowej.

Pismem z dnia 19 stycznia 2012 r. (...)z siedzibą w W. poinformował, że nie znajduje podstaw do zwarcia ugody.

Pismem z dnia 16 lutego 2012 r. (...) z siedzibą w W. odmówił przyznania świadczeń na rzecz A. G., J. G., C. G. i D. G. uzasadniając to okolicznością, ze szkoda powstała z wyłącznej winy poszkodowanego.

W oparciu o ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy uznał, iż zgodnie z przepisem art. 436 § 1 k.c. w zw. z art. 435 § 1 k.c. samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch tegoż środka.

W myśl art. 98 ust. 1 pkt 1) ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2003 r. Nr 124, poz.1152) do zadań Funduszu należy zaspokajanie roszczeń z tytułu ubezpieczeń obowiązkowych, o których mowa w art. 4 pkt 1 i 2, w granicach określonych na podstawie przepisów rozdziałów 2 i 3, za szkody powstałe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na osobie, gdy szkoda została wyrządzona w okolicznościach uzasadniających odpowiedzialność cywilną posiadacza pojazdu mechanicznego lub kierującego pojazdem mechanicznym, a nie ustalono ich tożsamości.

Odpowiedzialność kierującego pojazdem sprawcy szkody, a tym samym pozwanego (...), kształtuje się, z mocy art. 436 § 1 k.c. w zw. z art. 435 § 1 k.c., na zasadzie ryzyka.

Żądania pozwów sprowadzały się do żądania zadośćuczynień na rzecz powódki A. G. córki zmarłego w kwocie 40.000,00 zł, powoda J. G. - zięcia zmarłego w kwocie 30.000,00 zł., powodów D. G. i C. G. - wnuków zmarłego w kwocie po 15.000,00 zł., które to kwoty zgodnie z oświadczeniem pełnomocnika powodów na rozprawie w dniu 27.08. 2014 r., uwzględniały przyczynienie się zmarłego F. T. (1) do zdarzenia w wysokości 40 - 50 %.

Pozwany argumentował, że jedyną, główną i bezpośrednią przyczyną zaistniałego wypadku było nieprawidłowe zachowanie się F. T. (1) na jezdni.

Sąd uwzględniając opinie wydane w sprawie przez biegłego sądowego ds. techniki samochodowej C. Ć. nie podzielił powyższego stanowiska pozwanego uznając, że wnioski zawarte w wydanych opiniach uzasadniają przyczynienie się poszkodowanego do zdarzenia.

Do rozstrzygnięcia pozostała zatem kwestia przyczynienia się zmarłego F. T. (1) do wypadku oraz jego wysokości, jak również wysokości zadośćuczynień.

Stosownie do art. 362 k.c. jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron. Przyczynienie pozwanego polega na zachowaniu się, które pozostaje w związku przyczynowym ze szkoda i które to zachowanie jest obiektywnie nieprawidłowe.

Sąd analizując i oceniając opinie wydane przez biegłego sądowego ds. techniki samochodowej C. Ć. uznał za zasadne przyjęcie przyczynienia się zmarłego F. T. (1) do zaistnienia szkody w 60%. Z tej opinii wynika, że zachowanie obu uczestników ruchu drogowego było nieprawidłowe.

Biorąc pod uwagę zachowanie pieszego, który to, będąc po wpływem alkoholu ( 1.2 promila alkoholu we krwi), nie korzystał z pobocza. Korzystał z jezdni nie zachowując warunku zajmowania miejsca jak najbliżej krawędzi jezdni, bo prowadził rower środkiem prawego pasa ruchu w kierunku zgodnym z kierunkiem jazdy pojazdu, zamiast iść lewą stroną drogi. Nie ustąpił miejsca nadjeżdżającemu pojazdowi. Jednocześnie kierowca pojazdu przekroczył dozwoloną w miejscu zdarzenia prędkość.

Wobec powyższego, zdaniem Sądu przyjęcie przyczynienia w wysokości 60% jest odpowiednie do okoliczności zdarzenia.

Przepis art. 446 § 4 k.c. stanowi, że Sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednia sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Niewątpliwie trudno określić kryteria do oceny rozmiaru doznanej przez każdą osobę krzywdy związanej z utratą osoby bliskiej.

Kwestia wysokości zadośćuczynienia wynika z analizy konkretnego przypadku i powinna być ona „odpowiednią sumą" tj. taką kwotą, która odpowiada krzywdzie, ale nie jest wygórowana.

Przez krzywdę należy rozumieć cierpienia psychiczne związane ze śmiercią osoby bliskiej.

Kwestia wysokości zadośćuczynienia wynika z analizy konkretnego przypadku i powinna być ona „odpowiednią sumą" tj. taką kwotą, która odpowiada krzywdzie, ale nie jest wygórowana.

Przez krzywdę należy rozumieć cierpienia psychiczne związane ze śmiercią osoby bliskiej.

W ocenie Sądu zadośćuczynienie nie może stanowić zapłaty sumy symbolicznej, ale jednocześnie powinno być utrzymane w rozsądnych granicach.

W przekonaniu Sądu, kwoty tytułem zadośćuczynień zawarte w pozwach są zasadne co do wysokości, przy uwzględnieniu posiłkowo poziomu życia w miejscu zamieszkania powodów, ale w przypadku braku przyczynienia się poszkodowanego do zdarzenia.

Sąd uwzględnił przy określaniu wysokości zadośćuczynienia także takie przesłanki, jak: wiek zmarłego F. T. (1) - 80 lat, rodzaj i intensywność więzi łączących powodów ze zmarłym oraz dramatyzm ich przeżyć po śmierci F. T. (1).

Przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia Sąd uwzględnił wszystkie podniesione wyżej okoliczności.

W ocenie Sądu okoliczności przedmiotowej sprawy uzasadniały przyznanie powódce A. G. zadośćuczynienia w kwocie 16.000,00 zł, która to kwota uwzględnia przyczynienie poszkodowanego do zdarzenia w wysokości 60% (40.000,00 zł. x 40 %), powodowi J. G. zadośćuczynienia w kwocie 12.000,00 zł., która to kwota uwzględnia przyczynienie poszkodowanego do zdarzenia w wysokości 60% (30.000,00 zł. x 40%), powodom D. G. i C. G. zadośćuczynienia w kwotach po 6.000,00 zł. które to kwoty uwzględniają przyczynienie poszkodowanego do zdarzenia w wysokości 60% (15.000,00 zł x 40 %).

Taka kwota zadośćuczynień zdaniem Sądu jest „odpowiednia" stosownie do art. 446§4 k.c.

Sąd zasądził rzecz powódki A. G. poniesione koszty pogrzebu i pochówku w kwocie 2.400,00 zł. przy uwzględnieniu przyczynienia poszkodowanego do zdarzenia w wysokości 60% ( 6.000,00 zł. x 40%) w oparciu o przepis art. 446 § 1 k.c. w zw. z art. 436 § 1 k.c.

Sąd dał wiarę zeznaniom powódki A. G., że poniosła ona takie koszty w łącznej kwocie 6.000,00 zł. przy uwzględnieniu także rachunku, faktur znajdujących się w aktach szkodowych oraz przyjmując, że koszt nagrobka dla zmarłego ojca F. T. (1) wyniósł 2.500,00 zł.

Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł jak w punktach 1a., 2, 3, 4 wyroku zasądzając odsetki - art. 481 §1 i 2 k.c. od dnia następnego po doręczeniu odpisu pozwu pozwanemu, uznając, że od tej daty pozostaje on w opóźnieniu ze spełnieniem świadczenia.

Żądanie pozwu w części przenoszącej wyżej wymienione kwoty oraz żądanie w pozostałej części odsetek Sąd oddalił jako niezasadne - pkt 5. wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. stosując zasadę stosunkowego rozdzielenia - pkt 6. wyroku.

Apelację od powyższego orzeczenia wnieśli powodowie w części oddalającej powództwo, zarzucając naruszenie:

1/ art. 446 § 4 k.c. przez jego niewłaściwie zastosowanie polegające na uznaniu, że zasądzone przez Sąd kwoty na rzecz powodów tytułem zadośćuczynienia stanowią odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia za krzywdy będące następstwem śmierci F. T. (1),

2/ art. 444 § 1 i 2 k.c., art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 362 k.c. przez ich niewłaściwie zastosowanie polegające na błędnym uznaniu, że zmarły F. T. (2) przyczynił się do powstania szkody będącej następstwem wypadku z dnia 01.12.2008r. w 60%, co spowodowało zaniżenie zasądzonych świadczeń,

3/ art. 481 §1 k.c. w zw. z art. 445 k.c. oraz 444 §1 k.c. poprzez ich niezastosowanie i zasądzenie odsetek od kwoty zadośćuczynienia i odszkodowania od dnia następnego po doręczeniu odpisu pozwów pozwanemu, a nie od dnia następnego po upływie ustawowego terminu na zlikwidowanie szkody.

W konkluzji wnieśli o zmianę wyroku w zaskarżonej części przez: 1) podwyższenie kwot:

a) zasądzonych na rzecz A. G.:

- w pkt 1a z kwoty 16.000zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 26.07.2013r. do kwoty 40.000zł (czterdziestu tysięcy złotych) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 01.01.2012r. do dnia zapłaty,

- w pkt 1b z kwoty 2.400zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 26.07.2013r. do kwoty 6.000zł (sześciu tysięcy złotych) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 01.01.2012r. do dnia zapłaty,

b) zasądzonych na rzecz J. G.:

- w pkt 2 z kwoty 12.000zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 26.07.2013r. do kwoty 30.000zł (trzydziestu tysięcy złotych) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 01.01.2012r. do dnia zapłaty,

c) zasądzonych na rzecz D. G.:

- w pkt 3 z kwoty 6.000zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 26.07.2013r. do kwoty 15.000zł (piętnastu tysięcy złotych) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 01.01.2012r. do dnia zapłaty,

d) zasądzonych na rzecz C. G.:

- w pkt 4 z kwoty 6.000zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 26.07.2013r. do kwoty 15.000zł (piętnastu tysięcy złotych) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 01.01.2012r. do dnia zapłaty,

2) przez zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów kosztów procesu zgodnie z zestawieniem złożonym na rozprawie w dniu 09.06.2014r. Wreszcie zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja odnosi skutek częściowy, a mianowicie w części dotyczącej przyjęcia przez Sąd Rejonowy daty rozpoczęcia biegu odsetek ustawowych od zasądzonych kwot. Sąd meritii zasądził odsetki ustawowe od przyznanych w zaskarżonym orzeczeniu kwot od dnia następnego po dniu doręczenia odpisu pozwu stronie pozwanej – przyjmując za podstawę przepis art. 481 § 1 i 2 k.c.

Podziela Sąd Okręgowy stanowisko skarżącego, co do nieprawidłowości zasądzenia przez Sąd Rejonowy odsetek od uwzględnionych żądań od dnia następnego po dniu doręczenia odpisu pozwu pozwanemu, zamiast prawidłowo od dnia 1 stycznia 2012 roku, tj. od upływu miesiąca od zgłoszenia żądania /określonego również kwotowo/ zapłaty zadośćuczynienia oraz zwrotu kosztów pogrzebu i pochówku.

Co do określenia chwili wymagalności odsetek od zasądzonego zadośćuczynienia za krzywdę prezentowane są w judykaturze aż trzy różne stanowiska. Pierwsze opiera się na założeniu, że odszkodowanie należne z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę jest wymagalne dopiero z datą wyrokowania. Zatem dopiero od daty wydania wyroku zobowiązany do zapłaty zadośćuczynienia pozostaje w zwłoce w zapłacie należnej kwoty. Od tej daty należą się uprawnionemu odsetki ustawowe / porusza; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 marca 1998 roku, II CKN 650)97- Lex nr 477665, wyrok SN z dnia 8 grudnia 1997 roku, I CKN 361)97 – Lex nr 477638, wyrok SN z dnia 30 października 2003 roku, IV CK 130)02 – Lex nr 82273/. Dodatkowo przyjmuje się także argumentację opartą na założeniu, że odsetki pełnią funkcję waloryzacyjną / porusza; wyrok SN z dnia 11 października 2002 roku, I CKN 1065/00 – Lex nr 332901/. Stąd ich zasądzenie za okres poprzedzający wyrokowanie przy równoczesnym ustaleniu wysokości zadośćuczynienia według cen z daty orzekania prowadziłby do nieuzasadnionego uprzywilejowania wierzyciela kosztem dłużnika /porusza; wyrok SN z dnia 18 kwietnia 2002 roku, II CKN 605)00 –Lex nr 484718, wyrok SN z dnia 18 listopada 2003 roku, II CK 235)02 –Lex nr 165658/.

Drugie stanowisko wskazuje, że wymagalność zadośćuczynienia za krzywdę i związany z nią obowiązek zapłaty odsetek za opóźnienie /art. 481 § 1 k.c./ przypadają na moment doręczenia dłużnikowi odpisu pozwu lub wezwania go do spełnienia świadczenia /porusza; wyrok SN z dnia 18 września 1970 roku, II PR 257)70 – OSNC 1971r., nr 6, poz. 103, wyrok SN z dnia 14 kwietnia 1997 roku, II CKN 110)97 –Lex nr 550931, wyrok SN z dnia 19 lutego 2002 roku, II UKN 202)01 –Lex nr 564470, wyrok SN z dnia 22 lutego 2007 roku, I CSK 433)06 –Lex nr 274209/.

Z kolei trzecie stanowisko głosi, że nie ma podstaw do przyjęcia, że odsetki za opóźnienie winny być zawsze zasądzane od daty wezwania do zapłaty lub od daty wyrokowania, bowiem kwestia ta winna być oceniana i rozstrzygana indywidualnie w każdym konkretnym przypadku. /porusza; wyrok SA w Katowicach z dnia 7 września 2007 roku, I ACa 458)07- Lex nr 337315/.

Pominięcie przez Sąd I instancji trzeciego z wyżej wskazanych stanowisk, musi być potraktowane w kategorii błędu, gdyż powoduje nieuzasadnione pomniejszenie zasądzonego zadośćuczynienia o wysokość odsetek i dlatego podlegało korekcie dokonanej przez Sąd Okręgowy.

W pozostałym zakresie apelacja jest bezzasadna, albowiem podniesione w niej zarzuty nie są trafne.

Sąd Okręgowy w pełni akceptuje stanowisko i poglądy Sadu Rejonowego zawarte w pisemnych motywach rozstrzygnięcia. Sąd ten w sposób prawidłowy i wyczerpujący uzasadnił wysokość przyznanego powodom zadośćuczynienia oraz okoliczności przemawiające za przyjęciem przyczynienia się poszkodowanego do wypadku. Stopień przyczynienia się zmarłego tragicznie F. T. (1) na poziomie 60 %, ustalony został przez Sąd I instancji w sposób prawidłowy i w podobny sposób umotywowany. Oceniając zachowanie się poszkodowanego, jako uczestnika ruchu drogowego, Sąd posiłkował się dowodem z opinii biegłego ds. spraw motoryzacji i rekonstrukcji zdarzeń drogowych. Wziął również pod uwagę fakt, iż F. T. (1) znajdował się pod wpływem alkoholu /w stanie nietrzeźwości/, a po drodze poruszał się w sposób nieprawidłowy.

Z tych wszystkich względów należało na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienić zaskarżony wyrok w punktach; pierwszym, drugim, trzecim i czwartym poprzez zasądzenie na rzecz powodów odsetek ustawowych od zasądzonych kwot również i za okres od 1 stycznia 2012 roku do dnia 25 lipca 2013 roku.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c. przyjmując zasadę wzajemnego ich zniesienia między stronami, gdyż apelacja odniosła skutek w części.

Na oryginale właściwe podpisy