Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W I M I E N I U

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 lutego 2015 roku

Sąd Okręgowy w Poznaniu w IV Wydziale Karnym - Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Ziołecka

Protokolant: asyst. sędz. M. Ś.

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej Jerzego Woźniaka

po rozpoznaniu w dniu 27 lutego 2015 roku

sprawy J. W. (W.)

oskarżonego z art. 209 § 1 k.k. w związku z art. 64 § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Wągrowcu VII Zamiejscowy Wydział Karny z siedzibą w C. z dnia 29 września 2014 roku, sygnatura akt VII K 208/14

1.  zmienia zaskarżony wyrok i skraca określony w punkcie 2 okres próby do 4 (czterech) lat,

2.  w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,

3.  zwalnia oskarżonego od obowiązku zwrotu Skarbowi Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, w tym od uiszczenia opłaty za II instancję.

/M. Z./

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 29 września 2014 roku, Sąd Rejonowy w Wągrowcu uznał oskarżonego J. W. za winnego tego, że w S., będąc uprzednio skazanym wyrokiem Sądu Rejonowego w Chodzieży sygnatura akt III K 213/04 z dnia 4 lipca 1997 roku za przestępstwo z art. 207 § 1 k.k. na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, którą odbył w okresie od 16 czerwca 2004 roku do 14 grudnia 2004 roku i od 20 kwietnia 2005 roku do 22 czerwca 2006 roku popełnił w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności, umyślne przestępstwo podobne do przestępstwa, za które już był skazany, w ten sposób, że uporczywie uchylał się od wykonania ciążącego na nim z mocy orzeczenia sądowego obowiązku opieki, przez nałożenie renty alimentacyjnej na utrzymanie swoich dzieci:

- P. W. (1) w okresie od czerwca 2008 roku do marca 2009 roku,

- A. W. w okresie od czerwca 2008 roku do kwietnia 2010 roku

- D. W. w okresie od czerwca 2008 roku do lipca 2011 roku

- P. W. (2) w okresie od czerwca 2008 roku do lipca 2012 roku

- T. W. w okresie od czerwca 2008 roku do grudnia 2013 roku

- P. W. (3) w okresie od czerwca 2008 roku do kwietnia 2014 roku

przez co naraził je na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, działając na ich szkodę, to jest za winnego popełnienia przestępstwa z art. 209 § 1 k.k. w związku z art. 64 § 1 k.k. i za to, na podstawie art. 209 § 1 k.k., Sąd Rejonowy wymierzył oskarżonemu karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie, na podstawie art. 69 § 1 k.k. i art. 70 § 2 k.k., warunkowo zawiesił na okres lat 5 tytułem próby.

Nadto, na podstawie art. 72 § 1 punkt 3 k.k., Sąd Rejonowy zobowiązał oskarżonego do bieżącego łożenia na utrzymanie córki P. W. (3).

Orzekając natomiast o kosztach, Sąd Rejonowy, na podstawie art. 627 k.p.k., zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa zwrot kosztów procesu w kwocie 90 złotych, a na podstawie art. 1, art. 2 ustęp 1 punkt 4 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych, wymierzył oskarżonemu opłatę w wysokości 300złotych.

Powyższy wyrok w całości i na niekorzyść oskarżonego zaskarżał prokurator, zarzucając Sądowi I instancji obrazę przepisu postępowania, to jest art. 335 § 1 k.p.k. w związku z art. 343 § 6 k.p.k., która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia, a polegającą na tym, że Sąd Rejonowy, pomimo uzgodnień co do kary w trybie art. 335 § 1 k.k., wydał w tym trybie wyrok skazujący, ale w sposób niezgodny z poczynionymi ustaleniami.

Wskazując na powyższe skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i wymierzenie oskarżonemu kary ustalonej w trybie art. 335 § 1 k.k. oraz warunkowe zawieszenie wykonania orzeczonej karty pozbawienia wolności na okres 4 lat tytułem próby.

Na odbywającej się w dniu 27 lutego 2015 roku rozprawie apelacyjnej obecny prokurator podtrzymał wniesioną apelację oświadczając, że została ona wywiedziona na korzyść oskarżonego J. W. (k. 182 akt).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja prokuratora w pełni zasługiwała na uwzględnienie.

W tym miejscu przypomnieć należy, iż skazanie bez przeprowadzania rozprawy poprzedza zawarcie swoistego porozumienia pomiędzy sprawcą czynu, a prokuratorem, w efekcie którego, ten ostatni występuje do sądu z aktem oskarżenia zawierającym wniosek o wydanie wyroku i orzeczenie uzgodnionych wcześniej kar i środków karnych. Zgodnie z brzmieniem przepisu art. 335 § 1 k.p.k., nadanym przez ustawę z dnia 27 września 2013 roku (Dziennik Ustaw z 2013 roku pozycja 1247), która weszła w życie w dniu 9 listopada 2013 roku, treścią uzgodnienia może być także poniesienie przez oskarżonego kosztów postępowania.

W świetle dyspozycji art. 343 § 1 k.p.k. oczywistym jest, że uwzględnienie umieszczonego przez prokuratora w akcie oskarżenia wniosku o wydanie wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionych z oskarżonym kary lub środków karnych, a także orzeczenia o kosztach postępowania (art. 335 § 1 k.p.k.), obliguje sąd do wydania orzeczenia zgodnego z tym wnioskiem, co do wszystkich zawartych w nim rozstrzygnięć. Zamieszczenie natomiast w akcie oskarżenia wniosku o wydanie wyroku i orzeczenie uzgodnionych z oskarżonym kar lub innych środków karnych nie rodzi dla sądu żadnego obowiązku wyrokowania zgodnie z proponowanym przez prokuratora rozstrzygnięciem. Sąd rozstrzygający bada bowiem nie tylko to, czy spełnione zostały przesłanki z art. 335 § 1 k.p.k., ale także to, czy proponowana kara, tudzież, środki karne, są zgodne z obowiązującymi przepisami prawa karnego materialnego i okażą się właściwą dolegliwością dla oskarżonego. Gdy sąd uzna, że nie można w danej sprawie skorzystać z możliwości konsensualnego rozstrzygnięcia sprawy, to - zgodnie z treścią art. 343 § 7 k.p.k. – sprawa podlega rozpoznaniu na zasadach ogólnych.

Przenosząc powyżej przedstawione teoretyczne rozważania prawne na grunt niniejszej sprawy, należy wskazać, iż w akcie oskarżenia prokurator złożył wniosek o wymierzenie oskarżonemu J. W. kary 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 4 lat tytułem próby i zobowiązanie oskarżonego do bieżącego łożenia na utrzymanie córki P. W. (3) (k. 107 w związku z k. 104 akt).

Sąd Rejonowy w Wągrowcu, co wynika z protokołu odbytego w dniu 29 września 2014 roku posiedzenia, uwzględnił wniosek prokuratora o wydanie wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionej z oskarżonym kary (k. 149 akt). Czyniąc to Sąd Rejonowy w sposób błędy jednak określił czas wskazany dla oskarżonego jako wyznaczony okres próby. Sąd określił ten okres na czas 5 lat podczas, gdy poczynione przez oskarżonego i prokuratora uzgodnienia wskazywały na 4 lata, jako na okres próby. Powyższe pozostaje więc w oczywistej sprzeczności z treścią zaaprobowanego, a następnie wniesionego do Sądu Rejonowego w trybie art. 335 § 1 k.p.k. wniosku.

Tymczasem Sąd Odwoławczy przypomina, że sąd, który aprobuje rozwiązanie wskazane przez prokuratora we wniosku o wydanie wyroku bez przeprowadzania rozprawy, jest zobowiązany, z uwagi na treść przepisów art. 335 i 343 k.p.k., uwzględnić wniosek w całości, co do wszystkich jego elementów, w tym także co do wskazanej długości okresu próby. Zatem działanie Sądu I instancji było niedopuszczalne w danym układzie prawnym i faktycznym.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 5 grudnia 2013 roku, sygnatura akt V KK 342/13 „Sąd rozpoznający wniosek złożony na podstawie art. 335 § 1 k.p.k. może albo uwzględnić wszystkie elementy porozumienia prokuratora i oskarżonego i wydać wyrok odpowiadający temu uzgodnieniu albo wniosku nie uwzględnić, nie może natomiast, bez porozumienia ze stronami zawartego uzgodnienia procesowego, samodzielnie dokonywać modyfikacji poszczególnych elementów tego uzgodnienia”. Podobnie uznał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 lipca 2013 roku, sygnatura akt V KK 202/13, w którym uznał, że „Sąd, stosownie do treści art. 343 k.p.k., uwzględnić może bowiem jedynie uzgodniony wniosek. Powołane przepisy nie przewidują zaś możliwości skazania oskarżonego na warunkach innych niż te, które przedstawione zostały we wniosku uzgodnionym lub wynegocjowane później na posiedzeniu przed sądem”.

Z obu przedstawionych orzeczeń Sądu Najwyższego w sposób bezsporny wynika ciążący na sądzie obowiązek ścisłego przeniesienia postanowień porozumienia zawartego pomiędzy prokuratorem, a oskarżonym do wyroku. Sąd, po uprzednim zapoznaniu się ze sprawą i przeanalizowaniu zasadności wniosku, musi w całości zawrzeć wszystkie jego składniki w wyroku. Brak któregokolwiek z punktów porozumienia stanowi uchybienie przepisom postępowania, mające wpływ na treść rozstrzygnięcia, zgodnie z brzmieniem art. 438 punkt 2 k.p.k.

W realiach niniejszej sprawy Sąd Odwoławczy uznał jednak, że powyżej opisany błąd sądu rozstrzygającego może zostać konwalidowany na etapie postępowania drugoinstancyjnego. Korekta bowiem zaskarżonego orzeczenia w żądany przez apelującego sposób w żaden sposób nie zmienia uzgodnień poczynionych przez oskarżonego z prokuratorem w trybie art. 335 § 1 k.p.k. Wręcz przeciwnie. Dokonanie korekty wyroku Sądu I instancji w ten sposób będzie niczym innym, jak realizacją owych uzgodnień.

Dlatego też Sąd Odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, iż uznał, że wskazany w punkcie 2 wyroku okres próby wynosi 4 lata, o czym orzekł, jak w punkcie 1 swego orzeczenia.

W pozostałym natomiast zakresie, nie znajdując podstaw do dalszej ingerencji, Sad Odwoławczy zaskarżony wyrok utrzymał w mocy (punkt 2 wyroku Sądu Okręgowego).

Orzekając natomiast o kosztach, mając na względzie treść art. 624 § 1 k.p.k. i wskazane w nim względy słuszności, Sąd Okręgowy uznał za zasadne zwolnić oskarżonego od obowiązku zapłaty kosztów procesu za postępowanie odwoławcze jako, że zostało ono zainicjowane w związku z błędem Sądu I instancji.

/M. Z./