Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 lutego 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 18 lutego 2015 r.

na rozprawie

sprawy z wniosku S. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

o emeryturę

na skutek apelacji wnioskodawcy

od wyroku Sądu Okręgowego w Rzeszowie

z dnia 21 sierpnia 2014 r. sygn. akt IV U 272/14

o d d a l a apelację.

UZASADNIENIE

Decyzją z 13 grudnia 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w R. powołując w podstawie prawnej przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
( Dz. U. z 2009 r. , nr 153 , poz. 1227 ze zm. ) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze
( Dz. U. z 1983 r. , nr 8 , poz. 43 ze zm. ) , odmówił wnioskodawcy S. W. prawa do emerytury .

Organ rentowy uzasadnił , że wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 r. nie udokumentował 15 letniego okresu pracy w szczególnych warunkach , wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy . W świadectwie pracy
z 29 czerwca 2007 r. w pkt 8 potwierdzono , że wnioskodawca wykonywał pracę
w szczególnych warunkach , lecz brak jest podania charakteru pracy ściśle według działu i pozycji załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia
7 lutego 1983 r. , jak również nie podano rozporządzenia resortowego . Nie potwierdzono , że praca ta była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy . Na podstawie przedłożonych dokumentów z archiwum można jedynie ustalić , że wnioskodawca zatrudniony był na stanowisku tapicera , ale nie można ustalić rzeczywistego charakteru pracy . Organ rentowy stwierdził , że wnioskodawca wykazał ogólny staż ubezpieczeniowy : 32 lat , 3 miesięcy i 21 dni okresów składkowych i nieskładkowych .

W odwołaniu od powyższej decyzji S. W. wniósł o jej zmianę poprzez przyznanie mu prawa do emerytury .

Uzasadniał , że od 21 września 1974 r. do 30 czerwca 2007 r. pracował jako cywilny pracownik Wojska Polskiego w R. . Odwołujący przez cały okres swojego zatrudnienia wykonywał prace cykliniarskie , prace w klejowniach przy użyciu klejów zawierających rozpuszczalniki organiczne oraz prace przy lakierowaniu ręcznym . Czynności te związane były z pracą w warsztacie – stolarni , gdzie wykonywano lub remontowano meble , wyposażenie drewniane budynków ( np. skrzydła drzwiowe ) . W warsztacie tym nie było żadnych wyciągów . Organ rentowy nie odniósł się do świadectwa pracy z dnia 4 lutego 1980 r. , gdzie widnieje adnotacja ,że od 21 września 1974 r. do 31 grudnia 1979 r. odwołujący się otrzymywał dodatek do wynagrodzenia za szczególne właściwości pracy . Nie odniesiono się również do karty ewidencyjnej pracownika cywilnego ( dołączonej do wniosku o emeryturę ) z której wynika również fakt otrzymywania takiego dodatku do wynagrodzenia za pracę .

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. wniósł o oddalenie odwołania , uzasadniając , jak w spornej decyzji .

Sąd Okręgowy w Rzeszowie po rozpoznaniu sprawy wyrokiem z dnia
21 sierpnia 2014 r. oddalił odwołanie .

W toku przeprowadzonego postępowania Sąd ustalił stan faktyczny sprawy :

S. W. ur. (...) 26 listopada 2013 r. złożył wniosek
o przyznanie mu prawa do emerytury . Wnioskodawca nie przystąpił do OFE .

Bezsporną okolicznością jest również to , że ogólny staż ubezpieczeniowy S. W. wynosi 32 lat , 3 miesięcy i 21 dni okresów składkowych i nieskładkowych .

Od 21 września 1974 r. do 31 grudnia 1979 r. oraz od 2 stycznia 1991 r. do 31 czerwca 2007 r. wnioskodawca był zatrudniony jako pracownik cywilny
w (...)nr 1 w R.. Zatrudniony był na stanowisku tapicera , następnie tapicera – stolarza w Jednostce Wojskowej nr 2085 w R.mieścił się warsztat remontowy składający się ze ślusarni i stolarni ,w którym pracował wnioskodawca .

Od 1 stycznia 1980 r. do 31 grudnia 1990 r. wnioskodawca podlegał (...)w R.i zajmował stanowiska pracy tapicera , a następnie tapicera – brygadzisty.
Zmianie ulegała jedynie jednostka organizacyjna , która przejęła pracowników cywilnych i obowiązki związane z remontem i administrowaniem koszar .

WAK nr 1 w R.jak również WRZKB w R.obsługiwały jednostki wojskowe położone w R., oraz jednostki zamiejscowe
i ośrodki wypoczynkowe w np. S., w J., w K.. Prace remontowe miały miejsce zarówno na terenie warsztatu jak i bezpośrednio na terenie jednostek wojskowych i jednostek podległych . Wnioskodawca S. W.wraz z innymi pracownikami warsztatu świadczył różnego rodzaju prace przy remoncie i konserwacji starych mebli , podłóg i elementów pomieszczeń
( drzwi i okien ) . Były to prace ślusarskie , malowanie farbami , prace stolarskie przy odnawianiu i remoncie elementów drewnianych stołów i ław , taboretów do siedzenia , skrzydeł drzwi, szaf i innych obiektów będących na wyposażeniu Wojska Polskiego . Prace ślusarskie polegały na przycinaniu elementów , skręcaniu tych elementów ze sobą , nitowaniu . Malowanie mebli i elementów drewnianych miało miejsce zarówno z wykorzystaniem lakierów bezbarwnych , jak i przy użyciu farby nitro lub minii . Prace stolarskie polegały na czyszczeniu elementów drewnianych na czyszczarce taśmowej lub ręcznie przy użyciu skrobarki , papieru ściernego , wymianie zużytych elementów a także na cyklinowaniu . Wnioskodawca czyścił – cyklinował parkiety przy użyciu cykliniarki . Cyklinowanie odbywało się średnio raz lub dwa razy w miesiącu ( przez okres ok. tygodnia ) .

Z tytułu wykonywania pracy w warunkach szkodliwych wnioskodawca otrzymywał dodatek pieniężny do wynagrodzenia .

Pracodawca (...) w R.wystawiło wnioskodawcy kilka świadectw wykonywania pracy w szczególnych warunkach .

W świadectwie z 31 października 2011 r. , stwierdzono , że S. W. od 1 stycznia 1991 r. do 30 czerwca 2007 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace cykliniarskie wymienione w dziale nr V , poz. 8 wykazu A rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. oraz prace w klejowniach z użyciem klejów zawierających rozpuszczalniki organiczne ( wykaz A , dział VI , poz. 7 ww. rozporządzenia - k. 97 akt osobowych ) .

W dniu 20 grudnia 2011 r. wydano świadectwo wykonywania prac
w szczególnych warunkach , w którym stwierdzono , że S. W. od dnia 21 września 1974 r. do 30 czerwca 2007 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace cykliniarskie wymienione w dziale V , poz. 8
wykazu A rozporządzenia RM z dnia 7 lutego 1983 r. na stanowisku tapicer – stolarz . Charakter pracy na ww. stanowisku jest tożsamy z charakterem pracy na stanowisku robotnik budowlany wymienionym w wykazie A , dziale V , poz. 8 pkt 1 zgodnie z zarządzeniem MON nr 48/MON z dnia 12 września 1983 r.
( k. 99 akt osobowych ) .

W dniu 5 listopada 2013 r. w świadectwie pracy wystawionym przez Jednostkę Wojskową nr 4784 wskazano , że S. W.w okresie od 21 września 1974 r. do 31 grudnia 1979 r. oraz od 2 stycznia 1991 r. do 30 czerwca 2007 r. był zatrudniony w WAK nr 1 w R.i stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace cykliniarskie wymienione w wykazie A , dziale V , poz. 8 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. na stanowisku tapicer – stolarz .

Sąd Okręgowy dokonał powyższych ustaleń faktycznych na podstawie dokumentów osobowych wnioskodawcy , których autentyczność i treść nie budziły wątpliwości . W ocenie Sądu nie zasługują jednak na wiarę świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach przedłożone przez wnioskodawcę , w zakresie w jakim wskazują na wykonywanie przez niego pracy
w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy .

Sąd Okręgowy dał wiarę zeznaniom świadków A. S., J. P., J. G., albowiem były to osoby , które pracowały
z wnioskodawcą w spornych okresach czasu w Jednostce Wojskowej nr 2085 nr 1 w R.oraz w(...)
w R.. Świadek J. G.pracował w WAK od 1972 r. do 1992 r., J. P.w latach 1977 – 1983 , zaś A. S.od 1979 r. do chwili obecnej . W ocenie Sądu wskazani świadkowie mają najlepszą wiedzę o tym , jakiego rodzaju czynności wykonywał wnioskodawca na zajmowanych stanowiskach pracy . Zeznania ich są rzeczowe , logiczne oraz wzajemnie się uzupełniają . W powyższym kontekście Sąd dał wiarę również zeznaniom wnioskodawcy . Treść powyższych zeznań nie pozwala jednak na dokonanie ustaleń , iż wnioskodawca wykonywał pracę w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy .

W podstawie prawnej Sąd Okręgowy przytoczył treść art. 184 i 32 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( tj. Dz. U.
z 2009 r. , nr 153 , poz. 1227 ze zm. ) jak również przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. Nr 8 , poz. 43 ze zm.) . Podkreślił , że okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy , w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy . Powyższe stwierdza zakład pracy , na podstawie posiadanej dokumentacji , w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach , wystawionym według wzoru lub w świadectwie pracy .

Zgodnie z § 4 ust 1 rozporządzenia mężczyzna , który wykonywał prace
w warunkach szczególnych , wymienione w wykazie A , nabywa prawo do emerytury jeżeli osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat i ma wymagany okres zatrudnienia , w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych .

Sąd Okręgowy wskazał , że dla oceny czy pracownik pracował w szczególnych warunkach , nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego stanowiska , tylko rodzaj powierzonej mu pracy . Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale ( codziennie ) i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie A stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze .

W ocenie Sądu w ustalonym stanie faktycznym sprawy nie można podzielić stanowiska odwołania , że wnioskodawca S. W. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę w szczególnych warunkach . Wnioskodawca nie udowodnił bowiem aby stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace w szczególnych warunkach . Niewątpliwie na podstawie zgromadzonych dowodów można ustalić , że wnioskodawca wykonywał cały szereg czynności niezbędnych przy remoncie i konserwacji elementów drewnianych takich jak : stoły , biurka , meble , skrzydła drzwi , framugi okien czy parkiety podłogowe , wnioskodawca nie należał do pracowników wyspecjalizowanych w wykonywaniu wyłącznie prac cykliniarskich czy też lakierniczych. Zakład remontowy przy Jednostce Wojskowej nr 2085 w R. był niewielki i pracownicy cywilni wykonywali wszystkie prace składające się na remont i konserwację wyposażenia znajdującego się na stanie wojska . Obowiązki te obejmowały zarówno prace w szczególnych warunkach , takie jak prace cykliniarskie ( wymienione w wykazie A , dział V , poz. 8 rozporządzenia RM
z 7 lutego 1983 r. ) oraz lakierowanie ręczne – nie zhermetyzowane ( wykaz A, dział XIV , poz. 17 rozporządzenia ) – lecz nie wyłącznie . Do obowiązków wnioskodawcy należały również prace , które ustawodawca nie zaliczył do prac
w szczególnych warunkach , i inne prace stolarskie , malowanie farbami nitro , prace ślusarskie . Niewątpliwie należały one do podstawowego zakresu czynności wnioskodawcy na zajmowanych stanowiskach pracy tapicera lub tapicera – stolarza .

Powyższej oceny nie zmienia zdaniem Sądu fakt , że wnioskodawca pracował w środowisku w którym występowały czynniki szkodliwe oddziaływujące na jego stan zdrowia , takie jak zapylenie czy opary farb i lakierów . Nie każda jednak praca w narażeniu na warunki szkodliwe uzasadnia przyznanie prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym na podstawie art. 184 ustawy
o emeryturach i rentach z FUS . Rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki , na podstawie których uprawnionym osobom przysługuje prawo do emerytury
w wieku obniżonym , ustala się bowiem – zgodnie z art. 32 ust 4 w/w ustawy – na podstawie przepisów dotychczasowych tj. przepisów rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. Nr 8 , poz. 43 ) , oraz – pomocniczo – tzw. zarządzeń resortowych . Z tych względów
w ocenie Sądu wykonywanie prac stolarskich w warunkach szkodliwych dla zdrowia , za które był przyznawany dodatek do wynagrodzenia „za szczególne właściwości pracy” – nie może mieć wpływu na prawo wnioskodawcy do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym . W podstawie prawnej dodatkowo Sąd powołał art. 477 ¹⁴ § 1 k. p. c.

Powyższy wyrok Sądu I instancji w całości zaskarżył apelacją wnioskodawca S. W. .

Apelacja zarzuca :

1)  naruszenie prawa materialnego :

a)  art. 6 k. c. w zw. z art. 232 k. p. c. i art. 278 k. p. c. – poprzez wykładnię wyrażającą się w uznaniu , że wnioskodawca nie wykazał , aby wykonywał prace w warunkach szczególnych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy , podczas gdy dla oceny wskazanych wyżej okoliczności konieczne są wiadomości specjalne posiadane przez biegłego
z zakresu bhp . ,

2)  naruszenie przepisów postępowania , które mogły mieć wpływ na wynik sprawy , a mianowicie :

a)  art. 227 k. p. c. w zw. z art. 278 k. p. c. poprzez ich nie zastosowanie , a to nie powołanie zawnioskowanego w treści odwołania i w trakcie postępowania biegłego z zakresu BHP , który to dowód miał istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy ,

b)  art. 233 k. p. c. poprzez bezzasadne pominięcie dowodu z opinii biegłego z zakresu b. h. p. , a w konsekwencji dokonanie przez Sąd I instancji dowolnej oceny dowodów , nie uwzględniającej całości materiału dowodowego .

Apelacja zawiera wniosek o :

- uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Rzeszowie wraz z rozstrzygnięciem
o kosztach postępowania apelacyjnego w tym kosztach zastępstwa procesowego przy obszernym uzasadnieniu ( k. 42-44 ) .

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie zważył co następuje :

Apelacja wnioskodawcy jest nieuzasadniona i podlega oddaleniu , ponieważ zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego w Rzeszowie jest trafny i nie narusza prawa .

Przedmiotem sporu była ocena uprawnienia S. W. do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym w związku z zatrudnieniem w warunkach szczególnych na podstawie art. 184 w zw. z art. 32 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ,
a w szczególności zakwalifikowanie okresu pracy wnioskodawcy jako cywilnego pracownika Wojska Polskiego w R. od 21 września 1974 r. do 31 grudnia 1998 r. , jako zatrudnienia w szczególnych warunkach . Zgodnie bo wiem z treścią art. 184 ust 1 powołanej wyżej ustawy emerytalnej warunek osiągnięcia ogólnego stażu ubezpieczeniowego ( w przypadku mężczyzn
25 lat ) oraz stażu 15-lat pracy w warunkach szczególnych należy spełnić do dnia wejścia w życie ustawy tj. od 1 stycznia 1999 r. okresy zatrudnienia po tym dniu , są zatem w stanie faktycznym przedmiotowej sprawy bez znaczenia .

Sąd Okręgowy rozpoznając odwołanie wnioskodawcy od spornej decyzji organu rentowego przeprowadził obszerne postępowanie dowodowe ( dowody z dokumentów , zeznań świadków i wnioskodawcy ) i prawidłowo ocenił moc
oraz wiarygodność tych dowodów . Sąd Apelacyjny podziela i przyjmuje za własne niewadliwe ustalenia faktyczne jak też ich ocenę prawną poczynione przez Sąd I instancji .

Sąd Apelacyjny podziela ocenę co do braku wiarygodności dowodu
z dokumentów jakimi są przedstawione organowi rentowemu świadectwa pracy wnioskodawcy w warunkach szczególnych wystawione przez pracodawcę kolejno w dniach : 31 października 2011 r., 20 grudnia 2011 r. oraz 5 listopada 2013 r. Należy zwrócić uwagę , że świadectwa te różnią się w treści zarówno co do rodzaju prac wykazywanych jako praca w warunkach szczególnych wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przez wnioskodawcę w tym samym okresie , jak też co do okresów wykonywania tych prac ( w szczególności prace przy cyklinowaniu ) .

Należy zwrócić uwagę , że zgodnie z dokumentacją z akt osobowych wnioskodawcy 21.09.1974 r. został przyjęty do pracy w Jednostce Wojskowej w R. na stanowisko tapicera zgodnie z wykształceniem i uprzednim stażem zawodowym .

Wszystkie angaże , czy też zakresy czynności dotyczą pracy w zawodzie tapicera od 1991 r. tapicera – stolarza .

Świadectwo pracy z 4.02.1980 r. w Jednostce Wojskowej Nr 2085 czy też świadectwo pracy z 19.06.2007 r. Jednostki Wojskowej w R. wykazują stanowisko pracy wnioskodawcy w okresie 21.09.1974 r. do 31.12.1979 r. na stanowisku tapicera ( umowa o pracę , angaże ) . Również w aktach ZUS dotyczących kapitału początkowego znajduje się zaświadczenie pracodawcy na druku Rp -7 dotyczące wynagrodzenia wnioskodawcy z lat 1991-1998 r. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku tapicera .

Świadectwo pracy w warunkach szczególnych z 5.11.2013 r. wydane przez (...)w R.wykazuje , że wnioskodawca w okresach : od 21.09.1974 r. do 31.12.1979 r. oraz od 2.01.1991 r. do 30.06.2007 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace cykliniarskie .

Mając na względzie powyższe sprzeczności w dokumentacji pracodawcy z treścią świadectwa pracy wydanego dla ZUS i dołączonego do wniosku
o emeryturę , Sąd Okręgowy prawidłowo oparł swe ustalenia co do faktycznych czynności wykonywanych przez wnioskodawcę w ramach stosunku pracy
w okresie od 21.09.1979 r. do 31.12.1998 r. na zeznaniach świadków i samego wnioskodawcy .

Sąd Okręgowy dokonując oceny zgromadzonego materiału dowodowego wbrew zarzutom apelacji nie naruszył przepisów postępowania . Tym bardziej nie można mówić o takim naruszeniu tych przepisów , które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy .

Nie sposób zatem przyjąć , iż Sąd Okręgowy naruszył ustanowione
w art. 233 § 1 k. p. c. zasady oceny wiarygodności i mocy dowodów , co mogło mieć wpływ na wynik sprawy .

Granice swobodnej oceny dowodów wyznaczają w szczególności : obowiązek wyprowadzania przez sąd z zebranego materiału dowodowego wniosków logicznie prawidłowych , ramy proceduralne z art. 227 – 234 k. p. c. , wiedza i doświadczenie sędziego oraz dominujące poglądy dotyczące sądowego stosowania prawa .

W uzasadnieniu wyroku Sądu I instancji w sposób wszechstronny i racjonalny rozważa materiał dowodowy sprawy jako całość , dokonuje wyboru określonych środków dowodowych , w sposób prawidłowy ważąc ich moc i wiarygodność . W tej sytuacji jako bezzasadny należy uznać zarzut naruszenia
art. 233 § 1 k. p. c.

Odnosząc się do pozostałych zarzutów apelacji należy przypomnieć , że zgodnie z przepisami regulującymi możliwość skorzystania z prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu zatrudnienia w warunkach szczególnych , pracami w szczególnych warunkach nie są wszelkie prace wykonywane w narażeniu na kontakt z niekorzystnymi dla zdrowia pracownika czynnikami lub prace charakteryzujące się znacznym wysiłkiem fizycznym , lecz jedy nie takie , które zostały wymienione w § 4-15 rozporządzenia RM
z dn. 7.02.1983 r. i wykazach stanowiących załącznik do niego ( tak : wyrok SN z 10 kwietnia 2014 r. , II UK 395/13, Lex 1455235 ) .

Normatywne rodzaje prac w szczególnych warunkach wyróżnia kryterium merytoryczne i formalne ; pierwsze dotyczy wykonywania stale i w pełnym wymiarze takiej pracy , warunkiem drugiego jest wymienienie jej w rozporządzeniu
z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze . Praca , która nie spełnia łącznie obu kryteriów nie uprawnia do emerytury w niższym wieku emerytalnym określonym w tym rozporządzeniu . Nawet zatem , jeżeli pracodawca uznał pracę na danym stanowisku za pracę w szczególnych warunkach , pracownik może nie nabyć uprawnienia do wcześniejszej emerytury . Z powyższych przyczyn na ocenę charakteru zatrudnienia wnioskodawcy , jako niespełniającego warunków . o których mowa w § 2 pkt 1 rozporządzenia RM
z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze , nie mają wpływu twierdzenia wnioskodawcy o jego przebywaniu w szkodliwym środowisku pracy .

Podkreślić należy , że samo wykonywanie prac kwalifikowanych do prac w warunkach szczególnych nie jest wystarczające do uzyskania wcześniejszych uprawnień emerytalnych bez jednoczesnego spełnienia przesłanki ich wykonywania stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w rozumieniu § 2 ust 1 rozporządzenia RM z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. Nr 8 , poz. 43 ze zm.) .

W okolicznościach rozpoznawanej sprawy nie znajduje uzasadnienia powoływanie się na linię orzeczniczą Sądu Najwyższego , dotyczącą dopuszczalności odstępstw od warunku wykonywania pracy w warunkach szczególnych w pełnym wymiarze czasu pracy . Analiza rodzaju czynności wykonywanych przez wnioskodawcę w całym okresie zatrudnienia jego jako pracownika cywilnego WP prowadzi raczej do konstatacji ,że to wykonywanie pewnych czynności zaliczanych do pracy w warunkach szczególnych było wyjątkiem od podejmowanych w przeważającym czasie pracy czynności do takich prac nie zaliczanych .

Biorąc pod uwagę kolejny zarzut apelacji należy wyjaśnić , iż dla ustalenia wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze , stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy nie jest konieczne prowadzenie dowodu z opinii biegłego ( por. wyrok SN z dnia 8 stycznia 2009 r., I UK 201/08 , Lex 738338 wyrok SA w Rzeszowie z dnia 5 marca 2013 r. , III AUa 969/12 , Lex 1294850 ) . Sama opinia biegłego nie może być źródłem materiału faktycznego sprawy , ani stanowić podstawy ustalenia okoliczności będących przedmiotem oceny Sądu .

Dlatego w stanie faktycznym niniejszej sprawy zbędnym było powoływanie przez Sąd biegłego z zakresu b. h. p. Sąd dokonał wystarczających ustaleń dla wykazania, czy wnioskodawca w objętym sporem okresie z uwagi na rodzaj powierzonej mu pracy , wykonywał ją w warunkach określonych w § 2 ust 1 rozporządzenia RM z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. Nr 8 , poz. 43 ) ,a więc : stale ( codziennie ) i w pełnym wymiarze czasu pracy ( przez 8 godzin dziennie ) . Powyższe ustalenia prowadzą do stwierdzenia , że wnioskodawca zatrudniony na stanowisku tapicera w toku zatrudnienia jako pracownik cywilny w(...)w R.nie pracował w warunkach szczególnych , w rozumieniu przepisów w/w rozporządzenia RM , tym samym nie spełnił warunków do nabycia prawa do dochodzonego świadczenia .

Z powołanych wyżej względów Sąd Apelacyjny z mocy art. 385 k. p. c. orzekł o oddaleniu apelacji , jako pozbawionej uzasadnionych podstaw faktycznych i prawnych .