Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 maja 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Krystyna Hadryś (spr.)

Sędzia SO Gabriela Sobczyk

Sędzia SR (del.) Anna Hajda

Protokolant Aneta Puślecka

po rozpoznaniu w dniu 7 maja 2014 r. w Gliwicach na rozprawie

sprawy z powództwa T. S.

przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej

w S.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim

z dnia 26 września 2013 r., sygn. akt I C 700/12

1  zmienia zaskarżony wyrok o tyle tylko, że zasądzoną w punkcie 1 kwotę 3.157,81 zł obniża do kwoty 3.058,81 zł (trzy tysiące pięćdziesiąt osiem złotych i 81/100);

2  oddala apelację w pozostałej części;

3  zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 50 zł (pięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSR (del.) Anna Hajda SSO Krystyna Hadryś SSO Gabriela Sobczyk

Sygn. akt III Ca 1989/13

UZASADNIENIE

Powód T. S. wniósł o zasądzenie od pozwanego Towarzystwo (...) S.A. w S. na swoją rzecz kwoty 4235, 89 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 14.06.2011r. oraz kosztów procesu.

Podniósł, że pozwany odpowiada z tytułu OC za szkodę w pojeździe O. (...) stanowiącym własność A. M. i M. M.. Sprawca szkody ubezpieczony był u pozwanego od odpowiedzialności cywilnej, a pozwany odpowiedzialność tę uznał, wypłacając poszkodowanym 16605, 81 zł, rozliczając szkodę metodą kosztorysową. Powód wstąpił w prawa poszkodowanego na podstawie umowy cesji wierzytelności. Powód sporządził kosztorys za naprawę powypadkową , z którego wynika koszt naprawy 18233, 70 zł, nadto wystawił fakturę VAT za badania powypadkowe. Powód domaga się zwrotu kosztów najmu poszkodowanym samochodu zastępczego 2509,20zł. Pojazd ten był potrzebny poszkodowanym przez cały okres naprawy.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania, jednocześnie zarzucił, że przyznał poszkodowanym odszkodowanie w łącznej wysokości 16605,81 zł. Prywatny kosztorys powoda nie może mieć zastosowania w sprawie, jako że ujęte w nim zostały najdroższe części zamienne, czyli oryginalne marki O.. Powód nie wykazał, by pojazd został naprawiony w oparciu o takie części. Pozwany dokonał weryfikacji kosztorysu powód także w zakresie zastosowanej stawki za roboczogodzinę naprawy. Zaprzeczył , by z faktury wynika miał okres, na jaki wynajęto pojazd zastępczy: powód nie wskazał, czy najem ten pozostawał w związku przyczynowym z zdarzeniem z 13.05.2011r. Zaprzeczył nadto, by w okolicznościach sprawy zachodziła potrzeba najmu pojazdu zastępczego. Nawet w sytuacji wykazania zasadności najmu, koszt najmu winien być ograniczony do niezbędnego czasu najmu. Pozwany zakwestionował przyjętą przez powoda stawkę dobową za wynajem pojazdu zastępczego.

Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim zasądził od pozwanej na rzecz powoda 3 157,81zł z ustawowymi odsetkami od 14 czerwca 2011r. oraz koszty procesu 1 296,75zł; w pozostałej części powództwo oddalił.

Sąd Rejonowy ustalił, że bezspornym jest, że uszkodzony został samochód osobowy O. (...) oraz że sprawca kolizji ubezpieczony był od odpowiedzialności cywilnej u pozwanej, a pozwana uznała odpowiedzialność co do zasady, wypłaciła poszkodowanemu 16605, 81 zł rozliczając szkodę metodą kosztorysową. Powód koszt naprawy wyliczył na 18233, 70 zł. Kosztorys sporządzony przez powoda i protokół szkody nie różnią się. Różnica kosztów naprawy wynika jedynie z różnicy przyjętych stawek za godzinę pracy i części zamiennych. W kalkulacji sporządzonej przez biegłego K. K. uwzględniono koszty oryginalnych części zamiennych, koszt materiałów lakierniczych 100% oraz stawkę za roboczogodzinę naprawy 95 ,-zł lub 90,-zł (średnia stawka) . Koszt naprawy pojazdu przy uwzględnieniu oryginalnych części zamiennych i średniej stawki za godzinę 90 zł – wynosi 18074, 62 zł brutto. Technologiczny czas naprawy wynosi ok. 6 dni roboczych; uwzględniając dodatkowo czas przyjęcia i wydania samochodu po 1 dniu, całkowity czas naprawy nie powinien być dłuższy niż 8 dni. Uzasadniony czas najmu to 12 dni kalendarzowych. Konieczność wykonania badań technicznych wynika z faktu zaniedbania użytkownika pojazdu. Badania straciły ważność 1,5 miesiąca przed szkodą. Koszt dobowy najmu pojazdu klasy porównywalnej co wynajęty samochód kształtował się na poziomie 119-200zł brutto. Średnia cena za wynajęcie samochodu klasy O. (...) okolicach W. w roku 2011 na okres do 14 dni wynosi ok. 145 zł brutto, a powyżej 15 dni 132, 50 zł brutto. Za badanie powypadkowe zapłacili poszkodowani 98 zł, za wypożyczenie pojazdu zastępczego powód wystawił fakturę VAT 2509, 20 zł przy stawce dziennej netto 120 zł licząc czas korzystania z pojazdu przez poszkodowanego 17 dni.

W świetle powyższych okoliczności Sąd Rejonowy uznał, że powództwo jest w części uzasadnione. Sąd uznał, że żądanie jest słuszne co do zasady, czyli możliwości dochodzenia naprawienia szkody wyrządzonej w trakcie kolizji. Jeżeli chodzi o zakres żądania, żądanie słuszne jest co do niewypłaconych kosztów naprawy pojazdu oraz kosztów wynajęcia samochodu zastępczego w zakresie wynikającym z wyliczeń biegłego K. K.. Z opinii biegłego wynika, że stawka za najem pojazdu jest zawyżona, gdyż koszt dobowy najmu samochodu takiego jak O. (...) wynosi przy okresie najmu do 14 dni 145 zł brutto, a od 15 dni 132, 50 zł. Uzasadniony okres tego najmu to w istocie 12 dni, choć - jak wynika z faktury załączonej do akt sprawy – pojazd wynajęto na okres 17 dni, dlatego należne powodowi koszty najmu pojazdu zastępczego nie powinny przekroczyć 1590 zł (132, 50 zł x 12 = 1590,-zł) brutto. Jeśli chodzi o koszty naprawy z opinii biegłego G. wynika, że koszty te wynoszą 18074, 62 zł przy średniej stawce za roboczogodziną 90 zł. W sprawie niniejszej należało powodowi uwzględnić roszczenie w zakresie zwrotu kosztów naprawy w wysokości 1468, 81 zł oraz kosztów wynajęcia samochodu zastępczego 1590 zł. Powyższe orzeczono na mocy art. 822 kc. Omyłkowo doliczono koszty badania technicznego, z uwagi na oczywistą omyłkę powyższe może być sprostowane w sytuacji złożenia przez stronę stosownego wniosku.

Żądanie dalszych kosztów naprawy jak i najmu pojazdu zastępczego jest nieuzasadnione, a to z uwagi na treści opinii biegłego. Orzeczenie o odsetkach art. 481 kc, a o kosztach procesu – art. 100 kpc.

Apelację od powyższego orzeczenia wniosła pozwana wskazując, że zaskarża je w całości, zarzuciła naruszenie przepisów prawa materialnego, a to art. 354 §2 kc poprzez pominięcie, że wierzyciel powinien współdziałać z dłużnikiem w wykonaniu zobowiązania i nie czynić nic co by bezzasadnie zwiększało wysokość zobowiązania; art. 361 §1 i 2 k.c. poprzez pominięcie, iż naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany rzeczywiści poniósł; art. 6 k.c. poprzez przyjęcie, że powód wykazał zasadność roszczenia w zakresie kosztów wynajmu pojazdu zastępczego; a nadto zarzucił naruszenie przepisów prawa procesowego tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez błędne przyjęcie, iż średnimi stawkami za roboczogodzinę jest 90zł/rbg za prace blacharsko- lakiernicze; iż pozwany ma obowiązek zwrócić powodowi koszty naprawy pojazdu z użyciem wyłącznie oryginalnych części zamiennych; pominięciu iż powodów nie przedłożył umowy najmu samochodu zastępczego; pominięciu, iż powód nie zawnioskował obiektywnych dowodów potwierdzających konieczność wynajmu pojazdu zastępczego; a to art. 227 k.p.c. w zw. z art. 286 k.p.c. poprzez niedopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego z zakresu techniki motoryzacyjnej; art. 285 k.c. poprzez wydanie wyroku w oparciu opinie biegłego, która nie zawiera należytego uzasadnienia i uniemożliwi sądową kontrolę wniosków w niej zawartych. Wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów procesu za obie instancje, ewentualnie o uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji z jednoczesnym pozostawieniem temuż Sądowi kwestii rozstrzygnięcia o kosztach procesu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja pozwanej jest częściowo uzasadniona.

Ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy i przyjęte za podstawę rozstrzygnięcia są prawidłowe i w pełni znajdują potwierdzenie w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym, w tym w treści opinii biegłego. Ustalenia te Sąd Rejonowy poddał trafnej ocenie prawnej, znajdującej oparcie w przywołanych regulacjach prawnych, stąd też Sąd Odwoławczy, nie dopatrując się ani zarzucanego naruszenia przepisów postępowania, ani też przepisów prawa materialnego, całkowicie podziela rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego,

Odpowiedzialność pozwanej za skutki przedmiotowych wypadków drogowych nie była negowana w toku postępowania i ma źródło w regulacji art. 415 k.c. w związku z art. 436 § 1 k.c. i postanowieniach umów ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów, zawartych przez pozwaną ze sprawcami wypadków drogowego oraz w regulacji art. 822 § 4 k.c., uprawniającej poszkodowanego do dochodzenia roszczenia bezpośrednio od pozwanego zakładu ubezpieczeń. Na zasadach ogólnych rodziła ona po stronie pozwanej obowiązek zapłaty poszkodowanemu odszkodowania za wynikłe w ich następstwie szkody. Ich zakres wyznacza regulacja art. 361 § 1 k.c., zgodnie z którą pozwana jest zobowiązana do zrekompensowania szkód, będących normalnym następstwem zdarzeń, z którego one wynikły.

Przechodząc do podniesionych w apelacji zarzutów w pierwszej kolejności należy wskazać, iż na uwzględnienie nie zasługują podniesione przez skarżącą zarzuty dotyczące amortyzacji części zamiennych Odszkodowanie ma wyrównać uszczerbek majątkowy powstały w wyniku zdarzenia wyrządzającego szkodę, istniejący od chwili wyrządzenia szkody do czasu, gdy zobowiązany wypłaci poszkodowanemu sumę pieniężną odpowiadającą szkodzie ustalonej w sposób przewidziany prawem. Przy takim rozumieniu szkody i obowiązku odszkodowawczego nie ma znaczenia, jakim kosztem poszkodowany faktycznie dokonał naprawy rzeczy i czy to uczynił albo zamierza uczynić. Niezależnie zatem od tego, czy poszkodowany naprawił uszkodzony w wypadku pojazd, należy mu się odszkodowanie ustalone według zasad art. 363 § 2 k.c., w związku z art. 361 § 2 kc, co oznacza, że jego wysokość ma odpowiadać kosztom usunięcia opisanej wyżej różnicy w wartości majątku poszkodowanego, a ściślej - kosztom przywrócenia pojazdowi jego wartości sprzed wypadku (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2001 r. w sprawie sygn. III CZP 68/01, OSNC 2002/6/74).Przywrócenie stanu poprzedniego polega na doprowadzeniu pojazdu do stanu, w jakim znajdował się przed wyrządzeniem szkody. Poszkodowanemu przysługuje uprawnienie do skorzystania z oryginalnych części zamiennych, co doprowadzi do pełnej restytucji szkody. Skorzystanie przez poszkodowanego przy naprawie pojazdu z części alternatywnych stanowi uprawnienie, które może być postrzegane w kategorii rezygnacji z całkowitego przywrócenia rzeczy do stanu poprzedniego i nie może stanowić reguły. Stąd dokonanie w niniejszej sprawie naprawy pojazdu przy zastosowaniu oryginalnych części zamiennych nie może być postrzegane jako naruszenie przepisów prawa.

Nie sposób zgodzić się również z zarzutami apelującej dotyczącymi sporządzonej przez biegłego sądowego opinii w części dotyczącej stawki za roboczogodzinę. Podkreślenia wymaga okoliczność, iż z treści opinii biegłego J. G. jasno wynika, że zastosowane przez niego stawki za roboczogodzinę zostały ustalone przy uwzględnieniu średnich cen obowiązujących w warsztatach rzemieślniczych na terenie (...) w 2011r. i nie przekraczały zalecanych stawek przy rozliczeniach napraw w systemach napraw A./E. przez Izbę (...), które wynosiły 85 do 95 zł. Ponadto z dopuszczonej przez Sąd opinii innego biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej K. K. wynika, iż stawki te nie są zawyżone, gdyż zakres stosowanych stawek za godzinę pracy waha się od 80 zł do 100zł. W ocenie Sądu Okręgowego nie ulega wątpliwości, iż powołany w sprawie biegły sądowy dysponuje stosowną wiedzą odnośnie do obowiązujących na terenie (...) stawek za roboczogodzinę. Brak było podstaw do kwestionowania tej wiedzy, tym bardziej, że pozwana nie przedstawiła żadnych dowodów wskazujących na nieprawidłowe ustalenia przedmiotowej stawki.

Pozwana zarzuciła również Sądowi naruszenie art. 277 k.p.c. przez oddalenie wniosku o przeprowadzenie dowodu z opinii innego biegłego sądowego. Stosownie do treści artykułu 217 § 2 k.p.c. Sąd pominie środki dowodowe, jeżeli okoliczności sporne zostały już dostatecznie wyjaśnione lub jeżeli strona powołuje dowody jedynie dla zwłoki. W świetle poczynionych powyżej rozważań uznać należy, że okoliczności zakwestionowane przez pozwaną zostały już dostatecznie wyjaśnione przez Sąd meriti na podstawie opinii sądowych sporządzonych przez powołanych biegłych sądowych i przeprowadzenie dowodu zawnioskowanego przez pozwaną nie miało istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia istoty sprawy.

Nie sposób zgodzić się również z zarzutami apelującej dotyczącymi sporządzonych przez biegłych sądowych opinii. W ocenie Sądu Okręgowego nie ulega wątpliwości, iż powołani w sprawie biegli sądowi dysponują stosowną wiedzą szczegółową w zakresie niezbędnym do sporządzenia przedmiotowej opinii, brak było podstaw do kwestionowania tej wiedzy, tym bardziej, że pozwana nie przedstawiła żadnych dowodów wskazujących na nieposiadanie przez biegłych wiadomości niezbędnych do sporządzenia prawidłowej opinii w zakresie oznaczonym w zleceniu sądu.

Na uwzględnienie nie zasługują również zarzuty dotyczące nie przedłożenia umowy najmu samochodu zastępczego. W przedmiotowej sprawie powód, który na podstawie umowy cesji przejął uprawnienie do żądania odszkodowania należnego poszkodowanemu, wystawił fakturę za wypożyczenie samochodu zastępczego opiewające na kwotę 2.509,20 zł. Sam fakt jej wystawienia i jej treść nie mogą być miarodajne dla ustalenia wysokości szkody w tym zakresie, i jak każdy dowód w sprawie podlegają bowiem ocenie i weryfikacji, jednakże bez wątpienia wykazują zasadność roszczenia w zakresie kosztów wynajęcia pojazdu zastępczego co do zasady. Faktura przedłożona przez powoda w kserokopii poświadczona została przez profesjonalnego pełnomocnika, ponadto określa jaki samochód został wypożyczony, co umożliwia weryfikację celowości i ekonomicznego uzasadnienia tego wydatku. Taką weryfikację w zakresie wysokości przedstawionych przez powoda stawek dobowych za wypożyczenie samochodu zastępczego jako ekonomicznie uzasadnionych i wpływających na wysokość należnego odszkodowania w kontekście art. 826 § 1 k.c., sąd I instancji przeprowadził poprzez przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego. Biegły posiadając wiadomości specjalne w tym zakresie, wynikające między innymi z badania lokalnego rynku, określił wysokość stawek za wypożyczenie samochodu zastępczego, jak i całkowity czas naprawy samochodu, a opinia ta jako rzetelna i miarodajna zasadnie stała się podstawą poczynienia ustaleń faktycznych przez Sąd Rejonowy.

W ocenie Sądu Okręgowego, pozostałe podniesione w apelacji zarzuty mają charakter czysto polemiczny i sprowadzają się do negowania właściwej oceny i ustaleń Sądu meriti, przeciwstawiając im własne oceny i wnioski, które w żadnym razie nie mogą podważyć trafności rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego.

Sąd Okręgowy uznał, iż zaskarżone orzeczenie musiało ulec zmianie w zakresie nieprawidłowego zaliczenia przez Sąd Rejonowy do szkody, przyczynowo związanej z przedmiotowym wypadkiem, kosztów badania technicznego pojazdu, gdyż w sprawie bezspornym było, że w czasie wypadku drogowego samochód poszkodowanych nie posiadał aktualnych badań technicznych i nie był dopuszczony do ruchu drogowego, dlatego koszty te nie mogły być uznane za normalne następstwa przedmiotowego wypadku drogowego i tym samym roszczenie powoda w tym zakresie należało uznać za niezasadne, wobec czego zaskarżony wyrok podlegał zmianie, o tyle tylko że zasądzoną kwotę 3.157,81 zł obniżono do kwoty 3.058,81 zł.

Mając na uwadze powyższe rozważania, uwzględniając zakres zaskarżenia, zmieniono zaskarżony wyrok w sposób opisany w sentencji, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c., zaś dalej idącą apelację pozwanej jako bezzasadną oddalono na mocy art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono po myśli art.100 k.p.c. i art. 108 § 1 k.p.c. związku z § 6 pkt. 3 i § 13 ust. 1 pkt.1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu ( t. jedn. Dz. U. z 2013 r. poz. 461 ), zasądzając od powoda na rzecz pozwanej kwotę 50 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSR(del.) Anna Hajda SSO Krystyna Hadryś SSO Gabriela Sobczyk