Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 9 grudnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXV Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSO Anna Błażejczyk

po rozpoznaniu w dniu 9 grudnia 2014 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. z siedzibą w G.

przeciwko Skarbowi Państwa- Generalnemu Dyrektorowi Dróg Krajowych i Autostrad z siedzibą w W.

o pozb. wykon. tyt.

W przedmiocie skargi na orzeczenie referendarza sądowego z dnia 05 listopada 2014 roku

postanawia:

utrzymać w mocy postanowienie referendarza sadowego z dnia 05 listopada 2014 roku

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Referendarz sądowy oddalił wniosek powódki o zwolnienie od kosztów sądowych – opłaty od pozwu i zaliczek na koszty sporządzenia opinii przez biegłych.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia referendarz przywołała treść art. 103 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.), zgodnie z którym Sąd może przyznać zwolnienie od kosztów sądowych osobie prawnej, jeżeli wykaże, że nie ma dostatecznych środków na ich uiszczenie.

Referendarz podniosła, że zwolnienie od kosztów sądowych osoby prawnej obwarowane jest większymi rygorami niż zwolnienie osoby fizycznej i może mieć miejsce tylko w sytuacjach wyjątkowych, zasługujących na szczególne uwzględnienie. Wydatki związane z pokryciem kosztów procesu muszą być traktowane co najmniej równorzędnie w stosunku do innych wydatków.

Referendarz wskazała, że we wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych (k.218), podniesiono, że, powódka na skutek obciążenia jej karami umownymi, odmową zapłaty przez zamawiających wynagrodzenia, jest obowiązana dochodzić swoich roszczeń w postępowaniach sądowych; powódka musiała skorzystać z kredytu w wysokości 2 mln zł celem pokrycia bieżących wydatków związanych głównie z wynagrodzeniem pracowników; w 2012 r. powódka wykazała stratę w wysokości 250.122,07 zł, zaś w 2013 r. – 228.480,60 zł; wobec powódki prowadzone są postępowania egzekucyjne; na rachunkach spółki znajduje się kwota, która nie wystarczy na zapłatę nawet części wynagrodzenia na rzecz pracowników. Do wniosku załączono, m.in. rachunek zysków i strat (k.220), z którego wynika, że w 2013 r. przychody ze sprzedaży wyniosły 3.618.740,98 zł; zawiadomienia o wszczęciu egzekucji i zajęciu rachunku bankowego (k.231-238); wyciąg z rachunku bankowego (k.228), raport kasowy (k.230).

Uzasadniała, że procesy sądowe są nieodłącznym elementem prowadzenia działalności gospodarczej, zwłaszcza w przypadku spółek kapitałowych, których podstawowym celem jest osiąganie zysku. Dlatego też, posiadanie środków finansowych, zapewniających dostęp do Sądu - ze względu na obowiązek poniesienia kosztów sądowych – jest istotnym składnikiem prowadzenia działalności gospodarczej. Każda osoba prawna powinna więc być przygotowana do ponoszenia kosztów prowadzenia postępowań sądowych, a zatem przedsiębiorca powinien uwzględnić je w swoich planach finansowych. Planowanie wydatków bez uwzględnienia środków na prowadzenie procesów sądowych oznacza preferencyjne traktowanie innych zobowiązań i powoduje naruszenie równowagi w traktowaniu powinności finansowych; tym samym nie może stanowić skutecznego argumentu przemawiającego za zwolnieniem od kosztów sądowych, stanowiących należności Skarbu Państwa ( por. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 9 lipca 1992 r., I ACz 393/92, LEX nr 9145).

Na powyższe wniesiono w terminie skargę wnosząc o zwolnienie powódki od kosztów sądowych podnosząc, iż nie jest w stanie uiścić kosztów sądowych. Wskazano, iż obecnie powódka ponosi jedynie straty, nie posiada środków na rachunkach bankowych, a wierzytelności zajęte są w sześciu postepowaniach egzekucyjnych, aktywa w postaci samochodów zostały objęte zastawem, z sprzęt komputerowy zajęty w postepowaniu egzekucyjnym.

W ocenie Sądu brak jest podstaw do zwolnienia powódki od kosztów sądowych. Sąd w całości przyjmuje za własne ustalenia faktyczne oraz podziela rozważania prawne poczynione w ramach zaskarżonego orzeczenia. Zdaniem Sądu referendarz sądowy dokonał trafnej oceny sytuacji majątkowej powódki, poddając wnikliwej analizie przedstawione w tym zakresie dokumenty. Treść skargi na orzeczenie referendarza sądowego stanowi jedynie polemikę z argumentacją zaprezentowaną w zaskarżonym orzeczeniu, które zostało wydane bez naruszenia przepisu art. 103 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych

Interpretacji przepisu art. 103 w/w ustawy kosztach sądowych w sprawach cywilnych wielokrotnie dokonywała judykatura wskazując na odmienność podmiotu domagającego się zwolnienia od kosztów sadowych i związane, z tym zasady przyznania ewentualnie takiego zwolnienia.

W postanowieniu z dnia 6 września 2013 r. I ACz 612/13 Sąd Apelacyjny w R. wskazał, że do zastosowania normy art. 103 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nie może skłaniać ani charakterystyka branży, w której działa osoba prawna, ani też obowiązek wywiązywania się ze zobowiązań związanych z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą.

Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 28 maja 2013 r. V CZ 2/13 potwierdza wcześniejsze stanowisko wyrażone w postanowieniu z 18 lutego 2005 r. V CZ 8/05, iż koszty dochodzenia przed sądem roszczeń związanych z prowadzoną działalnością stanowią koszty, które strona musi uwzględniać w racjonalnym planowaniu swoich wydatków. Zwolnienie od opłaty sądowej ma mieć charakter wyjątkowy.

Od przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą wymagane jest zatem uwzględnianie w racjonalnym planowaniu wydatków także kosztów z ewentualnymi kosztami sądowymi.

Przy tak wysokich obrotach powódki kwota 17.286 zł nie powinna stanowić dla niej znacznego obciążenia przy prawidłowym planowaniu prowadzenia działalności gospodarczej.

Należności Skarbu Państwa w zakresie kosztów sądowych nie ustępują pierwszeństwa innym zobowiązaniom strony.

Rozmiar działalności gospodarczej prowadzonej przez powódkę w aspekcie koniecznej do uiszczenia opłaty nie daje podstaw do przyznania zwolnienia od niniejszej.

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł na podstawie art. 398 ²³ § 1 k.p.c. o utrzymaniu w mocy postanowienia z dnia 24 października 2013 r.

ZARZĄDZENIE

(...)