Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 maja 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przy udziale –

po rozpoznaniu w dniu 14 maja 2013r. w Katowicach

sprawy z odwołania K. Ł. (K. Ł. )

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o wysokość świadczenia

na skutek apelacji pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gliwicach

z dnia 11 stycznia 2012r. sygn. akt VIII U 2257/10

1.  zmienia częściowo zaskarżony wyrok w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu K. Ł. prawo do zastosowania przelicznika 1,8 do 2028 dniówek z okresu pracy górniczej od dnia 1 stycznia 1988r. do dnia 28 lutego 1998r., oddalając odwołanie w pozostałym zakresie,

2.  oddala apelację w pozostałej części,

3.  odstępuje od obciążania organu rentowego kosztami zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

/-/ SSO del. G.Pietrzyk-Cyrbus /-/ SSA L.Jachimowska /-/ SSA A.Grymel

Sędzia Przewodniczący Sędzia

Sygn. akt III AUa 746/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 5 października 2010 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. przyznał K. Ł. od 2.08.2010 r. górniczą emeryturę, zawieszając jej wypłatę z powodu osiągania przez niego przychodów przekraczających 130 % przeciętnego wynagrodzenia. Na wysokość świadczenia uwzględniono okres pracy górniczej; 36 miesięcy według przelicznika 1,8 i 290 miesięcy przelicznikiem 1,2.

W odwołaniu od decyzji ubezpieczony wnosił o jej częściową zmianę poprzez zastosowanie przelicznika 1,8 do okresów pracy górniczej od 24.04.1981 r. do 22.10.1984 r., od 27.05.1986 r. do 9.01.2007 r.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosząc o jego oddalenie, podtrzymał dotychczasowe stanowisko.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gliwicach wyrokiem z dnia 11 stycznia 2012 r. zmienił zaskarżoną decyzję i przeliczył odwołującemu w wymiarze po 1,8 okresy pracy górniczej od 24.04.1981 r.
do 22.10.1984 r. w łącznej ilości 914 dniówek i od 27.05.1986 r. do 9.01.2007 r. w łącznej ilości 5161 dniówek.

Z ustaleń i rozważań Sądu Okręgowego wynika, że odwołujący na fakt wykonywania pracy półtorakrotnej przedstawił świadectwo wykonywania pracy górniczej z 1.07.2010 r. oraz Protokół Zakładowej Komisji Weryfikacyjnej
z 26.10.2010 r. Treść powyższych dokumentów została zakwestionowana przez organ rentowy ZUS Oddział Z..

Sąd Okręgowy, odwołując się do treści art. 37, art. 51 ustawy emerytalnej z 17.12.1998 r. (Dz. U. nr 39, póz. 353 z 2004 r.) oraz przepisów Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 23.12.1994 r. (Dz. U. nr 2, poz. 8), określającego stanowiska pracy półtorakrotnej, przeliczonej
w wymiarze po 1,8, stwierdził, iż pracą wg przelicznika w wymiarze po 1,8 jest praca wykonywana bezpośrednio w przodkach na stanowiskach wymienionych w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 23.12.1994 r., przy czym decydujące znaczenie mają obowiązki faktycznie wykonywane, a nie treść umowy o pracę, czy nazwa stanowiska pracy (patrz wyrok Sądu Najwyższego
z 22.03.2001 r. II UKN 263/00 zam. OSNAPiUS nr 22/2002 r. poz. 553
i 25.12.1998 r. II UKN 570/97 zam. OSNAPiUS nr 6/1999 r. póz. 213).

Celem wyjaśnienia spornej okoliczności, czy odwołujący w spornych okresach od 24.04.1981 r. do 22.10.1984 r. i od 27.05.1986 r. do 9.01.2007 r. wykonywał pracę półtorakrotną, Sąd Okręgowy ustalił, że stanowiska: operator koparek jednonaczyniowych, spycharek, ładowarek i innych maszyn naczyniowych na odkrywce, w tym ładowarek należą, w świetle pkt 3 i 4 część III załącznika nr 3 do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej
z 23.12.1994 r., do stanowisk pracy półtorakrotnej bezpośrednio w przodkach.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że w okresie od 24.04.1981 r.
do 22.10.1984 r. odwołujący był zatrudniony w KWB B. na Oddziale (...) odkrywki (...) jako operator sprzętu technologicznego maszyn budowlanych, operator spycharek na odkrywce węgla brunatnego (...), zaś w okresie od 27.05.1986 r. do 16.11.2006 r. skarżący był pracownikiem Oddziału Sprzętu Technologicznego (...),
na odkrywce węgla S., jako operator sprzętu technicznego operator spycharek. Od 17.01.2006 r. do 4.01.2007 r. do nadal jest zatrudniony na stanowisku operatora spycharki. W spornych okresach pracodawca nie prowadził ewidencji dniówek pracy odwołującego w przodku górniczym.

Na podstawie zeznań wiarygodnego świadka J. O., współpracownika skarżącego, a od 1982 r. jego przełożonego - dozorca oddziału (...) i sztygara zmianowego, Sąd ten ustalił, że w okresie od 24.04.1981 r.
do 22.10.1984 r. odwołujący pracował stale przez wszystkie robocze dniówki
w pełnym wymiarze czasu bezpośrednio w przodku eksploatacyjnym
i w najbliższym sąsiedztwie w rejonie pracy maszyn podstawowych tj. koparek podstawowych, zwałowarek złożowych i ładowarek, jako operator dużych spycharek gąsienicowych marki C. (...) lub (...) typu W.. Wykonywał wtedy prace pomocnicze w stosunku do urabiania i ładowania węgla brunatnego; jak niwelacji terenu w obrębie pracy maszyn podstawowych bezpośrednio przed ich przejazdami, przy wykonywaniu zjazdów i dróg przejezdnych maszyn podstawowych koparek i zwałowarek złożonych, przy usuwaniu tj. przesuwaniu przenośników wielkogabarytowych, pracujących bezpośrednio z koparkami podstawowymi i zwałowarkami złożonymi pracujących w produkcji w układzie (...). Podlegał poleceniom sztygarów oddziałów górniczych, na których były ustalone prace oraz przodowego koparek podstawowych.

Sąd Okręgowy stwierdził, że za wiarygodnością zeznań świadka przemawia dokumentacja akt osobowych, posiadanie uprawnień operatora spycharek o mocy do 200 kM od 27.04.1983 r. oraz operatora spycharek II kategorii o mocy 355 kM a od 27.09.1986 r. operatora spycharek I, potwierdzenie przez pracodawcę faktu wykonywania w spornym okresie, pracy operatora dużych spycharek gąsienicowych.

Następnie, w oparciu o zeznania wiarygodnych świadków Z. W.,
J. O., A. M. i Z. C. oraz treść wiarygodnych zeznań skarżącego, Sąd pierwszej instancji ustalił, że odwołujący w okresach od 27.05.1986 r. do 16.11.2006 r. na oddziale (...) od 17.11.2006 r.
do 9.01.2007 r. na oddziale (...) wykonywał stale, przez wszystkie robocze dniówki i w pełnym wymiarze czasu, prace operatora ciężkich spycharek gąsienicowych marek C. i (...) oraz (...) o mocy około 300 kM bezpośrednio w przodku eksploatacyjnym i zwałowym w rejonie pracy maszyn podstawowych koparek głównych i zwałowarek złożowych. Jego praca związana była z budową zjazdów i tras przejazdów bezpośrednio dla koparek podstawowych i zwałowarek złożonych oraz niwelacji terenu przed przejazdami koparek podstawowych w obrębie wykonywania ich pracy związanej
z wydobyciem węgla brunatnego. Ponadto odwołujący zajmował się przesuwaniem przenośników wielkogabarytowych przesuwnych, połączonych bezpośrednio z koparką podstawową pracujących w układzie (...) tak, aby ta maszyna podstawowa mogła pracować. Sporadycznie wykonywał prace operatora ładowarek bezpośrednio w przodku eksploatacyjnym, podczas procesu czyszczenia z urobku węgla przenośników wielkogabarytowych i stacji napędowych tychże przenośników, które spowodowały niemożność dalszej pracy przez przenośniki wielkogabarytowe połączone bezpośrednio z koparkami podstawowymi i zwałowarkami złożowymi w przodkach górniczych.

Zdaniem Sądu Okręgowego, za wiarygodnością zeznań świadków przemawiają następujące okoliczności. Świadek W. był wtedy najbliższym współpracownikiem skarżącego stale razem z nim pracującym. Świadek O., jako sztygar przodowy, zmianowy oddziału (...) był wtedy bezpośrednim przełożonym. Świadek M., jako sztygar zmianowy był przełożonym skarżącego w latach 1986 - 2007. Nadto ich zeznania znajdują potwierdzenie w treści dokumentacji akt osobowych skarżącego, szczegółowej charakterystyce zawodowej stanowiska pracy skarżącego z 23.02.2011 r., świadectwie wykonywania pracy górniczej z 1.07.2010 r. oraz treści Orzeczenia Zakładowej Komisji Weryfikacyjnej z 26.10.2007 r.

Sąd pierwszej instancji odwołał się do treści wywiadu sądowego od (...) z 9.06.2010 r. w sprawie VIII U-1341/09, z którego wynika,
że duże spycharki gąsienicowe o dużej mocy 200-350 kM były wykorzystywane do niwelacji terenu w obrębie maszyn podstawowych i do usuwania przenośników pracujących w przodkach górniczych, przy wykonywaniu dróg przed przejazdami maszyn podstawowych i wykonywanie pochylni na terenie przodków należą do pomocniczych maszyn przodkowych w stosunku
do bezpośredniego procesu urabiania i ładowania urobku w rozumieniu art. 50d ustawy emerytalnej z 17.12.1998 r.

Z tych przyczyn, w ocenie Sądu Okręgowego, praca operatora spycharek gąsienicowych, wykonującego wskazane wyżej prace bezpośrednio
w przodkach eksploatacyjnych i zwałowych jest pracą półtorakrotną
w rozumieniu art. 50d tejże ustawy oraz poz. 4 część III załącznika nr 3
do cyt. rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 23.12.1994 r.

Uwzględniając naprowadzone wyżej okoliczności oraz, iż decydujące znaczenie w spornej kwestii mają, bowiem rzeczywiste obowiązki wykonywane przez pracownika, a nie nazwa jego stanowiska pracy, Sąd Okręgowy uznał sporne okresy pracy górniczej skarżącego za okresy pracy półtorakrotnej
na stanowisku operatora spycharek gąsienicowych w rozumieniu poz. 4 część III załącznika nr 3 do cyt. rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej
z 23.12.1994 r. Sąd określił ilość dniówek pracy półtorakrotnej na okres
od 22.04.1981 r. do 22.10.1984 r. na 914, a na okres od 27.05.1986 r.
do 9.01.2007 r. łącznie na 5161 dniówek, w oparciu o dane znajdujące się
w rocznych kartotekach ewidencji czasu pracy skarżącego za lata 1981-1984
i 1986-2007, po wyłączeniu okresu zwolnień lekarskich wynikających
z zaświadczenia zakładu pracy z 7.07.2010 r., co uzasadniało, po myśli
art. 477 ^{( 14)} § 2 k.p.c., art. 51 ust. l pkt 2 ustawy emerytalnej z 17.12.1998 r., zmianę zaskarżonej decyzji i orzeczenie jak w sentencji.

Wyrok w całości apelacją zaskarżył organ rentowy, zarzucając mu naruszenie prawa materialnego, a to art.51 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia
1998 r. o emeryturach i rentach z FUS oraz błąd w ustaleniach faktycznych poprzez przyjęcie że ubezpieczony ma prawo do przeliczenia w wymiarze 1,8 spornych okresów pracy górniczej.

Wskazując na powyższe podstawy apelacji, skarżący organ rentowy wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie odwołania.

Apelujący wskazał, iż ubezpieczony wyjaśnił na rozprawie, iż pracował m.in. przy przygotowaniach do przejazdu koparek, przy pracach związanych
z budową zjazdów i tras przejazdów dla koparek, przy niwelacji terenu.
W świetle tych zeznań, ustalenia są sprzeczne ze stanem faktycznym oraz brzmieniem załącznika nr 3, dział III, poz. 4 do rozporządzenia Ministra Pracy
i Polityki Socjalnej z dnia 23.12.1994 r. w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury
lub renty.

Zdaniem organu rentowego, dla rozstrzygnięcia spornej kwestii nie jest wystarczającym czy pracownik wykonywał czynności wymienione
w załączniku nr 3, ale praca ta musi być wykonywana w przodku przez całą dniówkę roboczą, czego ubezpieczony nie udowodnił. Organ rentowy uważa,
iż ubezpieczony mógł wykonywać pracę operatora spycharki, jednak nie wszystkie czynności tj. prace przy niwelacji terenu, przed przejazdami koparek, budowa zjazdów i tras przejazdów, można by uznać za prace wykonywane
w przodku. Tymczasem w niniejszym stanie faktycznym brak jest materiału dowodowego kiedy dokładnie i jakie prace ubezpieczony wykonywał w przodku przez cała dniówkę.

W odpowiedzi na apelację ubezpieczony, reprezentowany przez radcę prawnego, wnosząc o oddalenie apelacji oraz zasądzenie kosztów postępowania, wskazał, iż z ustaleń Sądu Okręgowego jednoznacznie wynika, iż ubezpieczony faktycznie wykonywał prace operatora spycharki gąsienicowej, a charakter tych prac ma pomocniczy charakter w stosunku do bezpośredniego procesu urabiania i ładowania urobku, czyli „innych prac przodkowych” w rozumieniu art.50d ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Rozpoznając apelację, Sąd Apelacyjny, po uzupełnieniu postępowania dowodowego, zważył co następuje:

Apelacja jedynie częściowo ma usprawiedliwione podstawy.

Spór w rozpoznawanej sprawie sprowadzał się do ustalenia czy wysokość przyznanej ubezpieczonemu górniczej emerytury została prawidłowo wyliczona, a jego istotą było zweryfikowanie czy sporne okresy pracy górniczej od 24.04.1981 r. do 22.10.1984 r. i od 27.05.1986 r. do 9.01.2007 r. wykonywanej na zajmowanych stanowiskach: operatora maszyn budowlanych, operatora sprzętu technologicznego oraz operatora spycharek i maszyn wieloczynnościowych na odkrywce były okresami kwalifikowanej pracy górniczej wykonywanej w przodku.

Pracodawca ubezpieczonego, PGE KWB (...) S.A. w R.,
w świadectwie wykonywania pracy górniczej z dnia 1.07.2010 r., sporządzonym w oparciu o protokół Komisji Weryfikacyjnej, wskazał, iż w spornych okresach ubezpieczony był zatrudniony na stanowisku operatora spycharek i maszyn wieloczynnościowych na odkrywce, wymienionym w załączniku do rozporządzenia MPIPS z dnia 23.12.1984 r., załącznik nr 3, dział III, poz. 4. Ubezpieczony domagał się zaliczenia spornych okresów pracy górniczej przelicznikiem 1,8.

Dla stwierdzenia czy sporne okresy pracy górniczej podlegają zakwalifikowaniu do pracy wykonywanej w wymiarze półtorakrotnym, koniecznym jest wykazanie, że praca była wykonywana w warunkach określonych w art. 50d ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz.1227 ze zm. – dalej zwanej ustawą).
W tym przepisie (poprzednio art. 37 ust. 1 pkt 1 ustawy) ustawodawca określił jakie czynności wykonywane przez górnika stanowią pracę przodkową i do miejsca jej wykonywania oraz charakteru pracy odnosi się wykaz stanowisk pracy, objęty załącznikiem nr 3 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 r. w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty. Zatem należy stwierdzić, że za prace wymienione w załączniku nr 3 mogą być uznane tylko takie czynności, które bezpośrednio związane są z wykonywaniem czynności
w przodkach przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz montażu, likwidacji
i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących
w przodkach oraz przy głębieniu szybów i robotach szybowych. Z kolei pojęcie „inne prace przodkowe” musi wiązać się z bezpośrednim zasadniczym procesem zakładu górniczego, polegającego na urobku i wydobywaniu kopalin (vide: tak Sąd Najwyższy np. w wyrokach: z dnia 11 lutego 2010 r., sygn. I UK 236/09, LEX nr 585722 - powołanym przez Sąd Okręgowy oraz w wyroku z dnia
21 lutego 2012 r., sygn. akt I UK 295/11, LEX nr 1170218).

Nie budzi wątpliwości Sądu Apelacyjnego, co trafnie podkreślił Sąd Okręgowy, iż w spornych okresach ubezpieczony pracował jako operator spycharki, a od 2005 r. także jako operator ładowarki gąsienicowej. Bowiem, oprócz zeznań świadków, powierzenie obsługi spycharki ubezpieczonemu, posiadającemu uprawnienia do kierowania tym pojazdem o wielkości
do 200 kW od 17.10.1981 r., a następnie po uzyskaniu w lipcu 1983 r. uprawnień operatora klasy II - obsługi spycharki typ(...), a od września 1986 r. uprawnień klasy I na wszystkie typy spycharek, uzyskanie orzeczeń lekarskich i psychologicznych o braku przeciwwskazań do pracy na stanowisku operatora maszyn budowlanych – spycharki, potwierdza dokumentacja akt osobowych. Zatem pozostawało jedynie ustalić miejsce i charakter rzeczywiście świadczonej pracy górniczej.

Ustaleń w tym zakresie – uwzględniając poglądy judykatury oraz słusznie przyjmując, iż rozstrzygającym dla oceny charakteru wykonywanej przez skarżącego pracy górniczej jest rodzaj i miejsce powierzonych ubezpieczonemu faktycznie obowiązków pracowniczych – Sąd Okręgowy dokonał poddając weryfikacji twierdzenia wnioskodawcy, iż świadczona w całym spornym okresie praca górnicza miała kwalifikowany charakter, odpowiadający pracy operatora spycharek i maszyn wieloczynnościowych na odkrywce. Prawidłowo oceniony materiał dowodowy czynił uprawnioną konstatację Sądu Okręgowego, że skarżący w spornych okresach wykonywał pracę przodkową.

Jednakże Sąd drugiej instancji – analizując wyniki postępowania dowodowego, w szczególności charakterystykę pracy operatora spycharki gąsienicowej i operatora ładowarki gąsienicowej, zeznania świadków, z których wynikało, że udziałem skarżącego były także prace poza przodkiem,
a jednocześnie wskazujących (świadek J. O. i A. C.), iż świadczył pracę stale i w pełnym wymiarze czasu pracy plus „styki”, jak również zeznania ubezpieczonego, utrzymującego, iż w spornych okresach wykonywał jedynie prace bezpośrednio w przodku – powziął wątpliwość czy ubezpieczony kwalifikowaną pracę górniczą wykonywał stale. Zatem, z mocy art. 382 k.p.c., Sąd Apelacyjny postanowił uzupełnić postępowanie dowodowe celem ustalenia czy i jakim okresie zatrudnienia ubezpieczonemu przysługiwał dodatek stykowy i jaki charakter pracy górniczej uprawniał do jego pobierania
i w tym celu zwrócił się o informację do PGE (...) S.A. Oddział KWB B..

Pracodawca ubezpieczonego przedłożył charakterystykę pracy ubezpieczonego oraz wykaz dniówek do dodatku z tytułu podmiany na stanowisku pracy przy urządzeniach KTZ tzw. dodatek stykowy za okres
od stycznia 1988 r. do końca lutego 1998 r. oraz – w związku ze zmianą od marca 1998 r. dodatku stykowego na godziny nadliczbowe, wykaz tych ostatnich za okres od marca 1998 r. do października 2010 r.

W charakterystyce pracy ubezpieczonego z dnia 28.12.2012 r., (bardziej szczegółowej niż charakterystyka z dnia 23.02. 2011 r.) zakład pracy wskazał,
iż ubezpieczony zatrudniony od 24.04.1984 r. do 28.10.2010 r. jako operator sprzętu technologicznego oraz operator spycharek i maszyn wieloczynnościowych na odkrywce, wykonywał pracę operatora spycharek
(I klasa uprawnień) oraz ładowarek (III klasa uprawnień z poszerzeniem na
(...)). We wskazanym okresie praca była wykonywana bezpośrednio, stale
i w pełnym wymiarze czasu pracy w przodku. W celu zapewnienia ciągłości pracy układów KTZ, spycharki oraz sprzęt czyszczący (ładowarki z łyżką do ścierów – kołowe i gąsienicowe) pracujące pod maszynami podstawowymi, obkładane były w systemie podmiany pracownika na stanowisku pracy, czyli tzw. styków. Pracownicy, którzy je wykonywali otrzymywali dodatkowe wynagrodzenie - dodatek stykowy (vide: k.109-110, 113).

Wykaz dniówek stykowych, obejmujących okres od stycznia 1988 r. do lutego 1998 r. dokumentuje ilość dniówek:

rok 1988 : styczeń - 21, luty - 21, marzec - 7, kwiecień - 15, maj - 21, czerwiec -16, lipiec - 21, sierpień - 0, wrzesień - 17, październik - 20, listopad - 21, grudzień - 17; łącznie - 197;

rok 1989: styczeń - 20, luty - 21, marzec - 16, kwiecień - 20, maj - 20, czerwiec - 22, lipiec - 16, sierpień - 16, wrzesień - 22, październik - 22, listopad - 0, grudzień - 16; łącznie -211;

rok 1990: styczeń - 0, luty - 20, marzec - 10, kwiecień - 21, maj - 21, czerwiec -13, lipiec - 8, sierpień - 20, wrzesień - 23, październik - 20, listopad - 14, grudzień - 11; łącznie -181;

rok 1991: styczeń - 22, luty - 21, marzec - 16, kwiecień - 16, maj - 16, czerwiec - 14, lipiec - 22, sierpień - 12 wrzesień - 19, październik -14, listopad - 14, grudzień - 19; łącznie - 205;

rok 1992: styczeń - 22, luty - 21, marzec - 12, kwiecień - 11, maj - 20, czerwiec - 12, lipiec - 15, sierpień - 23 wrzesień - 16, październik - 17, listopad - 15, grudzień - 12; łącznie -196;

rok 1993: styczeń - 18, luty - 12, marzec - 20, kwiecień - 21, maj - 15, czerwiec - 17, lipiec - 8, sierpień - 21 wrzesień - 15, październik - 19, listopad - 13, grudzień - 18; łącznie - 197;

rok 1994: styczeń - 18, luty - 20, marzec - 19, kwiecień - 3, maj - 15, czerwiec - 15, lipiec - 16, sierpień - 22 wrzesień - 9, październik - 21, listopad - 19, grudzień - 15; łącznie - 192;

rok 1995: styczeń - 19, luty - 17, marzec - 13, kwiecień - 17, maj - 18, czerwiec - 21, lipiec - 11, sierpień – 19, wrzesień - 18, październik - 13, listopad - 21, grudzień - 15; łącznie - 202;

rok 1996: styczeń - 21, luty - 19, marzec - 20, kwiecień - 19, maj - 12, czerwiec - 15, lipiec - 14, sierpień – 19, wrzesień- 10, październik - 21, listopad - 21, grudzień - 15; łącznie - 206;

rok 1997: styczeń - 21, luty - 13, marzec - 19, kwiecień - 14, maj - 8, czerwiec - 21, lipiec - 19, sierpień – 15, wrzesień - 18, październik - 23, listopad - 17, grudzień - 17; łącznie -205 oraz styczeń 1998 r. - 19, luty 1998 r. - 17,
łącznie 36. Łączna ilość dniówek stykowych w w/w okresie - 2028 (vide: k.112 a.s.). Powyższy wykaz potwierdza, iż w okresie nim objętym ubezpieczony nie w każdym miesiącu stale świadczył pracę przodkową, zatem jego udziałem były również inne prace nie związane bezpośrednio z urabianiem urobku.

Odnośnie wykazanych okresie od marca 1998 r. do października 2010 r. godzin nadliczbowych (k.111 a.s.) Kopalnia wskazała, że każdemu pracownikowi, który był uprawniony do dodatku stykowego na podstawie §5 ust. 1 załącznika nr 5 do ZUZ KWB (...), należy doliczać do czasu pracy 0,5 godziny w godzinach nadliczbowych za każdy dzień faktycznie świadczonej pracy. Wprawdzie ubezpieczony w w/w okresie miał ewidencjonowaną pracę w godzinach nadliczbowych, jednak z dokumentacji płacowej nie można odczytać czy pracownik pobrał wynagrodzenie za godziny nadliczbowe z tytułu tzw. „styków” czy z tytułu zleconej dodatkowo innej pracy ponadwymiarowej (vide: informacja z dnia 11 marca 2013 r. – k.129 a.s.).

Do weryfikacji spornego okresu pracy górniczej, Sąd Apelacyjny uwzględnił wykaz dniówek stykowych, przyjmując iż w okresie od 1 stycznia 1988 r. do 28 lutego 1998 r. ubezpieczony przez 2028 dniówek, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę górniczą operatora spycharki i maszyn wieloczynnościowych na odkrywce, przy skarpowaniu ścian (czyli przysuwaniu urobku do maszyny podstawowej), obrabianiu studni (polegającej na usuwaniu zbierającego się wokół niej urobku), plantowaniu (tj. niwelowaniu terenu pod koparkami wieloczynnościowymi lub zwałowarkami), likwidowaniu tymczasowych rowów odwodnieniowych. Sąd drugiej instancji uznał,
iż świadczona praca w bezpośrednim sąsiedztwie maszyn podstawowych była bezpośrednio związana z zapewnieniem ciągłego procesu produkcyjnego zakładu górniczego, polegającego na urobku i wydobywaniu kopaliny
i stanowiła inne prace przodkowe, o jakich stanowi art. 50d ust. 1 pkt 1 ustawy, co uzasadnia zaliczenie w/w okresu pracy górniczej w wymiarze półtorakrotnym (art. 51 ust. 1 pkt 2 ustawy).

Wyniki uzupełnionego postępowania dowodowego nie stanowią podstawy do uwzględnienia okresu pracy górniczej poprzedzającego 1 stycznia 1988 r. oraz okresu od 1 marca 1998 r. Bowiem ubezpieczony nie wykazał by przed dniem 1 stycznia 1988 r., wykonywał stale pracę górniczą w przodku, zaś począwszy od 1 marca 1998 r. brak jest możliwości ustalenia, czy pobrane od tej daty aż do 9 stycznia 2007 r. wynagrodzenie za godziny nadliczbowe należne było za pracę z tytułu tzw. „styków”. Zatem udowodnienie wykonywania pracy górniczej w wymiarze półtorakrotnym jedynie w okresie od 1 stycznia 1988 r. do lutego 1998 r., skutkuje oddaleniem odwołania w pozostałym zakresie.

Mając na uwadze naprowadzone wyżej okoliczności, Sąd drugiej instancji zmienił częściowo zaskarżony wyrok, orzekając jak w punkcie 1 i 2 wyroku,
po myśli art. 386 § 1 k.p.c. i art. 385 k.p.c. Uwzględniając, iż roszczenie ubezpieczonego zostało zaspokojone jedynie w 1/3 części (z przyznanych zaskarżonym wyrokiem ubezpieczonemu łącznie 6075 dniówek, zaliczono 2028), Sąd Apelacyjny z mocy art. 100 k.p.c. odstąpił od obciążenia apelującego organu rentowego kosztami postępowania apelacyjnego.

/-/ SSO del. G.Pietrzyk-Cyrbus /-/ SSA L.Jachimowska /-/ SSA A.Grymel

Sędzia Przewodniczący Sędzia

ek