Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 lutego 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:

przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Adama Rocha

po rozpoznaniu w dniu 21 lutego 2013 r. sprawy

1.  M. K. , s. R. i A., ur. (...)
w S., oskarżonego z art. 280 § 2 kk w zw. z art. 157 § 2 kk przy zast. art. 11 § 2 kk;

2.  Ł. N. , s. M. i G., ur. (...) w S., oskarżonego z art. 280 § 2 kk

na skutek apelacji prokuratora

od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach

z dnia 21 września 2012 r., sygn. akt XXI K 83/11

1.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

2.  zasądza od Skarbu Państwa (Sądu Okręgowego w Katowicach) na rzecz adwokata J. P. – Kancelaria Adwokacka w K., kwotę 738 zł (siedemset trzydzieści osiem złotych), w tym 23 % podatku VAT, z tytułu obrony z urzędu udzielonej oskarżonemu Ł. N. w postępowaniu odwoławczym;

3.  kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt II AKa 537/12

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 21 września 2012 roku, w sprawie o sygn. akt XXI K 83/11 Sąd Okręgowy w Katowicach skazał oskarżonych M. K.i Ł. N.za przestępstwo z art. 280 § 2 kk, a w stosunku do oskarżonego M. K.z art. 280 §2 kk w zw. z art. 10 § 2 kk, polegające na tym, że w dniu 24 listopada 2010 roku w S., działając wspólnie i w porozumieniu, posługując się bronią palną alarmową (...), kaliber 6 mm, za pomocą której grozili U. B., a następnie zabrali w celu przywłaszczenia na jej szkodę pieniądze w kwocie 260 zł, przy czym M. K.używając wobec pokrzywdzonej przemocy poprzez uderzenie pistoletem w twarz, spowodował u pokrzywdzonej obrażenia w postaci rany tłuczonej łuku brwiowego lewego, które skutkowały naruszeniem czynności i rozstrojem zdrowia pokrzywdzonej, trwającym poniżej 7 dni – i za to na mocy art. 280 § 2 kk przy zastosowaniu art. 60 § 1 i §6 pkt 2 kk, wymierzył oskarżonym kary po 2 lata pozbawienia wolności.

Na mocy art. 69 § 1 i 2 kk i art. 70 §2 kk warunkowo zawiesił wykonanie orzeczonych względem obu oskarżonych kar pozbawienia wolności, ustalając okres próby na 5 lat, a na mocy art. 73 § 2 kk oddał obu oskarżonych pod dozór kuratora w okresie próby.

Nadto na zasadzie art. 415 § 4 i 5 kpk zasądził solidarnie od oskarżonych M. K.oraz Ł. N.na rzecz oskarżycielki posiłkowej U. B.kwotę 3.569,67 tytułem odszkodowania oraz solidarnie kwotę 1500 zł tytułem zadośćuczynienia.

Powyższy wyrok zaskarżył apelacją Prokurator, zarzucając niesłuszne zastosowanie wobec obu oskarżonych środka probacyjnego w postaci warunkowego zawieszenia wykonania kary 2 lat pozbawienia wolności na okres próby 5 lat.

W przypadku oskarżonego Ł. N., w sytuacji, gdy okoliczności popełnienia przez oskarżonego zarzucanego mu czynu, a to działanie w sposób zaplanowany, z premedytacją, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, przy udziale nieletniego, jak również biorąc pod uwagę postawę oskarżonego w trakcie trwającego postępowania sądowego – prowadzą do przekonania, że mimo braku uprzedniej karalności, nie występuje pozytywna prognoza na przyszłość, a tym samym podstawa do stosowania środka probacyjnego w postaci zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności.

W przypadku oskarżonego M. K., w sytuacji gdy postawa sprawcy, dotychczasowy tryb życia, uprzednio prowadzone przeciwko oskarżonemu postępowania w trybie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich, jak również okoliczności popełnienia przez oskarżonego zarzucanego mu czynu, a to działanie w sposób zaplanowany, z premedytacją, w sposób brutalny, przy użyciu broni w celu osiągnięcia korzyści majątkowej – prowadzą do przekonania, że nie występuje pozytywna prognoza na przyszłość, a tym samym podstawa do stosowania środka probacyjnego w postaci zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności.

W oparciu o te zarzuty Prokurator wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części, poprzez wymierzenie oskarżonym Ł. N.i M. K.kary po 2 lata pozbawienia wolności, jak również zasądzenie solidarnie od oskarżonych M. K.oraz Ł. N.na rzecz oskarżycielki posiłkowej U. B.kwotę 3.569,67 tytułem odszkodowania oraz solidarnie kwotę 1.500 zł tytułem zadośćuczynienia.

Ponadto na rozprawie odwoławczej oskarżyciel publiczny dodatkowo złożył wniosek o uchylenie rozstrzygnięcia dotyczącego przepadku zawartego w pkt 5 zaskarżonego wyroku. Uzasadniając swój wniosek wskazał, że materiał dowodowy sprawy w jego ocenie nie pozwala na ustalenie, że objęta tym orzeczeniem broń, której posiadanie nie jest zabronione należała do któregoś z oskarżonych, a nie ojca oskarżonego Ł. N..

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja prokuratora nie jest zasadna.

Nie ma racji skarżący zarzucając niesłuszne zastosowanie wobec oskarżonych M. K. i Ł. N. środka probacyjnego w postaci warunkowego zawieszenia wykonania kary 2 lat pozbawienia wolności na okres próby 5 lat.

Wprawdzie zgodzić należy się z tym, że czyn popełniony przez oskarżonych zawiera duży ładunek społecznej szkodliwości, a i stopień ich winy jest znaczny, to jednak mając na względzie okoliczności podmiotowe dotyczące obu oskarżonych trudno zarzucić Sądowi I instancji, iż nie docenił wagi okoliczności obciążających.

Dokonując bowiem analizy całokształtu okoliczności popełnionego przez nich czynu, a nadto właściwości i warunków osobistych sprawców, stwierdzić należy, że względy te przemawiały zarówno za nadzwyczajnym złagodzeniem wymierzonej kary pozbawienia wolności – co nie jest kwestionowane przez skarżącego, jak i zastosowaniem warunkowego zawieszenia jej wykonania, co podważane jest we wniesionej skardze apelacyjnej.

W przypadku obu oskarżonych, będących sprawcami młodocianymi, stosowanie wyżej wymienionej instytucji prawa karnego, determinowane było przede wszystkim względami wychowawczymi. Przy całej bowiem znacznej naganności czynu przypisanego oskarżonym nie można tracić z pola widzenia ich bardzo młodego wieku, okazanej skruchy wyrażającej się także w przyznaniu się do winy i złożeniu szczegółowych wyjaśnień, zgodnych z pozostałymi ustaleniami faktycznymi, jak też trybu życia po popełnieniu przestępstwa, wskazującego na to, że obaj oskarżeni podjęli aktywne działania w kierunku zmiany dotychczasowego zachowania i postawy oraz przewartościowali swoje dotychczasowe priorytety.

Uzasadnia to sformułowanie wobec nich pozytywnej prognozy kryminologicznej wymaganej w wypadku stosowania probacji przewidzianej w art. 69 kk.

W sposób jednoznaczny prognoza ta kształtuje się w przypadku młodszego ze sprawców tj. oskarżonego M. K.. Pozytywną opinię o nim wyraził kurator rodzinny prowadzący dozór, który na rozprawie w dniu 20 października 2011 roku zaznaczył, że w ostatnim okresie nastąpiła pozytywna zmiana w zachowaniu oskarżonego, a inkryminowane zdarzenie oraz jego skutki wywarły na nim wrażenie autorefleksyjne. W szczególności kurator zauważył, iż oskarżony odciął się od dawnego środowiska rówieśniczego i podporządkował regułom życia domowego, z czym wcześniej miał duży kłopot (k. 418 akt). Opinię kuratora – a więc osoby mającej częsty, regularny kontakt z młodocianym - potwierdzają fakty wynikające z akt sprawy. Oskarżony nie tylko systematycznie uczęszcza do szkoły, ale i wykazuje motywację do nauki oraz osiąga w niej dobre efekty, o czym świadczą załączone opinie i listy gratulacyjne (vide np. k. 529, 416). Chętnie angażuje się w pracę na rzecz szkoły i czynnie uczestniczy w jej życiu, zaangażował się również w działalność społeczną i kulturalną (vide dyplom k.536, k.540). W ostatnim zaś okresie po ukończeniu gimnazjum dla dorosłych podjął naukę w Liceum Ogólnokształcącym dla Dorosłych (...) (vide k. 546).

Wbrew stanowisku autora apelacji pozytywną prognostykę na przyszłość można wyrazić także w stosunku do starszego ze sprawców tj. Ł. N.. Zgodzić się można z tym, że kolejne przestępstwo popełnione przez oskarżonego jeszcze w toku prowadzenia postępowania przygotowawczego – na co autor apelacji zwraca uwagę – przewidywanie to postawił pod znakiem zapytania. Mając to na uwadze Sąd Apelacyjny zapoznał się z aktami dozoru kuratorskiego, o sygn. I Doz 33/12 prowadzonego w związku z prawomocnym skazaniem oskarżonego wyrokiem Sądu Rejonowego w Siemianowicach Śląskich sygn. akt II K 656/11. Wyrokiem tym Sąd Rejonowy wymierzył oskarżonemu karę z warunkowym zawieszeniem jej wykonania oraz poddał jego zachowanie dozorowi kuratora sądowego na okres próby 3 lat.

Analiza wskazanych wyżej akt dozoru kuratorskiego potwierdza pozytywną opinię o skazanym, sformułowaną przez Sąd Okręgowy, albowiem wynika z nich jednoznacznie, że także ten oskarżony w dużym stopniu zmienił obecnie zachowanie, a w szczególności podjął pracę, początkowo w warsztacie samochodowym w charakterze lakiernika, a obecnie prowadzi własną działalność zajmując się naprawami samochodów. Utrzymuje bardzo dobre relacje z babcią, której pomaga w codziennych obowiązkach i nie jest widywany w stanie po spożyciu alkoholu. Zdaniem prowadzącego dozór kuratora, unika on wszelkich sytuacji konfliktowych lub mogących prowadzić do naruszenia przepisów prawa, w szczególności nie utrzymuje żadnych kontaktów z osobami ze środowiska kryminogennego. Dokonano także sprawdzeń w aspekcie przepisów prawa o wykroczeniach i kontrola ta wykazała, że skazany nie był notowany ani karany mandatem w okresie dozoru, jak też nie był przewożony do Izby Wytrzeźwień.

W tej sytuacji zgodzić należało się z oceną Sądu Okręgowego zaprezentowaną w pisemnych motywach wyroku, że wymierzone obu młodocianym sprawcom kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem ich wykonania oraz poddanie ich zachowania na wolności dozorowi kuratora sądowego, spełni cele wychowawcze przewidziane w art. 53 i 54 kk. Wymierzona oskarżonym kara pozbawienia wolności nie została przecież orzeczona w najniższej dopuszczalnej wysokości, a słuszność przyjętej wobec nich pozytywnej prognozy będzie poddawana weryfikacji jeszcze przez okres pięciu lat. Wychowawczy walor taki posiada także zasądzona solidarnie od oskarżonych na rzecz pokrzywdzonej stosowna kwota pieniężna tytułem odszkodowania oraz tytułem zadośćuczynienia.

Nie zasługiwał również na uwzględnienie złożony przez oskarżyciela publicznego na rozprawie odwoławczej wniosek o uchylenie rozstrzygnięcia zawartego w pkt 5 zaskarżonego wyroku. Objęta tym orzeczeniem broń bez wątpienia posłużyła oskarżonemu do popełnienia przestępstwa. Z wypowiedzi ojca oskarżonego zamieszczonej w protokole przeszukania k. 38 akt wynika, że wskazana broń należała do oskarżonego. W tej sytuacji orzeczenie jej przepadku, zgodnie z art. 44 § 2 kk było w pełni uzasadnione.

Z tych wszystkich powodów Sąd Apelacyjny nie podzielając zarzutu i wniosku apelacji wniesionej przez prokuratora utrzymał w mocy zaskarżony wyrok.

Orzeczenie o kosztach sądowych związanych z postępowaniem odwoławczym oparto na przepisach art. 636 § 1 kpk wobec nieuwzględnienia apelacji wniesionej wyłącznie przez oskarżyciela publicznego, a o kosztach pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu Ł. N. z urzędu w postępowaniu odwoławczym orzeczono z mocy art. 29 ust. 1 ustawy - Prawo o adwokaturze i § 14 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu./