Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

W., dnia 29 stycznia 2013 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący:SSO Sławomir Urbaniak

Protokolant:Marcin Guzik

po rozpoznaniu w dniu 15 stycznia 2013 r. we Wrocławiu

sprawy z powództwa R. M.

przeciwko (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...)

o ustalenie nieważności uchwały ewentualnie o uchylenie uchwały

I.  oddala powództwo w części obejmującej żądanie stwierdzenia nieważności uchwały nr 5/2012 podjętej przez Radę Nadzorczą (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) we W. w dniu 16 maja 2012 r.;

II.  uchyla uchwałę nr 5/2012 podjętą przez Radę Nadzorczą (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) we W. w dniu 16 maja 2012 r.;

III.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 197 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

IV.  nakazuje stronie pozwanej aby uiściła na rzecz Skarbu Państwa kwotę 200 zł tytułem kosztów sądowych.

I C 985/12

UZASADNIENIE

Powód R. M. domagał się w pozwie skierowanym przeciwko stronie pozwanej (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) we W. stwierdzenia nieważności uchwały nr 5/2012 podjętej przez Radę Nadzorczą pozwanej Spółdzielni w dniu 16.05.2012 r., ewentualnie uchylenia tejże uchwały.

W uzasadnieniu żądania podał, że od dnia 29.06.1998 r. jest członkiem (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) we W.. Jego członkostwo zostało potwierdzone wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 27.05.2011 r. (sprawa o sygn. akt I C 106/10) oraz wyrokiem Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 9.11.2011 r. (IACa 1086/11). W dniu 16.05.2012 r. Rada Nadzorcza (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) podjęła uchwałę w przedmiocie wykreślenia powoda z rejestru członków spółdzielni; w ocenie powoda uchwała ta narusza przepisy ustawy z dnia 16.09.1982 r. prawo spółdzielcze i w związku z tym dotknięta jest sankcją nieważności.

Powód podał, że w dniu 18.12.2009 r. odbyło się Walne Zgromadzenie pozwanej spółdzielni. Podjęte na Zgromadzeniu uchwały zostały zaskarżone przez powoda i w wyniku przeprowadzonego postępowania, wyrokiem z dnia 27.05.2011 r. i z dnia 8.07.2011 r. (wyrok uzupełniający), Sąd Okręgowy we Wrocławiu uchylił wszystkie uchwały podjęte w tym dniu przez Walne Zgromadzenie. Jednocześnie z uwagi na kwestionowanie przez pozwaną statusu członkostwa powoda w spółdzielni, Sąd orzekł w zakresie legitymacji procesowej powoda i ustalił, że powód dopełnił wymaganych statutem i ustawą formalności i jest członkiem pozwanej spółdzielni od dnia 29.06.1998 r. Wyrok ten jest prawomocny. Apelacja pozwanej od powyższych wyroków została oddalona, gdyż Sąd II instancji poparł w całości ustalenia poczynione przez Sąd Okręgowy. W związku z tym pismem z dnia 10.12.2011 r. powód zwrócił się do Zarządu Spółdzielni o dokonanie wpisu do rejestru członków spółdzielni oraz o poinformowanie go o dokonaniu wpisu w terminie 7 dni. Strona pozwana ustosunkowała się do wniosku powoda dopiero w piśmie z dnia 28.02.2012 r., w którym poinformowała, że powód figuruje w rejestrze członków od listopada 2011 r.

Pismem z dnia 19.01.2012 r. powód otrzymał od pozwanej wezwanie do zapłaty wartości udziału oraz wpisowego na rzecz spółdzielni, w łącznej kwocie 2.750 zł, zgodnie z obecnie obowiązującym statutem. W piśmie zastrzeżono, że w wypadku nie dokonania zapłaty Zarząd przedstawi Radzie Nadzorczej wniosek o wykreślenie powoda z rejestru członków spółdzielni. Powód ustosunkował się do żądania pisemnie, wskazując, że domaganie się zapłaty jest bezprawne w świetle zapadłych orzeczeń sądowych. W konsekwencji Zarząd pozwanej skierował do powoda pismo datowane na 6.03.2012 r., stanowiące kolejne wezwanie do zapłaty, na które powód także odpowiedział, argumentując w sposób wyczerpujący odmowę zapłaty jak również przedstawiając swoje uwagi oraz zastrzeżenia co do działalności Spółdzielni. W dniu 27.03.2012 r. Zarząd spółdzielni skierował do Rady Nadzorczej wniosek o wykreślenie powoda z rejestru członków; w uzasadnieniu wniosku wskazano, że pomimo przedawnienia roszczenia, żądanie zapłaty wpisowego i udziału należało do powoda wystosować. Pismem Zarządu z dnia 20.04.2012 r. powód został poinformowany o wyznaczeniu terminu posiedzenia Rady Nadzorczej w przedmiocie rozpatrzenia w/w wniosku. W dniu 9.05.2012 r. odbyło się posiedzenie Rady Nadzorczej, na którym powód został wysłuchany. W trakcie posiedzenia powód podniósł zarzut przedawnienia roszczeń Spółdzielni, jak również szereg innych zarzutów uzasadniających bezzasadność wniosku o wykreślenie z rejestru. Ponadto powód przedstawił dokumenty potwierdzające jego członkostwo oraz po raz kolejny powołał się na wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 27.05.2011 r. Uchwałą nr 5/2012 z dnia 16.05.2012 r. Rada Nadzorcza pozwanej spółdzielni postanowiła wykreślić powoda z rejestru jej członków. Jako podstawę wskazała par. 19 pkt 1 statutu spółdzielni, który stanowi, iż brak wpłaty udziału i wpisowego może doprowadzić do wykreślenia członka Spółdzielni mieszkaniowej z rejestru jej członków. Tego samego dnia, tj. 16.05.2012 r. do powoda zostało wysłane pismo informujące o podjęciu w/w uchwały wraz z jej treścią i uzasadnieniem. W ocenie powoda uchwała Rady Nadzorczej nr 5/2012z dnia 16.05.2012 r. była nieważna jako naruszająca przepisy prawa, nie istnieje bowiem przesłanka uzasadniająca wykreślenie powoda z rejestru członków Spółdzielni.

Podstawy prawne wykreślenia członka spółdzielni z jej rejestru reguluje art. 24 ustawy z dnia 16.09.1982 r. prawo spółdzielcze, zgodnie z którym członek niewykonujący obowiązków statutowych z przyczyn przez niego niezawinionych może być wykreślony z rejestru członków spółdzielni. Statut określa przyczyny wykreślenia.

Przepis ten wskazuje przesłanki, których ziszczenie się powodować może dokonanie wykreślenia. Pierwszą z nich i podstawową jest „niewykonywanie obowiązków statutowych”. Pozwana jako podstawę dokonania wykreślenia wskazała właśnie niewykonanie obowiązku statutowego przez powoda, czyli nieuiszczenie przez powoda opłaty za wpis i udziały (gdyż powód nie udowodnił, że wpłacił te kwoty w 1998 r., lub też nie uiścił ich zgodnie z obecnym statutem). W ocenie powoda powyższe żądania są nie tylko sprzeczne z przepisami, ale także rażąco godzą w zasady współżycia społecznego. Na to, że żądanie przez pozwaną od powoda najpierw udowodnienia faktu bycia członkiem, a obecnie faktu uiszczenia wkładu, jest nieuprawnione –zwrócił uwagę Sąd Okręgowy w wyroku w sprawie I C 106/10, który stwierdził w uzasadnieniu swojego orzeczenia, „że złożona w aktach R. M. deklaracja członkowska i wniosek o przyjęcie do grona członków (...) świadczą niewątpliwie o tym, iż powód spełnił wszystkie wymagania formalne prawa spółdzielczego i statutu, mające zagwarantować mu przynajmniej prawo otrzymania decyzji w kwestii członkostwa. Zdaniem Spółdzielni, powód nie otrzymał decyzji zarządu i z tych względów nie stał się jej członkiem. Twierdzenia powyższe są nie tylko niezgodne z założeniami prawa spółdzielczego, ale przede wszystkim są niewiarygodne, w świetle innych dowodów w sprawie. Zdaniem Sądu, istniejące po stronie pozwanej spółdzielni, stwierdzone obiektywnie , braki w dokumentacji, nie mogą obciążać powoda, który nadto, przez wszystkie lata posiadania własnościowego spółdzielczego prawa do zajmowanego przez siebie lokalu, był traktowany jak pełnoprawny członek Spółdzielni, uczestniczył w zebraniach, a nawet został wybrany na członka Rady Nadzorczej”.

Strona pozwana, zdaniem powoda, nie udowodniła i nie jest w stanie udowodnić, że powód nie zapłacił za udziały, pomimo, że Sąd Okręgowy zwrócił jej uwagę w uzasadnieniu wyroku, że braki w dokumentacji nie mogą być obciążające dla powoda. Pozwana nie przedstawiła dowodów na okoliczność braku zapłaty także w toku postępowania toczącego się przed tutejszym Sądem w sprawie powyżej wskazanej, podczas którego kwestionowała członkostwo powoda oraz fakt dokonania przez niego stosownych opłat. Powód natomiast udowodnił, co potwierdziły dwie instancje sądowe, że w 1998 r. dokonał wszystkich wymaganych formalności niezbędnych do uznania go członkiem spółdzielni. To Spółdzielnia nie posiadała wszystkich dokumentów administracyjnych dotyczących powoda, a wymaganie od niego udowodnienia okoliczności, z których to Spółdzielnia wywodzi skutki prawne jest nieuzasadnione.

Powód stwierdził nadto, że abstrahując od tego, czy faktycznie dokonał zapłaty wpisowego oraz udziałów, należy wskazać, iż żądania te uległy przedawnieniu na mocy art. 118 kc, a więc nie mogą stanowić podstawy do wysuwania jakichkolwiek sankcji wobec powoda ze strony Spółdzielni. Statut pozwanej z 1997 r. w par. 12 pkt 3 stanowi, iż wpisowe i udziały zadeklarowane przy przystąpieniu do Spółdzielni płatne są w ciągu 30 dni od otrzymania zawiadomienia o uzyskaniu członkostwa. Jest wysoce nieprawdopodobne, że powód otrzymałby przydział lokalu i status członka bez wpłaty odpowiednich kwot. Zakładając nawet, że powód nie zapłacił, to w związku z tym, że przydział lokalu oraz jego odbiór potwierdzono pismem z dnia 29.06.1998 r., od tego dnia bieg rozpoczął wskazany w par. 12 pkt 3 statutu termin. To oznacza także, że roszczenie strony pozwanej uległo przedawnieniu w dniu 29.07.2001r., a najpóźniej 29.07.2008 r. Za przedawnieniem 3- letnim przemawia brzmienie art. 29 prawa spółdzielczego (który nie uległ zmianie od 1995 r.). Zgodnie z jego par. 1 roszczenia wobec Spółdzielni o wypłatę udziałów, udziału w nadwyżce bilansowej oraz z tytułu zwrotu wkładów albo ich równowartości pieniężnej ulegają przedawnieniu z upływem trzech lat. Skoro członek spółdzielni jest konsumentem (od 2000 r.), to nie ma podstaw by przyjąć, że jego roszczenia przedawniają się szybciej niż roszczenia Spółdzielni o zapłatę wobec niego (tj. dopiero po 10 latach). Natomiast nawet gdyby przyjąć, że okres przedawnienia roszczeń Spółdzielni wynosi lat 10, to i tak żądanie zapłaty skierowane do powoda jest przedawnione, a w związku z tym odmowa zapłaty przez powoda- uzasadniona. Brak obowiązku zapłaty powoduje, że powód nie narusza postanowień statutu, ergo nie zrealizowała się przesłanka wykreślenia go z rejestru wskazana w art. 24 prawa spółdzielczego. Ponadto powód wskazywał, że żądanie zapłaty kwoty w wysokości 2.750 zł jest bezprawne- kwota wpisowego winna być ewentualnie obliczona według statutu spółdzielni na dzień 29.06.1998 r., a nie na rok 2012.

Powód podniósł, że z uwagi na brak spełnienia się przesłanki naruszenia statutu spółdzielni, nie ma podstaw do rozważań dotyczących dalszej dyspozycji art. 24 par. 3 prawa spółdzielczego, co do przyczyn przez członka niezawinionych, jako podstaw wykreślenia z rejestru spółdzielni. Jedynie na marginesie powód wskazał, że sformułowanie w/w przepisu jest powszechnie krytykowane przez sądy oraz piśmiennictwo, jako niejasne.

Dodatkowo na podstawie art. 43 par. 3 w zw. z art. 24 par. 6 prawa spółdzielczego powód zarzucił, że uchwała podjęta przez Radę Nadzorczą w dniu 16.05.2012 r. jest sprzeczna z dobrymi obyczajami. Klauzula sprzeczności z dobrymi obyczajami odwołuje się zarówno do zasad moralnych jak i norm etycznych, które choć nie skodyfikowane, są uznawane i funkcjonują w społeczeństwie. Powód wskazał, że już od czternastu lat jest członkiem (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...). W trakcie tego okresu nigdy nie zaniedbywał i nadal nie zaniedbuje wykonywania nałożonych na niego obowiązków statutowych. W związku z udowodnieniem swojego członkostwa w Spółdzielni, zwrócił się do Zarządu pozwanej o wpisanie go do rejestru członków. Czynność ta spowodowała jednak w konsekwencji wykreślenie go i dwukrotne wezwanie do zapłaty „zaległego” wpisowego oraz udziałów. Organy spółdzielni już wcześniej podejmowały działania niezgodne z prawem oraz dobrymi obyczajami, co także zostało wskazane w uzasadnieniu wyroku Sądu Okręgowego w sprawie I C 106/10.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana (...) Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) we W. wniosła o oddalenie powództwa.

W uzasadnieniu swojego stanowiska stwierdziła, że przeczy wszystkim twierdzeniom i zarzutom powoda poza wyraźnie przyznanymi. Podała, że potrzebę uporządkowania sytuacji prawnej w zakresie członkostwa w (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) we W. zgłosiła Krajowa Rada Spółdzielcza, która dokonywała lustracji działalności Spółdzielni na wniosek powoda R. M. działającego wówczas w charakterze członka Rady Nadzorczej. Zalecenia polustracyjne skierowane do Spółdzielni w sposób jednoznaczny wskazywały, że dla prawidłowego funkcjonowania spółdzielni mieszkaniowej niezbędnym jest wyjaśnienie wszelkich wątpliwości w zakresie członkostwa w spółdzielni oraz uregulowanie i wyjaśnienie kwestii wkładów wniesionych przez członków spółdzielni na przestrzeni ostatnich lat funkcjonowania spółdzielni. Zarząd Spółdzielni w związku z tym zwracał się z zapytaniami dotyczącymi powyższych kwestii w stosunku do poszczególnych osób, co do których rzeczone wątpliwości zachodziły. Jedyną osobą, która nie chciała w żaden sposób współpracować z Zarządem był powód R. M. i kwestia jego należności wobec Spółdzielni pozostawała pod znakiem zapytania. Nadto, lustracja wykazała, że R. M. nie dopełnił wszystkich warunków członkostwa w Spółdzielni i nie mógł być traktowany jako jej członek, a kwestia ta wyjaśniona została w sposób jednoznaczny dopiero w wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 9.11.2011 r. W ramach realizacji zaleceń polustracyjnych oraz na skutek wydania wyroku przez Sąd Apelacyjny, na prośbę Zarządu pozwanej, księgowa Spółdzielni (...) przedstawiła Zarządowi listę osób które miały wobec Spółdzielni zaległości w opłatach lub zaległości z tytułu wpisowego albo też udziału.

Bezspornym jest w przedmiotowej sprawie, że Zarząd spółdzielni wystosował do powoda dwa wezwania do zapłaty wpisowego i udziału do spółdzielni mieszkaniowej wzywając jednocześnie do przedłożenia dowodów zapłaty wskazanych świadczeń lub ewentualnie osób, które mogłyby takie okoliczności potwierdzić. Powód początkowo wielokrotnie oświadczał, że posiada dowody zapłaty i przedstawi je Spółdzielni. Do takiej sytuacji jednak nie doszło. Tym samym w związku z brakiem zapłaty lub ewentualnego wskazania jakichkolwiek dowodów na jej dokonanie Zarząd Spółdzielni w dniu 27.03.2012 r. zwrócił się do Rady Nadzorczej z wnioskiem o wykreślenie R. M. z rejestru członków Spółdzielni. Rada Nadzorcza zaprosiła powoda na posiedzenie wyznaczone specjalnie w celu rozpatrzenia niniejszej sprawy w dniu 9.05.2012 r. Na posiedzeniu Rada Nadzorcza liczyła, że powód zgodnie z obietnicą przedłoży dowody zapłaty lub ewentualnie wskaże osoby, które potwierdziłyby wpłatę wpisowego oraz udziału. Powód tego nie uczynił i w konsekwencji Rada Nadzorcza podjęła decyzję o wykreśleniu powoda z rejestru członków spółdzielni. Rada Nadzorcza nie kwestionowała przy tym członkostwa powoda w Spółdzielni Mieszkaniowej, ponieważ kwestia ta była wyjaśniona jednoznacznie w wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu utrzymanym w mocy wyrokiem sądu II instancji, który potwierdzał członkostwo powoda w Spółdzielni. Pozwana w pierwszej kolejności zaznaczyła, że samo członkostwo powoda w spółdzielni mieszkaniowej nie przesądza i nawet przy ówcześnie obowiązującym statucie Spółdzielni, na którego postanowienia powód się powołuje, nie przesądzało, o dokonaniu przez powoda rzeczonych wpłat. Członkostwo zależy jedynie od spełnienia wymogów formalnych (złożenie deklaracji członkowskiej, wniosku o przyjęcie w poczet członków spółdzielni), natomiast dokonanie zapłaty wpisowego i udziału w spółdzielni mieszkaniowej nie jest warunkiem uzyskania członkostwa. Opłaty te są konsekwencją przyjęcia w poczet członków spółdzielni, dlatego też niejako sankcją za ich niedokonanie jest wykreślenie członka spółdzielni z rejestru, a nie odmowa przyjęcia w poczet jej członków. Z tej właśnie przyczyny samo przyjęcie R. M. w poczet członków spółdzielni nie jest okolicznością, która przesądzałaby lub potwierdzała dokonanie określonych wpłat. Zatem, zdaniem pozwanej, nie można zgodzić się z twierdzeniem podniesionym w pozwie, że powód nie otrzymałby przydziału lokalu mieszkalnego i nie uzyskałby członkostwa bez zapłaty spornych należności. Samo dokonanie powyższych opłat nie jest bowiem warunkiem przyjęcia w poczet członków spółdzielni, ale jego następstwem. Zatem skoro statut do podstawowych obowiązków członka spółdzielni zalicza zapłatę udziału i wpisowego, to należy jednoznacznie stwierdzić, że brak dokonania wpłat powyższych kwot jest naruszeniem statutu spółdzielni, a zatem wykreślenie powoda z rejestru uchwałą Rady Nadzorczej było w pełni uzasadnione. Co więcej powoływanie się przez powoda na sprzeczność uchwały Rady Nadzorczej z dobrymi obyczajami oraz naruszenie przez pozwaną zasad współżycia społecznego jest niezasadne. Powód powołuje się na naruszenie powyższych klauzul generalnych w oparciu o brak po stronie powoda zaniedbania jakichkolwiek obowiązków wobec spółdzielni. Zdaniem strony pozwanej uchwała Rady Nadzorczej podjęta została zgodnie z prawem, a motywy jej podjęcia nie naruszają w żadnej mierze jakichkolwiek „dobrych obyczajów kupieckich” na jakie wskazuje powód. Co więcej, to powód swoim zachowaniem narusza wskazane normy przez niewykonywanie zasadniczego obowiązku wnoszenia opłat eksploatacyjnych wobec spółdzielni, co niewątpliwie jest zaniedbywaniem podstawowego obowiązku statutowego oraz wynikającego z art. 4 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Spółdzielnia opłat tych zmuszona jest dochodzić na drodze sądowej. Ponadto, Zarząd Spółdzielni podejrzewa, iż powód podnajmuje (bez zgłoszenia tego faktu spółdzielni) swoje mieszkanie osobom trzecim, co wynika nie tylko z obserwacji pozostałych członków Spółdzielni, ale również z faktu, że korespondencję kierowaną do powoda odbierają „dorośli domownicy” podpisujący się na dowodach doręczenia.

Z powyższego względu wszelkie twierdzenia powoda dotyczące pogwałcenia przez pozwaną dobrych obyczajów kupieckich są bezzasadne. Działania Spółdzielni są w pełni zgodne tak z prawem, jak i z dobrymi obyczajami. Celem działań Spółdzielni jest uporządkowanie wszelkich spraw oraz dokumentacji Spółdzielni, co niewątpliwie służy ogółowi jej członków. Nie może bowiem być tak, by część członków Spółdzielni była traktowana w sposób szczególny w stosunku do pozostałych członków Spółdzielni.

Pozwana wreszcie zarzuciła, że sam powód będąc członkiem Rady Nadzorczej Spółdzielni nie podejmował działań mających na celu uporządkowanie sprawy własnego członkostwa w spółdzielni, pomimo, iż jako członek Rady Nadzorczej posiadał szerokie uprawnienia kontrolne. Odpowiadając na zarzut dotyczący przedawnienia roszczenia Spółdzielni wobec powoda pozwana stwierdziła, że zarzut ten jest całkowicie chybiony. Sam termin przedawnienia rozpoczyna swój bieg od dnia wymagalności roszczenia. W przedmiotowej sprawie kwestia członkostwa powoda w Spółdzielni mieszkaniowej pozostawała sporna, aż do dnia 9.11.2011 r. Zatem Spółdzielnia nie mogła powoda wezwać do spełnienia roszczenia wcześniej. Spółdzielnia w pierwszej kolejności musiała przy pomocy księgowej sprawdzić stan należności po stronie powoda. Zatem nie można przyjąć, jak twierdzi strona powodowa, że termin przedawnienia roszczenia już upłynął, ponieważ w przypadku R. M. nie doszło tak naprawdę do otrzymania zawiadomienia o przyjęciu w poczet członków spółdzielni, skoro kwestia pozostawała przez długi czas sporna. Co więcej, nawet przeprowadzona przez Krajową Radę Spółdzielczą na wniosek R. M. lustracja Spółdzielni, utwierdziła Zarząd w przekonaniu, że R. M. nie jest członkiem (...). Z tego względu pierwszym dniem, w którym pozwana mogła wezwać powoda do spełnienia roszczenia był dzień 9.11.2011 r.- dzień w którym kwestia członkostwa powoda w Spółdzielni została ostatecznie wyjaśniona. Samo wezwanie do zapłaty natomiast wysłane zostało po weryfikacji przez księgową pozwanej, wpłat dokonywanych przez R. M..

W kolejnym piśmie procesowym, datowanym na 23.10.2012 r. powód podniósł, że pozwana nie ustosunkowała się do zarzutu naruszenia przez nią prawa i statutu poprzez dokonanie wykreślenia powoda z rejestru członków na podstawie domniemanego braku zapłaty wpisowego z 1998 r. Strona pozwana wskazywała w swoim piśmie jedynie, że powód nie udowodnił Spółdzielni, że uiścił wpisowe. W ocenie powoda nie ma przepisu prawa lub zapisu w statucie spółdzielni, który zobowiązywałby go do udowodnienia organom, że uiścił wpisowe, lub zobowiązującego do przechowywania dowodu wpłaty przez okres 14 lat. Ponadto ciężar dowodu obciąża w tym przypadku Spółdzielnię, a nie powoda będącego konsumentem, gdyż to pozwana wywodzi skutki prawne ze zdarzenia objętego podstawą wykreślenia. Ponownie powód przypominał, że wpis został uiszczony przez powoda w 1998 r., a powód nie posiada już potwierdzenia zapłaty z tamtego czasu. Skoro dowodu tego nie posiada także Spółdzielnia, która- w przeciwieństwie do powoda – ma prawny obowiązek utrzymywania pełnej dokumentacji osobowej, a jednocześnie przyznaje, że dokumentacja ta jest niepełna, to przerzucanie obowiązku wykazywania zapłaty na powoda jest bezpodstawne. Jednocześnie powód podtrzymał zarzut przedawnienia roszczenia podniesiony w pozwie, co tym bardziej miało czynić postępowanie pozwanej sprzeczne z prawem i zasadami współżycia społecznego. Zdaniem powoda twierdzenie o braku dowodu zapłaty wpisowego w aktach pozwanej nie ma żadnego znaczenia, gdyż zgodnie z wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu, powód dopełnił wymogów formalnych uzyskania członkostwa, a takim jest też opłata wpisowego- czemu pozwana w tamtym postępowaniu nie zaprzeczyła. Powód wskazał jednocześnie, że twierdzenia dotyczące zalegania z opłatami czynszowymi nie mają związku ze sprawą, podobnie jak twierdzenia o podnajmowaniu pokoi przez powoda. Natomiast argument pozwanej, że powód jako członek Rady Nadzorczej nie podejmował działań zmierzających do uregulowania własnej sytuacji członkowskiej wskazuje jedynie na niekonsekwencję w stosowaniu prawa wobec własnych członków Spółdzielni, a także na pomijanie milczeniem znanych pozwanej faktów, takich jak ten, iż to zarząd zgłosił kandydaturę powoda do Rady Nadzorczej i nigdy nie kwestionował jego statusu jako członka Spółdzielni (do czasu rozpoczęcia przez powoda aktywnej działalności kontrolnej). Powód nie „regulował” statusu członka spółdzielni jako członek Rady Nadzorczej, bo nikt jego członkostwa wówczas nie kwestionował. Jednocześnie powód podtrzymał swoje stanowisko, że skreślenie go z rejestru uchwałą Rady Nadzorczej było bezprawne, gdyż nie spełniało przesłanek art. 24 prawa spółdzielczego, tj. brak było niewykonania obowiązku statutowego w postaci nieuiszczenia wpisowego. Powód uiścił wpis, a okoliczności przeciwnej spółdzielnia nie udowodniła w żaden sposób.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwana (...) Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) we W. jest spółdzielnią w zasobach której znajduje się jeden budynek mieszkalno- usługowy na rogu ulicy (...), posiadający 45 lokali mieszkalnych. Mieszkańcy budynku mieszkają pod czterema adresami: ul. (...) i ul. (...).

(okoliczność bezsporna).

W dniu 7 listopada 2008 r. odbyło się Walne Zgromadzenie (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) we W., podczas którego członkowie Spółdzielni dokonali m.in. wyboru nowej Rady Nadzorczej w składzie: R. M., Z. B. (1) i J. L.. W dniu 19 lutego 2009 r. Rada Nadzorcza w w/w składzie podjęła uchwałę zobowiązującą Zarząd Spółdzielni Mieszkaniowej (...) do poddania Spółdzielni lustracji Krajowej Rady Spółdzielczej.

( dowód: protokół Walnego Zgromadzenia z dnia 07.11.2008 r., k. 20-23, uchwała Rady Nadzorczej nr (...) z dnia 19.02.2009 r. z pismem z dnia 25.02.2009 r., k. 24 – 25- w aktach sprawy I C 106/10 Sądu Okręgowego we Wrocławiu).

Z uwagi na nie uzupełnienie przez Zarząd Spółdzielni braków formalnych wniosku o zmianę danych w składzie Rady Nadzorczej w Krajowym Rejestrze Sądowym, postanowieniem z dnia 17 marca 2009 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Fabrycznej we Wrocławiu VI Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego oddalił wniosek.

W dniu 27 kwietnia 2009 r. Zarząd Spółdzielni (...) poinformował mieszkańców budynku, że w związku z oddaleniem wniosku, do czasu zwołania kolejnego Walnego Zgromadzenia, członkami Rady Nadzorczej pozostają dawni jej członkowie.

( dowód: postanowienie Sądu z dnia 17.03.2009 r., sygn. akt VI Ns Rej. KRS 333/09/496, zawiadomienie z dnia 27.04.2009 r., k. 28, protokół (...) z posiedzenia Rady Nadzorczej z dnia 01.04.2009 r., k. 29-30 w aktach sprawy I C 106/10 Sądu Okręgowego we Wrocławiu).

W dniach od 9 kwietnia 2009 r. do 31 sierpnia 2009 r. Krajowa Rada Spółdzielcza z siedzibą w W. przeprowadziła pełną lustrację działalności (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) we W. za okres 1 stycznia 2004 r. do 31 grudnia 2008 r. Sporządzony z lustracji protokół stwierdzał m.in. brak prowadzenia przez Zarząd rejestru członków Spółdzielni. W trakcie lustracji zarządzono przerwę w celu uporządkowania spraw dotyczących ilości członków, wpisowego i udziałów.

( dowód: protokół Krajowej Rady Spółdzielczej z W. z lustracji przeprowadzonej z działalności (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) za okres od 01.01.2004 r. do 31.12.2008 r., k. 180 – 186 w aktach sprawy I C 106/10).

W okresie objętym lustracją, Spółdzielnia dokonała częściowej nowelizacji Statutu zarejestrowanego w Krajowym Rejestrze Sądowym we W. w dniu 30 września 1997 r., objętego zmianą dokonaną na podstawie uchwały Walnego Zgromadzenia Członków z dnia 11 października 2005 r., zarejestrowaną w Krajowym Rejestrze Sądowym we W. z datą 18 września 2006 r.

( dowód: protokół Krajowej Rady Spółdzielczej z W. z lustracji przeprowadzonej z działalności (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) za okres od 01.01.2004 r. do 31.12.2008 r., k. 180 – 186, Statut (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) we W. w wersji z 2005 r. obowiązującej w roku 2009, k. 45 – 66 w aktach sprawy I C 106/10)

Pismem z dnia 10 sierpnia 2009 r. R. M. złożył odwołanie od decyzji zarządu z dnia 30 lipca 2009 r. odmawiającej wpisania go do rejestru członków Spółdzielni. W uzasadnieniu odwołania R. M. wskazał, iż nie odwołuje się do Rady Nadzorczej w w/w kwestii, bowiem z uwagi na treść uchwały z dnia 7 listopada 2009 r. jest członkiem tego organu.

( dowód: odwołanie R. M. z dnia 10.08.2009 r., k. 279 w aktach sprawy I C 106/10)

Wnioskiem z dnia 1 grudnia 2009 r, członkowie (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) zażądali od Zarządu Spółdzielni zamieszczenia w porządku obrad Walnego Zgromadzenia szeregu kwestii dotyczących działalności organów Spółdzielni oraz innych związanych z gospodarką Spółdzielni. Jednym z punktów zgłoszonego pod obrady porządku było rozpatrzenie odwołania R. M. od odmownej decyzji Zarządu w sprawie uregulowania członkostwa w Spółdzielni oraz podjęcia uchwały w tej sprawie. Wniosek został podpisany przez 10 członków Spółdzielni.

( dowód: wniosek do Zarządu 10 członków (...) z dnia 01.12.2009 r., k. 38 – 40, wniosek z dnia 1.12.2009 r., wraz z adnotacją Zarządu Spółdzielni, k. 215 – 216 w aktach sprawy I C 106/10).

R. M. jest członkiem (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) we W. od 1998 roku. W dniu 29 czerwca 1998 r. R. M. otrzymał przydział lokalu mieszkalnego położonego w zasobach (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) we W. na warunkach własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu.

W dniu 18.12.2009 r. odbyło się Walne Zgromadzenie pozwanej spółdzielni. Podjęte na Zgromadzeniu uchwały zostały zaskarżone przez powoda i w wyniku przeprowadzonego postępowania, wyrokiem z dnia 27.05.2011 r. i z dnia 8.07.2011 r. (wyrok uzupełniający), Sąd Okręgowy we Wrocławiu uchylił wszystkie uchwały podjęte w tym dniu przez Walne Zgromadzenie. Jednocześnie z uwagi na kwestionowanie przez pozwaną statusu członkostwa powoda w spółdzielni, Sąd orzekł w zakresie legitymacji procesowej powoda i ustalił, że powód dopełnił wymaganych statutem i ustawą formalności i jest członkiem pozwanej spółdzielni od dnia 29.06.1998 r. Wyrok ten jest prawomocny. Apelacja pozwanej od powyższych wyroków została oddalona, gdyż Sąd II instancji poparł w całości ustalenia poczynione przez Sąd Okręgowy. W związku z tym, pismem z dnia 10.12.2011 r. powód zwrócił się do Zarządu Spółdzielni o dokonanie wpisu do rejestru członków spółdzielni oraz o poinformowanie go o dokonaniu wpisu w terminie 7 dni. Strona pozwana ustosunkowała się do wniosku powoda dopiero w piśmie z dnia 28.02.2012 r., w którym poinformowała, że powód figuruje w rejestrze członków od listopada 2011 r.

Pismem z dnia 19.01.2012 r. powód otrzymał od pozwanej wezwanie do zapłaty wartości udziału oraz wpisowego na rzecz spółdzielni, w łącznej kwocie 2.750 zł, zgodnie z obecnie obowiązującym statutem. W piśmie zastrzeżono, że w wypadku nie dokonania zapłaty Zarząd przedstawi Radzie Nadzorczej wniosek o wykreślenie powoda z rejestru członków spółdzielni. Powód ustosunkował się do żądania pisemnie, wskazując, że domaganie się zapłaty jest bezprawne w świetle zapadłych orzeczeń sądowych. W konsekwencji Zarząd pozwanej skierował do powoda pismo datowane na 6.03.2012 r., stanowiące kolejne wezwanie do zapłaty, na które powód także odpowiedział, argumentując w sposób wyczerpujący odmowę zapłaty jak również przedstawiając swoje uwagi oraz zastrzeżenia co do działalności Spółdzielni. W dniu 27.03.2012 r. Zarząd spółdzielni skierował do Rady Nadzorczej wniosek o wykreślenie powoda z rejestru członków; w uzasadnieniu wniosku wskazano, że pomimo przedawnienia roszczenia, żądanie zapłaty wpisowego i udziału należało do powoda wystosować. Pismem Zarządu z dnia 20.04.2012 r. powód został poinformowany o wyznaczeniu terminu posiedzenia Rady Nadzorczej w przedmiocie rozpatrzenia w/w wniosku. W dniu 9.05.2012 r. odbyło się posiedzenie Rady Nadzorczej, na którym powód został wysłuchany. W trakcie posiedzenia powód podniósł zarzut przedawnienia roszczeń Spółdzielni, jak również szereg innych zarzutów uzasadniających bezzasadność wniosku o wykreślenie z rejestru. Ponadto powód przedstawił dokumenty potwierdzające jego członkostwo oraz po raz kolejny powołał się na wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 27.05.2011 r. Uchwałą nr 5/2012 z dnia 16.05.2012 r. Rada Nadzorcza pozwanej spółdzielni postanowiła wykreślić powoda z rejestru jej członków. Jako podstawę wskazała par. 19 pkt 1 statutu spółdzielni, który stanowi, iż brak wpłaty udziału i wpisowego może doprowadzić do wykreślenia członka Spółdzielni mieszkaniowej z rejestru jej członków. Tego samego dnia, tj. 16.05.2012 r. do powoda zostało wysłane pismo informujące o podjęciu w/w uchwały wraz z jej treścią i uzasadnieniem.

( dowód: deklaracja przystąpienia, wniosek o przyjęcie w poczet członków, zeznania świadka T. P., k. 245/o., zeznania świadka Z. B. (2), k. 381, przesłuchanie powoda R. M., k.283 i nast. w aktach sprawy I C 106/10 Sądu Okręgowego we Wrocławiu).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwem w niniejszej sprawie zostało objęte żądanie stwierdzenia nieważności zaskarżonej uchwały podjętej przez Radę Nadzorczą pozwanej (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w dniu 16 maja 2012 r.

Powód zgłosił także roszczenie ewentualne uchylenia zaskarżonej uchwały, znajdujące jego zdaniem swoje podstawy w przepisie art. 42 § 3 ustawy Prawo spółdzielcze i sformułowane na wypadek nieuwzględnienia przez sąd żądania wskazanego na pierwszym miejscu.

Materialnoprawną podstawę żądania stwierdzenia nieważności zakwestionowanej uchwały z dnia 16 maja 2012 r., stanowił przepis art. 189 k.p.c., zgodnie z którym powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.

Główną merytoryczną przesłankę powództwa o ustalenie stanowi zatem interes prawny, który decyduje o dopuszczalności badania i ustalania prawdziwości twierdzeń powoda, że dany stosunek prawny czy też prawo w istocie rzeczy istnieje. Istotnym jest także, by ów interes prawny istniał obiektywnie. Jego istnienia jednak nie można traktować jako jedynego warunku decydującego o uwzględnieniu powództwa o ustalenie. Dopiero wykazanie interesu prawnego daje bowiem możliwość dalszego badania w zakresie istnienia lub nieistnienia danego stosunku prawnego lub prawa. Nadto, co istotne, interes prawny jako interes dotyczący szeroko rozumianych praw i stosunków prawnych, występuje wówczas, gdy istnieje niepewność tego prawa lub stosunku prawnego zarówno z przyczyn faktycznych jak i prawnych. Powództwo o ustalenie winno być zaś skierowane przeciwko temu podmiotowi prawa, który istnienie tego prawa kwestionuje czy też narusza albo rości własne prawa. Bez wątpienia musi być to podmiot, z którym powód pozostaje w stosunku prawnym, z którego wywodzi własne prawa (por. wyrok S.N. z 04.10.2004r. I CKN 425/00 LEX nr 52719; wyrok S.N. z 16.11.200r. I CKN 853/98 LEX nr 50868).

W ocenie orzekającego Sądu, na tle powyższych rozważań, a nadto w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, który stał się podstawą ustaleń faktycznych, należy stwierdzić, iż w zakresie zgłoszonego w treści pozwu żądania głównego, powód dysponował interesem prawnym, w sprawie o stwierdzenie nieważności uchwały. W ocenie Sądu, powodowi w dniu wydania kwestionowanej uchwały przysługiwał status członka (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) we W.. Powyższych ustaleń, Sąd dokonał będąc związany (art. 365 kpc) orzeczeniem Sądu Okręgowego we Wrocławiu wydanym w sprawie I C 106/10, w której to sprawie Sąd na podstawie przedłożonych w postępowaniu dokumentów w postaci: deklaracji przystąpienia do spółdzielni (...), z dnia 29 czerwca 1998 r. jak i wniosku powoda o przyjęcie go w poczet członka z tego samego dnia a także w oparciu o zeznania słuchanych w sprawie świadków T. P. i Z. B. (2), jak również na podstawie przesłuchania samych powodów: R. M. i T. T. ustalił, że powód w roku 1998 został przyjęty w poczet członków spółdzielni.

Strona pozwana w sprawie I C 106/10 kwestionowała prawa członkowskie R. M. w oparciu o twierdzenie, iż brak jest w dokumentach prowadzonych przez Zarząd (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) pozytywnej w tym zakresie, pisemnej decyzji (uchwały) przynajmniej dwóch członków zarządu, która to decyzja z reguły odnotowywana była na deklaracji przystąpienia do Spółdzielni przez zainteresowanego. Jednocześnie jednak strona pozwana potwierdziła, iż w jej dokumentacji znajduje się przedmiotowa deklaracja przystąpienia do Spółdzielni (...) oraz jego wniosek o przyjęcie w poczet członków. Strona pozwana, z braku uchwały Zarządu o przyjęciu bądź odmowie przyjęcia powoda do Spółdzielni, wysnuwała negatywne dla R. M. skutki prawne. Sąd w sprawie I C 106/10 ocenił, że powyższe twierdzenia Spółdzielni świadczą jednak przynajmniej o zaniedbaniu i zaniechaniu obowiązków przez Zarząd Spółdzielni Mieszkaniowej (...), urzędujący w chwili starania się powoda o przyjęcie do Spółdzielni. Dodał, iż z uwagi na tryb przyjmowania poszczególnych osób w poczet członków spółdzielni mieszkaniowej, brakiem w tej kwestii decyzji władz spółdzielni, nie należy obciążać osoby zainteresowanej przystąpieniem do spółdzielni, zwłaszcza w kontekście jej starań o przyjęcie oraz przysługujących jej praw właścicielskich do znajdującego się w zasobach mieszkaniowych spółdzielni lokalu.

Artykuł 15 § 2 ustawy Prawo Spółdzielcze w brzmieniu obowiązującym w czerwcu 1998 r., kiedy powód uzyskał przydział na zajmowany przez niego w zasobach Spółdzielni Mieszkaniowej (...) lokal mieszkaniowy, stanowił, że członkiem spółdzielni może być każda osoba fizyczna o pełnej zdolności do czynności prawnych, która odpowiada wymaganiom określonym w statucie, chyba że ustawa stanowi inaczej. Statut Spółdzielni obowiązujący w czerwcu 1998 r., przewidywał szczegółowe warunki członkostwa w § 7. Członkiem spółdzielni mogła być osoba fizyczna o pełnej zdolności czynności prawnych, która (m.in.) nabyła od osoby uprawnionej własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu. Zgodnie z przydziałem z dnia 29 czerwca 1998 r., powód R. M. otrzymał mieszkanie na warunkach własnościowego prawa do lokalu, w trybie uregulowanym § 21 Statutu pozwanej Spółdzielni (realizacja wniosków członków o zamianę mieszkań w ramach zasobów Spółdzielni), co oznacza, iż spełnił nie tylko wymagania Statutu w zakresie ubiegania się o przydział (zamianę) lokalu mieszkalnego na warunkach własnościowego spółdzielczego prawa do tego lokalu, ale również te w kwestii przyjęcia go w poczet członków.

Zgodnie z art. 16 §1 ustawy Prawo Spółdzielcze warunkiem przyjęcia na członka jest złożenie deklaracji. Deklaracja powinna być złożona pod nieważnością w formie pisemnej. Podpisana przez przystępującego do spółdzielni deklaracja powinna zawierać jego imię i nazwisko oraz miejsce zamieszkania. Przystępujący spółdzielni stawał się członkiem z chwilą przyjęcia przez spółdzielnię, a przyjęcie miało być stwierdzone na deklaracji podpisem dwóch członków zarządu lub osób do przez zarząd upoważnionych, z podaniem daty uchwały o przyjęciu (art. 17 §2 ustawy). Uchwała w sprawie przyjęcia powinna być podjęta w ciągu miesiąca od dnia złożenia deklaracji. O uchwale o przyjęciu w poczet członków oraz o uchwale odmawiającej przyjęcia, zainteresowany powinien być zawiadomiony pisemnie w dwóch tygodni od dnia jej powzięcia. Zawiadomienie o odmowie przyjęcia powinno zawierać uzasadnienie. Postanowienia Statutu Spółdzielni przewidywały te zasady (§ 7). O przyjęciu decydował uchwałą Zarząd, co stwierdzano na deklaracji podpisem dwóch członków zarządu. Statut przewidywał procedurę odwoławczą do Rady Nadzorczej w razie otrzymania przez ubiegającego się negatywnej decyzji Zarządu.

Złożona w aktach R. M. deklaracja członkowska i wniosek o przyjęcie do grona członków (...) świadczyły niewątpliwie, zdaniem Sądu orzekającego w sprawie I C 106/10 o tym, iż powód spełnił wszystkie wymagania formalne Prawa spółdzielczego i statutu, mające zagwarantować mu przynajmniej prawo otrzymania decyzji w kwestii członkostwa. Twierdzenia Spółdzielni, że powód nie otrzymał decyzji zarządu i z tych względów nie stał się jej członkiem w/w Sąd uznał nie tylko za niezgodne z założeniami prawa spółdzielczego, ale przede wszystkim za niewiarygodne, w świetle innych dowodów przeprowadzonych w sprawie.

Przede wszystkim bowiem powód miał prawo otrzymać decyzję Spółdzielni w kwestii swojego członkostwa, a nadto, w sytuacji spełnienia wszystkich warunków statutu – Spółdzielnia miała obowiązek wydać w tym zakresie decyzję pozytywną. Zgodnie z ugruntowanym poglądem Sądu Najwyższego, zobowiązanie się kompetentnego organu spółdzielni mieszkaniowej do przyznania konkretnej osobie spółdzielczego prawa do lokalu skutkuje przyjęciem takiej osoby na członka spółdzielni, jeżeli odpowiada ona ustawowym i statutowym wymaganiom stawianym członkom spółdzielni w ogóle, a danej spółdzielni w szczególności (uzasadnienie wyroku SN z dnia 31 stycznia 2002 r., IV CKN 646/00, Lex nr 54346). Stwierdzić natomiast trzeba, iż strona pozwana w związku ze spełnieniem przez powoda warunków na przyjęcie go w poczet członków, nie stawiała żadnych zarzutów. Wątpliwości w tym zakresie nie było także po stronie władz Spółdzielni Mieszkaniowej (...) urzędujących w okresie otrzymania przez R. M. przydziału na lokal mieszkalny, co potwierdzili zeznający w sprawie I C 106/10 świadkowie.

Co więcej, świadkowie potwierdzili, iż powód został przyjęty w poczet członków pozwanej spółdzielni samorządną decyzją Zarządu Spółdzielni (...). T. P. zeznał bowiem, iż w okresie przystąpienia powoda do spółdzielni był członkiem Rady Nadzorczej i widział dokumenty powoda, w tym także „decyzję zarządu o przyjęciu” R. M. w poczet członków jak również aktualny wówczas rejestr członków. Świadek potwierdził, iż gdy pełnił funkcję członka Rady Nadzorczej zapadła decyzja ówczesnego zarządu Spółdzielni o przyjęciu R. M. do grona członków spółdzielni i była to decyzja pisemna. Świadek zeznał ponadto, iż był obecny na zebraniu w dniu 7 listopada 2008 r., na którym powód wybrany został członkiem Rady Nadzorczej i wówczas nikt – także i aktualny Zarząd Spółdzielni (...) – nie kwestionował praw członkowskich R. M.. Kandydatura powoda, jako członka Rady Nadzorczej, pochodziła nadto ze strony samego Zarządu. Świadek potwierdził, iż uchwała z dnia 7 listopada 2008 r. o wyborze Rady Nadzorczej, nie została ani uchylona przez Walne Zgromadzenie Członków Spółdzielni, ani zmieniona przez ten organ, ani też nawet zaskarżona przed Sądem.

Fakt pozostawania powoda członkiem Spółdzielni, potwierdził także słuchany na rozprawie w dniu 17 maja 2011 r. świadek Z. B. (2), Prezes Zarządu Spółdzielni Mieszkaniowej (...)w latach 2003 – 2005. Jego zdaniem, powód, jako właściciel spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego w pozwanej spółdzielni mieszkaniowej, otrzymał przydział na w/w lokal, stając się „automatycznie” członkiem spółdzielni. Zdaniem świadka, status członkowski w spółdzielni był naturalną konsekwencją nabycia prawa do lokalu. Praktyka taka funkcjonowała jeszcze w okresie funkcjonowania Zarządu w roku 1998 i opierała się na przepisach prawa spółdzielczego

W świetle powyższych zeznań, Sąd w sprawie I C 106/10 za wiarygodne uznał twierdzenie powoda, iż przy zachowaniu wszystkich formalnych wymogów stał się członkiem pozwanej spółdzielni mieszkaniowej i otrzymał pozytywną w tym zakresie uchwałę Zarządu, której jednak nie jest w stanie odnaleźć w swoich dokumentach. Zaginięcie dokumentu nie oznacza jednak, iż powód nie został przyjęty do spółdzielni, zwłaszcza, że gdyby tak było, Zarząd strony pozwanej winien legitymować się odpowiednią uchwałą odmawiającą, wydaną przez ówczesne organy Spółdzielni, jako prowadzący dokumentację osobową członków. Takiej uchwały - o odmowie przyjęcia - nigdy nie było, co potwierdza także raport przeprowadzonej w 2009 roku przez Krajową Radę Spółdzielczą lustracji. Zdaniem Sądu, istniejące po stronie pozwanej spółdzielni, stwierdzone obiektywnie, braki w dokumentacji, nie mogą obciążać powoda, który nadto, przez wszystkie lata posiadania własnościowego spółdzielczego prawa do zajmowanego przez siebie lokalu, był traktowany jak pełnoprawny członek Spółdzielni, uczestniczył w zebraniach, a nawet, co zostało już podkreślone, został wybrany na członka Rady Nadzorczej.

Reasumując, należy stwierdzić, iż oba roszczenia objęte petitum pozwu, mogły zostać poddane merytorycznej ocenie Sądu.

Zgodnie z art. 24 par. 1 prawa spółdzielczego spółdzielnia może rozwiązać stosunek członkostwa tylko przez wykluczenie albo wykreślenie członka. Członek niewykonujący obowiązków statutowych z przyczyn przez niego niezawinionych może być wykreślony z rejestru członków, przy czym to statut określa przyczyny jego wykreślenia (art. 24 par. 3 prawa sp.). Wykluczenia albo wykreślenia może dokonać, stosownie do postanowień statutu, rada nadzorcza (taka sytuacja miała miejsce w analizowanej sprawie) albo walne zgromadzenie spółdzielni (art. 24 par. 4 pr.sp.).

Jak wynika z treści art. 24 par. 6 prawa spółdzielczego jeżeli organem właściwym w sprawie wykluczenia albo wykreślenia członka ze spółdzielni jest, zgodnie z postanowieniami statutu, rada nadzorcza, członek spółdzielni ma prawo:

1)  odwołać się od uchwały o wykluczeniu albo wykreśleniu do walnego zgromadzenia, w terminie określonym w statucie, albo

2)  zaskarżyć uchwałę rady nadzorczej do sądu w terminie sześciu tygodni od dnia doręczenia członkowi uchwały z uzasadnieniem.

Powód wybrał tę drugą możliwość i uczynił to w terminie zakreślonym przez ustawę.

Niewątpliwie do obowiązków statutowych członka pozwanej spółdzielni należy uiszczenie wpisowego i udziału (par. 12 statutu pozwanej spółdzielni), wobec tego kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszego procesu miało ustalenie czy taki niewykonany obowiązek na powodzie w momencie podjęcia uchwały o wykreśleniu istotnie spoczywał.

Kwestia ustalenia rozkładu ciężaru dowodu co do powyższych okoliczności jest dyskusyjna. Gdyby przyjąć, że ciężar dowodu spoczywał na spółdzielni, co jednak pozostaje w sprzeczności z jedną z podstawowych reguł dowodowych –braku obowiązku prowadzenia dowodu na okoliczności negatywne (ei incumbit probatio qui dicit non qui negat), to należałoby stwierdzić, że pozwana nie zaoferowała żadnych dowodów z dokumentów i dowód z przesłuchania jednego świadka, którego zeznania sprowadzić można do konstatacji, że brak dokumentów potwierdzających dokonanie wpłaty wpisowego i udziału.

Przy założeniu przeciwnym, w którym ciężar dowodu spoczywa na powodzie, w ocenie Sądu przyjąć należałoby domniemanie faktyczne, w którym podstawą wnioskowania byłoby ustalenie (o którym mowa wyżej), że powód złożył wniosek o przyjęcie w poczet członków, deklarację członkowską i został przyjęty w poczet członków, a następnie uzyskał przydział na mieszkanie, był traktowany przez kilkanaście lat jak członek, co więcej został wybrany w skład Rady Nadzorczej pozwanej Spółdzielni. Logiczny wniosek jaki nasuwa się w konsekwencji ułożenia powyższego ciągu zdarzeń jest taki, że skoro niewątpliwie miały miejsce wszystkie powyższe fakty to musiało również dojść do uiszczenia przez powoda wpisowego oraz udziału, a brak potwierdzenia tego faktu w dokumentach spółdzielni jest jedynie rezultatem analizowanego już w sprawie I C 106/10 stanu akt członkowskich prowadzonych przez pozwaną. Dodać należy, że zgodnie z par. 12 ust. 3 statutu pozwanej Spółdzielni gdyby istotnie powód nie uiścił w 1998 r. po przyjęciu go w poczet członków (30 dni od zawiadomienia o przyjęciu) wpisowego i udziału winien zostać natychmiast wykreślony ze Spółdzielni. Co, jak wiadomo, ani w roku 1998 ani też w ogóle przed rokiem 2012 nie nastąpiło.

W związku z powyższym Sąd przyjął, że powód wpisowe i udział w roku 1998 na rzecz (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) zapłacił i dlatego też brak było podstaw do wykreślenia powoda z pocztu członków Spółdzielni w dniu 16.05.2012 r.

Jedynie na marginesie zauważyć trzeba, że także w sytuacji ustalenia, iż powód w roku 1998 r. nie zapłacił udziału i wpisowego powództwo podlegałoby oddaleniu wobec przedawnienia roszczeń o zapłatę w/w należności.

Z uwagi na treść par. 12 ust. 3 i art. 120 kc strona pozwana mogła domagać się od powoda zapłaty już w roku 1998. Bez względu na to czy termin przedawnienia roszczeń zostałby określony na 3 lata czy też na 10 lat, w momencie w którym Rada Nadzorcza podejmowała skarżoną uchwałę roszczenia o zapłatę udziału i wpisowego było już przedawnione a zarzut przedawnienia skutecznie podniesiony.

Mając na uwadze okoliczności sporu i ustalenia faktyczne poczynione w toku postępowania, Sąd uznał, iż nie ma podstaw, aby uznać, iż przy podejmowaniu uchwały Rady Nadzorczej w dniu 16.05.2012 r. naruszono obowiązujące przepisy prawa, dlatego na podstawie art. 189 k.p.c. w zw. z art. 42 §2 ustawy z dnia 16 grudnia 1982 r. Prawa spółdzielczego, oddalono żądanie o stwierdzenie nieważności zaskarżonych uchwał.

Jednocześnie, mając na uwadze, że nie zaistniały okoliczności faktyczne mogące być podstawą wykreślenia powoda z pocztu członków Spółdzielni, Sąd na podstawie art. 42 §3 ustawy Prawo spółdzielcze, w punkcie II wyroku uchylił zaskarżoną przez powoda w ustawowym terminie uchwałę Rady Nadzorczej pozwanej Spółdzielni.

Orzeczenie o kosztach w punkcie III wyroku zapadło w oparciu o przepis art. 98 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu (powód osiągnął poprzez uwzględnienie żądania ewentualnego zamierzony cel procesu).

Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika powodów ustalona została w oparciu o przepis § 10 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2008 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z dnia 3 października 2002 r.).

W punkcie IV wyroku, Sąd, stosownie do art. 98 k.p.c. w zw. z art. 113 ustęp 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, nakazał stronie pozwanej, wobec przegrania przez nią procesu, uiścić na rzecz Skarbu Państwa kwotę 200 zł opłaty sądowej od pozwu, od uiszczenia której powód został zwolniony.

Z. 1) odnotować uzasadnienie,

2) odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi strony pozwanej

.