Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia: 17 kwietnia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Tarnobrzegu Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Okręgowego Mieczysław Osucha – spraw.

Sędziowie: SO Grażyna Łuczak, SO Marek Nowak

Protokolant: prot. sąd. Anna Skóra

po rozpoznaniu w dniu 17 kwietnia 2013 r. w Tarnobrzegu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku Banku (...) S.A. w W.

z udziałem K. D.

o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przez wnioskodawcę w dniu 15 stycznia 2013r. o nr (...) przeciwko K. D.

na skutek zażalenia uczestnika od postanowienia Sądu Rejonowego w Stalowej Woli
z dnia 1 lutego 2013r. sygn. akt I Co 109/13

postanawia:

I.  zmienić zaskarżone postanowienie w punkcie pierwszym i trzecim oraz wniosek oddalić,

II.  zasądzić od wnioskodawcy na rzecz uczestnika kwotę 90 złotych (dziewięćdziesiąt złotych) tytułem kosztów postępowania zażaleniowego.

UZASADNIENIE

postanowienia z dnia 17 kwietnia 2013r.

sygn. akt I Cz 123/13

Sąd Rejonowy w Stalowej Woli postanowieniem z dnia 1 lutego 2013r., w sprawie o sygn. akt I Co 109/13, nadał klauzulę wykonalności z ograniczeniem odpowiedzialności dłużnika do kwoty 3.975.000 zł bankowemu tytułowi egzekucyjnemu z dnia 15 stycznia 2013r., nr (...), wystawionemu przez wierzyciela Bank (...) S.A. z siedzibą w W. przeciwko dłużnikowi K. D. z tytułu poręczenia wekslowego (deklaracja wekslowa z dnia (...)), zobowiązującemu do zapłaty kwoty głównej z tytułu niespłaconego kredytu (umowa z dnia (...), nr (...) kredytu obrotowego w rachunku bieżącym wraz z aneksami: Nr (...) z dnia (...), Nr (...) z dnia (...), Nr(...) z dnia (...)., Nr (...) z dnia (...)., Nr (...) z dnia (...)., Nr (...) z dnia (...), Nr (...) z dnia (...).) w wysokości 2.300.000 zł, w tym:

1.  kapitał wymagalny w kwocie 2.300.000 zł;

2.  odsetki naliczane wg podstawowej stopy procentowej za okres od 30 czerwca 2012r. do 9 września 2012r. w kwocie 43.067,60 zł;

3.  odsetki naliczone wg podwyższonej stopy procentowej za okres od 17 września 2012r. do 14 stycznia 2013r. w kwocie 107.087,37 zł;

4.  niespłacone prowizje i opłaty w kwocie 1.150 zł (punkt I).

W pozostałym zakresie wniosek został oddalony (punkt II). Od dłużnika na rzecz wierzyciela, tytułem zwrotu kosztów postępowania, zasądzona została kwota 127,00 zł (punkt III).

Wniosek zasługiwał na częściowe uwzględnienie. Sąd nie uznał za zasadne żądania odnośnie „dalszych odsetek naliczanych za okres od dnia 15 stycznia 2013r. do dnia zapłaty od kwoty 2.300.000 zł”. O uznaniu wymienionych w art. 777 kpc dokumentów za tytuł egzekucyjny decydują nie tylko kryteria procesowe (formalne), ale także kryteria materialne dotyczące treści danego aktu prawnego. Kryteriami materialnymi są np.: wyraźne oznaczenie stron, dokładne określenie świadczenia, czyli zachowania się dłużnika, sformułowanie tytułu egzekucyjnego w sposób zrozumiały i możliwy do wykonania pod względem faktycznym i prawnym. Określenie naliczania dalszych odsetek bez podania jakiejkolwiek obiektywnej podstawy wyliczenia ich wysokości, nie jest określeniem wystarczająco precyzyjnym, aby bez wątpliwości przeprowadzić egzekucję komorniczą. Przedstawiony tytuł egzekucyjny w tym zakresie nie dawał możliwości każdorazowego bezspornego ustalenia wysokości odsetek. Takie sformułowanie daje wierzycielowi możliwość dobrowolnej zmiany wysokości odsetek i jednostronnego podwyższania ich do nieoznaczonej z góry wysokości.

Powyższe postanowienie w zakresie punktu I i III zaskarżył uczestnik K. D., który zarzucił:

1) naruszenie prawa procesowego, a w szczególności art.786 ² § 2 kpc, podnosząc, że o ile Sąd Rejonowy uznał, iż dłużnik poddał się egzekucji oraz roszczenie objęte tytułem wynika z czynności bankowej dokonanej bezpośrednio z bankiem lub z zabezpieczenia wierzytelności banku wynikającej z tej czynności, to nie zbadał, czy zdarzenie, od którego uzależnione jest wykonanie tytułu egzekucyjnego zostało przez wierzyciela udowodnione, w szczególności, czy wnioskodawca dopełnił obowiązku prawidłowego wypełnienia weksla oraz przedstawienia go do zapłaty;

2) naruszenie prawa materialnego, a w szczególności:

- art. 38 ustawy Prawo wekslowe poprzez jego niezastosowanie, albowiem Sąd Rejonowy uznał, iż zobowiązanie, na które wystawiony został bankowy tytuł egzekucyjny jest wymagalne, mimo że zobowiązanie to wynika z poręczenia wekslowego weksla in blanco, którego wymagalność uzależniona jest od prawidłowego wypełnienia i przedstawienia weksla do zapłaty;

- art. 96 ust. 1 i 2 ustawy Prawo bankowe w zakresie w jakim Sąd I instancji uznał, że wnioskodawca miał prawo wystawić bankowy tytuł egzekucyjny, jak również, że wnioskodawca w sposób prawidłowy oznaczył czynność bankową, z której wynikają dochodzone roszczenia oraz wzmiankę o wymagalności dochodzonego roszczenia, podczas, gdy wnioskodawca nie przedstawił dowodu wskazującego, że roszczenie jest wymagalne, tj. że weksel został prawidłowo wypełniony i przedstawiony do zapłaty;

- art. 97 ustawy Prawo bankowe poprzez nadanie klauzuli wykonalności przeciwko K. D. pomimo tego, że jest on dłużnikiem wnioskodawcy z tytułu udzielonego zabezpieczenia.

Wobec tak postawionych zarzutów skarżący wniósł o uchylenie postanowienia w zaskarżonej części i zasądzenie od wnioskodawcy kosztów postępowania.

W odpowiedzi na zażalenie dłużnika wnioskodawca wnosił o jego oddalenie w całości. Wskazywał przy tym, że wystawiony bankowy tytuł egzekucyjny spełnia wymagania określone przepisami art. 786 ² § 1 kpc oraz art. 96 ust. 1 i 2, a także art. 97 Prawa bankowego. K. D. złożył pisemne oświadczenie o poddaniu się egzekucji, a składając poręczenie wekslowe dokonał czynności bankowej, co uprawniało wnioskodawcę do wystawienia przeciwko niemu bankowego tytułu egzekucyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie jest zasadne, a skutkiem jego uwzględnienia jest zmiana postanowienia w zaskarżonej części, tj. w punkcie I oraz III, i oddalenie wniosku.

Nie ulega wątpliwości, że w rozpoznawanej sprawie na zabezpieczenie umowy kredytu obrotowego w rachunku bieżącym, zawartej pomiędzy (...) Spółka Jawna z siedzibą w S. a Bankiem (...) w dniu (...), nr (...), wystawiony został weksel in blanco wraz z deklaracją wekslową. Jednym z poręczycieli wekslowym jest zaś uczestnik K. D., który w deklaracji wekslowej poddał się egzekucji zapłaty prowadzonej według przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, na podstawie wystawionego przez Bank (...) bankowego tytułu egzekucyjnego, który może być wystawiony do kwoty 3.975.000 zł. W razie wypełnienia weksla przez Bank winien on zawiadomić o tym poręczyciela, na 7 dni przed terminem jego płatności (k. 4v). Wypełniony przez wnioskodawcę weksel, czemu on sam nie zaprzecza, nie został jednak, wbrew dyspozycji art. 38 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936r. Prawo wekslowe, przedstawiony do zapłaty. Nie został on również dołączony do wniosku o nadanie klauzuli wykonalności.

Postępowanie klauzulowe ze względu na jego charakter ma ściśle ograniczony zakres sprowadzający się do badania przez Sąd, czy przedłożony dokument spełnia przewidziane w przepisach ustawowych formalne kryteria stawiane tytułom egzekucyjnym, a następnie dokonuje oceny tzw. materialnych kryteriów treści tytułu egzekucyjnego. Z treści art. 786 ² § 1 kpc wynika, że w postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, Sąd bada, czy dłużnik poddał się egzekucji oraz czy roszczenie objęte tytułem wynika z czynności bankowej dokonanej bezpośrednio z bankiem lub z zabezpieczenia wierzytelności banku wynikającej z tej czynności. Jak wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 20 listopada 2009r., III CZP 90/09 (LEX nr 553702), w postępowaniu tym Sąd bada także, czy dokument przedłożony przez bank spełnia wynikające z przepisów prawa bankowego przesłanki ważności i skuteczności bankowego tytułu egzekucyjnego, a nadto inne wymogi, które dotyczą każdego tytułu egzekucyjnego. Wykluczone jest natomiast dokonywanie oceny istnienia i zasadności roszczenia wierzyciela i obowiązku dłużnika stwierdzonych w tytule egzekucyjnym, jak również badanie materialnoprawnych zdarzeń powstałych po powstaniu tytułu egzekucyjnego, które mogły mieć wpływ na istnienie roszczenia lub jego zakres. Wykluczone jest również prowadzenie postępowania dowodowego na ogólnych zasadach dla postępowania rozpoznawczego.

Już w orzeczeniu z dnia 5 września 1967r., I CZ 20/67 (OSNCP 1968, nr 2, poz. 31), Sąd Najwyższy wyraził pogląd, iż Sąd nie bada samej treści tytułu egzekucyjnego, zwłaszcza nie może badać zasadności roszczenia wierzyciela i obowiązku świadczenia dłużnika wynikającego z tego tytułu. Niemniej jednak w przypadku, gdy zabezpieczenie roszczenia stanowi weksel in blanco, nie sposób nadać klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu bez kontroli prawidłowości jego wypełnienia. Wystawiony przez Bank bankowy tytuł egzekucyjny przeciwko poręczycielowi wekslowemu podlega bowiem ocenie przez Sąd rozpoznający wniosek o nadanie klauzuli wykonalności temu tytułowi również w zakresie prawidłowości wypełnienia weksla in blanco w stosunku do złożonej deklaracji wekslowej. Nie można zatem zgodzić się ze stanowiskiem wnioskodawcy, że nie ma znaczenia okoliczność, czy weksel wystawiony przez wystawcę, a poręczony przez dłużnika został przedstawiony do zapłaty. Brak przedstawienia wypełnionego weksla, uniemożliwia zbadanie, czy został on wypełniony zgodnie z deklaracją wekslową. Dla oceny ważności zobowiązania poręczyciela wekslowego nie wystarczy zaś powołać się na zasadę samodzielności zobowiązań wekslowych, konieczna bowiem jest ocena ważności poręczanego zobowiązania w płaszczyźnie przesłanki wady formalnej tego zobowiązania. Sąd Rejonowy zaniechał zbadania, czy Bank przed wystawieniem bankowego tytułu egzekucyjnego wypełnił prawidłowo weksel. Dlatego też, uznając zażalenie za uzasadnione, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 386 § 1 kpc w zw. z art. 397 § 2 kpc, uchylił zaskarżone postanowienie w punkcie I oraz III i wniosek oddalił (punkt I).

Z uwagi na treść zapadłego rozstrzygnięcia, kierując się dyspozycją art. 98 § 1 kpc w zw. z art. 391 §1 kpc, należało od wnioskodawcy na rzecz uczestnika zasądzić koszty postępowania zażaleniowego, które wyniosły 90 zł (punkt II).

Zarządzenie:

Odpis postanowienia wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom:

- wnioskodawcy – r.pr. Z. P.;

- uczestnika – r.pr. K. R..