Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 kwietnia 2013 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący : SSO Dorota Stawicka - Moryc

Protokolant : Robert Purchalak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 kwietnia 2013 r. we W.

sprawy z powództwa M. G. (1)

przeciwko Gminie MiastoO.

o zapłatę

I.  zasądza od strony pozwanej Gmina MiastoO.na rzecz powoda M. G. (1)kwotę 209.051,48 zł (dwieście dziewięć tysięcy pięćdziesiąt jeden złotych 48/100 zł) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 16 listopada 2012 r. do dnia zapłaty;

II.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 17.670 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 6 grudnia 2012 r. powód M. G. (1)wniósł o zasądzenie na jego rzecz od strony pozwanej - Gminy MiastaO.kwoty 209.051,48 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 16.11.2012 r. do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania. Uzasadniając swoje żądanie powód wskazywał, że w dniu 9.07.2010 r. zawarł ze spółką (...) S.A.z siedzibą w T.umowę, na mocy której zobowiązał się do wykonania szeregu prac budowlano – montażowych związanych m in. z wykonaniem instalacji elektrycznych silnoprądowych wewnętrznych, przekładki linii (...)i (...), przebudowy stacji transformatorowej wraz z zasilaniem obiektu. Roboty te były wykonywane w ramach zadania inwestycyjnego, realizowanego przez (...)jako generalnego wykonawcę na rzecz Gminy MiastaO.pod nazwą ” (...)”. Zakres robót był rozszerzany między powodem a generalnym wykonawcą na mocy aneksu nr (...)z dnia 9.07.2010 r. Powód podnosił jednocześnie, że strona pozwana została poinformowana o ustanowieniu przez spółkę (...)podwykonawcy i nie wniosła co do tego sprzeciwu. W dalszej kolejności powód wyjaśniał, że w trakcie realizacji przedmiotowej umowy zgłaszał stronie pozwanej gotowość do częściowego odbioru zaawansowania wykonywanych robót. Potwierdzenie zaawansowania wykonanych przez powoda robót następowało w formie comiesięcznych protokołów odbioru częściowego sporządzonych przy udziale (...) S.A., na podstawie których powód wystawiał faktury VAT. Powód wskazywał, że z uwagi na bezskuteczny upływ kolejnych terminów zapłaty należnego mu wynagrodzenia, objętego wymienionymi w pozwie fakturami, strona pozwana – Gmina MiastoO.zapłaciła na jego rzecz łączną kwotę 708.927,68 zł tytułem częściowej zapłaty wynagrodzenia objętego fakturami VAT nr (...). Do dnia dzisiejszego nie została jednak uregulowana na rzecz powoda kwota objęta żądaniem pozwu. Powód M. G. (1)podkreślał, że w stosunku do generalnego wykonawcy została ogłoszona upadłość – najpierw układowa, a następnie likwidacyjna. W 19.07.2012 r., jeszcze przed ogłoszeniem upadłości tejże spółki strona pozwana odstąpiła od umowy o roboty budowlane, zawartej z generalnym wykonawcą. Po przystąpieniu do inwentaryzacji prac budowlanych strona pozwana potwierdziła bezusterkowe wykonanie robót przez powoda. Pomimo jednak obciążającej ją odpowiedzialności solidarnej Gmina MiastoO.odmówiła zapłaty wynagrodzenia na rzecz powoda. Powód zaznaczał, że w związku z ogłoszeniem upadłości spółki (...) S.A.z siedzibą w T.żądaniem pozwu zostały objęte również dotychczas niewymagalne roszczenia o zapłatę pozostałego do zapłaty wynagrodzenia za roboty budowlane, zatrzymanego w ramach zabezpieczenia prawidłowego wykonania przedmiotu umowy nr (...).

W odpowiedzi na pozew strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie na jej rzecz od powoda kosztów procesu według norm przepisanych. Pozwana przyznała, że powód wykonywał prace budowlane w ramach umowy z dnia 9.07.2010 r., zawartej z generalnym wykonawcą. W ocenie pozwanej nie ponosi ona odpowiedzialności solidarnej na zasadzie art. 647 ¹ k.c., albowiem wszelkie należności wynikające z umowy zawartej pomiędzy powodem a generalnym wykonawcą (...) S.A. z siedzibą w T. zostały w całości przekazane generalnemu wykonawcy. W należnościach tych wliczone było dochodzone pozwem wynagrodzenie powoda w kwocie 209.051,48 zł. Strona pozwana w dalszej kolejności podnosiła, że w przypadku upadłości generalnego wykonawcy odpowiedzialność na podstawie art. 647 ¹k.c. kształtuje się w odmienny sposób, albowiem Gmina w zasadzie jest pozbawiona w takim przypadku możliwości zgłoszenia roszczenia regresowego wobec generalnego wykonawcy. W ocenie pozwanej winien być zatem w takim przypadku uwzględniony interes inwestora, tak, aby nie ponosił on obowiązku podwójnej zapłaty za to samo zadanie. Ponadto pozwana wskazywała, że podwójna zapłata za to samo zadanie w sytuacji, gdy wiadomym jest, że nie uzyska się regresu od upadłego generalnego wykonawcy narusza zasady współżycia społecznego w świetle art. 5 k.c.

Strona pozwana zakwestionowała również wysokość dochodzonego pozwem roszczenia wskazując, iż nieuprawnionym jest dochodzenie przez powoda należności w kwocie 40.922,66 zł tytułem zwrotu kaucji gwarancyjnej, która nie należy do elementów przedmiotowo istotnych umowy o roboty budowlane, a zatem nie ma podstaw do żądania zwrotu kaucji od inwestora.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Spółka (...) S.A.z siedzibą w T.została wyłoniona w drodze przetargu publicznego do wykonania na rzecz Gminy MiastaO.zadania inwestycyjnego pod nazwą „(...)”. Warunki realizacji tej inwestycji określone zostały w umowie z dnia 20 maja 2010 r. nr (...), zawartej między stroną pozwaną, jako zamawiającym a (...) S.A.jako generalnym wykonawcą nr (...).

/bezsporne/

W dniu 9 lipca 2007 roku pomiędzy spółką (...) S.A.z siedzibą w T.a powodem M. G. (1), prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą Zakład Usługowy (...) M. G. (1)z siedzibą w S.–została zawarta umowa o roboty budowlane nr (...) (...). Na mocy tejże umowy powód jako podwykonawca zobowiązał się do wykonania w ramach zadania „(...)” instalacji elektrycznych silnoprądowych wewnętrznych, przekładki linii (...)i (...), przebudowy stacji transformatorowej wraz z zasilaniem obiektu, wykonania oświetlenia zewnętrznego terenu i kanalizacji teletechnicznej. Szczegółowy zakres rzeczowy umowy został określony w załączniku nr 7 do umowy oraz w dokumentacji technicznej. W §3 umowy strony ustaliły, że rozpoczęcie robót nastąpi w dniu 13.07.2010 r., natomiast pełen zakres robót, potwierdzony podpisanym przez generalnego wykonawcę protokołem odbioru końcowego nastąpi do dnia 15.04.2012 r. Termin ostatecznego odbioru przedmiotu umowy miał być zarazem terminem odbioru końcowego umowy zawartej między zamawiającym a generalnym wykonawcą, który ustalony został na dzień 19.05.2012 r. Zgodnie z §11 umowy za wykonanie przedmiotu umowy podwykonawca miał otrzymać wynagrodzenie ryczałtowe w kwocie brutto 1.216.340 zł.

Stosownie do §12 umowy rozliczenie za wykonane roboty miało następować na podstawie faktur częściowych wystawianych w oparciu o protokoły odbiorów częściowych i przejściowe świadectwa płatności, zatwierdzone przez inżyniera kontraktu i generalnego wykonawcę. Podstawę do wystawienia faktury końcowej i końcowego rozliczenia stanowiło końcowe świadectwo płatności zatwierdzone przez inżyniera kontraktu, protokół odbioru końcowego przedmiotu umowy oraz końcowy protokół rzeczowo – finansowy.

W §15 umowy strony ustaliły, że podwykonawca wniesie zabezpieczenie należytego wykonania umowy w wysokości 5% wynagrodzenia brutto ustalonego w §11 ust. 3 , tj. w kwocie 60.817 zł. Kwota stanowiąca 70% tego zabezpieczenia miała być zwrócona w ciągu 30 dni po odbiorze końcowym przedmiotu umowy, a pozostała część miała stanowić zabezpieczenie roszczeń z tytułu gwarancji jakości i rękojmi i miała być zwrócona do 30 dni po upływie okresu gwarancji jakości i rękojmi.

/dowód: umowa (...)Nr (...) (...)k. 19-37/

Na mocy aneksu nr (...)z dnia 03.02.2012 r. do umowy nr (...), zawartego pomiędzy (...) S.A.a powodem M. G. (1)rozszerzony został zakres robót o roboty dodatkowe związane z dostawą i montażem: agregat prądotwórczy, zasilanie przepompowni (...), ułożenie kabli grzejnych na rurach kanalizacyjnych w rejonie parkingu. Wartość robót określono na kwotę 108.895,01 zł brutto. Rozpoczęcie robót miało nastąpić w dniu 03.02.3012r., natomiast zakończenie do dnia 19.05.2012r. Po uwzględnieniu zmian wprowadzonych aneksem, wynagrodzenie podwykonawcy za wykonanie przedmiotu umowy nr (...)z dnia 09.07.2010 r. wraz z aneksem nr (...)wynosiło 1.325.235,01 zł brutto.

/dowód: aneks nr (...) z dnia 03.02.2012 r. k. 38-39/

W dniu 19 maja 2012 r. (...) S.A. zawarła z powodem aneks nr (...) do umowy nr (...), na mocy którego zmieniono terminy realizacji przedmiotu umowy. Zakończenie wszystkich robót przez powoda miało nastąpić do dnia 31.07.2012 r., natomiast termin odbioru ostatecznego przedmiotu umowy ustalono na dzień 31.08.2012 r.

/dowód: aneks nr (...) z dnia 19.05.2012 r. k. 42/

Generalny wykonawca poinformował zamawiającego za pośrednictwem inżyniera kontraktu o zamiarze zatrudnienia powoda jako podwykonawcy robót związanych z wykonaniem instalacji elektrycznych zewnętrznych i wewnętrznych. Strona pozwana nie zgłosiła zastrzeżeń odnośnie zatrudnienia podwykonawcy w osobie powoda, jak również co do treści umowy, zawartej między generalnym wykonawcą a M. G. (1).

/dowód: wystąpienie wykonawcy nr (...)z dnia 29.06.2010 r. k. 40, wystąpienie inżyniera nr (...) z dnia 12.07.2010 r. k. 41/

Powód terminowo realizował zlecone mu prace budowlane, które sukcesywnie zgłaszał do odbioru generalnemu wykonawcy. Spółka (...) dokonywała częściowych odbiorów wykonanych prac, potwierdzając ich dobrą jakość. Na podstawie comiesięcznych protokołów odbioru częściowego M. G. (1) wystawił następujące faktury VAT:

- fakturę VAT nr (...) z dnia 15. 15.2010 r. na kwotę 75.000 zł;

- fakturę VAT nr (...) z dnia 22.04.2011 r. na kwotę 105.255,75 zł

- fakturę VAT nr (...) z dnia 26.09.2011 r. na kwotę 50.100 zł

- fakturę VAT nr (...) z dnia 2.04.2012 r. na kwotę 198.165,29 zł;

- fakturę VAT nr (...) z dnia 02.05.2012 r. na kwotę 389.932,29 zł;

- fakturę VAT nr (...) z dnia 04.06.2012 r. na kwotę 179.477,17 zł;

- fakturę VAT nr (...) z dnia 10.07.2012 r. na kwotę 188.725 zł.

/dowód: protokoły odbioru robót k.43-44, 47, 50, 53-54, 59 -61, 65-67, 72-74, faktury VAT wystawione przez powoda k. 45, 48, 51, 56, 62, 68, 75/

W związku z brakiem zapłaty wynagrodzenia przez generalnego wykonawcę powód kilkakrotnie wzywał do zapłaty należności wynikających z wystawionych faktur Gminę MiastoO., powołując się na solidarną odpowiedzialność inwestora, wynikającą z art. 647 ¹ 5 k.c. W następstwie kierowanych wezwań strona pozwana częściowo uregulowała należności objęte fakturami VAT nr (...)w łącznej kwocie 708.927,68 zł.

/dowód: zaświadczenie z dnia 12.06.2012 r. k. 58, wezwanie do zapłaty z dnia 01.06.2012 r. k. 63-64, wezwanie do zapłaty z dnia 02.07.2012 r. k. 70-71, wezwanie do zapłaty z dnia 20.07.2012 r. k. 77-78, potwierdzenia przelewu k. 46, 49, 52, 57, 69, 76/

Postanowieniem z dnia 27 lipca 2012 r., w sprawie V GU 17/12 Sąd Rejonowy w Tarnowie ogłosił upadłość spółki (...) S.A. z możliwością zawarcia układu. Następnie, na mocy postanowienia tegoż Sądu z dnia 10 sierpnia 2012 r. zmieniony został sposób prowadzenia postępowania upadłościowego – z układowego na postępowanie obejmujące likwidację majątku upadłego.

/dowód: odpis z KRS spółki (...) S.A. z/s w T. k. 79-86/

Strona pozwana w dniu 20 lipca 2012 r. odstąpiła od umowy z dnia 10 maja 2010 r., zawartej z generalnym wykonawcą – (...) S.A. z siedzibą w T..

/dowód: wydruk ze strony internetowej k. 87/

W związku z odstąpieniem przez inwestora od umowy zawartej z generalnym wykonawcą, strona pozwana w dniu 20 lipca 2012 r. przystąpiła do inwentaryzacji robót elektrycznych wykonanych przez powoda. W dniu 16 sierpnia 2012 r. sporządzono końcowy protokół z inwentaryzacji robót wykonanych w ramach zadania „(...)”.

/dowód: protokoły inwentaryzacji robót z dnia 30.07.2012 r. k.88- 102, protokół końcowy z inwentaryzacji k. 103-108/

Pismem z dnia 7.09.2012 r. powód wezwał stronę pozwaną do zapłaty pozostałej kwoty wynikającej z faktur VAT nr (...) tj. kwoty 346 110,04 zł w terminie 7 dni.

/dowód: pismo powoda z dnia 7.09.2012 r. wraz z potwierdzeniem nadania k. 109-110/

W odpowiedzi na powyższe pismo strona pozwana wskazała, iż nie ma możliwości bezpośredniego uregulowania na rzecz powoda żądanej przez niego kwoty, albowiem pozostałe do zapłaty należności zostały przekazane na rachunek generalnego wykonawcy i to od niego powód winien dochodzić zapłaty.

/dowód: pismo strony pozwanej z dnia 14.09.2012 k.125, pismo inżyniera kontraktu z dnia 21.08.2012 r. k. 126-128/

Strona pozwana przelała całość wynagrodzenia za wykonanie zadania pod nazwą „(...)” na rzecz generalnego wykonawcy – Syndyka Masy Upadłości (...) S.A.w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w T..

/dowód: potwierdzenia przelewu k. 122-124/

Pismem z dnia 12 września 2012 r. powód M. G. (1) wezwał stronę pozwaną do zapłaty należnego mu od generalnego wykonawcy spółki (...) S.A. z siedzibą w T. wynagrodzenia w kwocie 209.051,48 zł za roboty budowlane wykonane na podstawie umowy nr (...). Na żądaną sumę składały się następujące należności:

- kwota 3750 zł objęta fakturą VAT nr (...) – wymagalna kaucja gwarancyjna;

- kwota 5.262,78 zł objęta fakturą VAT nr (...) – wymagalna kaucja gwarancyjna,

- kwota 2.505 zł objęta fakturą VAT nr (...) – wymagalna kaucja gwarancyjna;

- kwota 9.908,26 zł objęta fakturą VAT nr (...) – wymagalna kaucja gwarancyjna;

- kwota 19.496,62 zł objęta fakturą VAT nr (...) – wymagalna kaucja gwarancyjna;

- kwota 73.961,31 zł objęta fakturą VAT nr (...) – nieuregulowana dotychczas część wynagrodzenia;

- kwota 94.167,51 zł objęta fakturą VAT nr (...) – nieuregulowana dotychczas część wynagrodzenia.

Z uwagi na bezskuteczność kierowanych dotychczas wezwań do zapłaty powód wyznaczył stronie pozwanej trzydniowy termin do zapłaty dochodzonej należności. Strona pozwana otrzymała powyższe wezwanie w dniu 12.11.2012 r.

/dowód: przesądowe wezwanie do zapłaty z dnia 12.11.2012 r. k. 111-112/

W odpowiedzi na powyższe wezwanie strona pozwana w piśmie z dnia 15.11.2012 r. zaprzeczyła, jakoby była zobowiązana z mocy art. 647 ¹ §2 i 5 k.c. do zapłaty należnego powodowi wynagrodzenia za wykonane roboty budowlane. Strona pozwana podnosiła, że przekazała wszelkie należności syndykowi masy upadłości (...) S.A. w upadłości likwidacyjnej. Jednocześnie pozwana zakwestionowała zasadność żądania przez powoda zwrotu kaucji gwarancyjnej, wskazując, iż obowiązek ten nie mieści się w zakresie umowy o roboty budowlane, a zatem nie wchodzi w zakres solidarnej odpowiedzialności inwestora z generalnym wykonawcą za wynagrodzenie należne podwykonawcy.

/dowód: pismo strony pozwanej z dnia 15.11.2012 r. k. 129/

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo w całości zasługiwało na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie powód M. G. (1) domagał się zapłaty od strony pozwanej kwoty 209.051,48 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 16.11.2012r. do dnia zapłaty, tytułem należnego wynagrodzenia za wykonane roboty budowlane, za które nie otrzymał zapłaty od generalnego wykonawcy.

Bezspornym w sprawie było, że powód zawarł w dniu 9.07.2010 r. ze spółką (...) S.A.z siedzibą w T.umowę o roboty budowlane, na mocy której zobowiązał się jako podwykonawca do realizacji prac budowlano – montażowych na rzecz inwestora Gminy MiastaO., w ramach zadania inwestycyjnego pod nazwą „(...)”. Za wykonanie przedmiotu umowy powód miał otrzymać wynagrodzenie w kwocie brutto 1.216.340 zł, które następnie w drodze aneksu nr (...)do umowy zostało zwiększone do kwoty 1.325.235,01 zł brutto. W toku procesu strona pozwana nie kwestionowała faktu, że została poinformowana przez generalnego wykonawcę o zatrudnieniu powoda – jako podwykonawcy – do realizacji przedmiotowej inwestycji i nie wniosła co do tego sprzeciwu. Strona pozwana nie zaprzeczała nadto, że powodowi należy się brakujące wynagrodzenie za wykonany bezusterkowo przedmiot umowy. Podnosiła jednak, że wszelkie należności za wykonaną inwestycję przekazała generalnemu wykonawcy i to od niego powód winien dochodzić zapłaty.

W świetle przytoczonych okoliczności należało stwierdzić, iż spór między stronami dotyczył jedynie kwestii prawnych, sprowadzających się do oceny, czy w sytuacji zapłaty przez inwestora w całości wynagrodzenia na rzecz generalnego wykonawcy, wygasa solidarna odpowiedzialność inwestora wobec podwykonawcy oraz jaki jest ewentualny zakres tej odpowiedzialności, w szczególności, czy obejmuje ona również roszczenie o zwrot wymagalnej kaucji gwarancyjnej na rzecz podwykonawcy.

Przepis art. 647 ¹ § 5 k.c. wprowadza, jako zasadę, solidarną odpowiedzialność inwestora i generalnego wykonawcy, względnie wykonawców częściowych, za umowy zawierane z podwykonawcami oraz dalszymi podwykonawcami. Został on wprowadzony do kodeksu cywilnego ustawą z dnia 14 lutego 2003 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 49, poz. 408), która weszła w życie w dniu 24 kwietnia 2013 r. Celem ustanowienia powyższej regulacji, wskazanym w uzasadnieniu projektu ustawy (druk nr 888 Sejmu IV Sejmu), było przeciwdziałanie negatywnym zjawiskom w gospodarce, w szczególności niepłaceniu wynagrodzenia za prace wykonane przez podwykonawców – małych i średnich przedsiębiorców.

Z solidarnego charakteru zobowiązania inwestora wynika, że podwykonawca – wierzyciel może żądać zapłaty całości albo części należności od wszystkich zobowiązanych solidarnie łącznie, od niektórych z nich lub od każdego z osobna. Oznacza to zatem możliwość skierowania przez podwykonawcę w całości żądania zapłaty należnego wynagrodzenia bezpośrednio do inwestora. Podkreślić dodatkowo należy, że podwykonawca nie ma obowiązku wcześniejszego podejmowania jakichkolwiek działań zmierzających do zaspokojenia jego wierzytelności w stosunku do bezpośredniego kontrahenta, czyli wykonawcy. Odpowiedzialność inwestora nie ma bowiem charakteru posiłkowego i nie ma potrzeby wykazywania, że dochodzenie roszczenia od wykonawcy okazało się bezskuteczne, czy też w jakikolwiek sposób utrudnione.

W uchwale z dnia 28 czerwca 2006 r. w sprawie III CZP 36/06, Sąd Najwyższy jednoznacznie stwierdził, że zapłata wykonawcy wynagrodzenia nie wyłącza odpowiedzialności inwestora wobec podwykonawcy na podstawie art. 647 ¹ § 5 k.c. Sąd Najwyższy podkreślał, że przewidziana w tym przepisie odpowiedzialność inwestora wobec wykonawcy i podwykonawców wynika z różnych stosunków zobowiązaniowych. Odpowiedzialność inwestora wobec wykonawcy wynika bowiem z zawartej umowy o roboty budowlane, która określa jej zakres, natomiast odpowiedzialność inwestora wobec podwykonawców wynika z ustawy, ma charakter gwarancyjny, a jej ramy określa umowa wykonawcy z podwykonawcą, a nie zakres odpowiedzialności inwestora wobec wykonawcy. Inwestor zatem nie może zwolnić się od przewidzianej w art. 674 ¹ § 5 k.c. odpowiedzialności wobec podwykonawcy, powołując się na wykonanie swojego zobowiązania wobec wykonawcy, wynikającego z innego stosunku zobowiązaniowego. W świetle takiej regulacji inwestor jest zobowiązany zapłacić podwykonawcom należne im wynagrodzenie także wtedy, gdy już zapłacił całe wynagrodzenie należne wykonawcy. Zamawiający ma jednak wówczas roszczenie wobec wykonawcy o zwrot kwoty wynagrodzenia wypłaconej podwykonawcom na podstawie art. 376 k.c. (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 stycznia 2008 r., V CSK 179/07, Biul. SN 2008/5/6)

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy w pierwszej kolejności należy uznać, że strona pozwana jako inwestor ponosi solidarną odpowiedzialność wobec powoda na podstawie art. 647 ¹ § 5 k.c. za zapłatę należnego mu wynagrodzenia z tytułu realizacji umowy zawartej z generalnym wykonawcą. Jednocześnie wypada stwierdzić, że strona pozwana nie mogła skutecznie uchylić się od swego zobowiązania względem podwykonawcy, poprzez zapłatę wynagrodzenia na rzecz generalnego wykonawcy – spółki (...) S.A. z siedzibą w T..

Fakt ogłoszenia upadłości likwidacyjnej generalnego wykonawcy, niewątpliwie komplikuje sytuację prawną i faktyczną w stosunkach między stronami procesu budowlanego; tj. zarówno na linii inwestor-generalny wykonawca, jak i generalny wykonawca - podwykonawca. Jaku już wspominano jednak na wstępie, celem wprowadzenia art. 647 ¹ § 5 k.c. było zapewnienie ochrony interesów podwykonawców w przypadku nierzetelności finansowej podmiotu, z którym bezpośrednio zawarli oni umowę na wykonanie części robót, oraz jednoczesne zmobilizowanie inwestorów do starannego wyboru wykonawcy oraz do kontrolowania wywiązywania się wykonawców z obowiązków finansowych względem podwykonawców. Ogłoszenie upadłości generalnego wykonawcy nie może być zatem poczytywane – jak to sugeruje strona pozwana – jako podstawa do wygaśnięcia ciążącej na niej odpowiedzialności solidarnej wobec podwykonawcy. Nie można nadto znaleźć wytłumaczenia dla zastosowania w tym przypadku art. 5 k.c. i na tej podstawie oddalenia powództwa względem inwestora. Należy zauważyć wszakże, że wskutek ogłoszenia upadłości spółki (...) S.A. również sytuacja powoda uległa pogorszeniu, albowiem utrudnione (albo wręcz uniemożliwione) zostało uzyskanie przez niego zapłaty wynagrodzenia od generalnego wykonawcy. Strona pozwana w takiej sytuacji jest gwarantem zaspokojenia roszczeń powoda, dlatego nie może ona skutecznie formułować względem powoda zarzutu nadużycia prawa podmiotowego (art. 5 k.c.). Zrozumiałym jest bowiem, że powód, w sytuacji ogłoszenia upadłości jednego z dłużników solidarnych, wskazuje inwestora, a nie upadłego wykonawcę jako adresata swoich żądań.

Na marginesie wypada nadmienić, że strona pozwana, regulując całość należnego wykonawcy wynagrodzenia oraz płacąc zarazem wynagrodzenie na rzecz podwykonawcy ma możliwość zgłoszenia swoich roszczeń do masy upadłości i zaspokojenie ich w tym postępowaniu.

Reasumując powyższe Sąd stanął na stanowisku, że na stronie pozwanej ciąży wynikający z art. 647 ¹ § 5 k.c. obowiązek względem powoda jako podwykonawcy do zapłaty należnego mu wynagrodzenia.

W toku niniejszego procesu strona pozwana w zasadzie nie kwestionowała wysokości dochodzonego przez powoda żądania, potwierdzając, iż powodowi należy się wynagrodzenie w żądanej kwocie, jednakże winien je zapłacić generalny wykonawca. Pozwana kwestionowała natomiast zakres obciążającej jej ewentualnie odpowiedzialności wobec powoda, podnosząc, iż nie obejmuje ono roszczenia o zwrot wynagrodzenia w kwocie 40.922,66 zł, które zostało zatrzymane w ramach zabezpieczenia prawidłowego wykonania przedmiotu umowy nr (...).

W ocenie Sądu ze stanowiskiem strony pozwanej nie można się zgodzić. Zauważyć wypada, że na mocy §15 umowy nr (...) powód jako podwykonawca robót budowlanych wniósł zabezpieczenie należytego wykonania umowy w wysokości 5% wynagrodzenia brutto ustalonego w umowie. Uzgodniona kwota zabezpieczenia, była potrącana przez generalnego wykonawcę z wynagrodzenia należnego powodowi. Zgodnie z brzmieniem umowy, kwota stanowiąca 70% tego zabezpieczenia miała być zwrócona w ciągu 30 dni po odbiorze końcowym przedmiotu umowy, a pozostała część miała stanowić zabezpieczenie roszczeń z tytułu gwarancji jakości i rękojmi i miała być zwrócona do 30 dni po upływie okresu gwarancji jakości i rękojmi.

Roszczenie powoda o zwrot wynagrodzenia zatrzymanego w ramach prawidłowego wykonania umowy stało się wymagalne z chwilą ogłoszenia upadłości spółki (...) S.A. Stosownie bowiem do treści art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze , zobowiązania pieniężne upadłego, których termin płatności świadczenia jeszcze nie nastąpił, stają się wymagalne z dniem ogłoszenia upadłości.

Podkreślenia wymaga okoliczność, że strona pozwana w dniu 20.07.2012 r., odstąpiła od umowy zawartej z generalnym wykonawcą, której odzwierciedleniem była umowa spółki (...) S.A. zawartej z powodem. W ocenie Sądu zatem, odpowiedzialność pozwanej obejmować winna również zatrzymane przez generalnego wykonawcę kwoty wynagrodzenia należnego powodowi, które zostało zatrzymane jako gwarancja należytego wykonania umowy.

Mając na uwadze całokształt poczynionych rozważań Sąd w całości uwzględnił powództwo, zasądzając od strony pozwanej - Gminy MiastaO.na rzecz powoda M. G. (1)kwotę 209.051,48 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 16 listopada 2012 r. do dnia zapłaty (pkt I sentencji wyroku). Wysokość tej kwoty została udokumentowana załączonymi do pozwu fakturami VAT nr (...)oraz potwierdzeniami częściowej zapłaty należności wynikających z tych faktur.

Podstawę prawną zasądzenia odsetek stanowiły przepisy art. 481 k.c. w zw. z art. 476 k.c. Strona pozwana otrzymała od powoda wezwanie do zapłaty należności dochodzonej pozwem w dniu 12.11.2012 r. w terminie 3 dni. Od dnia 18 listopada 2012 r. pozwana pozostaje zatem w opóźnieniu w spełnieniu przedmiotowego świadczenia wobec powoda.

Rozstrzygnięcie o kosztach, zawarte w punkcie II. sentencji wyroku, znajdowało oparcie w treści art. 98 § 1 k.p.c., który ustanawia zasadę, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Na zasądzone na rzecz powoda koszty procesu składała się opłata sądowa od pozwu w kwocie 10453 zł, kwota 7200 zł tytułem kosztów zastępstwa prawnego, ustalona w oparciu o treść §6 pkt 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2002 roku, nr 163, poz.1348) oraz 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w sentencji wyroku.

Z/

1.  odnotować,

2.  odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi strony pozwanej;

3.  kal. 14 dni,

10 maja 2013 r.