Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 26 czerwca 2013 roku

Sąd Apelacyjny w Poznaniu, Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSA Jerzy Geisler (spr.)

Sędziowie: SA Małgorzata Gulczyńska

SA Piotr Górecki

po rozpoznaniu w dniu 26 czerwca 2013 roku

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku K. S.

przy uczestnictwie D. J.

o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika

na skutek zażalenia uczestniczki postępowania

na postanowienie Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 3 grudnia 2013 roku, sygn. akt: IX GCo 162/12

postanawia:

oddalić zażalenie.

SSA M. Gulczyńska SSA J. Geisler SSA P. Górecki

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy nadał prawomocnemu nakazowi zapłaty w postępowaniu upominawczym, wydanemu przez Sąd Okręgowy w Zielonej Górze w dniu 25 czerwca 2001 roku w sprawie o sygn. akt: V NG 588/01, klauzulę wykonalności przeciwko małżonce dłużnika M. D. M. J. z ograniczeniem jej odpowiedzialności do majątku objętego wspólnością ustawową na rzecz K. S. (pkt 1), kosztami postępowania obciążając uczestniczkę postępowania i zasądzając od niej z tego tytułu kwotę 50,00 zł (pkt 2).

Sąd Okręgowy wyjaśnił, że na wnioskodawcę przeszło uprawnienie dotychczasowego wierzyciela Spółdzielni K. R. w P., albowiem na mocy postanowienia z dnia 19 października 2012 roku została nadana klauzula wykonalności na w/w nakaz zapłaty.

Następnie wskazał, iż w sprawie znajduje zastosowanie art. 787 k.p.c. w brzmieniu sprzed nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 17 czerwca 2004 roku o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw, która weszła w życie w dniu 20 stycznia 2005 roku.

Sąd I instancji zaznaczył, że pismo wzywające do złożenia wyjaśnień zostało uczestniczce postępowania doręczone w trybie podwójnego awizo, a wobec nieustosunkowania się przez nią do treści wezwania, za przyznane uznano okoliczności pozostawania przez nią w związku małżeńskim z dłużnikiem oraz obowiązywania ustroju wspólności ustawowej.

W tych okolicznościach zachodziły, zdaniem Sądu Okręgowego, podstawy do nadania klauzuli wykonalności przeciwko uczestniczce postępowania.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.

Zażalenie na powyższe postanowienie złożyła uczestniczka postępowania, zaskarżając je w całości i wnosząc, jak wynika z treści pisma, o jego uchylenie ewentualnie zmianę poprzez oddalenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności.

Zaskarżonemu orzeczeniu zarzuciła, że wezwanie do złożenia wyjaśnień zostało jej doręczone na niewłaściwy adres, a nadto niezastosowanie art. 41 § 3 k.r.o. Zdaniem skarżącej w sprawie zachodzą okoliczności wyłączające możliwość zaspokojenia się przez wnioskodawcę z majątku wspólnego z uwagi na sprzeczność z zasadami współżycia społecznego (ze względu an charakter i istotę wierzytelności powstałej ze stosunku zobowiązaniowego zawartego pomiędzy podmiotami gospodarczymi w ramach prowadzonej przez nich działalności gospodarczej). Uczestniczka postępowania wskazała wreszcie, że zgodnie z art. 125 § 1 k.c. roszczenie wnioskodawcy, skierowane przeciwko niej, uległo przedawnieniu.

Wnioskodawca w odpowiedzi na zażalenie wniósł o jego oddalenie oraz zasądzenie od skarżącej na swoją rzecz zwrotu ewentualnych kosztów postępowania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie uczestniczki postępowania nie zasługiwało na uwzględnienie.

Trafnie przyjął Sąd I instancji, że w sprawie znajduje zastosowanie art. 787 k.p.c. w brzmieniu sprzed nowelizacji, wprowadzonej ustawą z dnia 17 czerwca 2004 roku o zmianie ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.04.162.1691). Konsekwencją powyższego jest także zastosowanie obowiązujących przed tą nowelizacją przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Okoliczności powyższych skarżąca w zażaleniu nie kwestionuje.

Odnosząc się do zarzutów skarżącej w kwestii wadliwego doręczenia jej pisma wzywającego do złożenia wyjaśnień, wskazać należy, iż nie mogą one, zdaniem Sądu Apelacyjnego, prowadzić do wzruszenia zaskarżonego rozstrzygnięcia. Wprawdzie uczestniczka postępowania wykazała na etapie postępowania zażaleniowego, że przynajmniej od 2007 roku nie zamieszkuje pod adresem, jaki został wskazany przez wierzyciela we wniosku o nadanie przeciwko niej klauzuli wykonalności, niemniej jednak osobiście odebrała korespondencję skierowaną na ten adres, zawierającą kwestionowane rozstrzygniecie. Nadto skarżąca mogła zapoznać się z treścią wezwania z uzasadnienia zaskarżonego postanowienia, zatem brak właściwego doręczenia w/w pisma nie pozbawiał jej możliwości obrony praw w niniejszym postępowaniu. Skarżąca mogła bowiem ustosunkować się do wezwania w zażaleniu.

Nie sposób również przyjąć, by nadanie klauzuli wykonalności przeciwko uczestniczce postępowania było sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Zgodzić się należy ze stanowiskiem skarżącej, iż w postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika Sąd badał na wniosek małżonka dłużnika także przesłanki wymienione w art. 41 § 3 k.r.o. w brzmieniu sprzed nowelizacji (vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 czerwca 1995 roku, sygn. akt: III CRN 24/95, OSNC 1995/11/164). Zgodnie z treścią tego przepisu sąd mógł ograniczyć lub wyłączyć możliwość zaspokojenia się z majątku wspólnego przez wierzyciela, którego dłużnikiem jest tylko jeden z małżonków, jeżeli, ze względu na charakter wierzytelności albo stopień przyczynienia się małżonka będącego dłużnikiem do powstania majątku wspólnego, zaspokojenie z majątku wspólnego byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

W niniejszej sprawie takie przesłanki nie zachodzą. Sam fakt, iż skarżąca w czasie powstania wierzytelności uzyskiwała własne dochody nie pozwala uznać, iż nie korzystała w równym stopniu z dochodów uzyskiwanych przez małżonka. Jednocześnie brak dowodów na to, że działalność gospodarcza dłużnika przynosiła wyłącznie straty. W tych okolicznościach uznać należy, że sam charakter wierzytelności (wynikająca z prowadzonej na własny rachunek przez dłużnika działalności gospodarczej) nie uzasadnia ograniczenia lub wyłączenia możliwości zaspokojenia się z majątku wspólnego. Nie można również na tej podstawie stwierdzić, że dłużnik nie przyczyniał się do powstania majątku wspólnego.

Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia pozostawały wreszcie zarzuty dotyczące ewentualne przedawnienia wierzytelności, wynikającej z w/w nakazu zapłaty. Mają one bowiem charakter merytoryczny i jako takie nie podlegają badaniu w postępowaniu klauzulowym, które dotyczy wyłącznie kwestii formalnych.

Skoro zatem skarżąca w zażaleniu nie zaprzeczyła, iż nadal pozostaje w związku małżeńskim z dłużnikiem, a w jej małżeństwie obowiązuje ustrój wspólności ustawowej, to uznać należało, iż w sprawie zachodziły podstawy do nadania przeciwko niej, jako małżonce dłużnika, klauzuli wykonalności stosownie do treści art. 787 k.p.c. w brzmieniu sprzed nowelizacji.

Mając na uwadze powyższe Sąd Apelacyjny oddalił zażalenie uczestniczki postępowania na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c.

SSA M. Gulczyńska SSA J. Geisler SSA P. Górecki