Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 czerwca 2012 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu Wydział III

Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 14 czerwca 2012 r. we Wrocławiu

sprawy z wniosku B. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W.

o emeryturę

na skutek apelacji B. P.

od wyroku Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu

z dnia 13 grudnia 2011 r. sygn. akt VIII U 760/11

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.

UZASADNIENIE

Decyzją z 31 marca 2011 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W. odmówił B. P. prawa do emerytury z powodu nieudowodnienia przez niego 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Wskutek zaskarżenia decyzji sprawę rozpoznał Sąd Okręgowy we Wrocławiu, który wyrokiem z 13 grudnia 2011 r. odwołanie oddalił.

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd I instancji wydał w oparciu o następująco ustalony stan faktyczny:

B. P. urodził się (...). Do 30 listopada 2011 r. pobierał rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Po raz pierwszy wniosek o emeryturę w związku z pracą w warunkach szczególnych zgłosił 8 sierpnia 2010 r.

Decyzją z 13 kwietnia 2010 r. organ rentowy odmówił prawa do wnioskowanego świadczenia z uwagi na brak udokumentowania piętnastoletniego stażu pracy w warunkach szczególnych na dzień 1 stycznia 1999 r. Wnioskodawca wykazał 13 lat 1 miesiąc i 24 dni pracy w warunkach szczególnych. Organ rentowy nie zaliczył do tego okresu - czasu pracy jako członka (...) od 2 czerwca 1986 r. do 31 sierpnia 1990 r., a jego stanowisko podtrzymał Sąd Okręgowy we Wrocławiu wyrokiem z dnia 21 stycznia 2011 r. (akta sprawy VIII U 626/10).

W dniu 13 lutego 2011 r. wnioskodawca ponownie złożył w organie rentowym wniosek o wcześniejszą emeryturę w związku z pracą w warunkach szczególnych, domagając się jednocześnie zaliczenia pracy w Zespole Szkół i Przedszkolu w K. w charakterze palacza centralnego ogrzewania wykonywanej sezonowo w latach 1993-2004 do czasu pracy w warunkach szczególnych. Organ rentowy ustalił ogólny staż ubezpieczeniowy wnioskodawcy na 1 stycznia 1999 r. w wymiarze 27 lat 11 miesięcy i 14 dni, w tym 13 lat 1 miesiąc i 24 dni okresów pracy w warunkach szczególnych. Nie uwzględnił do okresu pracy w warunkach szczególnych okresów:

-

od 15 października 1993 r. do 30 kwietnia 1994 r.;

-

od 15 października 1994 r. do 30 kwietnia 1995 r.;

-

od 2 listopada 1995 r. do 30 kwietnia 1996 r.;

-

od 4 listopada 1996 r. do 15 maja 1997 r.;

-

od 6 października 1997 r. do 10 kwietnia 1998 r.;

-

od 5 października 1998 r. do 31 grudnia 1998 r.

W tych okresach wnioskodawca wykonywał zatrudnienie w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku palacza c.o. w Szkole Podstawowej w K.. Obsługiwał piece żeliwne węglowo-koksowe. W szkole brak jakiejkolwiek dokumentacji dotyczącej rodzaju obsługiwanych pieców.

Od 14 lutego 1996 r. wnioskodawca uzyskał uprawnienia w zakresie obsługi konserwacji kotłów wodnych niskotemperaturowych wraz z urządzeniami pomocniczymi na paliwo stałe i kotłów parowych wraz z urządzeniami pomocniczymi na paliwo stałe.

Pracodawca odmówił wnioskodawcy wydania zaświadczenia o wykonywaniu w tym czasie pracy w warunkach szczególnych, gdyż w Zarządzeniu z dnia 15 czerwca 1984 r. Ministra Oświaty i Wychowania w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu Oświaty i Wychowania ustalony wykaz stanowisk, na których wykonywane są prace w warunkach szczególnych, nie obejmuje palacza centralnego ogrzewania.

Sąd I instancji, opierając się na przepisach art. 184 w zw. z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS oraz na przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, uznał, że odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd stwierdził, że wnioskodawca w toku postępowania sądowego nie przedłożył dowodów, które wskazywałyby na fakt wykonywania przez niego prac niezautomatyzowanych palaczy i rusztowych kotłów parowych lub wodnych typu przemysłowego wskazanych w wykazie A, w dziale XIV, poz. 1 w/w rozporządzenia. Sąd za wiarygodny dowód nie uznał świadectw pracy, które zostały wystawione bez potwierdzenia tego, że zatrudnienie na danym stanowisku było pracą wykonywaną stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w szczególnych warunkach. Nie są to świadectwa pracy w szczególnych warunkach wystawione zgodnie ze wzorem stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów. Wnioskodawca wykonywał w spornym okresie pracę palacza centralnego ogrzewania. Nie sposób jednak określić, czy były to prace niezautomatyzowane palaczy kotłów parowych lub wodnych typu przemysłowego, zatem okresu tego nie można uwzględnić przy obliczaniu stażu pracy niezbędnego do uzyskania uprawnień do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach.

Wnioskodawca nie spełniłby wymogów do uzyskania wcześniejszej emerytury, gdyż jego praca w tym charakterze nie była wykonywana przez 15 lat tylko przez 7 lat i 3 miesiące.

Z wyrokiem nie zgodził się wnioskodawca, wywodząc apelację, w której zarzucił:

-

naruszenie art. 468 § 2 pkt 3 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie i nieustalenie, jakie dowody należy przeprowadzić w celu wyjaśniania okoliczności spornych, bo Sąd I instancji nie przeprowadził dowodów z zeznań świadka J. J., który obsługiwał te same piece, w tym samym czasie, co odwołujący się i może mieć istotne informacje, co do typu pieców obsługiwanych przez wnioskodawcę oraz J. N., która była dyrektorem Szkoły Podstawowej w K. w okresie, kiedy pracował tam B. P.;

-

naruszenie art. 232 k.p.c., poprzez niepowołanie biegłego, podczas gdy ubezpieczony podnosił konieczność powołania biegłego, w celu przeciwdziałania nieprawidłowemu rozstrzygnięciu;

-

błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia Sądu I instancji, mający istotny wpływ na rozstrzygnięcie sprawy, polegający na przyjęciu, że odwołujący nie wykonywał w spornym okresie pracy w szczególnych warunkach, podczas gdy z zeznań świadków wynika, że obsługiwał piec na opał koksowy (kocioł żeliwny, wodny,) w pełnym wymiarze czasu pracy, w sposób niezautomatyzowany;

-

błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że odwołujący się dopiero od 14 lutego 1996 r. uzyskał uprawnienia do obsługi kotłów wodnych i parowych, podczas gdy posiadał on te uprawnienia w okresie od 30 maja 1984 r. do 30 maja 1989 r. od 30 stycznia 1991 r. do 30 stycznia 1996 r. oraz od 14 lutego 1996 r. do 14 lutego 2001 r.

Na podstawie art. 368 § 1 pkt 4 k.p.c. wnioskodawca wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego w celu ustalenia, czy praca wnioskodawcy przy obsłudze pieca (kotły grzewcze typu KZ-5) w okresie zatrudnienia w Szkole Podstawowej w K. od 1993 r. do 1998 r., była niezautomatyzowaną pracą w szczególnych warunkach na stanowisku palacza kotłów wodnych typu przemysłowego zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Wniósł także o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka J. J. na okoliczność ustalenia, jakiego typu piec obsługiwał odwołujący się w czasie zatrudnienia w Szkole Podstawowej w K. od 1993 r. do 1998 r.

Na podstawie art. 368 § 1 pkt 5 k.p.c. wnioskodawca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku oraz zaskarżonej decyzji poprzez uwzględnienie odwołującemu, stażu pracy w warunkach szczególnych w okresie:

-

od 15 października 1993 r. do 30 kwietnia 1994 r.

-

od 15 października 1994 r. do 30 kwietnia 1995 r.,

-

od 2 listopada 1995 r. do 30 kwietnia 1996 r.,

-

od 4 listopada 1996 r. do 15 maja 1997 r.,

-

od 6 października 1997 r. do 10 kwietnia 1998 r.,

-

od 5 października 1998 r. do 31 grudnia 1998 r.

i przyznanie prawa do emerytury zgodnie z wnioskiem odwołującego się, ewentualnie – o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

W uzasadnieniu zarzutów wnioskodawca wskazał, że w w/w okresach pracy w Szkole Podstawowej w K. (obecnie: Zespół Szkół i Przedszkola w K.) posiadał wymagane uprawnienia do obsługi urządzeń i instalacji energetycznych, w szczególności w zakresie obsługi kotłów wodnych o temperaturze wody do 100 ^o C i wyd. 0,4 MW na paliwo stałe oraz kotłów parowych o ciśnieniu pary do 0,7 MPa i wyd. do 0,4 MW na paliwo stałe. Niniejsze zaświadczenia uprawniały odwołującego się do pracy niezautomatyzowanej na stanowisku palacza kotłów parowych lub wodnych typu przemysłowego, określonym w wykazie A rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. Sprzeczne z zebranym materiałem dowodowym jest stanowisko Sądu I instancji, przyjęte w pisemnych motywach rozstrzygnięcia, jakoby odwołujący uzyskał powyższe uprawnienia dopiero od 14 lutego 1996 r., albowiem odwołujący posiadał zaświadczenia kwalifikacyjne w okresie od 30 maja 1984 r. do 30 maja 1989 r., od 30 stycznia 1991 r. do 30 stycznia 1996 r. oraz od 14 lutego 1996 r. do 14 lutego 2001 r.

W tym okresie zatrudnienia obsługiwał żeliwne kotły KZ-5, wodne (25 żebrowe), używając paliwa do tych kotłów w postaci koksu przemysłowo-opałowego. W ocenie wnioskodawcy kotły te zaliczają się do typu przemysłowego, jednak do potwierdzenia powyższych twierdzeń niezbędne jest powołanie biegłego z zakresu energii cieplnej.

Zarzucił nadto, że Sąd I instancji nie powołał na świadków J. J., który pracował wraz z nim oraz J. N., która była dyrektorką Szkoły Podstawowej w K. w okresie, gdy wnioskodawca był pracownikiem tejże szkoły.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja wnioskodawcy jest uzasadniona o tyle, że Sąd Okręgowy, dysponując zbyt skąpym materiałem dowodowym, nie mógł wyjaśnić jednoznacznie istotnych dla sprawy okoliczności dotyczących ustalenia charakteru zatrudnienia wnioskodawcy w spornym okresie zatrudnienia pracy w Szkole Podstawowej w K. od 1993 r. do 1998 r. na stanowisku palacza c.o.

Nie było sporu między stronami co do faktu, że wnioskodawca ukończył 60 rok życia oraz, że na dzień 1 stycznia 1999 r. legitymuje się ponad 25-letnim stażem pracy. Organ rentowy uznał za udowodniony staż pracy B. P. w warunkach szczególnych w wymiarze 13 lat 1 miesiąca i 24 dni. Wnioskodawca kwestionował w apelacji nieuznanie przez Sąd I instancji jego zatrudnienia w warunkach szczególnych w okresach wskazanych przez Sąd I instancji w Szkole Podstawowej w K. w przedziale lat od 1993 r. do 1998 r. na stanowisku palacza c.o. Przy pozytywnym ustaleniu, że była to praca w warunkach szczególnych, wnioskodawca nabyłby prawo do emerytury w obniżonym wieku, przy spełnieniu pozostałych przesłanek do świadczenia. Sporny okres obejmuje bowiem 2 lata 10 miesięcy i 18 dni.

Przepis art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. nr 153, poz. 1227, jednolity tekst) pozwala mężczyznom urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. nabyć, po osiągnięciu wieku przewidzianego, m.in. w art. 32, prawo do emerytury, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (1 stycznia 1999 r.) osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym 65 lat oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27, tj. 25 lat.

Emerytura przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem (ust. 2 omawianego art. 184 ustawy).

Wiek emerytalny pracowników wykonujących pracę w warunkach szczególnych określa wydane na podstawie art. 32 ust. 4 ustawy emerytalnej rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 r. nr 8, poz. 4 ze zm.). Przepis § 4 ust. 1 rozporządzenia stanowi, że pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn,

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Z wyżej przedstawionej regulacji prawnej wynika, że warunkiem nabycia prawa do emerytury według art. 184 jest spełnienie przesłanki stażu ubezpieczeniowego przed dniem 1 stycznia 1999 r., tj. dniem wejścia w życie ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Ubezpieczeni, którzy w chwili wejścia w życie ustawy emerytalno-rentowej posiadali wymagany okres ubezpieczenia (także w warunkach szczególnych), mogą nabyć prawo do emerytury po osiągnięciu wieku emerytalnego wynoszącego dla mężczyzn 60 lat (art. 32 ustawy). Wiek emerytalny mogą jednak osiągnąć po 1 stycznia 1999 r.

Zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Rozporządzenie stanowiło akt wykonawczy do ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz.U. z 1982 r. nr 40, poz. 267). Utrzymane w większości w mocy przez ustawę o emeryturach i rentach z FUS (art. 32 ust. 4 tej ustawy) przepisy rozporządzenia określają rodzaje prac wykonywanych w szczególnych warunkach i szczególnym charakterze w § 4 – 15 oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia. Jedynie prace niezautomatyzowane palaczy i rusztowych kotłów parowych lub wodnych typu przemysłowego wskazane są w wykazie A, w dziale XIV „Prace różne”, poz. 1 załącznika do w/w rozporządzenia z 7 lutego 1983 r., jako zatrudnienie w warunkach szczególnych.

W postępowaniu sądowym, opartym na zasadzie swobodnej oceny dowodów, nie obowiązują ograniczenia dowodowe zawarte w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz.U. z 1983 r. nr 10, poz. 49 ze zm.). Jednak zauważyć należy, że w rozporządzeniu przewidziana została pewna hierarchia dowodów, którą sąd winien kierować się przy rozpoznawaniu sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych. W pierwszej kolejności, przy ustalaniu okresów zatrudnienia, winny być uwzględniane dokumenty z przebiegu zatrudnienia – świadectwa pracy wystawione przez pracodawcę, umowy o pracę, angaże, legitymacje ubezpieczeniowe i inne dokumenty potwierdzające okresy ubezpieczenia. Dopiero gdy dokumentacja pracownicza jest niepełna lub zawiera pewne rozbieżności dopuszczalne jest posiłkowanie się zeznaniami świadków, ale jako dowodem uzupełniającym, potwierdzającym przebieg zatrudnienia. Nie jest natomiast dopuszczalne oparcie się wyłącznie na zeznaniach świadków, w sytuacji, gdy z dokumentów wynikają okoliczności przeciwne.

W postępowaniu z zakresu ubezpieczeń społecznych stosuje się te same reguły dowodzenia, jak w zwykłym procesie cywilnym. W szczególności zastosowanie mają art. 6 kc, art. 232 kpc. Strony mają prawo podważać moc dowodową dokumentów, także świadectwa pracy, które jest dokumentem prywatnym i podlega ocenie przez sąd zgodnie z zasadami art. 233 § 1 kpc. Kwestionując treść świadectwa pracy, uczestnik postępowania winien wskazać, z jakich powodów tak czyni oraz przedstawić dowody na potwierdzenie swego stanowiska. Na stronach spoczywa obowiązek składania wniosków dowodowych, co jednak nie zwalania sądu od korzystania w razie potrzeby z uprawnienia mu przyznanego w art. 232 zdanie drugie kpc, zwłaszcza w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, gdzie występują problemy z pozyskaniem przez samą stronę oryginalnej dokumentacji pracowniczej lub zachodzi konieczność uzyskania wiadomości specjalnych poprzez ekspertyzę biegłego, co ma miejsce właśnie w rozpoznawanej sprawie. Sąd winien zatem podjąć czynności dowodowe z urzędu w sytuacji, w której nie może ich podjąć strona.

Kwestią sporną była ocena charakteru zatrudnienia sezonowego wnioskodawcy z lat 1993 - 1998 w Szkole Podstawowej w K. na stanowisku palacza c.o. Ubezpieczony dysponuje jedynie zwykłymi świadectwami pracy z tego okresu zatrudnienia. U pracodawcy nie zachowały się dokumenty, pozwalające na ustalenie, jakiego rodzaju piec obsługiwał wnioskodawca w okresie zatrudnienia. Brak jest dokumentacji technicznej pieca. Wnioskodawca starał się wykazać przy pomocy zeznań świadków M. J. (1) oraz M. J. (2) – swych współpracowników – że obsługiwał żeliwne piece węglowo-koksowe, które posiadały kotły typu wodnego. Stwierdzić należy, że tak zebrany (w sposób niedostateczny) materiał dowodowy nie pozwala na określenie, czy wnioskodawca wykonywał niezautomatyzowane prace palacza kotłów parowych lub wodnych typu przemysłowego. Koniecznym staje się wobec powyższego ustalenie, jakiego typu piece obsługiwał wnioskodawca.

Charakterystyka zatrudnienia wnioskodawcy wymaga więc uzyskania wiedzy specjalnej, którą posiada biegły z zakresu techniki cieplnej. Chodzi w szczególności o przybliżenie Sądowi wiedzy na temat rodzaju kotłów przemysłowych, wskazania, jakich kotłów używa się do ogrzewania budynków użyteczności publicznej, a jakich w celach typowo przemysłowych, tj. elektrociepłowniach, hutach, fabrykach. Wymagane będzie ustalenie, czy budowa i rozmiary pieca obsługiwanego przez wnioskodawcę odpowiadają rodzajowi pieca przemysłowego. Następnie, po uzyskaniu od wnioskodawcy i wskazanych świadków, których Sąd jeszcze raz przesłucha, dokładnego opisu obsługiwanego pieca w szkole podstawowej i jego rozmiarów, ustaleniu zakresu czynności ubezpieczonego, biegły będzie w stanie ocenić, czy praca wnioskodawcy polegała na obsłudze jednego z pieców wskazanych w załączniku do rozporządzenia, co przesądzi, po ustaleniu, czy praca ta była wykonywana stale i w pełnym wymiarze, o zakwalifikowaniu tego zatrudnienia, jako wykonywanego w warunkach szczególnych. Sąd Najwyższy w wyroku z 3 lutego 2010 r., II PK 192/09, wyraził pogląd, że sąd rozpoznający sprawę musi zwrócić się do biegłego, jeśli dojdzie do przekonania, że okoliczność mająca istotne znaczenie dla prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy może zostać wyjaśniona tylko w wyniku wykorzystania wiedzy osób mających specjalne wiadomości. W takim przypadku dowód z opinii biegłego z uwagi na składnik wiadomości specjalnych jest dowodem tego rodzaju, że nie może być zastąpiony inną czynnością dowodową ani wnioskowaniem na podstawie innych ustalonych faktów (LEX nr 584735). Zaniechanie przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego w sytuacji, gdy dowód ten może znacząco wpłynąć na treść rozstrzygnięcia, stanowi naruszenie art. 232 zd. drugie kpc (por. wyroki Sądu Najwyższego z 15 czerwca 2011 r., V CSK 382/10, LEX nr 8644025 oraz z dnia 15 stycznia 2010 r., I CSK 199/09, LEX nr 570114).

Co prawda Zarządzenie Ministra Oświaty i Wychowania z 15 czerwca 1984 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu oświaty i wychowania (Dz. Urz. MEN z 1984 r. nr 8, poz. 46) wskazuje tylko na prace oczyszczaczy przemysłowych kotłów parowych lub wodnych i nie zawiera samego stanowiska palacza, to jednak ten akt normatywny nie może mieć decydującego znaczenia w sprawie o ustalenie, czy praca świadczona była w warunkach szczególnych. O charakterze pracy w warunkach szczególnych przesądza bowiem w pierwszej kolejności wykaz prac wymienionych w załączniku do rozporządzenia z 7 lutego 1983 r. O ile zatem zostanie ustalone, że wnioskodawca obsługiwał jeden z pieców typu przemysłowego, będzie możliwe zakwalifikowanie tego zatrudnienia jako wykonywanego w warunkach szczególnych.

Wskazane braki postępowania dowodowego muszą być uzupełnione przez Sąd I instancji, który następnie dokona ponownej oceny prawnej materiału dowodowego.

Uzupełnienie materiału dowodowego we wskazanym kierunku przez Sąd Apelacyjny pozbawiłoby wnioskodawcę prawa do rozpoznania sprawy przez sądy obu instancji.

A zatem z uwagi na to, że postępowanie dowodowe wymaga przeprowadzenia w całości, Sąd II instancji uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji na podstawie art. 384 § 4 kpc.