Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 czerwca 2013r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA – Mirosława Strzelecka

Sędziowie: SA – Anna Prokopiuk

del. SO – Dorota Tyrała

Protokolant: – Kazimiera Zbysińska – sekr. sądowy

przy udziale Prokuratora Jerzego Mierzewskiego

po rozpoznaniu w dniu 7 czerwca 2013 r.

sprawy A. K.

o zasądzenie odszkodowania i zadośćuczynienia za oczywiście niesłuszne zatrzymanie

na skutek apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy

od wyroku Sądu Okręgowego w. W.

z dnia 14 stycznia 2013 r. sygn. akt XVIII Ko 310/12

Zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy uznając apelację za oczywiście bezzasadną.

Zwalnia A. K. od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze obciążając nimi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

A. K. złożył wniosek o zasądzenie na jego rzecz zadośćuczynienia w kwocie 300.000 złotych wraz z ustawowymi odsetkami do dnia zapłaty za bezprawne, jego zdaniem, zatrzymanie w dniu
8 listopada 2011 r.

Sąd Okręgowy w. W. w sprawie o sygn.
XVIII Ko 310/12 wyrokiem z dnia 14 stycznia 2013 r. wniosek A. K. o odszkodowanie i zadośćuczynienie oddalił w całości.

Od powyższego wyroku apelację wniósł pełnomocnik wnioskodawcy, który wyrok Sądu Okręgowego zaskarżył w zakresie pkt I, zarzucając mu:

1.  naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia poprzez naruszenie art. 233§1 k.p.c. w zw. z art. 558 k.p.k. polegające na przekroczeniu zasady swobodnej oceny dowodów i wynikającym stąd całkowitym pominięciu okoliczności, że Sąd Rejonowy w. P. prowadzący postępowanie karne sygn. akt V K 2092/10 nieprawidłowo pouczył wnioskodawcę o sposobie usprawiedliwienia nieobecności, przez co dopuścił się naruszenia art. 16§2 k.p.k., co w konsekwencji skutkowało zatrzymaniem wnioskodawcy. W wyniku błędnej i sprzecznej z zasadami logiki formalnej jak również doświadczenia życiowego oceny dowodów Sąd Okręgowy dokonał błędnego ustalenia faktycznego co do prawidłowości działania Sądu Rejonowego w. P. i w konsekwencji zasadności zarządzenia o zatrzymaniu wnioskodawcy,

2.  obrazę prawa materialnego poprzez naruszenie §2 ust. 1 i 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 17 września 1990 r. w sprawie określenia przypadków oraz warunków i sposobów użycia przez policjantów środków przymusu bezpośredniego (Dz. U. 1990.70.410) polegające na bezpodstawnym przyjęciu, że w toku zatrzymania wnioskodawcy w związku ze sprawą zawisłą przed Sądem Rejonowym w. P. sygn. akt V K 2092/10 prawidłowo zastosowano środki przymusu bezpośredniego w stosunku do wnioskodawcy w postaci kajdanek założonych oskarżonemu w miejscu publicznym – w bibliotece, pomimo, że nie zachodziła taka potrzeba, jako że wnioskodawca podporządkował się poleceniom funkcjonariuszy Policji, nie stawiał oporu i zgodził się dobrowolnie z nimi pójść.

Wskazując na powyższe zarzuty pełnomocnik wnioskodawcy wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie wniosku wnioskodawcy ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w celu ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja pełnomocnika wnioskodawcy jest oczywiście bezzasadna.

Na wstępie wskazać należy, iż Sąd Okręgowy z należytym oparciem w materiale dowodowym sprawy i po wszechstronnym oraz wnikliwym rozważeniu całokształtu ujawnionych okoliczności, prawidłowo ustalił, iż w niniejszej sprawie brak jest podstaw do zasądzenia na rzecz A. K. zadośćuczynienia za bezprawne, jego zdaniem, zatrzymanie w sprawie Sądu Rejonowego w. P. sygn. akt V K 2092/10.

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż stosownie do przepisu art. 552 § 4 k.p.k. mogą być rekompensowane szkoda, a także krzywdy będące bezpośrednim następstwem niesłuszności zastosowanego środka przymusu.

W sprawie niniejszej przed Sądem Rejonowym w. P. toczyło się postępowanie o sygn. V K 2092/10 przeciwko A. K., który na kolejno wyznaczane terminy rozpraw nie stawiał się, nadsyłając do Sądu wnioski o usprawiedliwienie jego nieobecności z przyczyn zdrowotnych, nie załączając do składanych wniosków żadnego zwolnienia lekarskiego ani tym bardziej zaświadczenia potwierdzającego niemożność stawienia się na wezwanie Sądu wystawionego przez lekarza sądowego zgodnie z art. 117§2a k.p.k. O konieczności przedłożenia takiego zaświadczenia A. K. został pouczony prawidłowo, co wynika z protokołu rozprawy głównej z dnia 13 maja 2011r. Nie ulega wątpliwości, że wnioskodawca w bezprawny sposób utrudniał postępowanie, nie stawiając się na poszczególne terminy czynności procesowych pomimo prawidłowego powiadomienia i nie usprawiedliwiał niestawiennictwa w sposób zgodny z przepisami procedury karnej. Zatem niespełnienie przez A. K. wymogu, o którym mowa w art. 117 § 2a k.p.k., umożliwiło Sądowi Rejonowemu w. P. zastosowanie wobec niego środków przymusu procesowego tj. zarządzenie jego zatrzymania i doprowadzenia na rozprawę, bowiem jego obecność była niezbędna. Zdaniem Sądu Apelacyjnego uwzględniając powyższe, za chybiony należy uznać zarzut pełnomocnika wnioskodawcy o przekroczeniu przez Sąd I instancji zasady swobodnej oceny dowodów i przyjęcie, iż A. K. o konieczności złożenia zaświadczenia potwierdzonego przez lekarza sądowego został pouczony prawidłowo. Brak jest podstaw do przyjęcia, iż pouczenie o sposobie usprawiedliwienia nieobecności winno zawierać informację o fakcie, iż koszt wystawienia zaświadczenia ponosi Skarb Państwa. Bezpodstawne jest także twierdzenie skarżącego, iż Sąd I instancji dopuścił się naruszenia art. 16§2 k.p.k., bowiem przepis ten nie nakłada na organy procesowe obowiązku czuwania nad szeroko rozumianym interesem stron, a tylko powinność informowania ich o tych uprawnieniach i obowiązkach, które łączą się bezpośrednio z treścią wydawanego orzeczenia, decyzji, czynności. Należy mieć także na uwadze, iż A. K. nie stawił się na czterech rozprawach z rzędu, nie sposób ponadto w zachowaniu A. K. wykazać dochowania należytej staranności w uzyskaniu stosowanej wiedzy w kwestii przedłożenia zaświadczenia lekarskiego sporządzonego przez lekarza sądowego. Powyższe prowadzi do jednoznacznego wniosku, iż nie sposób uznać zatrzymania A. K. za niewątpliwie niesłuszne. Zatem podzielając decyzję Sądu I instancji uznać należy, iż zatrzymanie A. K. było słuszne i służyło realizacji ciążących na oskarżonym obowiązków, szczególnie zapewnieniu jego stawiennictwa na rozprawie

Zdaniem Sądu Apelacyjnego również w działaniu funkcjonariuszy policji nie sposób doszukać się niewłaściwego i niezgodnego z prawem postępowania, a zatem w tym zakresie zarzut skarżącego również należy uznać za bezzasadny. Fakt wielokrotnego nie stawiania się A. K. na terminy rozpraw uzasadniał konieczność jego doprowadzenia, a także konieczność zastosowania kajdanek, których celem jest udaremnienie ucieczki zatrzymanego. W tym miejscu należy nadmienić, iż rozporządzenie na treść którego powołuje się skarżący (rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 września 1990 r., Dz. U. 1990.70.410) utraciło moc, bowiem art. 16 ust. 4 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2011 r. Nr 287, poz. 1687) został uznany za niezgodny z art. 41 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 oraz z art. 92 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Z tych wszystkich względów, nie znajdując podstaw do uwzględnienia wniosku pełnomocnika wnioskodawcy, Sąd Apelacyjny utrzymał w mocy zaskarżony wyrok, uznając apelację za oczywiście bezzasadną.

Koszty procesu w tej kategorii spraw ponosi Skarb Państwa, gdyż zgodnie z art. 554 § 2 k.p.k. postępowanie wolne jest od kosztów.

Mając powyższe na względzie orzeczono jak w części dyspozytywnej wyroku.