Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 czerwca 2013r.

Sąd Okręgowy w Słupsku w S. Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Ewa Sławińska- Klamann

Protokolant: st. sekr. sąd. Joanna Adamczyk-Podolska

po rozpoznaniu w dniu 6 czerwca 2013r. w Słupsku

na rozprawie sprawy

z odwołania A. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 12 marca 2013 r. znak (...)

w sprawie A. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o emeryturę

zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonej A. P. prawo do emerytury począwszy od 18 lutego 2013 r., nie stwierdzając odpowiedzialności organu rentowego.

UZASADNIENIE

Ubezpieczona A. P. wniosła odwołanie od decyzji z dnia 12 marca 2013 roku, znak: (...)domagając się jej zmiany, poprzez przyznanie prawa do emerytury.

W uzasadnieniu swojego stanowiska podniosła, iż organ rentowy bezzasadnie nie zaliczył jej okresu pracy na stanowisku pielęgniarki od 1 września 1978 roku do 30 września 1980 roku w W. S. Z.w S.na Oddziale Nerwic do okresu pracy w warunkach szczególnych.

Pozwany organ rentowy - Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. wniósł o oddalenie odwołania oraz zasądzenie od ubezpieczonej na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych podnosząc, iż na podstawie przedłożonych dokumentów organ rentowy nie uwzględnił ubezpieczonej do okresu pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia od 1 września 1978 roku do 30 września 1980 roku w W. S. Z., albowiem ubezpieczona nie przedłożyła świadectwa pracy w warunkach szczególnych według ustalonego wzoru.

Z uwagi na brak piętnastoletniego okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych organ rentowy odmówił A. P. prawa do emerytury.

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczona A. P. , urodzona (...), złożyła w dniu 18 lutego 2013 roku wniosek o emeryturę.

Wraz z wnioskiem przedłożyła zaświadczenia i świadectwa pracy, którymi udokumentowała niekwestionowany przez pozwany organ rentowy staż ubezpieczeniowy wynoszący łącznie 20 lat, 4 miesiące i 1 dzień, w tym 14 lat i 2 dni pracy w warunkach szczególnych.

Ubezpieczona nie należy do OFE.

Do okresu pracy w szczególnych warunkach organ rentowy nie uwzględnił okresu zatrudnienia od 1 września 1978 roku do 30 września 1980 roku w W. S. Z.w S., albowiem w ocenie organu rentowego przedłożone przez ubezpieczona dowody nie mogą stanowić dowodu na wykonywanie pracy w warunkach szczególnych.

Zaskarżoną decyzją z dnia 12 marca 2013 roku organ rentowy odmówił ubezpieczonej prawa do emerytury.

Dowód: akta emerytalne: wniosek k. 1-3, karta przebiegu zatrudnienia k. 33, zaskarżona decyzja k.32

Decyzją z dnia 22 kwietnia 2013 roku Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. przyznano ubezpieczonej prawo do emerytury pomostowej.

Dowód: akta emerytalne : decyzja z dnia 22.04.2013 r. k.44-45 as

Ubezpieczona A. P.od 1 września 1978 roku do 30 września 1980 roku była zatrudniona w W. S. Z. w S.na Oddziale Nerwic na stanowisku pielęgniarki, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Do obowiązków ubezpieczonej oprócz podstawowych czynności pielęgniarskich należała opieka nad pacjentami chorymi psychicznie oraz pacjentów ze zmianami psychicznymi występującymi na tle choroby alkoholowej oraz uzależnień od narkotyków. Ubezpieczona pracowała z najcięższymi przypadkami chorych, do których należeli chorzy agresywni, niebezpieczni, ubezpieczona musiała obserwować ich zachowanie i odpowiednio reagować, a także rozwiązywać konflikty pomiędzy chorymi. Otrzymywała z tego tytułu dodatek do wynagrodzenia w wysokości 1100 złotych.

Ordynatorem oddziału w ówczesnym czasie był dr E. S., pielęgniarką oddziałowa była L. N.. Ubezpieczona pracowała razem z B. K., która była pielęgniarką wprowadzającą.

Od 1 października 1980 roku ubezpieczona dalej pracowała w tym samym miejscu i wykonywała ten sam rodzaj pracy. Nazwa pracodawcy uległa zmianie na skutek zmian reorganizacyjnych.

W (...) Z. O. Z.w S.ubezpieczona była zatrudniona w szczególnych warunkach od 1 października 1980 roku do 24 lutego 1981 roku i 1 września 1982 roku do 30 czerwca 1984 roku. Za powyższy okres otrzymała świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych, które zostało uwzględnione przez organ rentowy.

Dowód: akta sprawy: świadectwo pracy k.8 , zeznania świadków: B. K. k. 23 verte, L. N. k.24 , zeznania ubezpieczonej k.24 , świadectwo pracy k.10 akta emerytalne

Praca ubezpieczonej w czasie zatrudnienia od 1 września 1978 roku do 30 września 1980 roku ( 2 lata i 1 miesiąca) w W. S. Z. w S.była pracą w warunkach szczególnych.

Ubezpieczona według stanu na dzień 1 stycznia 1999 roku posiada ponad 15 letni okres pracy w warunkach szczególnych.

Dowód: j/w

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonej A. P. zasługuje na uwzględnienie.

Kwestią wymagającą rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie było ustalenie uprawnień ubezpieczonej do wcześniejszej emerytury z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach, na podstawie art. 184 w związku z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst :Dz.U. z 2009 roku, Nr 153, poz. 1227) oraz przepisów Rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 , poz. 43 ze zm.).

Zgodnie z art.184 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym po 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32,33,39 i 40, jeżeli w dniu wejścia ustawy osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27

W myśl ust. 2 art. 184 emerytura przysługuje ubezpieczonym, którzy nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. Okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27, to 20 lat w przypadku kobiety (art. 27 pkt 1). Wiek emerytalny wynika z § 4 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., nr 8, poz. 43 ze zm.), do którego odsyła art. 32 ust. 4 powołanej ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Dla kobiety jest to 55 lat. Wymagany okres zatrudnienia w warunkach szczególnych przewidziany w przepisach dotychczasowych, o którym mowa w art. 184 ust. 1, to okres 15 lat, o czym stanowi § 4 ust. 3 powołanego rozporządzenia.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że ubezpieczona A. P. ma ukończone 55 lat, nie jest członkiem OFE, posiada wymagany ponad 20 letni staż pracy liczony na dzień wejścia w życie ustawy, tj. na dzień 01.01.1999 roku.

Oznacza to, iż jedyną przesłanką jaką musiała ubezpieczona udowodnić w przedmiotowej sprawie była praca w warunkach szczególnych w wymiarze 15 lat według stanu na dzień 01.01.1999r.

Zgodnie § 22 ust 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz.U. Nr 237 poz. 1412) środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę jest świadectwo pracy, zaświadczenie płatnika składek lub innego właściwego organu, wydane na podstawie posiadanych dokumentów lub inny dokument, w tym w szczególności:

1) legitymacja ubezpieczeniowa;

2) legitymacja służbowa, legitymacja związku zawodowego, umowa o pracę, wpis w dowodzie osobistym oraz pisma kierowane przez pracodawcę do pracownika w czasie trwania zatrudnienia.

Jeżeli pracownik ubiega się o przyznanie emerytury lub renty z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, zaświadczenie zakładu pracy powinno stwierdzać charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie takiej emerytury lub renty.

Jednak w spornych przypadkach, uwzględnienie okresów wykonywania pracy w szczególnych warunkach następuje po ustaleniu rzeczywistego zakresu obowiązków oraz wykonywania bezpośrednio i stale, w pełnym wymiarze czasu pracy tego zatrudnienia.

Zważyć przy tym należy, że w postępowaniu przed sądem ubezpieczeń społecznych w sprawach o świadczenia emerytalno-rentowe prowadzenie dowodu z zeznań świadków lub z przesłuchania stron nie podlega żadnym ograniczeniom.

Według art. 473 § 1 kpc w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przed sądem przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu z zeznań świadków i z przesłuchania stron.

Ten wyjątek od ogólnych zasad, wynikających z art. 247 KPC, sprawia, że każdy istotny fakt (np. taki, którego ustalenie jest niezbędne do przyznania ubezpieczonemu prawa do wcześniejszej emerytury), może być dowodzony wszelkimi środkami dowodowymi, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe (vide wyrok SN z 4 października 2007 r. I UK 111/07).

W ocenie Sądu jest oczywiste, iż brzmienie zajmowanego stanowiska, jakie widnieje w dokumentach prowadzonych i wystawionych przez pracodawcę nie może mieć rozstrzygającego znaczenia w sprawie.

Decyduje rodzaj wykonywanej pracy, co nadto wynika z powołanych wyżej przepisów prawa, w szczególności art. 32 ust. 2 który stanowi, iż dla celów ustalenia uprawnień do emerytury w obniżonym wieku za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

Rodzaje prac ustala się na podstawie powołanego już wyżej rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, który w załączniku A w Działach od I do XIV wymienia rodzaje prac, które są pracą w warunkach szczególnych.

Ponadto należy dodać, iż w myśl § 2 ust. 1 tegoż rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

W załączniku A dział XII poz. 5 brzmi: prace w domach pomocy społecznej dla nieuleczalnie i przewlekle chorych, umysłowo upośledzonych dorosłych i umysłowo niedorozwiniętych dzieci.

W ocenie Sądu praca ubezpieczonej od 1 września 1978 roku do 30 września 1980 roku w W. S. Z.w S.należy zakwalifikować do tego rodzaju pracy w szczególnych warunkach jaką jest pracą o której mowa w dziale A XII poz. 1.

Tym bardziej, że czynności które wykonywała na Oddziale Nerwic W. S. Z.w S.były tożsame do obowiązków wykonywanych w (...) Z. O. Z.w S.od 1 października 1980 roku do 24 lutego 1981 roku i 1 września 1982 roku do 30 czerwca 1984 roku za które otrzymała świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych i które zostało uwzględnione przez organ rentowy.

Fakt ten został potwierdzony zeznaniami świadków: B. K.(k.23 verte) oraz L. N.(k.24 as). Świadkowie pracowali razem z ubezpieczoną, a nadto L. N.była pielęgniarką oddziałową i zarazem przełożoną ubezpieczonej, a zatem znali charakterystykę i warunki pracy A. P..

Świadkowie ci w sposób szczegółowy zeznali o charakterze wykonywanej przez ubezpieczona pracy, podkreślając że w spornym okresie ubezpieczona zajmowała się opieka nad chorymi psychicznie oraz pacjentami ze zmianami psychicznymi występującymi na tle choroby alkoholowej oraz uzależnień od narkotyków. Ubezpieczona miała kontakt z agresywnymi chorymi, którzy nierzadko byli również niebezpieczni dla siebie i otoczenia.

Zeznania świadków w tym zakresie jako jasne, rzeczowe, logiczne
i spójne Sąd uznał za wiarygodne. Sąd dał w pełni wiarę powyższym zeznaniom, gdyż są one spójne i zgodne pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem. Sąd nie miał wątpliwości, że ubezpieczona pracowała w stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Mając powyższe Sąd uznał, iż praca ubezpieczonej od 1 września 1978 roku do 30 września 1980 roku w W. S. Z.w S.była pracą w warunkach szczególnych.

Przeto, Sąd zaliczył ubezpieczonej powyższy okres zatrudnienia ( 2 lata 1 miesiąc) do okresu pracy w szczególnych warunkach, co przekracza wymagany okres pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 15 lat.

W okolicznościach niniejszej sprawy zebrany w sprawie materiał dowodowy daje podstawy do przyjęcia, iż ubezpieczona udowodniła okres 15 lat pracy wykonywanej w warunkach szczególnych, a zatem spełnia wszystkie warunki konieczne dla przyznania jej prawa do dochodzonego świadczenia.

W tym stanie rzeczy z przytoczonych motywów Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w S. w ten sposób, że przyznał ubezpieczonej A. P. prawo do emerytury począwszy od 18 lutego 2013 roku o czym orzekł jak w sentencji .

Ustalenie, czy ubezpieczona stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w okresie zatrudnienia w W. S. Z.w S.wykonywała pracę w warunkach szczególnych wymagało rozważenia, czy czynności przezeń wykonywane były pracą w warunkach szczególnych oraz wymagało przeprowadzenia postępowania dowodowego przez Sąd. Z tych przyczyn nie można przypisać organowi rentowemu odpowiedzialności za nieprzyznanie świadczenia emerytalnego. Mając na uwadze dyspozycję art. 118 ust. 1 a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych .