Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 listopada 2013r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA – Barbara Lubańska-Mazurkiewicz -spr.

Sędziowie: SA – Maria Mrozik -Sztykiel

SA – Marek Czecharowski

Protokolant: – st. sekr. sąd. Marzena Brzozowska

przy udziale Prokuratora Leszka Woźniaka

po rozpoznaniu w dniu 6 listopada 2013 r.

sprawy D. Ł.

oskarżonego z art. 291 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k.

na skutek apelacji, wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Okręgowego w. W.

z dnia 21 maja 2013 r. sygn. akt XVIII K 341/12

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu w. W. do ponownego rozpoznania.

UZASADNIENIE

D. Ł. został oskarżony o to, że:

- w okresie od połowy grudnia 2009 r. do dnia 24 grudnia 2009 r. w różnych miejscach na terenie W., działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru - oraz w zamiarze, aby nieustalony mężczyzna i kobieta popełnili czyn zabroniony polegający na doprowadzeniu T. M. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości w postaci pieniędzy w kwocie 400.000 zł zgromadzonych na rachunku bankowym (...) prowadzonym na rzecz T. M. przez Bank (...) S.A., za pomocą wprowadzenia w błąd pracownika oddziału banku (...) S.A. przy ul. (...) w W. przez w/w nieustaloną kobietę co do swojej tożsamości i podanie się za A. F. oraz posłużenie się w celu użycia jako autentycznymi podrobionymi w nieustalonych okolicznościach dokumentami wystawionymi na dane A. F. w postaci dowodu osobistego (...) oraz prawa jazdy o częściowo ustalonym numerze (...), a następnie zleceniu operacji, w wyniku których w/w pracownik banku wypłacił osobie podającej się za A. F. kwotę 20.000 zł oraz wykonał przelew w kwocie 380.000 zł na rachunek bankowy (...) prowadzony na rzecz D. Ł. przez Bank (...) S.A. - ułatwił w/w mężczyźnie i kobiecie jego popełnienie w ten sposób, że w połowie grudnia udostępnił w/w mężczyźnie numer swojego rachunku bankowego (...) w Banku (...) S.A. po czym w dniu 21 grudnia 2009 r. złożył pisemne zamówienie wypłaty gotówki w kwocie 350.000 zł, a następnie w dniu 23 grudnia 2009 r. w oddziale banku (...) S.A. przy ul. (...) w W. wypłacił kwotę 350.000 zł, którą w tym samym dniu przekazał w/w nieustalonemu mężczyźnie, a w dniu 24 grudnia 2009 r. w oddziale Banku (...) S.A. przy ul. (...) w W. wypłacił kwotę 30.000 zł z której 20.000 zł przekazał w/w nieustalonemu mężczyźnie, a 10.000 zł zatrzymał dla siebie, czym działał na szkodę T. M.,

tj. o czyn z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zb. z art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.w. zw. z art. 12 k.k.

Sąd Okręgowy w. W. wyrokiem z dnia 21 maja 2013 r. sygn. akt XVIII K 341/12

I.  oskarżonego D. Ł. uznał za winnego tego, że w dniu 23 grudnia 2011 r. w W. przyjął kwotę 380.000 zł wyłudzoną na skutek oszustwa dokonanego przez nieustalone osoby, z rachunku bankowego T. M. nr (...) w Banku (...) S.A, w ten sposób, że udostępnił swój rachunek w Banku (...) S.A. nr (...) do przelania w/w kwoty, a następnie w dniu
23 grudnia 2009 r. w oddziale banku (...) S.A. przy
ul. (...) w W. wypłacił kwotę 350.000 zł, którą w tym samym dniu przekazał nieustalonemu mężczyźnie, a w dniu
24 grudnia 2009 r. w oddziale Banku (...) S.A. przy
ul. (...) w W. wypłacił kwotę 30.000 zł z której 20.000 zł przekazał w/w nieustalonemu mężczyźnie, a 10.000 zł zatrzymał dla siebie, którym to czynem wyczerpał dyspozycję art. 291 §1 k.k. w zw. z art. 294 §1 k.k. i za to skazał go, zaś na podstawie art. 294 §1 k.k. wymierzył mu karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, ponadto na podstawie art. 33 §2 k.k. wymierzył mu karę 300 (trzystu) stawek dziennych grzywny, ustalając wartość jednej stawki w kwocie 80 (osiemdziesięciu) złotych;

II.  na podstawie art. 69 §1 i 2 k.k. w zw. z art. 70 §1 pkt 1 k.k. warunkowo zawiesił wykonanie wymierzonej w pkt I kary pozbawienia wolności na okres próby lat 5 (pięciu);

III.  na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zaliczył oskarżonemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 10 maja 2010 r. do dnia 14 grudnia
2010 r.;

IV.  na podstawie art. 627 k.p.k. zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa tytułem kosztów sądowych kwotę 10956,07 zł (dziesięć tysięcy dziewięćset pięćdziesiąt sześć złotych siedem groszy), w tym 5100 zł opłaty.

Powyższy wyrok zaskarżył w całości obrońca D. Ł..

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił następujące naruszenia (art. 427
§ 2 k.p.k.):

I. prawa procesowego (art. 438 § 2 k.p.k.) :

1. art. 399 § 1 k.p.k. w zw. z art. 398 § 1 k.p.k., poprzez naruszenie zasady integralności granic aktu oskarżenia, zmodyfikowanie opisu czynu co do istoty, i faktyczne skazanie oskarżonego za pomoc w nie będący przedmiotem postępowania dowodowego rozporządzeniu majątkiem odrębnym (?) albo majątkiem wspólnym małżeńskim (?) W. B. (1) :

a) „Oskarżony mógł bowiem także otworzyć konto w okolicznościach przez siebie przedstawionych, czyli żeby pomóc bardzo szczodremu klientowi ukryć dochody przed żoną." (s. 6 uzasadnienia, akapit 3 od góry, wers 6 - 8 tego akapitu);

b) „o wiele bardziej wiarygodna wydaje są wersja przedstawiona przez oskarżonego, że rachunek ROR udostępnił celem umożliwienia ucieczki znajomemu z majątkiem przed żoną" (s. 7 uzasadnienia, akapit 2 od dołu, wers 2 - 4 od dołu tego akapitu);

2. art. 424 § 1 i 2 k.p.k. sporządzenie uzasadnienia w ten sposób, że :

a) od s. 1 do s. 8 akapit 3 zawiera ono de facto motywy wyroku uniewinniającego;

b) od s. 8 akapit 4 do s. 10 stanowi ono motyw skazania za czyn nie objęty aktem oskarżenia, ani nie będący przedmiotem rozszerzenia czynności dowodowych w rozumieniu 398 § 1 k.p.k., tj. za domniemaną pomoc w uszczupleniu majątku małżeńskiego W. B. - mimo braku wykazania, że W. B. miał żonę, ani też w jakim ustroju małżeńskim pozostawał.

II. prawa materialnego (art. 438 § 1 k.p.k.) :

1.  art. 9 § 1 k.k. w zw. z art. 291 § 1 k.k., poprzez przyjęcie kwalifikacji zastrzeżonej dla czynów umyślnych, pomimo że nie udowodniono w działaniu oskarżonego zamiaru popełnienia jakiegokolwiek czynu zabronionego, a stwierdzono że mógł on nie mieć wiedzy że pieniądze pochodzą z przestępstwa : „nie można wykazać ... wiedział on z jakiego źródła rzeczywiście pochodną środki” (s. 5 uzasadnienia, wers 6 - 7 od dołu);

2. art. 31 - art. 54 k.r.io.1 poprzez automatyczne przyjęcie, że
W. B. pozostawał z żoną w ustroju wspólności majątków dorobkowych, oraz że przelewane pieniądze nie stanowiły własności odrębnej W. B..

Na podstawie art. 427 § 1 k.p.k. wniósł alternatywnie o :

- zmianę wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu, albo

- uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I Instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy okazała się zasadna na tyle, że na uwzględnienie zasługiwał jej wniosek alternatywny o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Na wstępie stwierdzić należy, iż czyn przypisany oskarżonemu zaskarżonym wyrokiem, nie wykracza poza granice aktu oskarżenia. Dotyczy on bowiem tego samego zdarzenia faktycznego, w ramach którego przypisano część działań, objętych zarzutem aktu oskarżenia, które podlegały odpowiedzialności prawnokarnej. Prokurator zarzucił D. Ł. pomocnictwo w popełnieniu przestępstwa oszustwa, polegającego na wyłudzaniu z rachunku bankowego T. M. kwoty 380.000 zł poprzez udostępnienie swego rachunku w banku, na który została przelana ta kwota wskutek wprowadzenia pracowników banku w błąd przez nieustaloną kobietę co do tego, że jest ona uprawniona do dokonania tej transakcji, a następnie dokonanie wypłaty tych pieniędzy w dniach 23 i 24 grudnia 2011 r., przekazanie 370.000 zł ich nieustalonemu mężczyźnie, a zatrzymaniu dla siebie 10.000 zł. Treść przypisanego czynu wskazuje, że Sąd I instancji uznał, że oskarżony nie pomagał sprawcom w dokonaniu tego przestępstwa a jego działanie związane z udostępnieniem rachunku bankowego, wypłatą pieniędzy i rozporządzeniu nimi stanowiło przestępstwo paserstwa z art. 291 § 1 k.k. (w zw. z art. 294 § 1 k.k. wobec wysokości tej kwoty) polegające na przyjęciu wyłudzonej na skutek oszustwa kwoty 380.000 zł z rachunku T. M.. Problem polega jednak na tym, że ustalenia faktyczne przedstawione w zaskarżonym wyroku nie znalazły odzwierciedlenia w sporządzonych motywach orzeczenia. Sąd Okręgowy stwierdził w nich, że D. Ł. był przekonany, że pieniądze, które miał przyjąć na swój rachunek w banku a następnie wypłacić je i przekazać mężczyźnie, który przedstawił się jako W. B. (1), pochodzą z majątku wspólnego tego mężczyzny i jego żony. Mężczyzna ten rozwodził się z żoną i chciał bez jej wiedzy wyprowadzić pieniądze z majątku objętego wspólnością. Zatem ustalił Sąd I instancji, iż zamiarem oskarżonego było przyjęcie pieniędzy, pochodzących z przestępstwa przywłaszczenia mienia stanowiącego małżeńską wspólność majątkową. Wprawdzie sprawca nie musi wiedzieć z jakiego przestępstwa pochodzi przedmiot pasterstwa jednakże powyższe wskazuje, że zachodzi sprzeczność pomiędzy treścią wyroku a jego uzasadnieniem, co powoduje, że orzeczenie takie nie może się ostać a zatem doszło do jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

Rozpoznając sprawę ponownie, Sąd Okręgowy może w szerokim zakresie skorzystać z art. 442 § 2 k.p.k. i poprzestać na ujawnieniu zeznań świadków i biegłych. Winien natomiast - z analizy wyjaśnień oskarżonego – wysnuć wnioski w zakresie ustaleń faktycznych, które pozostawałyby w zgodzie z treścią wyroku.

Z tych względów Sąd Apelacyjny orzekł jak wyżej.