Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: II AKa 274/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 stycznia 2014 roku

Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący

SSA Marek Charuza

Sędziowie

SSA Aleksander Sikora (spr.)

SSA Michał Marzec

Protokolant

Magdalena Baryła

przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Kuklisa

po rozpoznaniu w dniu 7 listopada 2013 roku i 9 stycznia 2014 roku sprawy

1.  C. P. s. J. i J.

ur. (...) w D.

oskarżonego z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i art. 12 k.k.,
art. 299 § 1, 5 i 6 k.k. w zw. z art. 12 k.k.;

2.  A. B. s. J. i H.

ur. (...) w Z.

oskarżonego z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i art. 12 k.k.,
art. 299 § 1, 5 i 6 k.k. w zw. z art. 12 k.k.;

3.  M. P. s. H. i I.

ur. (...) w S.

oskarżonego z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i art. 12 k.k.;

4.  A. F. s. J. i W.

ur. (...) w B.

oskarżonego z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k.
i art. 12 k.k.;

na skutek apelacji prokuratora odnośnie oskarżonych C. P. i A. B. i obrońców oskarżonych

od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach

z dnia 25 stycznia 2013 roku sygn. akt. V K 142/09

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

-

w punkcie 1 z opisu czynu przypisanego oskarżonemu C. P. eliminuje sformułowanie „A. F. i G. W. oraz inną ustaloną osobą”;

-

w punkcie 4 z opisu czynu przypisanego oskarżonemu A. B. eliminuje sformułowanie (...);

II.  w pozostałej zaskarżonej części wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zasądza od Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Katowicach) na rzecz adwokatów: R. M. i N. P. – Kancelarie Adwokackie w K. kwoty po 885,60 (osiemset osiemdziesiąt pięć złotych 60/100), w tym 23% podatku VAT tytułem nieopłaconych kosztów obrony z urzędu udzielonej oskarżonym A. B. i M. P. w postępowaniu odwoławczym;

IV.  zasądza od oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa opłaty za II instancję
w kwotach:

-

od A. B. i A. F. po 300 (trzysta) złotych;

-

od C. P. 400 (czterysta) złotych;

-

od M. P. 180 (sto osiemdziesiąt) złotych

oraz obciąża ich wydatkami postępowania odwoławczego w częściach równych.

Sygn. akt II AKa 274/13

UZASADNIENIE

C. P. został oskarżony o to, że:

I.  w okresie od stycznia 2002 r. do września 2004 r. w K., B.i innych miejscowościach, działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami – w tym w okresie od stycznia 2002 r. do połowy 2003 r. z A. B.jako prokurentem jego firmy – oraz w ramach uzgodnionego z tymi osobami podziału ról, prowadząc działalność gospodarczą w ramach firmy (...)sp.j. brał udział w dokonywaniu oszustw o znacznej wartości w związku z prowadzeniem sprzedaży paliwa niespełniającego przewidzianych dla niego norm jakościowych, co polegało na uprzednim wprowadzeniu w błąd nabywców paliwa co do tego, że sprzedawany im produkt jest oryginalnym olejem napędowym lub benzyną o parametrach zgodnych z przewidzianymi dla nich przez odpowiednie przepisy, na co wskazywały ich nazwy handlowe i ceny, a następnie sprzedaniu im zamiast takiego paliwa mieszanki różnych komponentów paliwowych takich jak toluen, lanbit i formolan kupowanych w rafineriach (...), (...), (...), (...)i w innych firmach, i tym samym doprowadził tych bliżej nieustalonych klientów – którzy nabywali to paliwo na 3 stacjach paliw dzierżawionych przez firmę (...), lub też którzy nabywali to paliwo na stacjach należących do osób współpracujących z nim w handlu nielegalnym paliwem – do niekorzystnego rozporządzenia pieniędzmi w łącznej kwocie ok. 26 mln zł płaconymi przez nich jako zapłata za to paliwo,

tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i art. 12 k.k.;

II.  w okresie od lutego 2002 r. do kwietnia 2004 r. w K., B.i innych miejscowościach, działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami, w tym w okresie od stycznia 2002 r. do połowy 2003 r. z A. B.jako prokurentem jego firmy – oraz w ramach uzgodnionego z tymi osobami podziału ról, prowadząc działalność gospodarczą w ramach firmy (...)sp.j. i prowadząc rozliczenia gotówkowe oraz dokonując operacji na dwóch rachunkach bankowych prowadzonych dla tej spółki w (...) Banku (...)o nr (...)w okresie od lutego 2002 r. do grudnia 2003 r. i w Banku (...)o nr (...)w okresie od października 2002 r. do kwietnia 2004 r., na które wpływały pieniądze od odbiorców sprzedawanych przez tą firmę paliw, wprowadzał je do obrotu finansowego dokonując ich wypłat jak też przelewów z tych rachunków na rzecz dostarczających jego spółce olej napędowy, benzyny jak i różne komponenty ropopochodne tytułem zapłaty za te produkty – bez dokonywania dokładnego opisu tych przelewów – czym dokonywał mieszania środków pieniężnych uzyskanych z legalnie sprzedanych oleju napędowego i benzyn oraz z nielegalnie sprzedanych jako oryginalne paliwo tych komponentów takich jak toluen czy lanbit – doprowadzając w ten sposób odbiorców tego paliwa do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości ok. 26 mln zł – przez co utrudniał stwierdzenie przestępnego pochodzenia tych pieniędzy w łącznej kwocie ok. 26 mln zł, a w konsekwencji ich zajęcie i orzeczenie przepadku,

tj. o przestępstwo z art. 299 § 1, 5 i 6 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

A. B. został oskarżony o to, że:

III.  w okresie od stycznia 2002 r. do połowy 2003 r. w K., B.i innych miejscowościach, działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami – w tym z C. P.jako właścicielem firmy (...)sp.j. – oraz w ramach uzgodnionego z tymi osobami podziału ról, będąc prokurentem firmy (...)sp.j. brał udział w dokonywaniu oszustw w stosunku do mienia o znacznej wartości w związku z prowadzeniem sprzedaży paliwa niespełniającego przewidzianych dla niego norm jakościowych, co polegało na uprzednim wprowadzeniu w błąd nabywców paliwa co do tego, że sprzedawany im produkt jest oryginalnym olejem napędowym lub benzyną o parametrach zgodnych z przewidzianymi dla nich przez odpowiednie przepisy, na co wskazywały ich nazwy handlowe i ceny, a następnie na sprzedaniu im zamiast takiego paliwa mieszanki różnych komponentów paliwowych takich jak toluen, lanbit czy formolan kupowanych w rafineriach (...), (...), (...), (...)i w innych firmach, i tym samym doprowadził tych bliżej nieustalonych klientów - którzy nabywali to paliwo na 3 stacjach paliw dzierżawionych przez firmę (...)sp. j., lub którym paliwo to było dostarczane bezpośrednio przez firmę (...)sp.j., lub też którzy nabywali to paliwo na stacjach należących do osób współpracujących z nim w handlu nielegalnym paliwem – do niekorzystnego rozporządzenia pieniędzmi znacznej wartości w łącznej kwocie ok. 15 mln zł płaconymi przez nich jako zapłata za to paliwo,

tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i art. 12 k.k.;

IV.  w okresie od lutego 2002 r. do połowy 2003 r. w K., B.i innych miejscowościach, działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami w tym z C. P.jako właścicielem firmy (...)sp.j. – oraz w ramach uzgodnionego z tymi osobami podziału ról, będąc prokurentem firmy (...)sp.j. i dokonując transakcji gotówkowych oraz operacji na rachunku bankowym prowadzonym dla tej spółki w (...) Banku (...)o nr (...)na który wpływały pieniądze od odbiorców sprzedawanych przez tą firmę paliw, wprowadzał je do obrotu finansowego dokonując ich wypłat, jak też przelewów z tego rachunku na rzecz firm dostarczających jego spółce olej napędowy, benzyny jak i różne komponenty ropopochodne tytułem zapłaty za te produkty – bez dokonywania dokładnego opisu tych przelewów – czym dokonywał mieszania środków pieniężnych uzyskanych z legalnie sprzedanych oleju napędowego i benzyn oraz z nielegalnie sprzedanych jako oryginalne paliwo tych komponentów takich jak toluen czy lanbit – doprowadzając w ten sposób odbiorców tego paliwa do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości ok. 15 mln zł – przez co utrudniał stwierdzenie przestępnego pochodzenia tych pieniędzy w łącznej kwocie ok. 15 mln zł, a w konsekwencji ich zajęcie i orzeczenie przepadku

tj. o przestępstwo z art. 299 § 1, 5 i 6 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

M. P. został oskarżony o to, że:

V.  w okresie od 15 marca do 21 września 2002 r. w S., działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami oraz w ramach uzgodnionego z tymi osobami podziału ról, działając jako przedstawiciel firmy (...) s.c. A. P. (1) i A. P. (2) należącej do jego żony i syna oraz firmy (...) należącej do jego syna, brał udział w dokonywaniu oszustw o znacznej wartości w związku z prowadzeniem sprzedaży paliwa niespełniającego przewidzianych dla niego norm jakościowych, w ten sposób, że 7 – krotnie zakupił w firmie (...) sp.j. należącej do C. P. olej napędowy i benzynę w łącznej ilości 66.250 l za łączna kwotę 165.556 zł brutto – o którym to paliwie wiedział, że faktycznie stanowi mieszaninę różnych komponentów paliwowych takich jak toluen czy lanbit – a następnie wykorzystując błędne przekonanie nieustalonych klientów stacji paliw prowadzonej przez w/w firmę (...) s.c. w S. na ul. (...) co do jakości sprzedawanego tam paliwa – na co wskazywały jego nazwa handlowa i cena – sprzedawał tym klientom owo podrobione paliwo doprowadzając ich w ten sposób do niekorzystnego rozporządzenia pieniędzmi znacznej wartości ok. 166.000 zł płaconymi przez nich jako zapłata za nabyte paliwo

tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i art. 12 k.k.

A. F. został oskarżony o to, że:

VI.  w okresie od marca 2002 r. do września 2004 r. w B., działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, oraz w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, pomagał dokonywać C. P., a w okresie od marca 2002 r. do połowy 2003 r. także A. B. – oszustw o znacznej wartości związanych ze sprzedażą paliwa niespełniającego norm jakościowych w ten sposób, że wystawił lub zezwalał wystawiać za siebie na swoje firmy Zakład (...) – Transportowy, a następnie E. fikcyjne faktury VAT o łącznej ilości ok. 200 sztuk – w zamian za co miał otrzymać kwotę 100 zł za każdą taką fakturę – mające potwierdzać, że sprzedał firmie (...) sp.j. należącej do C. P. – której prokurentem był A. B. – benzyny i olej napędowy w łącznej ilości ok. 3,5 mln l i 188,5 ton za ok. 13 mln zł, a które to faktury umożliwiały C. P. wprowadzenie do księgowości swojej firmy informacji, że dysponuje on pełnowartościowym paliwem nabytym od jego firm, co w efekcie umożliwiło mu prowadzenie sprzedaży różnych komponentów paliwowych takich jak toluen czy lanbit jako pełnowartościowego paliwa i doprowadzenie tym samym nieświadomych tego jego nabywców do niekorzystnego rozporządzenia pieniędzmi w łącznej kwocie ok. 13 mln zł płaconymi tytułem zapłaty za to paliwo

tj. o przestępstwo z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i art. 12 k.k.

Wyrokiem z dnia 25 stycznia 2013 r. Sąd Okręgowy w Katowicach, w sprawie o sygnaturze akt V K 142/09:

1.  uznał oskarżonego C. P. za winnego popełnienia zarzucanych mu, opisanych wyżej w punktach I i II czynów, przy przyjęciu, iż stanowiły one jeden występek, popełniony w odniesieniu do opisanego wyżej w punkcie I czynu- wspólnie i w porozumieniu z A. B., M. P., A. F. i G. W. oraz inną ustaloną osobą, oraz przy przyjęciu, iż czynu opisanego wyżej w punkcie II - dopuścił się działając wspólnie i w porozumieniu z oskarżonym A. B. oraz eliminując z jego opisu, iż działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, a nadto ustalając, iż stanowiące przedmiot tego przestępstwa pieniądze pochodziły z korzyści związanych z popełnieniem przypisanego mu czynu zabronionego, tj. popełnienia czynu wyczerpującego ustawowe znamiona występku z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 299 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. przy zastos. art. 11 § 2 k.k. i za to na mocy art. 11 § 3 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. wymierzył temu oskarżonemu karę 3 lat pozbawienia wolności;

2.  na mocy art. 299 § 7 k.k. orzekł wobec oskarżonego C. P. przepadek na rzecz Skarbu Państwa równowartości części korzyści osiągniętej z przypisanego mu w punkcie 1 przestępstwa z art. 299 § 1 k.k. w kwocie 3.000.000 złotych;

3.  na mocy art. 63 § 1 k.k. zaliczył oskarżonemu C. P. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 04 grudnia 2006 r. do dnia 26 kwietnia 2007 r.;

4.  uznał oskarżonego A. B. za winnego popełnienia zarzucanych mu, opisanych wyżej w punktach III i IV czynów przy przyjęciu, iż stanowiły one jeden występek, popełniony w odniesieniu do opisanego wyżej w punkcie III czynu- wspólnie i w porozumieniu z C. P., M. P., A. F. i G. W., oraz przy przyjęciu, iż czynu opisanego wyżej w punkcie IV- dopuścił się działając wspólnie i w porozumieniu z C. P. oraz eliminując z jego opisu, iż działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, a nadto ustalając, iż stanowiące przedmiot tego przestępstwa pieniądze pochodziły z korzyści związanych z popełnieniem przypisanego mu czynu zabronionego, tj. popełnienia czynu wyczerpującego ustawowe znamiona występku z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 299 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. przy zastos. art. 11 § 2 k.k. i za to na mocy art. 11 § 3 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. wymierzył oskarżonemu karę 2 lat pozbawienia wolności;

5.  na mocy art. 299 § 7 k.k. orzekł wobec oskarżonego A. B. przepadek na rzecz Skarbu Państwa równowartości części korzyści osiągniętej z przypisanego mu w punkcie 4 przestępstwa z art. 299 § 1 k.k. w kwocie 1.000.000 złotych;

6.  na mocy art. 63 § 1 k.k. zaliczył oskarżonemu A. B. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 29 marca 2007 r. do dnia 31 marca 2007 r.;

7.  na mocy art. 417 k.p.k. zaliczył oskarżonemu A. B. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie Sądu Rejonowego w Siemianowicach Śląskich sygn. akt II K 257/10 od dnia 18 kwietnia 2005 r. do dnia 11 sierpnia 2006 r.;

8.  uznał oskarżonego M. P. za winnego popełnienia zarzucanego mu, opisanego wyżej w punkcie V czynu, przy przyjęciu, iż działał wspólnie i w porozumieniu z C. P. i A. B. oraz, iż w opisany sposób wprowadził w błąd nabywców paliwa co do tego, że sprzedawany im produkt był oryginalnym olejem napędowym lub benzyną oraz eliminując z jego opisu przyjęcie, iż dopuścił się przypisanego mu przestępstwa w stosunku do mienia znacznej wartości, tj. popełnienia czynu wyczerpującego ustawowe znamiona występku z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i za to na mocy art. 286 § 1 k.k. wymierzył oskarżonemu karę 1 roku pozbawienia wolności;

9.  na mocy art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 pkt. 1 k.k. wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego M. P. kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres 2 lat próby;

10.  uznał oskarżonego A. F. za winnego popełnienia zarzucanego mu, opisanego wyżej w punkcie VI czynu, przy przyjęciu, iż działał w zamiarze, aby C. P. oraz A. B. wprowadzili w błąd nabywców paliwa co do tego, że sprzedawany im produkt był oryginalnym olejem napędowym lub benzyną, tj. popełnienia czynu wyczerpującego ustawowe znamiona występku z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i art. 12 k.k. i za to przy zastos. art. 19 § 1 k.k. na mocy art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 60 § 3 i § 6 pkt. 3 k.k. i art. 33 § 2 i 3 k.k. wymierzył oskarżonemu karę 11 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę grzywny w wymiarze 30 stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki dziennej grzywny na kwotę 20 złotych;

11.  na mocy art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 pkt. 1 k.k. wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego A. F. kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres 4 lat próby;

12.  na mocy art. 63 § 1 k.k. zaliczył oskarżonemu na poczet orzeczonej kary grzywny jeden dzień zatrzymania w sprawie w dniu 30 listopada 2006 r., uznając tym samym orzeczoną grzywnę za wykonaną do wysokości 2 stawek dziennych grzywny.

Nadto zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz obrońców adwokata R. M., N. P. oraz P. H. kwoty po 3.099,60 złotych (trzy tysiące dziewięćdziesiąt dziewięć złotych sześćdziesiąt groszy), w tym podatek Vat, tytułem zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej odpowiednio oskarżonym A. B., M. P. oraz G. W. z urzędu.

Na mocy art. 627 k.p.k. i art. 2 ust. 1 pkt. 3, 4 i 5 oraz art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 17.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz.U. Nr 49 poz. 223 z 1983 r. z późn. zm.), art. 633 k.p.k. oraz art. 624 § 1 k.p.k. zasądzono na rzecz Skarbu Państwa koszty postępowania obejmujące od oskarżonych:

C. P. - opłatę w kwocie 400 złotych oraz część wydatków w kwocie 4.000 zł;

A. B. - opłatę w kwocie 300,- (trzysta) złotych oraz część wydatków w kwocie 2.500,- zł (dwa tysiące pięćset złotych);

M. P. - opłatę w kwocie 180,- (sto osiemdziesiąt) złotych oraz część wydatków w kwocie 1.500,- zł (jeden tysiąc pięćset złotych);

A. F. - opłatę w kwocie 300,- (trzysta) złotych oraz część wydatków w kwocie 1.500,- zł (jeden tysiąc pięćset złotych);

w pozostałej części zwalniając oskarżonych od ponoszenia wydatków w sprawie.

Wyrokiem tym skazany został nadto oskarżony G. W., odnośnie którego orzeczenie nie zostało zaskarżone.

Wyrok ten został zaskarżony przez prokuratora w stosunku do oskarżonych C. P. i A. B. na niekorzyść tych oskarżonych oraz przez obrońców oskarżonych C. P., A. B., M. P. i A. F..

Prokurator, zakreślając apelację, jako dotyczącą oskarżonych C. P. i A. B. i wskazując kierunek zaskarżenia na ich niekorzyść, zarzucił orzeczeniu Sądu I instancji rażącą niewspółmierność kary wymierzonej oskarżonemu C. P. w rozmiarze 3 łat pozbawienia wolności i A. B. w rozmiarze 2 lat pozbawienia wolności w stosunku do stopnia ich winy i bez uwzględnienia w należytym stopniu celów, jakie kara taka ma spełniać w zakresie prewencji generalnej jak i indywidualnej, a w szczególności konieczności zapobieżenia powrotowi sprawcy do przestępstwa i uczynienia zadość społecznemu poczuciu sprawiedliwości, podczas gdy prawidłowa ocena postawy tych oskarżonych, prowadzi do wniosku, iż jedynie wymierzenie im kar pozbawienia wolności w wyższym wymiarze spełni jej cele. Podnosząc ten zarzut, prokurator wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w zakresie jego pkt 1 poprzez wymierzenie C. P. kary 6 lat pozbawienia wolności, a w zakresie jego pkt 4 poprzez wymierzenie A. B. kary 5 lat pozbawienia wolności.

Obrońca oskarżonego A. B. zaskarżył wyrok odnośnie tego oskarżonego w całości i orzeczeniu temu zarzucił:

obrazę przepisów postępowania tj. art. 2 § 2, 4, 5 § 2 k.p.k., mającą wpływ na treść orzeczenia, a polegającą na jednostronnej ocenie materiału dowodowego oraz rozstrzyganiu nie dających się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonego,

obrazę przepisów postępowania tj. art. 391 § 1 i § 3 k.p.k., mającą wpływ na treść orzeczenia, a polegającą na pominięciu odczytania zeznań świadka J. P., złożonych w trakcie postępowania przygotowawczego oraz pozbawienie świadka możliwości wypowiedzenia się co do treści tych zeznań i wyjaśnienia zachodzących sprzeczności, a tym samym naruszenie zasady bezpośredniości,

obrazę przepisów postępowania tj. art. 192 § 2 k.p.k. oraz art. 410 k.p.k. mającą
wpływ na treść orzeczenia, a polegającą na poczynieniu istotnych ustaleń faktycznych w oparciu o zeznania świadka A. T. złożone bez udziału biegłego psychologa w wyniku decyzji Sądu opartej jedynie na własnym przeświadczeniu o stanie zdrowia świadka, bez zapoznania się z dostępną w tym temacie dokumentacją i bazując na słownych zapewnieniach świadka, co do jej obecnego stanu psychicznego pomimo informacji, iż podczas wcześniejszych postępowań karnych przesłuchanie tego świadka odbywało się w obecności biegłego psychologa właśnie z uwagi na wątpliwości co do stanu jego zdrowia psychicznego,

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający wpływ na jego treść, a polegający na stwierdzeniu, że oskarżony dopuścił się zarzucanego mu czynu z art. 299 § 1 k.k. z uwagi na dokonywanie przez niego operacji finansowych utrudniających w chwili obecnej ich weryfikację, pomimo odmiennych wniosków wynikających ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego,

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający wpływ na jego treść, a polegający na całkowicie dowolnym i nie weryfikowalnym stwierdzeniu, że wartość szkody wyrządzonej przez oskarżonego wynosi 15 000 000 zł., a częściowa korzyść przez niego uzyskana stanowi kwotę nie mniejszą niż 1 000 000 zł.,

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający wpływ na jego treść, a polegający na stwierdzeniu, że oskarżony dopuścił się zarzucanego mu czynu z art. 286 § 1 k.k., pomimo odmiennych wniosków wynikających ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności w zakresie niemożności ustalenia, kto indywidualnie został pokrzywdzony działaniem oskarżonego, jaka jest rzeczywista szkoda wyrządzona indywidualnym pokrzywdzonym oraz jaka ilość „nielegalnego” paliwa miała zostać sprzedana przez oskarżonego odbiorcom jako paliwo legalne.

Opierając się na tych zarzutach obrońca ten wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od przypisanego mu czynu, ewentualnie zaś o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Obrońca oskarżonego C. P. zaskarżył wyrok w całości odnośnie tego oskarżonego i orzeczeniu temu zarzucił:

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku poprzez przyjęcie, iż:

w okresie od stycznia 2002 roku do września 2004 roku oskarżony C. P. zajmował się prowadzeniem spółki (...) sp. j., przy czym zajmował się tym w sposób wyłączny, a w okresie od stycznia 2002 roku do połowy 2003 roku także wspólnie z A. B., podczas gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy takich ustaleń nie potwierdza, w szczególności zaprzeczają temu świadkowie - pracownicy mający do czynienia codziennie z oskarżonymi P. i B., a ponadto nie potwierdza tego dokumentacja zgromadzona w aktach sprawy dotycząca czynności związanych z reprezentowaniem spółki m. in. zawierane umowy i faktury zawierają częstokroć sfałszowane podpisy oskarżonego P. bądź też tych podpisów nie ma wcale;

w okresie od stycznia 2002 roku do września 2004 roku oskarżony C. P.działał wspólnie i w porozumieniu z A. B., M. P., A. F.i G. W.w celu doprowadzenia bliżej nieustalonych klientów stacji paliw dzierżawionych przez (...) sp. j, lub należących do osób współpracujących z tą spółką do niekorzystnego rozporządzenia pieniędzmi w łącznej kwocie ok. 26 min zł, podczas gdy materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie potwierdza tego w sposób nie budzący wątpliwości, a w/w cel działań nie został oskarżonemu udowodniony, zwłaszcza biorąc pod uwagę zakres reklamacji i skarg na jakość paliwa nieprzekraczający standardowego poziomu;

oskarżony C. P.poprzez (...)sp. j. wprowadził do obrotu komponenty paliwowe jako paliwo spełniające normy przewidziane dla paliw silnikowych, podczas gdy z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie nie wynika, aby rzeczywiście miało to miejsce, zwłaszcza biorąc pod uwagę skalę działalności i obrotu (...)sp. j. przy uwzględnieniu niewielkiej ilości skarg na jakość paliw sprzedawanych przez stacje (...) sp. j.;

w okresie od lutego 2002 roku do kwietnia 2004 roku oskarżony C. P.działając wspólnie i w porozumieniu z A. B., prowadząc rozliczenia gotówkowe i bezgotówkowe na rachunkach bankowych (...) sp. j. dokonywał mieszania środków pieniężnych uzyskanych z legalnie sprzedanych paliw oraz nielegalnie sprzedanych komponentów jako paliwa oryginalne przez co utrudniał stwierdzenie przestępnego pochodzenia tych pieniędzy, podczas gdy wniosek taki nie wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego

Nadto zarzucił obrazę przepisów postępowania, mogącą mieć wpływ na treść wyroku, a w szczególności:

art. 4 kpk poprzez brak uwzględnienia okoliczności przemawiających na korzyść oskarżonego, a w szczególności tych dotyczących roli jaką pełnił faktycznie w spółce (...)sp. j., braku znajomości stosownych przepisów (w tym podatkowych) odnoszących się do prowadzenia działalności w zakresie obrotu paliwami, faktycznej dominacji A. B.i jego inicjatywy we wszelkich działaniach(...)sp. j., a nadto wniosków opinii biegłej z zakresu księgowości J. S., iż nie można ocenić czy dokumentacja księgowa w (...) sp. j. była prowadzona prawidłowo;

art. 7 kpk oraz art. 410 kpk poprzez jednostronną oraz nieuwzględniającą całokształtu materiału dowodowego analizę zgromadzonych dowodów wyrażającą się przede wszystkim w:

- odmowie wiarygodności stwierdzeniom oskarżonego C. P., iż to A. B.był inicjatorem i głównym zarządzającym (...) sp. j., pomimo tego, że wyjaśnienia oskarżonego P.w tym zakresie potwierdzali pracownicy spółki i inne osoby mające częstą styczność zarówno z C. P., jak i A. B.;

- odmowie wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonego P.co do jakości paliwa sprzedawanego na stacjach benzynowych dzierżawionych przez (...)sp.j. lub należących do podmiotów współpracujących z tą spółką, pomimo niemożności stwierdzenia tego faktu z uwagi na brak dowodów rzeczowych (zabezpieczonego paliwa), a przy zeznaniach licznych świadków, iż paliwo sprzedawane na stacji nie budziło zastrzeżeń klientów co do jego jakości;

- nadaniu waloru wiarygodności zeznaniom świadka A. T.pomimo odmienności jej zeznań w porównaniu z zeznaniami innych świadków będących pracownikami (...)sp. j. lub mających częstą styczność z tą spółką oraz oskarżonymi P.i B., a ponadto pomimo ujawnionych kłopotów ze zdrowiem psychicznym świadka, nadanie zeznaniom świadka N. N.waloru przesądzającego o złej jakości paliw sprzedawanych przez (...)sp. j., pomimo tego, iż świadek ten stwierdził, że w okresie rocznej współpracy z w/w spółką miał dwa razy problem w samochodach firmowych i jeden raz w prywatnym - co przy skali jego działalności stanowi raczej o standardowej jakości paliwa;

art. 9 kpk oraz art. 410 kpk w zw. z art. 201 kpk poprzez brak zlecenia biegłemu sądowemu opinii co do określenia rzeczywistej wielkości obrotu paliwami i komponentami, pomimo sygnalizowania istniejących problemów i wątpliwości w zakresie jednostek miar paliwa, konieczności ujednolicenia tych jednostek, a nadto faktu, iż paliwo zależnie od temperatury otoczenia zmniejsza lub zwiększa swoją objętość i nie jest możliwe rzetelne porównanie ilości tego samego fizycznie paliwa w razie pomiarów dokonanych w momencie różnic w temperaturze otoczenia;

art. 17 § 1 pkt 7 kpk poprzez prowadzenie postępowania i wydanie wyroku skazującego oskarżonego C. P., pomimo tego, iż postępowanie co do tego samego czynu przeciwko niemu już się toczyło i zostało prawomocnie zakończone;

art. 192 § 2 kpk poprzez odmowę przesłuchania świadka A. T. przy udziale biegłego psychologa, pomimo informacji o jej stanie psychicznym w okresie objętym aktem oskarżenia, jak i po tym czasie, które mogło mieć wpływ na zdolność dokonywania i odtwarzania spostrzeżeń;

art. 366 § 1 kpk poprzez nie wyjaśnienie wszystkich istotnych okoliczności sprawy, a to:

- poprzez brak ustalenia chociażby minimalnej ilości komponentów, które miały zostać wprowadzone do obrotu jako paliwa spełniające normy przewidziane dla paliw używanych dla celów napędowych,

- poprzez brak wyjaśnienia, jaki jest wzajemny stosunek stosowanych w obrocie paliwami jednostek miar paliwa względem siebie, a to jednostek: litrów (I), metrów sześciennych (m 3), miligramów (mg), kilogramów (kg), megagramów (Mg) i ton (t), tj., jaki jest przelicznik tych miar względem siebie oraz czy znaczenie ma temperatura pomiaru ilości paliwa, a jeśli tak to w jakiej temperaturze otrzymuje się jakie wyniki;

- brak wyjaśnienia roli podmiotu o nazwie (...) sp. z o.o., w której wg wyjaśnień C. P. brały udział osoby prowadzące proceder przypisany właśnie jemu, a to pomimo zawartego na wstępie uzasadnienia opisu powstania tejże spółki, co uznać należy za nadanie tej okoliczności istotnego znaczenia, co do czego jednak dalej nie poczyniono konkretnych ustaleń;

art. 424 § 1 i 2 kpk poprzez wadliwe skonstruowanie uzasadnienia wyroku, a to:

- brak wyjaśnienia, jaki jest wzajemny stosunek stosowanych w obrocie paliwami jednostek miar paliwa względem siebie, a to jednostek: litrów (I), metrów sześciennych (m 3), miligramów (mg), kilogramów (kg), megagramów (Mg) i ton (t),

- brak przekonywującego wyjaśnienia powodów, dla których nie uwzględniono wniosku o przesłuchanie świadka A. T. przy udziale biegłego psychologa, a co więcej wyjaśnienie to nie przystaje do stwierdzonej przez Sąd okoliczności, iż A. T. leczyła się psychiatrycznie w okresie objętym zarzutem,

- brak wyjaśnienia, dlaczego przyjęto kwotę ok. 26 min zł, na którą łącznie mieli zostać oszukani klienci (...)sp. j., skoro suma rzekomo nieprawdziwych faktur uzyskanych od A. F., G. W.i A. S.mających być potwierdzeniem wysokości „niekorzystnego" rozporządzenia mieniem wynosi ponad 28 min zł (str. 6 - 7 uzasadnienia),

- brak wyjaśnienia, na jakiej podstawie Sąd uznał kwotę 3 mln zł, jako adekwatną do orzeczenia przepadku względem C. P.;

Nadto z ostrożności obrońca ten zarzucił również:

obrazę przepisów prawa materialnego, a to:

- art. 299 § 1 i 7 kk poprzez jego zastosowanie w sytuacji bezpośredniego uzyskania za pomocą czynu zabronionego środków podlegających następnie czynnościom opisanym w tym przepisie, a także orzeczenie przepadku kiedy nie zostały wyczerpane znamiona przestępstwa warunkującego takie rozstrzygnięcie,

- art. 286 § 1 kk poprzez jego zastosowanie w sytuacji nie zawarcia w opisie czynu znamion ujętych w tym przepisie.

Powołując się na tak sformułowane zarzuty odwoławcze, obrońca ten wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego C. P., względnie o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Obrońca oskarżonego M. P. zaskarżył wyrok w całości, co do tego oskarżonego. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

obrazę przepisów postępowania, a to:

art. 5 § 2 kpk poprzez rozstrzygnięcie nie dających się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonego,

art. 4 kpk i art. 7 kpk przez nienależyte rozważenie wszystkich okoliczności sprawy i dowolną ocenę dowodów,

art. 170 § 1 pkt 5 kpk w zw. z art. 192 § 2 kpk i 193 kpk poprzez oddalenie wniosku dowodowego o przesłuchanie świadka A. M. w obecności psychologa, choć jak podał sam świadek w okresie objętym zarzutami cierpiała na depresję przyjmowała ona leki psychotropowe i leczyła się psychiatrycznie z uwagi na silny konflikt z oskarżonym A. B.,

błąd w ustaleniach faktycznych, mający wpływ na treść wyroku, poprzez przyjęcie, że oskarżony wiedział o nielegalnym pochodzeniu sprzedawanych przez firmę (...) sp. j. paliw a nadto, że działał z zamiarem wprowadzenia klientów w błąd, a tym samym dopuścił się czynu przypisanego mu w punkcie 8 wyroku, podczas gdy ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że mimo należytej staranności nie miał wiedzy o nielegalnym pochodzeniu paliw kupowanych od tej firmy i nie uczestniczył w ustaleniach co do tego procederu.

Stawiając powyższe zarzuty obrońca ten wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzuconego mu czynu, a ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Obrońca oskarżonego A. F. zaskarżył wyrok w odniesieniu do winy i kwalifikacji prawnej zarzucając:

obrazę prawa materialnego a w szczególności artykułu 18 § 3 kk poprzez przyjęcie iż oskarżony wystawiając faktury obejmował swoim zamiarem pomoc we wprowadzeniu w błąd nabywców paliwa co do tego że sprzedany im produkt był oryginalnym olejem napędowym lub benzyną.

obrazę przepisów postępowania a w szczególności:

- artykułu 5 § 2 kpk poprzez rozstrzygnięcie wątpliwości na niekorzyść oskarżonego

- artykułu 17 § 1 pkt 7 kpk poprzez nieuwzględnienie, iż spraw ta jest tożsama ze sprawą, która toczyła się przed Sądem Rejonowym w Siemianowicach pod sygnaturą IIK 257/10/Gw

- artykułu 424 § 1 i 2 kpk poprzez brak szczegółowej analizy materiału dowodowego, a w szczególności oparcia się na wyjaśnieniach współoskarżonych, którzy jak wynika to ze sprawy toczonej przed Sądem Rejonowym w Siemianowicach i tut. Sądem wyraźnie działali w kierunku obciążenia oskarżonego z zemsty za to, że przyznając się do winy, zwłaszcza w postępowaniu przed Sądem w Siemianowicach, podał okoliczności obciążające tychże współoskarżonych.

O oparciu o te zarzuty obrońca ten wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i umorzenie postępowania lub uniewinnienie oskarżonego względnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Wspólnym elementem apelacji obrońcy oskarżonego C. P. oraz obrońcy oskarżonego A. F. jest zarzut naruszenia dyspozycji art. 17 § 1 pkt 7 kpk. Według skarżących w sprawach prowadzonych przez Sąd Rejonowy w Siemianowicach Śląskich, w odniesieniu do C. P. pod sygnaturą II K 166/10, a w odniesieniu do A. F. pod sygnatura II K 257/10 zapadły już wcześniej prawomocne rozstrzygnięcia, które powodowały istnienie przeszkody procesowej dla prowadzenia postępowania w niniejszej sprawie i w efekcie powinny były spowodować umorzenie postępowania. Na wstępie stwierdzić należy, iż kwestia ta została w sposób szczegółowy przeanalizowana przez Sąd I instancji, czego wyrazem są wywody zawarte na kartach od 93 do 106 pisemnego uzasadnienia wyroku. Wbrew twierdzeniom skarżących stanowisko zajęte przez Sąd I instancji jest trafne. Konkluzją sądu orzekającego było przede wszystkim to, iż czyny, co do których w stosunku do oskarżonych wcześniej już prawomocnie orzeczono, nie były tożsame z tymi, które stanowiły przedmiot niniejszego postepowania. Tylko zaś taki układ tychże czynów pozwalałby na uznanie, iż zachodził stan powagi rzeczy osądzonej. Prawidło zaś Sąd I instancji ustalił, iż przestępstwa z art. 76 § 1 kks oraz 286 § 1 kk i inne, których popełnienie w okresie od 02 stycznia 2003 roku do 30 grudnia 2003 roku zarzucono oskarżonemu C. P. oraz przestępstwa z art. 18 § 3 kk w zw. z art. 76 kks, których popełnienie zarzucono oskarżonemu A. F. w sprawie o sygnaturze II K 257/10 obejmowały działanie na szkodę innego pokrzywdzonego i godziły w inne dobra prawem chronione niż te występki, których popełnienie zarzucono tym oskarżonym w niniejszej sprawie. Zgodzić się należy również z tym, co wskazał Sąd I instancji, że inne były również sposoby działania oskarżonych, wyrażające się w innych czynnościach sprawczych. Tym samym trafny był wniosek Sądu Okręgowego, iż nie zachodził stan, w którym o zarzutach postawionych oskarżonym już wcześniej prawomocnie rozstrzygnięto, a tym samym nie zachodziła negatywna przesłanka prowadzenia postępowania karnego w niniejszej sprawie.

Kolejnym wspólnym elementem apelacji obrońców są zarzuty naruszenia przepisów prawa procesowego, dotyczące dowodu z zeznań świadka A. T.. W tym zakresie obrońcy oskarżonych M. P., C. P. i A. B. zarzucili naruszenie art. 192 § 2 kpk, zaś pierwszy z nich nadto zarzucił naruszenie w związku z tym również dyspozycji art. 170 § 1 pkt 5 kpk i art. 193 kpk, zaś ostatni z obrońców podniósł w odniesieniu do tego dowodu również zarzut obrazy art. 410 kpk. Zarzutów tych nie można uznać za zasadne. Punktem wyjścia, co do oceny czy decyzja Sądu I instancji o oddaleniu wniosku dowodowego w przedmiocie przesłuchania tego świadka w obecności biegłego psychologa, a w konsekwencji nie uzyskania takiej opinii w toku postepowania była prawidłowa, musi być analiza art. 192 § 2 kpk. Skarżącym wskazać trzeba, iż przepis ten w swojej dyspozycji zawiera wymóg istnienia wątpliwości, co do stanu psychicznego świadka, jego stanu rozwoju umysłowego oraz zdolności postrzegania lub odtwarzania przez niego postrzeżeń. Tak więc, treść zeznań danej osoby, ich forma oraz zachowanie osoby będącej świadkiem winny implikować u organu prowadzącego postępowanie wystąpienie takich wątpliwości. Samo to, że świadek w przeszłości leczył się psychiatrycznie w związku z epizodem depresyjnym nie przesądza jeszcze samo w sobie, iż zachodzi sytuacja wątpliwości, o których mowa w cytowanym przepisie. Może to być jedynie ślad i impuls, aby pogłębić analizę, czy sytuacja z paragrafu 2 art. 192 kpk rzeczywiście istnieje. W niniejszej sprawie ani treść zeznań świadka A. T. złożonych w toku kilkakrotnych przesłuchań, zarówno w postepowaniu przygotowawczym jak i sądowym, ani zachowanie świadka w czasie składania zeznań nie powodowało konieczności powzięcia wątpliwości, co do jej stanu psychicznego w aspekcie dyspozycji powołanego przepisu. Sąd I instancji zeznania te poddał drobiazgowej analizie w pisemnym uzasadnieniu wyroku na stronach od 51 do 54. Wnioski tam sformułowane, logicznie oparte o treść zeznań świadka również przekonują, że nie było powodów, aby przesłuchanie świadka prowadzić przy udziale biegłego psychologa, a ocenę tego dowodu wspierać opinią takiego biegłego. Tym samym kontrola odwoławcza nie potwierdziła, aby Sąd I instancji, oddalając wniosek dowodowy o powołanej wyżej treści, naruszył dyspozycję art. 170 § 1 pkt 5 kpk, podobnie jak i nie nastąpiła obraza art. 193 kpk, a w konsekwencji nie doszło również, w odniesieniu do tego dowodu, do obrazy art. 410 kpk. Skoro bowiem nie zachodziła okoliczność, którą przewiduje art. 192 § 2 kpk, Sąd I instancji władny był ocenić dowód z zeznań świadka A. T. w oparciu o kryteria z art. 7 kpk i nie odwoływać się do wiedzy specjalistycznej, co do psychologicznych aspektów zeznań tej osoby. Pozostając przy dowodzie z zeznań świadka A. T. należy stwierdzić, iż oceniając ten dowód Sąd I instancji nie przekroczył granic oceny swobodnej i w żadnej mierze nie dokonał oceny dowolnej tych depozycji. Zarzuty w tym zakresie sformułowane w apelacjach obrońców oskarżonych M. P., C. P. nie są zasadne. Wbrew zawartym w tych środkach odwoławczych twierdzeniom, Sąd I instancji w pełni prawidłowo przyjął, iż zeznania A. T. są wiarygodne i zasługują na to aby oprzeć na nich ustalenia faktyczne w sprawie. Obrońcy oskarżonego M. P. wskazać trzeba, iż w odniesieniu do tego oskarżonego ustalenia oparte na tym dowodzie miały jedynie pośredni charakter, dotyczyły bowiem przedstawienia ogólnego mechanizmu przestępnego działania oskarżonych. Na zeznania te nie rzutuje również negatywnie to, iż co wynika z ustaleń Sądu I instancji, między świadkiem tym a oskarżonym A. B. istniał w przeszłości konflikt. Było to w polu widzenia Sądu I instancji, ale prawidłowo uznał on, że nie przełożyło się to w żaden sposób na jakiekolwiek przejawy braku obiektywizmu, tendencyjności bądź celowego obciążania oskarżonych okolicznościami, które w rzeczywistości nie miały miejsca. Sąd I instancji odwołał się również do tego, iż zeznania A. T., co do szeregu kwestii, znajdowały potwierdzenie zarówno w dokumentach, jak i zeznaniach innych osób, które szczegółowo wskazał. W tej sytuacji skoro Sąd I instancji ocenę zeznań A. T. wyczerpująco uzasadnił, wskazując na logiczne i przekonujące argumenty, odwołujące się do zasad wiedzy i doświadczenia życiowego, w pełni zaakceptować należy dokonaną ocenę wartości dowodowej tych zeznań.

Przechodząc do szczegółowego omówienia oceny zarzutów odwoławczych zawartych w apelacji obrońcy oskarżonego C. P.należy stwierdzić, iż wbrew twierdzeniom skarżącego Sąd I instancji nie dopuścił się obrazy przepisów postępowania wskazanych w tym środku odwoławczym. Nie sposób dopatrzeć się w procedowaniu Sądu obrazy art. 4 kpk w taki sposób, jak to sugeruje obrońca. Przeciwnie, treść pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku świadczy o tym, że Sąd I instancji w odniesieniu do dowodu z wyjaśnień oskarżonego C. P.w pełni respektował zasadę obiektywizmu. Na taką ocenę nie może mieć wpływu twierdzenie obrońcy, iż istotne znaczenie winna mieć w tym zakresie opinia biegłego księgowego, w szczególności co do tego, jak prowadzona była księgowość firmy. Również i wywody obrońcy w kierunku sugerowanego przez niego przyjęcia dominującej roli oskarżonego A. B.uznać należy za polemiczne, w sytuacji kiedy Sąd I instancji dokładnie wykazał w oparciu o jakie przesłanki ustalił, iż oskarżony C. P.podejmował określone przestępne działania. Przypomnieć w tym miejscu należy za Sądem I instancji, iż oskarżony ten w toku postępowania wielokrotnie przyznawał się do popełnienia zarzucanych mu czynów, a następnie oświadczenia te zmieniał lub modyfikował. W postępowaniu Sądu I instancji nie można również dostrzec naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów oraz obrazy art. 410 kpk, jak to twierdzi obrońca. Ocena wyjaśnień oskarżonego C. P.przeprowadzona przez Sąd I instancji jest w pełni logiczna i zgodna z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego. Wbrew twierdzeniom skarżącego konkluzje Sądu I instancji o dominującej roli oskarżonego A. B.nie mogą świadczyć równocześnie o tym, że oskarżony C. P.nie miał świadomości w jaki sposób prowadzona jest działalność Spółki (...). Potwierdzają to wyjaśnienia C. P.składane w toku postępowania przygotowawczego. Zastrzeżenia obrońcy odnośnie treści oświadczeń dotyczących jakości paliwa sprzedawanego przez firmę oskarżonego nie mają w istocie znaczenia, skoro przedmiotem postepowania było oszustwo, polegające na wprowadzeniu w błąd klientów co do tego, że sprzedawane paliwo jest oryginalną benzyną i olejem napędowym, a nie jedynie mieszaniną komponentów sprzedawaną pod takimi nazwami. W tej sytuacji również chybiony jest zarzut naruszenia art. 7 kpk i art. 410 kpk dotyczący zeznań świadka N. N.skoro w istocie również i te zeznania odnoszą się między innymi do jakości paliwa, a więc elementu, który nie miał decydującego znaczenia przy rozstrzyganiu w sprawie. Sąd I instancji nie dopuścił się również obrazy art. 9 kpk w zw. z art. 410 kpk i art. 201 kpk w zakresie ewentualnego uzyskania opinii biegłego, co do jednostek miar paliwa i wielkości obrotu tymi paliwami w firmie oskarżonego. Przyjęty przez Sąd I instancji, w ślad za aktem oskarżenia, sposób wyliczenia wartości szkody wyrządzonej przestępstwem, pozwalał na ustalenie kwotowo wartości sprzedawanej jako oryginalne paliwo mieszanki komponentów. Ilość owych komponentów wykazana została zabezpieczonymi w sprawie fakturami, zaś wartość sprzedawanej jako oryginalnej paliwo mieszanki komponentów, logicznie wyliczona została z kwot, na jakie wystawione zostały łącznie „puste” faktury z firm A. F.i G. W.. Przy takim toku rozumowaniu Sądu I instancji i przedstawionej metodzie dokonania ustaleń, dopuszczanie dowodu, o którym mówi obrońca, było zbędne. W związku z tym i niekompletność dokumentacji, o której mowa w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, nie powodowała braku możliwości prawidłowych ustaleń w oparciu o dokumenty zabezpieczone w sprawie. Wywód ten jednocześnie uzasadnia ocenę, że niezasadny jest także zarzut obrazy art. 366 § 1 kpk. Sąd I instancji nie był bowiem zobligowany do wyjaśnienia wskazanych w apelacji okoliczności, a to w postaci ilości komponentów wprowadzonych do obrotu jako oryginalne paliwo, wzajemnego stosunku poszczególnych miar wagi i objętości do siebie oraz roli podmiotu o nazwie (...) Sp. z o.o.Powtórzyć trzeba, że przedmiotem ustaleń Sądu I instancji była łączna wartość sprzedanego w wyniku wprowadzenia w błąd klientów nieoryginalnego paliwa, co obliczono we wskazany wyżej sposób. Tym samym nie było konieczne dążenie do ujednolicania jednostek wagi i objętości, co sugeruje obrońca. To, iż Sąd I instancji problem taki zauważał, ale nie nadał mu istotnego znaczenia, było prawidłowe. Podobnie sytuacja miała się z podmiotem o nazwie (...) Sp. o.o., co również zostało przez Sąd I instancji w uzasadnieniu wyroku omówione, ale trafnie nie stanowiło istoty zagadnienia decydującego o rozstrzygnięciu niniejszej sprawy.

W rezultacie, respektując wszelkie reguły procedury karnej, Sąd I instancji w oparciu o przeprowadzone dowody i po ich zgodnej z dyspozycją art. 7 kpk ocenie, prawidłowo odtworzył stan faktyczny sprawy w odniesieniu do oskarżonego C. P.. Dotyczy to więc ustalenia, iż oskarżony ten w okresach objętych przypisanym mu czynem zajmował się prowadzeniem spółki (...) sp.j. Wbrew twierdzeniom skarżącego ustalenie takie logicznie wynika zarówno z treści dokumentów, a zwłaszcza zapisów Krajowego Rejestru Sądowego, jak i informacji o faktycznych czynnościach dokonywanych przez C. P. w sprawach spółki. Nie sposób zgodzić się z obrońcą, iż ustalenie dokonane przez Sąd I instancji są w tym zakresie dowolne. Analiza całokształtu odnoszących się do tej kwestii dowodów, w tym wyjaśnień oskarżonych A. F. i G. W. oraz uwzględnionych przez Sąd I instancji części wyjaśnień oskarżonego C. P. przekonuje, iż współdziałał on z oskarżonym A. B. w popełnieniu przypisanego mu przestępstwa, a w pozostałym okresie dokonywał go sam wspólnie z inną osobą, wypełniając znamiona występków wskazanych w zaskarżonym wyroku. W istocie bowiem ważne są rzeczywiste działania oskarżonego nakierowane na osiągnięcie zamierzonego celu, jakim było doprowadzenie nabywców paliw do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Chybiony jest zarzut obrońcy o nieprawidłowości ustaleń w zakresie przypisania oskarżonemu popełnienia zarzucanych czynów przez pryzmat niewielkiej ilości reklamacji i skarg na jakość paliwa. Jak już wcześniej wskazano, nie w jakości sprzedawanego przez firmę oskarżonego paliwa upatrywać trzeba istoty oszustwa, ale w deklarowaniu przez sprzedającego, iż mieszanka komponentów stanowić miała oryginalne paliwo w postaci benzyny lub oleju napędowego. Fakt wprowadzenia przez oskarżonego do obrotu komponentów paliwowych pod nazwą benzyny lub oleju napędowego został prawidłowo przez Sąd I instancji ustalony w oparciu o wyjaśnienia samego C. P. w częściach, w których potwierdzał on taki proceder, jak również na podstawie odpowiadających im treściowo wyjaśnień oskarżonych A. F. i G. W., które to dowody z kolei potwierdzone są zabezpieczonymi w toku postępowania dokumentami w postaci faktur sprzedaży.

Jako całkowicie chybiony uznać należy zarzut nieprawidłowych ustaleń faktycznych poczynionych przez Sąd I instancji odnośnie przypisania oskarżonemu popełnienia przestępstwa z art. 299 § 1 kk. Uchybienia tego upatruje obrońca w tym, że brak przekonujących dowodów na to, iż oskarżony ten wiedział o procederze handlu komponentami i ich mieszaninami, a w konsekwencji nie mógł popełnić przestępstwa z art. 299 § 1 kk, którego przedmiotem byłyby środki finansowe pochodzące z takiego przestępnego działania. We wcześniejszej części niniejszego uzasadnienia Sąd Apelacyjny wypowiedział się już co do tego, iż ustalenia Sądu I instancji odnośnie przypisania oskarżonemu C. P.popełnienia przestępstwa z art. 286 § 1 kk i inne są prawidłowe, a tym samym i świadomość oskarżonego, co do źródła pochodzenia środków lokowanych na kontach bankowych, była pełna. Pisemne uzasadnienie wyroku sporządzone przez Sąd I instancji w pełni realizuje, również w stosunku do oskarżonego C. P., dyrektywy zawarte w art. 424 § 1 i 2 kpk. Jak już wcześniej stwierdzono nie miało istotnego znaczenia dla sprawy to, iż Sąd I instancji nie dokonał szerszego wyjaśnienia wzajemnego stosunku poszczególnych jednostek miar paliwa, występujących w zabezpieczonych w sprawie dokumentach. Metoda ustaleń, bazująca na wyliczeniu wartości sprzedanego paliwa nie wymagała dokładniejszych ustaleń we wskazanym zakresie. Również i co do powodów, dla których świadek A. T.nie była przesłuchiwana w obecności biegłego psychologa, pisemne uzasadnienie jest wystarczające. Omówienie przez Sąd Okręgowy treści zeznań tego świadka i szczegółowo zaprezentowana ocena tego dowodu sama w sobie przesądza o tym, iż uzupełnianie postepowania o opinię biegłego psychologa, dotyczącą zeznań tego świadka, nie było konieczne. Z niezrozumienia schematu przestępnego zachowania oskarżonych w niniejszej sprawie wynika ta część zarzutu obrazy art. 424 kpk, w której obrońca wykazuje rzekomą niekonsekwencję Sądu poprzez niedoliczenie do łącznej kwoty 26 mln. zł, na którą mieli zostać oszukani nabywcy paliw, kwoty 2 mln. zł, wynikającej z faktur wystawianych przez A. S.poprzez jego firmę. Firma (...) A. S.wystawiała bowiem fikcyjne faktury za zakup komponentów, które to transakcje faktycznie nie miały miejsca, a służyły jedynie temu, aby pozbyć się w sposób formalny wcześniej faktycznie zakupionych komponentów, użytych do mieszania paliwa. Tymczasem kwota 26 mln. zł wynika z faktur wystawianych przez firmy oskarżonych A. F.i G. W., które potwierdzać miały fikcyjną sprzedaż benzyny i oleju napędowego do firmy (...)sp. j., tak aby pokryć całość wytworzonego w toku przestępnego procederu paliwa.

Uzasadnienie zaskarżonego wyroku w części obejmującej motywy rozstrzygnięcia w zakresie orzeczonego środka karnego jest lakoniczne, jednakże wystarczające i wbrew twierdzeniom skarżącego, umożliwiające dokonanie kontroli odwoławczej. Skoro bowiem Sąd I instancji stwierdził, iż przedmiotami pochodzącymi bezpośrednio z przestępstwa prania brudnych pieniędzy są w szczególności środki płatnicze będące przedmiotem czynności wykonawczych tego przestępstwa, a to w świetle treści przypisanego oskarżonemu czynu obejmowało pieniądze w kwocie około 26 mln. zł, uprawnione było orzeczenie na mocy art. 299 § 7 kk przepadku równowartości części korzyści osiągniętej przez oskarżonego z popełnienia przestępstwa z art. 299 § 1 kk w wysokości 3 mln. zł. Kwota ta mieści się bowiem w ogólnej kwocie będącej przedmiotem przestępstwa z art. 299 § 1 kk, a odpowiednio ustalona część jest odzwierciedleniem tego, w jakim okresie oskarżony dopuścił się przestępstwa oraz tego, że realizował jego znamiona zarówno samodzielnie jak i wspólnie i w porozumieniu ze współoskarżonym A. B..

W toku kontroli odwoławczej nie potwierdzono również zasadności zarzutów odwoławczych tej apelacji sformułowanych z ostrożności procesowej. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 18 grudnia 2013 roku w sprawie o sygnaturze I KZP 19/13 wskazała bowiem, iż przedmiotem czynności wykonawczej przestępstwa określonego w art. 299 § 1 kk są wymienione w tym przepisie środki pochodzące bezpośrednio lub pośrednio z popełnienia czynu zabronionego, a sprawcą przestępstwa określonego w tym przepisie może być również sprawca czynu zabronionego, z którego popełnieniem związana jest korzyść, stanowiąca przedmiot czynności wykonawczej. Jednocześnie uchwała ta stała się zasadą prawną. Tym samym nie podlega dyskusji, iż oskarżony C. P. jako sprawca przestępstwa źródłowego z art. 286 § 1 kk i inne może odpowiadać również jako sprawca występku z art. 299 § 1 kk w odniesieniu do korzyści majątkowej uzyskanej z popełnienia przestępstwa oszustwa, a następnie będącego przedmiotem przestępstwa prania brudnych pieniędzy. Chybiony jest też zarzut obrońcy, iż Sąd Okręgowy nie zawarł w przypisanym oskarżonemu opisie czynu wszystkich znamion występku z art. 286 § 1 kk, a w szczególności pominął znamię działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. Analiza treści rozstrzygnięcia Sądu I instancji wskazuje bowiem jednoznacznie na to, że rozstrzygając w punkcie 1 zaskarżonego wyroku o odpowiedzialności oskarżonego C. P., Sąd ten przejął opisy czynów zarzucanych temu oskarżonemu w punktach I i II aktu oskarżenia, dokonując pewnych modyfikacji. Modyfikacje te precyzyjnie opisano, rozdzielając dokładnie te, które dotyczą opisanego w części wstępnej wyroku przestępstwa z art. 286 § 1 kk i inne (pkt I) oraz te, które odnoszą się do opisanego w części wstępnej wyroku przestępstwa z art. 299 § 1 kk i inne (pkt II). Wskazując na modyfikacje dotyczące czynu opisanego w punkcie II, a więc z art. 299 § 1 kk i inne Sąd I instancji rozstrzygnął, iż eliminuje z opisu tego czynu stwierdzenie, że oskarżony działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. Decyzja ta była w pełni uzasadniona, albowiem znamię takie nie jest ustawowym wymogiem odpowiedzialności z tego przepisu. Tak więc, Sąd I instancji nie modyfikował opisu czynu z punktu I części wstępnej wyroku, w zakresie znamienia działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, a znamię to znajdowało się w opisie czynu zarzucanego oskarżonemu C. P. jako występku z art. 286 § 1 kk i inne. Reasumując przypisane oskarżonemu przestępstwo oszustwa zawiera wszystkie konieczne znamiona ustawowe.

Przechodząc do oceny zasadności zarzutów apelacji obrońcy M. P. należy w pierwszej kolejności stwierdzić, że Sąd I instancji w odniesieniu do tego oskarżonego nie dopuścił się obrazy przepisów prawa procesowego. Chybiony jest zarzut naruszenia art. 5 § 2 kpk. W żadnej części uzasadnienia wyroku Sąd Okręgowy nie stwierdził, iżby zachodziły nie dające się usunąć wątpliwości, które to wątpliwości miałby następnie rozstrzygnąć na niekorzyść oskarżonego. Tylko zaś taka sytuacja daje możliwość skutecznego podnoszenia zarzutu obrazy art. 5 § 2 kpk. W niniejszej sprawie, w ocenie Sądu Apelacyjnego, nie zachodziły również takie okoliczności, w których wątpliwości, o jakich mowa w przywołanym przepisie, należałoby podjąć. Przypomnieć zaś należy, że sytuacja o jakiej mowa w gwarancyjnej normie art. 5 § 2 kpk dotyczy wątpliwości, jakie ma powziąć Sąd jako organ orzekający, nie zaś wątpliwości, które są jedynie twierdzeniami strony. Wskazać trzeba, że podstawowym źródłem ustaleń dotyczących czynu przypisanego oskarżonemu M. P. były wyjaśnienia oskarżonego A. F., w tym zwłaszcza te, które znajdują się na kartach 5130-5131 t. XXI. Przez pryzmat tychże wyjaśnień, w których A. F. obciążał oskarżonego M. P., ocenione być muszą zarówno wyjaśnienia tego ostatniego, jak i zeznania świadka A. P. (1). Tak też postąpił Sąd I instancji nie dając wiary wyjaśnieniom oskarżonego M. P. oraz nie uwzględniając zeznań A. P. (1). Stanowisko takie zostało przez Sąd I instancji wyczerpująco uzasadnione w pisemnych motywach i analiza tych wywodów świadczy o tym, iż ocena ta dokonana została w obiektywny sposób i z zachowaniem rygorów wynikających z art. 7 kpk. Nieprawidłowości w zakresie oceny dowodów nie sposób również dopatrzyć się w tym, iż Sąd I instancji częściowo uwzględnił wyjaśnienia C. P., w odniesieniu do okoliczności dotyczących M. P.. Decyzja taka była uprawnieniem Sądu I instancji, a powody akceptacji przez Sąd Apelacyjny rozstrzygnięć Sądu Okręgowego w przedmiocie ocen, dotyczących wyjaśnień oskarżonego C. P. wskazano już wyżej. Całkowicie chybiony jest argument, iż na ocenę dowodów w niniejszej sprawie miałby mieć wpływ okoliczność, iż oskarżony M. P. nie był w przeszłości karany, zaś oskarżeni G. W. i A. F. byli karani wielokrotnie. Częściowe uwzględnienie przez Sąd I instancji zeznań A. P. (1) również w pełni mieści się w swobodzie oceny dowodów, wynikającej z dyspozycji art. 7 kpk. Wbrew twierdzeniom obrońcy fakt, iż jest to żona oskarżonego M. P. oraz, że w przeszłości postawiono jej również zarzuty, nie miał decydującego znaczenia dla oceny tego dowodu przez Sąd I instancji. Świadczą o tym zapisy uzasadnienia wyroku. Dopiero połączenie tych okoliczności z konfrontacją zeznań tego świadka z wyjaśnieniami A. F. prowadziły Sąd Okręgowy logicznie do stwierdzenia, iż części tych zeznań nie zasługują na wiarę. W konsekwencji, wbrew kolejnemu zarzutowi tej apelacji, ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd I instancji w stosunku do oskarżonego M. P. są w pełni prawidłowe. W oparciu o należycie ocenione dowody wyprowadził bowiem Sąd Okręgowy trafne wnioski, co do zachowania oskarżonego w przeszłości i logicznie zdecydował o tym, iż dopuścił się on zarzucanego przestępstwa. Podkreślić trzeba ponownie, że sposobem działania oskarżonego było wprowadzenie w błąd nabywców paliwa co do tego, że sprzedawany im produkt był oryginalnym olejem napędowym lub benzyną, co uzasadnia stwierdzenie, iż podnoszone przez obrońcę kwestie dotyczące jakości sprzedawanego przez oskarżonego paliwa nie mają w istocie znaczenia w sprawie.

Apelacja obrońcy oskarżonego A. F. jest w swojej wymowie oczywiście bezzasadna. Wcześniej już omówiono podniesiony zarzut naruszenia art. 17 § 1 pkt 7 kpk odnośnie tego oskarżonego. Brak jakichkolwiek racjonalnych przesłanek, aby dostrzec w rozstrzygnięciu Sądu I instancji naruszenia art. 5 § 2 kpk, co do A. F., bądź aby odnośnie tego oskarżonego pisemne uzasadnienie nie spełniało wymogów z art. 424 § 1 i § 2 kpk. Oskarżony A. F. w czasie całego postępowania konsekwentnie przyznawał się do popełnienia zarzucanego mu czynu, a w swoich wyjaśnieniach przedstawiał zarówno szczegóły własnego działania, jak i opisywał znane mu zachowania innych współsprawców. Wyjaśnienia te zostały przez Sąd Okręgowy ocenione jako szczere i wiarygodne, a z uwagi na ich treść oskarżony skorzystał z dobrodziejstwa art. 60 § 3 kk. W tej sytuacji brak w sprawie wątpliwości, które wynikać by miały z bezpodstawnego pomówienia oskarżonego przez pozostałych współoskarżonych. Analiza materiału dowodowego, w części obejmującej zarzut stawiany A. F., przedstawiona w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, jest wyczerpująca i dokładnie oddaje intencje Sądu I instancji. Prawidłowo dokonane ustalenia faktyczne w pełni uprawniały Sąd Okręgowy do zakwalifikowania zachowania oskarżonego jako pomocnictwo do przestępstwa oszustwa, przy właściwym uznaniu, iż świadomością swoją oskarżony ten w pełni obejmował wprowadzenie w błąd nabywców paliwa co do tego, że sprzedany im produkt był oryginalnym olejem napędowym lub benzyną.

Badając zasadność zarzutów apelacyjnych sformułowanych przez obrońcę oskarżonego A. B.Sąd Apelacyjny stwierdził, że i w tym przypadku przeprowadzona kontrola odwoławcza nie potwierdziła istnienia naruszeń norm oraz błędów, o których mowa w tym środku odwoławczym. Bezzasadność zarzutu naruszenia art. 192 § 2 kpk i art. 410 kpk w związku z przeprowadzeniem dowodu z zeznań świadka A. T.wykazano już we wcześniejszej części niniejszego uzasadnienia. Równie chybiony jest zarzut naruszenia dyspozycji art. 391 § 1 i 3 kpk w odniesieniu do dowodu z zeznań świadka J. P.. Wbrew twierdzeniom obrońcy w czasie przesłuchania tego świadka na rozprawie w dniu 10 lipca 2012 roku nie zaistniały żadne podstawy, aby odczytać jego wcześniejsze zeznania. Artykuł 391 § 1 kpk nakłada na Sąd obowiązek odczytania wcześniejszych zeznań w konkretnych, przewidzianych w dyspozycji tej normy sytuacjach. J. P.zeznając przed Sądem przekazał w istocie te same informacje, co w postępowaniu przygotowawczym i to nawet w bardziej rozbudowany niż wówczas sposób. W każdym z przypadków jego relacja jest jednak lakoniczna i równie ogólna. Analizując więc treść zeznań tego świadka składanych na różnych etapach postępowania stwierdzić należy, iż Sąd I instancji nie był zobligowany, aby na rozprawie zeznania J. P.odczytać. Nie doszło więc do obrazy art. 391 § 1 i 3 kpk. Naruszenia dyspozycji art. 2 § 2 kpk i art. 4 kpk dopatruje się skarżący w tym, iż w jego ocenie, Sąd I instancji nastawiony był na jak najszybsze osądzenie niniejszej sprawy, co implikowało określone jego decyzje w toku postepowania dowodowego. Wnioski dowodowe zaś oddalane były bez merytorycznej analizy. Zarzut ten jest irracjonalny. Zadaniem Sądu, wyznaczonym przez zasadę koncentracji materiału dowodowego, jest sprawne przeprowadzenie postępowania dowodowego w postaci zwartego ciągu czynności dowodowych. Jednocześnie obowiązkiem przewodniczącego składu i całego składu orzekającego jest czuwanie nad tym, aby przeprowadzone były w sprawie jedynie te dowody, które są relewantne dla rozstrzygnięcia przedmiotu procesu. W niniejszej sprawie wszystkie decyzje procesowe sądu o nieuwzględnieniu wniosków dowodach były trafne i znajdowały oparcie w przepisach procedury. Postępowanie Sądu zmierzało zatem, w ocenie Sądu Apelacyjnego, do realizacji zasady zawartej w dyspozycji art. 366 § 1 kpk. W żadnej mierze nie można zgodzić się ze skarżącym, iż w procedowaniu Sądu wystąpiły jakiekolwiek przejawy naruszenia zasady obiektywizmu oraz prawdy obiektywnej. Zarzut naruszenia przez Sąd I instancji normy art. 5 § 2 kpk oparł obrońca na okoliczności, iż nie ustalono, jako że nie dało się tego ustalić, kto indywidualnie jest pokrzywdzony działaniem oskarżonego oraz jaka rzeczywista szkoda została wyrządzona przez sprawcę. I ten zarzut nie jest trafny. Sąd I instancji dokonując ustaleń w tychże dwóch kwestiach nie odwoływał się do reguły postępowania przewidzianej w dyspozycji przepisu art. 5 § 2 kpk. Z jednej strony ustalił bowiem, że wskazanie w sposób indywidulany pokrzywdzonych działaniem oskarżonego nie jest niezbędne dla przypisania mu popełnienia przestępstwa z art. 286 § 1 kk, co znajduje oparcie między innymi w poglądzie wyrażonym przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13 kwietnia 2006 roku w sprawie o sygnaturze IV KK 40/06. Z drugiej zaś strony rzeczywistą szkodę w zakresie jej wartości wyliczył w oparciu o sumę kwot widniejących na fikcyjnych fakturach sprzedaży paliwa przez firmy prowadzone przez oskarżonych G. W.i A. F.. W tej sytuacji Sąd Okręgowy nie powziął nie dających się usunąć wątpliwości, co do tychże okoliczności, a tym samym nie mógł ich rozstrzygnąć na niekorzyść oskarżonego. Samo zaś twierdzenie skarżącego o tym, że wątpliwości takie zachodziły nie jest wystarczające, aby stan przewidziany w dyspozycji art. 5 § 2 kpk zaistniał. Kontynuując tą myśl należy stwierdzić, iż takie wyliczenie szkody jak to wskazano, było w pełni prawidłowe. Logicznym jest bowiem to, iż fikcyjne faktury sprzedaży paliwa wystawiane przez G. W.i A. F.powstawały po to, aby pokryć wytworzoną z komponentów ilość mieszaniny sprzedawanej jako oryginalne paliwo. Uprawnione zatem było, aby na podstawie tychże fikcyjnych faktur ustalić łączną wartość niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez nieustalonych imiennie pokrzywdzonych, kupujących paliwo w postaci mieszaniny komponentów przy ich przekonaniu, że nabywają oryginalną benzynę lub olej napędowy. Częściowa korzyść w wysokości 1 mln. zł uzyskana przez oskarżonego A. B., której równowartości przepadek orzekł Sąd I instancji na podstawie art. 299 § 7 kk, ustalona została prawidłowo. Pamiętać należy o tym, iż ten szczególny środek karny przywiązany jest do przestępstwa z art. 299 § 1 kk, nie zaś do przestępstwa bazowego jakim był w niniejszej sprawie występek z art. 286 § 1 kk i inne. Trafnie wskazał Sąd Okręgowy w uzasadnieniu wyroku na stronie 93, iż przedmiotami pochodzącymi bezpośrednio z przestępstwa prania brudnych pieniędzy są w szczególności środki płatnicze, będące przedmiotem czynności wykonawczych tego przestępstwa. W przypadku oskarżonego A. B., biorąc pod uwagę treść przypisanego mu przestępstwa z art. 299 § 1 kk środkami tymi były pieniądze w łącznej kwocie około 15 mln. zł. W tej sytuacji kwota jednego miliona złotych stanowi jedynie część korzyści majątkowej odniesionej przez oskarżonego. Jej wysokość odpowiada zaś czasowi popełnienia przypisanego przestępstwa i temu, że oskarżony dopuścił się go działając wspólnie i w porozumieniu z innym sprawcą. Co do zasady zaś również i przypisanie oskarżonemu popełnienia przestępstwa z art. 299 § 1 kk było prawidłowym ustaleniem Sądu I instancji. Omówieniu tej kwestii poświęcił Sąd Okręgowy wiele miejsca w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, a to na stronach od 90 do 92 i argumenty tam zawarte są w pełni przekonujące. Niewątpliwe jest w sprawie, iż na kontach prowadzonych przez dwa banki dla firmy (...)sp.j. następowało mieszanie środków pochodzących zarówno z legalnej działalności tej firmy, jak i uzyskiwanych z przestępczego procederu. Charakterystyczne było i to, że poszczególne wpłaty bądź tytuły operacji nie były odpowiednio opisywane, co słusznie uznane zostało przez Sąd I instancji za wynik dążenia oskarżonych do zamazania rzeczywistego pochodzenia pieniędzy, bądź rozmycia ich przeznaczenia na nielegalne płatności. Takie postępowanie oskarżonego A. B., jako osoby współdziałającej zarówno formalnie jak i faktycznie, prawidłowo uznane zostało przez Sąd I instancji za zmierzanie do utrudnienia stwierdzenia przestępnego pochodzenia tych środków, a w konsekwencji ich zajęcia i orzeczenia przepadku.

Apelacja Prokuratora kwestionująca wymiar kar zasadniczych wymierzonych oskarżonym C. P. i A. B. nie zasługiwała na uwzględnienie. Sąd I instancji poddał analizie wszelkie niezbędne dla wymiaru kary okoliczności. Wnioski jakie z nich wysnuł są w odniesieniu do obu oskarżonych w pełni zgodne z dyrektywami zawartymi w art. 53 kk. Wywody apelacji Prokuratora stanowią polemikę z ustaleniami dokonanymi przez Sąd. Wbrew twierdzeniom Prokuratora, wymierzając oskarżonym kary Sąd Okręgowy nadał odpowiednią wagę poszczególnym, wpływającym na wymiar kary okolicznościom. Nie sposób zgodzić się więc ze skarżącym, iż orzeczone wobec tych oskarżonych kary rażą niewspółmiernością. Nie może bowiem uchodzić z pola widzenia fakt, że przestępstwa przypisane oskarżonym zostały przez nich popełnione w latach 2002-2003/2004, a więc, że od momentu dokonania czynów zabronionych do chwili orzekania w sprawie minęło 10 lat. Niezależnie od przyczyn długotrwałości postępowania karnego, oczywistym jest to, że taki upływ czasu powoduje istotne oderwanie kary od czynu, a przez to musi mieć wpływ na jej wymiar. Nie sposób zaś potwierdzić, że wymierzone oskarżonym kary mogą być odebrane przez nich, jako akceptowalny koszt osiągnięcia określonej korzyści majątkowej. Środkiem bowiem do odebrania takiej korzyści jest przepadek części jej równowartości, również orzeczony w zaskarżonym wyroku. W tej sytuacji Sąd Apelacyjny uznał, iż kary wymierzone oskarżonym C. P. i A. B. nie noszą cech rażącej łagodności.

Reasumując przedstawione wyżej rozważania należy stwierdzić, iż Sąd I instancji przeprowadził prawidłowe i pozbawione uchybień postepowanie dowodowe, dokonał należytej i w pełni mieszczącej się w rygorach art. 7 kpk oceny materiału dowodowego, a w konsekwencji dokonał trafnych ustaleń faktycznych w sprawie. Te zaś ustalenia wsparł następnie prawidłową oceną prawną. Tym samym, w ocenie Sądu Apelacyjnego, brak było podstaw, aby potwierdzić zasadność zarzutów stawianych zaskarżonemu orzeczeniu w złożonych środkach odwoławczych. Dlatego też wnioski odwoławcze tam zawarte nie mogły zostać uwzględnione.

Kary wymierzone oskarżonym M. P. i A. F., należycie przez Sąd I instancji uzasadnione, czynią zadość wymogom art. 53 kk i nie mogą być uznane za rażąco surowe. Tak więc i w tym zakresie orzeczenie Sądu I instancji zasługiwało na akceptację Sądu Odwoławczego.

Zaskarżone orzeczenie wymagało jednak ingerencji Sądu Apelacyjnego z urzędu poza zakresem podniesionych zarzutów. Sąd I instancji, przypisując oskarżonemu C. P.popełnienie przestępstwa z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk i art. 299 § 1 kk i inne, dokonał modyfikacji opisu czynu w stosunku do zarzucanego w akcie oskarżenia w ten sposób, że wprowadził nazwiska oskarżonych A. F.i G. W.oraz sformułowanie „z inną ustaloną osobą”, poprzedzając je stwierdzeniem, iż popełnili oni czyny wspólnie i w porozumieniu z C. P.i A. B.. Podobnie w przypadku czynu przypisanego oskarżonemu A. B., Sąd I instancji jako sprawców działających z nim wspólnie i w porozumieniu wprowadził nazwiska A. F.i G. W.. Rozstrzygnięcie takie nie było prawidłowe. Zaskarżonym wyrokiem A. F.i G. W.uznani zostali za winnych popełnienia przestępstw z art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk i inne, a więc przypisano im popełnienie pomocnictwa do przestępstwa oszustwa. Tymczasem sformułowania dotyczące tych sprawców wprowadzone do opisu czynów przypisanych oskarżonym C. P.i A. B.sugerują, iż G. W.i A. F.byli współsprawcami przestępstw z art. 286 § 1 kk i inne. Aby sprzeczność tą usunąć, Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że w punkcie 1 z opisu czynu przypisanego oskarżonemu C. P.wyeliminował sformułowanie „A. F.i G. W.oraz inna ustaloną osobą” oraz w punkcie 4 w ten sposób, że z opisu czynu przypisanego oskarżonemu A. B.wyeliminował sformułowanie „A. F.i G. W.”. W pozostałej zaskarżonej części wyrok utrzymano w mocy.

Na rzecz występujących w sprawie obrońców z urzędu zasądzono koszty obrony udzielonej oskarżonym A. B. i M. P. w postepowaniu odwoławczym, w wysokości uwzgledniającej odbycie dwóch rozpraw apelacyjnych.

Na mocy art. 636, art. 634 i art. 633 kpk, wobec nieuwzględnienia apelacji wniesionych na korzyść oskarżonych, na rzecz Skarbu Państwa zasądzono od nich na podstawie art. 8 ustawy o opłatach w sprawach karnych opłaty wyznaczone wysokością kar orzeczonych w pierwszej instancji oraz obciążono ich wydatkami postępowania odwoławczego w częściach równych.