Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 lutego 2014 roku

Sąd Rejonowy w Kłodzku Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Daria Ratymirska

Protokolant Daria Paliwoda

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 lutego 2014 roku w Kłodzku

sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. w W.

przeciwko R. W.

o zapłatę kwoty 8 791 zł

I. oddala powództwo;

II. zasądza od strony powodowej na rzecz pozwanej kwotę 1.217 zł, tytułem zwrotu kosztów procesu.

sygn. akt I C 1239/13

UZASADNIENIE

Strona powodowa (...) Sp. z o.o. w W. wniosła pozew przeciwko R. W. o zapłatę kwoty 8.790,97 zł z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. W uzasadnieniu podała, że pozwana była studentem w Szkole Wyższej (...) w W., zobowiązała się do ponoszenia opłat w wysokości i terminach, wskazanych w "Umowie o studiowaniu i/lub ślubowanie" oraz w "Akcie prawnym uczelni ustalającym opłaty". Pomimo zobowiązania, pozwana nie uregulowała należnych opłat. Na podstawie umowy o zakup wierzytelności z dnia 6.09.2011r. powód stał się wierzycielem pozwanej. Strona powodowa podała, że na zaległość pozwanej składają się następujące kwoty:

- 3.695 zł, tytułem nieopłaconego czesnego o terminie płatności 5 lutego 2010r.;

- 300 zł, tytułem nieopłaconego czesnego o terminie płatności 19 listopada 2009r.;

- 2.075 zł, tytułem nieopłaconego czesnego - dopłaty o terminie płatności 30 kwietnia 2010r.;

- 830 zł, tytułem seminarium dyplomowe - kursu powtarzanego o terminie płatności 31 grudnia 2009r.;

- 1.890,97 zł - tytułem skapitalizowanych odsetek ustawowych od w.w. składowych zadłużenia w okresie od dnia następnego, od daty wymagalności każdej z w.w. składowych do dnia poprzedzającego chwilę zgłoszenia pozwu.

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa, zarzucając nieudowodnienie powództwa co do zasady i wysokości. Podniosła, że określony przez powoda dowód, w postaci "umowy o studiowaniu i/lub ślubowanie" nie może stanowić podstawy do kierowania roszczeń pod jej adresem. Powód dołączył do pozwu dokument zatutułowany "ślubowanie", podpisany przez R. M. w 1996 roku. Nie wykazał, że R. M. to ta sama osoba, co pozwana. Ponadto, ślubowanie z roku 1996, wobec faktu, że studia trwają 4 - 5 lat, nie może się odnosić do studiów z lat 2009 i 2010, tj. okresu, w jakim miałyby powstać wskazane w pozwie wierzytelności. Jeżeli bowiem ktoś zaczął studia w roku 1996 (a ślubowanie składa na początku studiów), to nawet uwzględniając np. urlop dziekański, musiałby je zakończyć do roku 2005. Dokument z 1996 roku nie może mieć więc żadnego związku z opłatami za studia za lata 2009 i 2010. Od roku 2005 obowiązuje zaś nowa ustawa o szkolnictwie wyższym, zgodnie z którą zasady odpłatności za studia określa umowa zawarta między uczelnią a studentem (art. 160). Tylko taka umowa może stanowić podstawę żądania pozwu. Strona powodowa nie dołączyła jednak takiej umowy do pozwu. Uchwały władz poprzednika prawnego powoda mogą jedynie stanowić podstawę do ustalenia wysokości opłat w umowie między studentem a uczelnią - nie są jednak wiążące dla studenta. Niezależnie od powyższego pozwana zgłosiła zarzut przedawnienia, powołując się na przepisy art. 160 ustawy o szkolnictwie wyższym w zw. z art. 750 kc i 751 kc. Podniosła, że roszczenia o zapłatę kwot 3695 zł, 300 zł i 830 zł uległy dwuletniemu przedawnieniu przed wniesieniem pozwu. Odnośnie kwoty 2075 zł, która miałaby być płatna do 30.04.2010r., tytułem "czesne - dopłata", pozwana zaprzeczyła, aby była zobowiązana do jakiejkolwiek dopłaty z tytułu czesnego. Podniosła, że wydruk z kwestury nie jest wystarczającym dowodem na tą okoliczność.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu.

Na uwzględnienie zasługiwał zarzut pozwanej nieudowodnienia powództwa co do zasady i wysokości.

Twierdzenia powoda, że pozwana zobowiązana była do zapłaty na rzecz jego poprzednika prawnego kwoty 3.695 zł, tytułem czesnego w terminie do dnia 5 lutego 2010r., kwoty 300 zł, tytułem czesnego w terminie do dnia 19 listopada 2009r., kwoty 2.075 zł, tytułem "czesnego - dopłaty" w terminie do dnia 30 kwietnia 2010r., oraz kwoty 830 zł, tytułem "seminarium dyplomowe - kursu powtarzanego" w terminie do dnia 31 grudnia 2009r. - pozostały gołosłowne (art. 6 kc). Wbrew twierdzeniom strony powodowej, zawartym w uzasadnieniu pozwu, zawnioskowane przez nią dowody: "umowa o studiowaniu i/lub ślubowanie" oraz "akt prawny uczelni ustalający opłaty" nie stanowią dowodów na okoliczność, że pozwana zobowiązała się do ponoszenia opłat w wysokości i terminach, przedstawionych przez powoda. Na wstępie zauważyć należy, zgodnie ze stanowiskiem pozwanej, że do chwili zamknięcia rozprawy, o terminie której strona powodowa została prawidłowo zawiadomiona, nie przedstawiła dowodów na okoliczność, że R. M. - osoba podpisana na dołączonym do pozwu dokumencie zatytułowanym "Ślubowanie" (k-84) jest tą samą osobą, co pozwana (art. 217§1 kpc). Nie wykazała zatem, że pozwaną łączył z poprzednikiem prawnym powoda jakikolwiek stosunek prawny, powodujący powstanie zobowiązania zapłaty po stronie pozwanej. Nawet, gdyby przyjąć, że osobą podpisaną na tym dokumencie jest pozwana, to z dokumentu tego nie wynika, jak chciał powód, że pozwana zobowiązała się do zapłaty kwot w wysokościach i terminach wskazanych przez powoda. Z aktu ślubowania wynika jedynie zobowiązanie do przestrzegania Regulaminu Uczelni, który, jak należy przyjąć, obowiązywał studentów w chwili rozpoczęcia nauki w Szkole Wyższej (...)w W., a więc w dacie ślubowania, tj. 1 października 1996r. Takiego Regulaminu strona powodowa nie przedłożyła, zaś wszelkie inne dokumenty, pochodzące do władz uczelni, jak jej Statut czy zarządzenia Rektora w sprawie zasad płatności czesnego, pochodzą z lat 2009 - 2011, a więc z okresu o kilkanaście lat późniejszego, niż data ślubowania. Strona powodowa nie wyjaśniła tych istotnych rozbieżności, na które zwracała uwagę pozwana w odpowiedzi na pozew. Dołączone do pozwu zarządzenie Rektora nr (...) w sprawie wysokości czesnego i innych opłat wprost dotyczy tylko studentów, podejmujących naukę w roku akademickim 2009/2010, a więc nie może dotyczyć pozwanej, co do której powód oparł swoje roszczenie o akt ślubowania, pochodzący z 1996 roku. Zarządzenie to wydano zresztą na podstawie Statutu, którego treści strona powodowa nie przedstawiła - dołączony bowiem do pozwu Statut pochodzi z 20.04.2011r., a więc w chwili wydania w.w. zarządzenia nie mógł jeszcze obowiązywać. Brak jest zatem jakichkolwiek dowodów na okoliczność, że pozwana miała względem poprzednika prawnego powoda wymagalne zobowiązanie zapłaty czesnego czy innych opłat dodatkowych w wysokościach i terminach, przedstawionych przez powoda. Wydruk z kwestury (k-91), jako dokument prywatny (art. 245 kpc) nie może stanowić dowodu na okoliczność prawdziwości twierdzeń w nim zawartych i nie korzysta z domniemania zgodności z prawdą zawartych w nim twierdzeń.

. Brak ponadto jakiegokolwiek uzasadnienia dla obciążenia pozwanej kwotą 2075 zł, tytułem "dopłaty" do czesnego - powód nie wskazał podstawy prawnej ani faktycznej obciążenia pozwanej tą kwotą, jak również nie uzasadnił jej wysokości, ani terminu zapłaty, oznaczonego na 30.04.2010r. Dla uzasadnienia swojego roszczenia strona powodowa przedstawiła decyzję Dziekana nr (...) z dnia 26 lipca 2010r. o skreśleniu pozwanej z listy studentów (k-96). Decyzja ta została wydana na podstawie art. 190 ustawy z dnia 27 lipca 2005r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U. 2005, Nr 164, poz. 1365 ze zm.), która to ustawa nie obowiązywała jeszcze w chwili rozpoczynania nauki w przedmiotowej szkole przez pozwaną, tj. w dniu podpisania dokumentu "ślubowania". Powołując się na tę ustawą oraz na Zasady płatności i Umowę o warunkach odpłatności za studia strona powodowa nie przedłożyła zarazem tych dokumentów, w tym nie twierdziła nawet, że taka umowa została z pozwaną zawarta, narażając się tym samym na oddalenie jej powództwa ze względu na nieudowodnienie żądania. W dacie podpisania ślubowania obowiązywała ustawa z dnia 12 września 1990r. o szkolnictwie wyższym (Dz.U.1990.65.385 ze zm.), która przewidywała, że przyjęcie w poczet studentów następuje z chwilą immatrykulacji i złożenia ślubowania, którego treść określa statut uczelni (art. 142). Prawa i obowiązki studenta, związane z tokiem studiów, określał zaś regulamin studiów (art. 143 ust. 1). Student obowiązany był postępować zgodnie z treścią ślubowania i regulaminem studiów (art. 143 ust. 2). Strona powodowa nie przedstawiła zaś, jak już wyżej wskazano, treści regulaminu, obowiązującego studentów przedmiotowej uczelni, w dacie ślubowania, z którego wynikałyby obowiązki studenta - w tym co do wysokości i terminów płatności czesnego czy innych opłat dodatkowych.

Reasumując, strona powodowa nie udowodniła faktów, z których wywodziła skutki prawne, w postaci możliwość żądania zapłaty od pozwanej kwoty dochodzonej pozwem. Jej twierdzenia, jakoby nabyła wierzytelność, przysługującą względem pozwanej, w kwocie dochodzonej pozwem, pozostały gołosłowne. Na stronie powodowej spoczywał ciężar udowodnienia, że pozwana, wbrew przyjętemu na siebie zobowiązaniu względem uczelni, nie wykonała świadczenia, polegającego na opłacaniu czesnego czy innych opłat, jak dopłaty do czesnego, czy opłaty za seminarium dyplomowe - kurs powtarzany, w wysokości dochodzonej pozwem (art. 232 kpc w zw. z art. 6 kc). Powód nie przedstawił żadnych dowodów, na okoliczność, że jego poprzednikowi prawnemu w ogóle przysługiwała taka wierzytelność względem pozwanej - nie przedłożył umowy, łączącej zbywcę wierzytelności z pozwaną, Regulaminu Uczelni, wymienionego w dołączonym do pozwu "ślubowaniu". Poza brakiem wykazania istnienia wierzytelności względem pozwanej z tytułu świadczenia usług edukacyjnych, związanych z nauką w Szkole Wyższej (...)w W., w żądanej wysokości, brakiem wykazania terminu wymagalności świadczenia, a co za tym idzie - możliwości dochodzenia odsetek, powód nie udowodnił, że w ogóle nabył wierzytelność przysługującą względem pozwanej. Na podstawie dowodów, zaoferowanych przez powoda, Sąd ustalił jedynie, że na podstawie umowy przelewu wierzytelności z dnia 6 września 2011r. strona powodowa nabyła od Szkoły Wyższej (...) w W. wierzytelności pieniężne wględem dłużników, tytułem świadczonych usług edykacyjnych. Nie przedłożyła zarazem Załącznika (...) - wykazu wierzytelności, objętych umową, wymienionego w § 3 w.w. umowy. Z umowy wynika, że powód nabył wierzytelności pieniężne, bezsporne i wymagalne. W niniejszej sprawie powód nie wykazał ani faktu, że pozwana, w latach 2009 - 2010 (w tym okresie wskazał terminy płatności poszczególnych kwot) była studentką Szkoły Wyższej (...) w W., ani tym bardziej, że ciążył na niej bezsporny i wymagalny dług względem zbywcy wierzytelności. Dowodem na tą okoliczność nie może być "wyciąg z załącznika do umowy sprzedaży wierzytelności" (k-93), który, jako niepodpisany przez przedstawiciela zbywcy wierzytelności, nie może być uznany za integralną część umowy.

Sąd nie znalazł podstaw do działania z urzędu w celu poszukiwania dokumentów, na poparcie twierdzeń powoda, u zbywcy wierzytelności, w sytuacji, gdy strona powodowa działała przez profesjonalnego pełnomocnika. Sąd podziela pogląd, wyrażony w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 12 grudnia 2000r., V CKN 175/00, OSP 2001 r./7-8/116, iż działanie sądu z urzędu może prowadzić do naruszenia prawa do bezstronnego sądu i odpowiadającego mu obowiązku przestrzegania zasady równego traktowania stron (art. 32 ust. 1 i art. 45 ust. 1 Konstytucji RP). W uzasadnieniu powołanego orzeczenia wyrażono stanowisko, iż ani w toku postępowania dowodowego, ani po wyczerpaniu wniosków dowodowych stron, sąd nie ma obowiązku ustalania, czy sprawa jest dostatecznie wyjaśniona do stanowczego rozstrzygnięcia stosunku spornego i nieaktualny jest już nakaz uzupełniania z urzędu udzielanych przez strony wyjaśnień i przedstawianych przez nie dowodów jak i dokonywania oceny stopnia wyjaśnienia sprawy. Powołanie dowodu przez sąd z urzędu może być korzystne dla jednej ze stron, niekorzystne natomiast dla strony przeciwnej. Przestrzegając zasady równości stron, sąd musi, o ile chodzi o powoływanie dowodów, przestrzegać również zasady kontradyktoryjności, stosownie do której strona może m.in. powoływać dowody i wypowiadać się co do dowodów powołanych przez przeciwnika (art. 210§1 kpc). Sąd powinien zatem przede wszystkim dbać o to, aby każda ze stron taką możliwość uzyskała. Działanie przez sąd z urzędu nie może prowadzić do zastępowania strony w spełnieniu jej obowiązków i może mieć miejsce tylko w szczególnie wyjątkowych sytuacjach. Sąd nie dopatrzył się podstaw do uznania za taką sytuacji stron w niniejszej sprawie.

Orzeczenie w pkt II wyroku oparto na przepisach art. 98§1 i 3 kpc.