Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 maja 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie, II Wydział Karny w składzie:

przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej Edyty Sielewończuk

po rozpoznaniu w dniu 8 maja 2014 r. sprawy

Ł. S.

oskarżonego z art. 148 § 1 k.k.

z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie

z dnia 18 listopada 2013 r., sygn. akt III K 78/13

I.  zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy, uznając apelację obrońcy oskarżonego
za oczywiście bezzasadną,

II.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. K. kwotę
738 (siedemset trzydzieści osiem) złotych z VAT, tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym,

III.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa wydatki za postępowanie odwoławcze i wymierza mu 600 (sześćset) złotych opłaty za drugą instancję.

sygn. akt II AKa 39/14

UZASADNIENIE

Ł. S. został oskarżony o to, że:

w dniu 12 czerwca 2011 r. w S., w lokalu mieszkalnym położonym przy
Al. (...), działając w bezpośrednim zamiarze pozbawienia życia J. F., zadał mu jeden cios nożem w klatkę piersiową, po stronie lewej na wysokości żebra IV-ego, powodując w obrębie układu szkieletowego – w obrębie chrząstki żebra IV-ego przymostkowo przecięcie, ranę ciętą worka osierdziowego na wysokości komory prawej i przedsionka prawego, a w obrębie mięśnia sercowego ranę kłuto-ciętą komory prawej, skutkującą niewydolnością mięśnia sercowego pokrzywdzonego, w przebiegu tamponady worka osierdziowego dużą ilością krwi wydobywającej się z komory prawej, a w konsekwencji zgonem wyżej wymienionego,

tj. o przestępstwo z art. 148 § 1 k.k..

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 18 listopada 2013 r., Ł. S. uznano za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu przyjmując, iż działał z zamiarem ewentualnym pobawienia życia J. F.
i za to przestępstwo, na podstawie art. 148 § 1 k.k., wymierzono oskarżonemu karę 10 (dziesięciu) lat pozbawienia wolności.

Na podstawie art. 63 § 1 k.k., na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności, zaliczono oskarżonemu okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania
od 12 czerwca 2011 roku do 03 lutego 2012 r. i od 11 marca 2013 roku.

Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolniono oskarżonego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych.

Powyższy wyrok zaskarżył obrońca oskarżonego. Wyrokowi zarzucił:

„1. na podstawie art. 438 pkt 2 KPK naruszenie przepisów postępowania w stopniu mającym wpływ na wynik przedmiotowej sprawy poprzez:

a. naruszenie art. 196 § 3 KPK w taki sposób, że Sąd Okręgowy oparł przyjął za w pełni wiarygodną i dokonał na jej podstawie ustaleń faktycznych, opinię psychologiczną wydaną przez biegłą A. T., w sytuacji gdy wcześniej Sąd ten dopuścił dowód z opinii innego biegłego, wobec ujawnionych na rozprawie w dniu 2 lipca 2013 roku wątpliwości co do rzetelności biegłej przy sporządzaniu opinii;

b. naruszenie art. 196 § 3 KPK oraz art. 186 KPK, 199 KPK art. 174 KPK w taki sposób, że Sąd Okręgowy w sposób pośredni, to jest poprzez opinię biegłych psychiatrów, wprowadził do postępowania materiał dowodowy objęty zakazami ustanowionymi w wyżej powołanych przepisach i na podstawie tak wprowadzonego materiału dowodowego poczynił ustalenia faktyczne będące podstawą wyrokowania, a również naruszenie art. 170 § 1 pkt 3 i 5 KPK poprzez przyjęcie, ze dowód jest nieprzydatny dla stwierdzenia okoliczności, a nadto wniosek o przeprowadzenie takiego dowodu zmierza w sposób oczywisty do przedłużenia postępowania;

z ostrożności procesowej, na wypadek gdyby Sąd Apelacyjny nie podzielił powyższych zarzutów:

2. na podstawie art. 438 pkt 4 KPK rażącą niewspółmierność wymierzonej oskarżonemu kary pozbawienia wolności poprzez wymierzenie kary 10 lat pozbawienia wolności w sytuacji gdy zachodziły podstawy do wymierzenia oskarżonemu kary nadzwyczajnie złagodzonej.”

Podnosząc powyższe zarzuty, skarżący wniósł o:

„ I. uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Szczecinie (w przypadku uwzględnienia zarzutów opisanych w pkt 1 petitum apelacji);

II.  zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu kary 5 (pięciu) lat pozbawienia wonności (w przypadku uwzględnienia zarzutów opisanych w pkt 2 petitum apelacji);

III.  dopuszczenie dowodu z opinii wychowawcy oskarżonego z Zakładu Karnego w N. (na podstawie art. 452 § 2 KPK);

IV.  zwolnienie oskarżonego od kosztów postępowania odwoławczego;

V.  zasądzenie kosztów obrony oskarżonego z urzędu w postępowaniu odwoławczym.”

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego nie zasługiwała na uwzględnienie.

Dokonując ustaleń faktycznych w zakresie stopnia poczytalności oskarżonego, sąd rozstrzygający posłużył się zarówno opinią psychologiczną biegłej A. T., jak i biegłego K. B. (vide str. 10 uzasadnienia - k. 1191 odw.). Nie budzi wątpliwości, że obie opinie psychologiczne są zbieżne ze sobą,
a ich wnioski tożsame. Na żadnym etapie postępowania sądowego, skarżący nie kwestionował merytorycznej zawartości tych opinii. Należy podkreślić, że nie budzi również żadnych wątpliwości, iż wydanie opinii przez biegłego K. B. poprzedziło zapoznanie się z aktami sprawy i przeprowadzenie odpowiednich testów psychologicznych z oskarżonym (por. k. 1111 akt i nast.). Na pewno opinia tego biegłego jest pełna i przejrzysta, a wnioski (k. 1119-1119) są jasne i logiczne. Być może błędem było eksponowanie przez sąd rozstrzygający opinii biegłej
A. T., jednak z uwagi na tożsamość wniosków z obu opinii psychologicznych – fakt ten nie ma żadnego znaczenia. Nawet bowiem wyeliminowanie pierwszej opinii psychologicznej, ustalenia sądu pierwszej instancji w opisanym zakresie, na podstawie opinii K. B. będą takie same. Należy pamiętać, że biegli-psychiatrzy zapoznali się z nową opinią psychologiczną,
i nie doprowadziła ona do zmiany ich opinii (vide k. 1162). A więc w świetle powyższych ustaleń i rozważań, zarzut obrazy art. 196 § 3 k.p.k. nie zasługiwał na uwzględnienie.

Chybione okazały się także zarzuty obrazy przepisów postępowania opisane
w pkt 1b apelacji obrońcy.

Całkowicie dowolnymi są rozważania obrońcy na temat czasu niezbędnego dla wydania opinii uzupełniającej na rozprawach. Biegli psychiatrzy znali wcześniej akta, byli przesłuchani na rozprawie 6 listopada 2013 r. (por. k. 1162), a więc kolejne przesłuchanie w dniu 18 listopada 2013 r. nie wymagało wcześniejszego, dłuższego zapoznania się z poszczególnymi dokumentami.

Sąd Okręgowy także w szeroki sposób odniósł się do zarzutu obrońcy wprowadzenia do materiału dowodowego dowodów objętych zakazami procesowymi (por. str. 22-26 uzasadnienia , k. 1197 odw. – 1199 odw.). Sąd Apelacyjny w całości odwołuje się do przedstawionych tam rozważań i w pełni je akceptuje.

Już tylko na marginesie należy zauważyć, że pominięcie treści notatki z k. 103 akt nie spowodowało (i nie mogło spowodować) zmiany części merytorycznej opinii psychiatrycznej.

Trudno też mieć pretensje do biegłych psychiatrów, że w postępowaniu przygotowawczym, wydając swoją opinię, przytoczyli zeznania B. S., o której, w tamtym okresie, nie wiedzieli, że mogła skorzystać z prawa do odmowy zeznań (por k. 59-61 i k. 461). Biegli stanowczo stwierdzili, że pominięcie zeznań tego świadka nie zmienia ich opinii i jej wniosków. I trudno temu się dziwić, skoro
o tym jak zachowywał się oskarżony po spożyciu alkoholu zeznali również świadkowie A. W. i J. O.. A im prawo do odmowy składania zeznań nie przysługiwało (a obrońca tych zeznań nie kwestionował).

Zatem słusznie sąd rozstrzygający, po uzyskaniu opinii uzupełniających uznał, że opinia psychiatryczna wydana w stosunku do Ł. S. jest pełna, a jej wnioski logiczne, zasługujące na uwzględnienie. Należy jeszcze raz podkreślić, że
w żadnej części swojej apelacji obrońca nie starał się nawet wykazać popełnienia ewentualnie merytorycznych błędów przez biegłych, nieuwzględnieniu jakichś istotnych okoliczności, czy też nielogiczności przedstawionych wniosków. A to prowadzi do wniosku, że oskarżony, w chwili czynu, nie miał zniesionej, ani ograniczonej poczytalności, w rozumieniu art. 31 § 1 i 2 k.k.

Odnosząc się do zarzutu „rażącej niewspółmierności wymierzonej kary” należy zauważyć, że skarżący nie kwestionuje ustaleń faktycznych co do przebiegu krytycznego zdarzenia i jednocześnie podkreśla prawidłowość ustaleń sądu rozstrzygającego „odnośnie podjęcia przez oskarżonego kroków mających na celu zapobieganie skutkom stanowiącym znamię czynu zabronionego”. Jednak z tego ostatniego ustalenia, obrońca wyciąga zbyt daleko idące wnioski.

Po pierwsze – oskarżony jednak nie zapobiegł skutkowi swojego działania, i to skutkowi nieodwracalnemu.

Po drugie, i to jest równie ważne, to oskarżony spowodował całe zajście, był agresywny i użył wobec bezbronnego J. F. noża. I nie powstrzymało go nawet to, że pokrzywdzony to jego wujek.

Zadaniem Sądu Apelacyjnego, uwzględniając powyższe okoliczności, a także to, że oskarżony już wcześniej przejawiał agresywne zachowania pod wpływem alkoholu- nie było żadnych podstaw do nadzwyczajnego złagodzenia kary. A tak eksponowany w apelacji element czynnego żalu został uwzględniony przez Sąd Okręgowy, co skutkowało orzeczeniem stosunkowo łagodnej kary, w podstawowych granicach ustawowego zagrożenia za przestępstwo z art. 148 § 1 k.k.. I nie zmienia tego aktualna opinia o oskarżonym z zakładu karnego. Jego dobre zachowanie może być uwzględnione w przyszłości, gdy Ł. S. będzie ewentualnie ubiegał się
o warunkowe przedterminowe zwolnienie.

Dokonując powyższych ocen, Sąd Apelacyjny uznał apelację obrońcy oskarżonego za oczywiście bezzasadną.

Orzeczenie o wydatkach za postępowanie odwoławcze i opłacie za drugą instancję znajduje swoje uzasadnienie z art. 636 § 1 w zw. z art. 627 k.p.k. i art. 8 w zw.
z art. 2 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983 r. nr 49, poz. 223 z późn. zmianami).

Natomiast o wynagrodzeniu za obronę z urzędu orzeczono na podstawie art. 14 ust. 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokacki (…) – tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 461.