Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 marca 2015 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSR del. Marzena Foltyn-Banaszczyk

Protokolant p.o. stażysty Ewelina Hrynczyszyn

po rozpoznaniu w dniu 2 marca 2015 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku J. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o emeryturę

na skutek odwołania J. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 20 maja 2014r. sygn. (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, iż przyznaje wnioskodawcy J. B. prawo do emerytury z dniem (...) 2014 roku.

Sygn. akt V U 5124/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 20 maja 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w T. odmówił wnioskodawcy J. B. prawa do emerytury, podnosząc w uzasadnieniu, iż nie udowodnił wymaganych przepisami 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Wnioskodawcy nie zaliczono do pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia od 1 lipca 1972 roku do 25 kwietnia 1974 roku oraz od 4 maja 1976 roku do 14 stycznia 1981 roku na stanowisku ślusarz w Fabryce (...) w P., bowiem w okresie tym zgodnie ze świadectwem wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 11 października 2010 roku wykonywał pracę ślusarza w bezpośrednim sąsiedztwie stanowisk spawalniczych, a stanowisko nie zostało wymienione w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

W odwołaniu od powyższej decyzji, złożonym w dniu 30 maja 2014 roku, J. B. wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez przyznanie prawa do emerytury. Decyzji zarzucił naruszenie przepisu art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS poprzez niewłaściwe zastosowanie skutkujące przyjęciem, że nie zostały spełnione warunki uprawniające do otrzymania emerytury; niezasadne nie zaliczenie wnioskodawcy do pracy w warunkach szczególnych jego okresów zatrudnienia w (...) w okresach od 1 lipca 1972 roku do 25 kwietnia 1974 roku oraz od 4 maja 1976 roku do 14 stycznia 1981 roku na stanowisku ślusarz; naruszenie art. 29 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 46 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS poprzez jego niezasadne nie zastosowanie skutkujące odmową przyznania wnioskodawcy prawa do emerytury.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

J. B., urodzony w dniu (...), złożył w dniu
30 kwietnia 2014 roku wniosek o przyznanie prawa do emerytury. Wnioskodawca nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

(dowód: wniosek o emeryturę - k. 1- 4 akt emerytalnych)

Na dzień 1 stycznia 1999 r. wnioskodawca udowodnił staż pracy wynoszący 27 lat,
8 miesięcy i 28 dni, w tym staż w szczególnych warunkach w wymiarze 10 lat, 2 miesiące, 10 dni.

Do okresów pracy w warunkach szczególnych organ rentowy zaliczył wnioskodawcy okresy zatrudnienia:

- od dnia 16 maja 1981 do dnia 30 maja 1981 roku na stanowisku malarza konstrukcji w Fabryce (...) w P.;

- od dnia 1 lipca 1987 roku do dnia 31 października 1998 roku na stanowisku monter konstrukcji metalowych – spawacz w (...) Sp. z o.o. w P.. i (...) S.A. w W. na budowie w RFN.

Do okresów pracy w warunkach szczególnych organ rentowy nie zaliczył wnioskodawcy okresu zatrudnienia od dnia 1 lipca 1972 roku do dnia 25 kwietnia 1974 roku oraz od dnia 4 maja 1976 roku do dnia 14 stycznia 1981 roku na stanowisku ślusarz w Fabryce (...) w P..

(dowód: decyzja z dnia 20.05.2014 roku k. 16 akt emerytalnych; odpowiedź na odwołanie k.7-8)

Od dnia 9 września 1970 roku do dnia 30 maja 1981 roku wnioskodawca był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w Fabryce (...) w P..

W okresie od dnia 9 września 1970 roku do dnia 1 lipca 1972 roku wnioskodawca uczniem (...) przy (...) oraz zatrudnionym w Fabryce (...) w P.. na postawie umowy z pracownikiem młodocianym o szkolenie w zawodzie - ślusarz.

W świadectwie pracy oraz w świadectwie wykonywania prac w warunkach szczególnych wskazano, iż wnioskodawca w okresie

- od dnia 1 lipca 1972 roku do dnia 25 kwietnia 1974 roku oraz od 4 maja 1976 roku do dnia 14 stycznia 1981 roku wykonywał prace ślusarza – praca w sąsiedztwie stanowisk spawalniczych Dział XIV poz. 12 pkt 18;

- od dnia 15 stycznia 1981 roku do dnia 1 kwietnia 1981 roku był uczniem tokarza;

- od dnia 1 kwietnia 1981 roku do dnia 15 maja 1981 roku był tokarzem;

- od dnia 16 maja 1981 roku do dnia 30 maja 1981 roku wykonywał prace malarza konstrukcji Dział XIV poz. 17, pkt 2.

Fabryka (...) w P.. wystawiła wnioskodawcy świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych, w którym potwierdziła, iż stale i pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy spawaniu wymienione w dziale XIV poz. 12 pkt 18 oraz w dziale XIV poz. 17 pkt 2 wykazu stanowiącego załącznik nr 1 do zarządzenia nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12 sierpnia 1983 r. w sprawie określenia stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach szczególnych.

(dowód: świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 24.05.1999 r. k. 5 akt emerytalnych, świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych-duplikat z dnia 17.06.2013 r. k. 11 akt emerytalnych; umowa z pracownikiem młodocianym – akta osobowe)

J. B. od dnia 1 lipca 1972 roku do dnia 25 kwietnia 1974 roku oraz od dnia 4 maja 1976 roku do dnia 14 stycznia 1981 roku był zatrudniony na podstawie umowy o pracę jako ślusarz początkowo na oddziale RC, następnie na oddziale M-42. Następnie w okresie od dnia 26 kwietnia 1974 roku do dnia 15 kwietnia 1976 roku wnioskodawca odbywał służbę wojskową.

Wnioskodawca stawił się u pracodawcy po powrocie z wojska w dniu 26 kwietnia 1976 roku. Wnioskodawca podpisał umowę o pracę z dnia 29 kwietnia 1976 roku, gdzie wskazano dzień rozpoczęcia pracy od dnia 4 maj 1976 roku. Od dnia 4 maja 1976 roku pracował jako ślusarz w wydziale M-42, a następnie od 1 października 1977 roku na oddziale M-46.

Od dnia 15 stycznia 1981 roku do dnia 1 kwietnia 1981 roku był uczniem tokarza, a następnie od dnia 1 kwietnia 1981 roku do 15 maja 1981 roku tokarzem.

Od dnia 16 maja do dnia 30 maja 1981 roku był malarzem konstrukcji.

(dowód: angaże – akta osobowe; karty obiegowa zmian – akta osobowe; książeczka wojskowa k. 6-7 akt kapitałowych; karta powołania do czynnej służby wojskowej – akta osobowe, umowa o pracę – akta osobowe; podanie o przyjęcie do pracy po wojsku – akta osobowe; podanie z dnia 11 maja 1981 roku – akta osobowe)

Wydział RC, M-42 i M-46 były to wydziały montażu urządzeń górniczych.

Na wydziale tym montowano górnicze urządzenia szybowe i wyciągowe (tj. przenośniki taśmowe) na potrzeby kopalni służące górnikom do zjeżdżania pod ziemię oraz wywożenia urobku.

Wnioskodawca pracował w brygadzie, która zajmowała się montażem w/w urządzeń.

Praca rozpoczynała się o 6.00. Brygadzista rozdawał pracownikom maskę, uchwyty, palnik acetylenowy, elektrody i pracownicy składali, montowali elementy urządzeń górniczych. Elementy te przychodziły gotowe i pracownicy musieli je sczepić przy pomocy spawarki i elektrody. W specjalny uchwyt brali elektrodę (tj. kawałek drutu w otulinie) i przy pomocy spawarki elektrycznej spawali te elementy. Było to tzw. wstępne zespawanie (sczepianie) ze sobą wcześniej wyciętych elementów celem złożenia urządzenia. Te czynności wykonywane były według rysunku technicznego. W ten sposób pracownicy, w tym wnioskodawca, wykonywali podzespoły wszystkich tych urządzeń szybowych, wyciągowych. Gotowych elementów składali po 250 sztuk.

Oprócz przenośników wnioskodawca wykonywał również tzw. kozły, były to elementy do taśmociągów. One również były najpierw składane, a następnie spawane za pomocą spawarki elektrycznej i elektrody. Wnioskodawca wykonywał również w ten sam sposób urządzenia wyciągowe tzw. gwarki, pontony, urządzenia do napędów oraz stężenia pomocnicze, na które były nakładane kozły. Spawane były również dodatkowe kątowniki i osłony taśmociągu, które miały zapobiegać wciąganiu ubrań. Wszystkie te elementy były z blach. Na oddział były przywożone przez wózkowych w częściach i pracownicy je składali, a następnie wykonywali spawanie wstępnie.

Dopiero w dalszej kolejności spawacz zajmował się precyzyjnym spawaniem złożonego przez wnioskodawcę urządzenia celem jego wykończenia. W dalszej części produkcji wnioskodawca przy pomocy palnika acetylenowo-tlenowego prostował odkształcone podczas spawania metalowe elementy urządzenia, aby każdy z nich do siebie pasował. Gotowy wyrób wnioskodawca następnie szlifował przy pomocy szlifierki pneumatycznej, wysokoobrotowej.

Wnioskodawca swoje obowiązki wykonywał stale, w pełnym wymiarze czasu pracy. Była to praca zmianowa. W. pracował na trzy zmiany. Na hali, na której wnioskodawca pracował występowało duże zapylenie (pyłami metali i ich związków), zadymienie (dymy spawalnicze), hałas do 120 decybeli, znacznie przekraczające dopuszczalne normy. Ponadto wnioskodawca był narażony na podwyższoną temperaturę środowiska pracy, promieniowanie łuku elektrycznego, drgania mechaniczne przekazywane przez szlifierki pneumatyczne. W bezpośrednim sąsiedztwie pracowali spawacze, których stanowiska pracy były oddzielone od stanowiska wnioskodawcy cienkim parawanem.

Wnioskodawca, jak każdy pracownik na oddziale, posiadał uprawnienia spawacza. Posiadał dodatek za prace szkodliwe.

(dowód: zeznania świadka K. M. k. 18v-19v; zeznania wnioskodawcy J. B. k. 20-20v)

Sąd Okręgowy dokonał oceny dowodów i zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 (tj. poniżej 65 lat dla mężczyzn). Ustęp 4 art. 32 stanowi zaś, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Stosownie do art. 184 ust. 1 wskazanej wyżej ustawy ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 roku) osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (ust. 2).

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawcy należało zatem rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem. Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1.  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2.  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ten „wymagany okres zatrudnienia” to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§ 1 i § 2 rozporządzenia).

W przedmiotowej sprawie kwestią sporną między stronami było to, czy wnioskodawca posiada wymagany 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Spełnienie pozostałych przesłanek nie było przedmiotem sporu, a jednocześnie nie budzi żadnych wątpliwości – wnioskodawca ma wymagany okres zatrudnienia, to jest 25 lat, ukończył 60 lat i nie był członkiem OFE.

Za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

Prawidłowe rozumienie pojęcia pracy w szczególnych warunkach nie jest możliwe bez wnikliwej analizy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Z zestawienia § 1 i 2 tegoż rozporządzenia wynika, że pracą w szczególnych warunkach jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tego aktu. Warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku pracy nie wykonuje czynności pracowniczych nie związanych z tym stanowiskiem pracy, ale stale, tj. ciągle wykonuje prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 listopada 2000 roku, II UKN 39/00, OSNAP 2002/11/272).

Odnośnie oceny dowodów zgromadzonych w postępowaniu zważyć należy, iż okresy pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy.

Należy jednak wskazać, że z cytowanego wyżej § 2 rozporządzenia nie wynika, aby stwierdzenie zakładu pracy w przedmiocie wykonywania przez pracownika pracy w warunkach szczególnych miało charakter wiążący i nie podlegało kontroli organów przyznających świadczenia uzależnione od wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Brak zatem takiego świadectwa lub jego zakwestionowanie przez organ rentowy, nie wyklucza dokonania ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami dowodowymi w toku postępowania sądowego.

W będącej przedmiotem osądu sprawie wnioskodawca dysponował świadectwem wykonywania prac w szczególnych warunkach wystawionym przez Fabrykę (...) SA w P.. potwierdzającym że w okresach spornych pracował jako ślusarz w bezpośrednim sąsiedztwie stanowisk spawalniczych, wykonując je stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Nie mniej dysponowanie przez wnioskodawcę świadectwem pracy z dnia 11 października 2000 roku, potwierdzającym jego charakter pracy w szczególnych warunkach, nie wyklucza możliwości jego zakwestionowania przez organ rentowy. Świadectwo pracy nie jest bowiem dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 k.p.c., nie korzysta zatem z domniemania prawdziwości i autentyczności, a li tylko dokumentem prywatnym i jako taki stanowi jedynie dowód tego, że osoba która je podpisała złożyła oświadczenie w nim zawarte (art. 245 k.p.c. ). Świadectwo pracy samo przez się nie tworzy zatem praw podmiotowych ani ich nie pozbawia.

Ponieważ organ rentowy zaprzeczał prawdziwości ww. świadectwa pracy ciężar wykazania prawdziwości tego dokumentu prywatnego w myśl art. 253 zd. 2 k.p.c. spoczywał na wnioskodawcy jako osobie, która chce z tego dokumentu skorzystać.

Wnioskodawca sprostał temu obowiązkowi. Charakter wykonywanej przez wnioskodawcę pracy w spornych okresach w Fabryce (...) w P.. Sąd ustalił na podstawie zeznań świadka K. M. i zeznań wnioskodawcy. Świadek przy tym pracował w spornych okresach razem z wnioskodawcą, na tym samym oddziale co wnioskodawca, na tym samym stanowisku, wykonując te same prace co skarżący a zatem dysponował bezpośrednią i co za tym idzie szczegółową wiedzą co do codziennych obowiązków pracowniczych wnioskodawcy.

Świadek potwierdził zatem, iż J. B. w spornych okresach pracował w Fabryce (...) w P. przy montażu urządzeń wyciągowych, przenośników tj. taśmociągów, kozłów do taśmociągów, pontonów – urządzenia układane w kopalni pod stacje pod taśmociągi, urządzenia do napędów oraz stężenia pomocnicze, na które były nakładane kozły, kątowniki i osłony na taśmociągi. Do stałych obowiązków wnioskodawcy w każdym ze spornych okresów należało przecinanie blach, dopasowywanie i wyrównywanie elementów składowych, punktowe spawanie (sczepianie) składanych elementów stalowych przy pomocy spawarki elektrycznej tzw. spawanie wstępne, ich szlifowanie przy użyciu szlifierki pneumatycznej i palnika acetylenowo-tlenowego. Prace te wykonywał w pełnym wymiarze czasu pracy, do innych prac nie był kierowany.

Zeznania świadka i wnioskodawcy są spójne, logiczne i korespondują z dokumentami zgromadzonymi w jego aktach osobowych. Organ rentowy w toku postępowania nie przedstawił jakichkolwiek dowodów, które podważałyby wiarygodność złożonych zeznań.

Wprawdzie z angaży wynika, że wnioskodawca pracował w charakterze ślusarza, nie mniej nazwa wskazanego w świadectwie stanowiska pracy nie przesądza o charakterze pracy, decydujące znaczenie w tym zakresie mają faktycznie stale wykonywane obowiązki pracownicze. A te w świetle zeznań świadków, wnioskodawcy oraz dokumentów zgromadzonych w aktach osobowych polegały na:

- przecinaniu blach, dopasowywaniu i wyrównywaniu elementów składowych palnikiem acetylenotlenowym,

- punktowym łączeniu (sczepianiu) składanych elementów stalowych przy pomocy spawarki elektrycznej tzw. spawanie wstępne.

- szlifowaniu i polerowaniu mechanicznym powierzchni montowanych elementów oraz szlifowanie połączeń spawalniczych przy pomocy szlifierki,

Prace te były wykonywane w hali, w bezpośrednim sąsiedztwie stanowisk spawalniczych, gdzie występowało duże zapylenie, zadymienie i hałas, znacznie przekraczające dopuszczalne normy.

Prace w takim charakterze (spawalnicze oraz ślusarskie polegające na szlifowaniu i polerowaniu mechanicznym powierzchni metalowych) były niewątpliwie pracami wykonywanymi w uciążliwych dla zdrowia warunkach i jako takie są wymienione w wykazie A będącego załącznikiem do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 roku, Nr 8, poz. 43z późn.zm.), a mianowicie w:

- dziale XIV (prace różne) poz. 12 – prace polegające na wycinaniu (tzw. upalanie – dopalanie) gazowym i spawaniu elektrycznym (zgrzewanie punktowe składanych elementów stalowych – spawanie wstępne;

- dziale III ( w hutnictwie i przemyśle metalowym) poz. 78 – prace polegające na szlifowaniu wyrobów metalowych;

- dział XIV (prace różne) poz. 18 – prace polegające na obsłudze urządzeń i narzędzi wibracyjnych lub udarowych;

Mimo zatem, że wnioskodawca w spornych okresach pracował formalnie na stanowisku ślusarza – jak przedstawia świadectwo pracy - to charakter wykonywanej przez niego pracy w tym okresie polegał na wykonywaniu stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przy wycinaniu i spawaniu elektrycznym i palnikiem acetylenowo – tlenowym oraz przy szlifowaniu, co wynika z zeznań wnioskodawcy oraz świadka. Ponieważ wszystkie wykonywane przez wnioskodawcę prace w ramach obowiązującego go ośmiogodzinnego czasu pracy, były pracami w szczególnych warunkach, należy uznać, że J. B. wykonując te prace, pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach szczególnych. Mimo zatem, że świadectwo pracy w szczególnych warunkach nie wskazywało precyzyjnie wszystkich prac wykonywanych przez wnioskodawcę, ograniczając się li tylko do prac przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, pomijając takie prace jak szlifowanie wyrobów metalowych, prace przy użyciu narzędzi wibracyjnych, to nie zmienia to faktu, że ostatecznie odpowiada ono prawu, gdyż potwierdza, iż skarżący faktycznie wykonywał prace w szczególnych warunkach.

W tym miejscu należy przypomnieć utrwalony w orzecznictwie Sądu Najwyższego pogląd, że zawarte w pkt 12, działu XIV wykazu A rozporządzenia Rady Ministrów z 1983 r. określenie "prace przy spawaniu" zamiast terminu "spawacz" pozwala objąć nim także prace wykonywane w przebiegu procesu spawania przez pracowników niebędących spawaczami – prace ślusarzy polegające na przygotowywaniu materiałów do spawania, pod warunkiem że w toku tych czynności przygotowawczych są wykonywane prace spawalnicze lub wycinanie metalu (tak. por wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 stycznia 2008r. w sprawie I UK 192/07, wyrok z dnia 8 czerwca 2011r. w sprawie I UK 393/10). W niniejszej sprawie wszyscy świadkowie potwierdzili, że wnioskodawca w toku prac ślusarskich wykonywał prace pełgające na wycinaniu i spawaniu blach. A ponadto wykonywał inne prace w szczególnych warunkach polegające na szlifowaniu wyrobów metalowych.

Biorąc pod uwagę złożone w sprawie zeznania świadków i wnioskodawcy co do codziennych warunków pracy i sposobu organizacji pracy w hali zakładu oraz w oparciu o zgromadzone dokumenty pracownicze nie ulega wątpliwości, że praca wnioskodawcy, była pracą o znacznej szkodliwości dla jego zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości. Świadczy o tym nie tylko zakres jego obowiązków, charakter pracy , ale także warunki w jakich praca była świadczona.

Reasumując J. B. wykazał, że w spornych okresach od dnia 1 lipca 1972 roku do dnia 25 kwietnia 1974 oraz od dnia 4 maja 1976 roku do dnia 14 stycznia 1981 roku będąc zatrudniony w Fabryce (...) w P.. na stanowisku ślusarza, faktycznie wykonywał - stale i w pełnym wymiarze czasu pracy - prace zaliczone do prac w szczególnych warunkach zgodnie z wykazem A będącym załącznikiem do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), wymienione w dziale XIV pod poz. 12 ( prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym i atomowodorowym,) dziale III pod poz. 78 (prace przy szlifowaniu lub ostrzeniu wyrobów i narzędzi metalowych oraz polerowaniu mechanicznym) oraz w dziale XIV poz. 18 (prace przy obsłudze urządzeń i narzędzi wibracyjnych lub udarowych).

Dodatkowo należy podnieść, że wnioskodawca odbywał służbę wojskową w okresie od dnia 26 kwietnia 1974 roku do dnia 15 kwietnia 1976 roku, tj. w czasie zatrudnienia w Fabryce (...) w P., a po jej odbyciu w dniu 26 kwietnia1976 roku, a zatem w terminie ustawowym, zgłosił się do pracy i od dnia 4 maja 1976 roku wrócił do pracy do dotychczasowego zakładu pracy na to samo stanowisko pracy, co pozwala okres służby wojskowej (łącznie 2 lata) zaliczyć mu do okresu pracy w szczególnych warunkach na podstawie obowiązującego wówczas (od dnia 29 listopada 1967 r. do dnia 6 sierpnia 1979 r.) art. 108 ust. 1 ustawy o powszechnym obowiązku obrony (Dz.U. z 1967 r. Nr 44, poz. 440). Zarówno bowiem przed powołaniem do służby wojskowej ( od dnia 1 lipca 1972 roku do dnia 25 kwietnia 1974 roku ) jak i po jej odbyciu ( od dnia 4 maja 1976 roku do dnia 14 stycznia 1981 roku) wnioskodawca pracował w szczególnych warunkach wykonując prace wymienione w dziale XIV pod poz. 12 ( prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym i atomowodorowym,) dziale III pod poz. 78 (prace przy szlifowaniu lub ostrzeniu wyrobów i narzędzi metalowych oraz polerowaniu mechanicznym) oraz w dziale XIV poz. 18 (prace przy obsłudze urządzeń i narzędzi wibracyjnych lub udarowych.)

Przepis art. 108 ust. 1 ustawy o powszechnym obowiązku obrony stanowił o zaliczaniu okresu odbytej służby wojskowej do wszelkich uprawnień związanych z zatrudnieniem, pracownikom, którzy po odbyciu służby podjęli - w zakreślonym ustawowo terminie - zatrudnienie w tym samym zakładzie pracy, w którym byli zatrudnieni przed powołaniem do służby, albo w tej samej gałęzi pracy. Wydane na podstawie art. 108 ust. 4 powołanej ustawy rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 listopada 1968 r. w sprawie szczególnych uprawnień żołnierzy i ich rodzin (Dz.U. Nr 44, poz. 318) regulowało w sposób szczegółowy uprawnienia żołnierza, który w terminie 30 dni po zwolnieniu ze służby zgłosił powrót do zakładu pracy i w wyniku tego podjął w nim zatrudnienie. Zgodnie z § 5 powołanego rozporządzenia żołnierzowi, który podjął zatrudnienie wlicza się czas odbywania służby wojskowej do okresu zatrudnienia w zakładzie pracy, w którym podjął zatrudnienie, w zakresie wszelkich uprawnień związanych z zatrudnieniem w tym zakładzie oraz w zakresie szczególnych uprawnień uzależnionych od wykonywania pracy na określonym stanowisku lub w określonym zawodzie Z powyższego wynika, że wlicza się także uprawnienia wynikające z systemu zabezpieczenia społecznego w zakresie szczególnych uprawnień uzależnionych od wykonywania pracy na określonym stanowisku lub w określonym zawodzie, a zatem również wynikające z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach (takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w wyroku z dnia 9 marca 2010r., w sprawie I UK 333/09 Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 kwietnia 2006r. III UK 5/06, OSNP 2007/7-8/108 i z dnia 25 lutego 2010r. II UK 219/09). Sąd miał na uwadze, iż od dnia 1 stycznia 1975 r. nastąpiła zmiana art. 108 ust. 1 cyt. ustawy, który otrzymał brzmienie: "Czas odbywania zasadniczej lub okresowej służby wojskowej wlicza się pracownikowi do okresu zatrudnienia w zakresie wszelkich uprawnień związanych z tym zatrudnieniem, jeżeli po odbyciu tej służby podjął on zatrudnienie w tym samym zakładzie pracy, w którym był zatrudniony przed powołaniem do służby". Ustawodawca zaakcentował wliczanie do okresu zatrudnienia okresu służby wojskowej do wszelkich uprawnień związanych z tym zatrudnieniem, o ile pracownik podjął pracę w tym samym zakładzie pracy w którym był zatrudniony przed powołaniem do służby - rezygnując z "tej samej gałęzi pracy". Zmiana przepisu jednakże nic nie zmieniła w sytuacji pracowników, którzy w czasie zatrudnienia zostali powołani do odbycia służby wojskowej a po jej zakończeniu wrócili w ciągu 30 dni do tego samego zakładu pracy. Czas odbywania służby pozostaje wówczas wliczony do okresu zatrudnienia w zakresie wszelkich uprawnień związanych z tym zatrudnieniem. Jeżeli zatem przed odbyciem służby pracownik wykonywał pracę w warunkach szczególnych, po jej odbyciu zgłosił swój powrót do pracy w ciągu 30 dni i został zatrudniony w warunkach szczególnych to czas odbywania służby wlicza się do tego okresu pracy. "Wszelkie uprawnienia" o jakich stanowi cyt. przepis, to również uprawnienia emerytalne, zatem brak podstaw do wyłączenia okresu odbywania służby z okresu pracy w warunkach szczególnych, stanowiącego jedną z przesłanek nabycia prawa do emerytury. Taki zabieg byłby sprzeczny z treścią cyt. przepisu. Tym samym poglądy Sądu Najwyższego odnoszące się do stanu prawnego przed 31 grudnia 1974 roku znajdują zastosowanie również do tych pracowników, którzy odbywali służbę wojskową po 31 grudnia 1974 roku, a zatem i do wnioskodawcy.

Mając na względzie, iż wnioskodawca udowodnił ponad 15 lat pracy w szczególnych warunkach, a jednocześnie spełnił pozostałe niesporne przesłanki z art. 184 ust 1 w zw. z art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, nabył prawo do emerytury od dnia osiągnięcia wieku emerytalnego określonego w §4 ustęp 1 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, to jest od osiągnięciu wieku 60 lat, co nastąpiło w dniu (...) 2014 roku.

Sąd nie widział potrzeby dopuszczania dowodu z opinii biegłego z zakresu bhp celem ustalenia czy wnioskodawca w spornych okresach wykonywał pracę w warunkach szczególnych. Powyższą okoliczność Sąd bowiem ustalił w oparciu o zgromadzony materiał dowody w tym zeznania świadka i wnioskodawcy oraz dokumenty z akt osobowych i rentowych, uznając materiał dowodowy za wystarczający do rozstrzygania w sprawie.

Na marginesie tylko należało podnieść, iż utrwalone jest stanowisko tutejszego Sądu oraz Sądu Apelacyjnego w Łodzi prezentowane w licznych sprawach rozstrzyganych w tych Sądach, a dotyczących zaliczenia pracy ślusarza – w sąsiedztwie stanowisk spawalniczych pracowników zatrudnionych na takich samych wydziałach co wnioskodawca w (...) S.A. w P.., a zapadłych np. w sprawach VU 919/13, VU 1547/13,VU 1038/13 czy wcześniejszych np. VU 304/07, VU909/06.

Z tych względów Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w punkcie 1 sentencji.