Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 kwietnia 2015 roku

Sąd Okręgowy w Białymstoku VIII Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Wiesław Oksiuta

Protokolant Aneta Chardziejko

bez udziału oskarżyciela publicznego

po rozpoznaniu w dniu 9 kwietnia 2015 roku

sprawy B. S.

obwinionej o czyn z art. 98 ust. 1 pkt 1a ustawy z dnia 13.10. 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę obwinionej

od wyroku Sądu Rejonowego w Białymstoku

z dnia 13 listopada 2014 roku sygn. akt XIII W 2239/13

I.  Zaskarżony wyrok uchyla i na mocy art. 5 § 1 pkt 4 kpw w zw. z art. 45 § 1 kw postępowanie umarza.

II.  Kosztami postępowania obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

B. S.została obwiniona o to, że będąc prezesem zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (...) sp. z o.o. nie dopełniła ustawowego obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia na koncie NIP (...), w tym na:

-Fundusz Ubezpieczeń Społecznych za okres: 11.2012 r., 12.2012 r., 01.2013 r.,

-Fundusz Ubezpieczenia Zdrowotnego za okres: 10.2012 r., 11.2012 r., 12.2012 r., 01.2013 r.,

- Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres: 10.2012 r., 11.2012 r., 12.2012 r., 01.2013 r.,

tj. o wykroczenia z art. 98 ust. 1 pkt 1a w zw. z art. 32 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Sąd Rejonowy w Białymstoku wyrokiem z dnia 13 listopada 2014 r. w sprawie o sygn. akt XIII W 2239/13 obwinioną B. S.uznał za winną tego, że będąc prezesem zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (...) sp. z o.o. nie dopełniła ustawowego obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia na koncie NIP (...), w tym na:

-Fundusz Ubezpieczeń Społecznych za okres: 11.2012 r., 12.2012 r., 01.2013 r.,

-Fundusz Ubezpieczenia Zdrowotnego za okres: 11.2012 r., 12.2012 r., 01.2013 r.,

- Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres: 11.2012 r., 12.2012 r., 01.2013 r.,

tj. o wykroczenia z art. 98 ust. 1 pkt 1a ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych i za to na mocy art. 98 ust. 1 pkt 1a ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w zw. z art. 39§1 k.w. odstąpił od wymierzenia kary oraz zwolnił obwinioną od ponoszenia kosztów postępowania w tym zakresie, przejmując je na rachunek Skarbu Państwa.

Jednocześnie, na mocy art. 5§1 pkt 4 k.p.w. umorzył postępowanie w zakresie niedopełnienia przez obwinioną ustawowego obowiązku opłacenia składek na Fundusz Ubezpieczenia Zdrowotnego za miesiąc 10.2012 r. oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za miesiąc 10.2012 r., koszty postępowania w tym zakresie przejmując na rachunek Skarbu Państwa.

Powyższy wyrok, na podstawie art. 103§2 k.p.w. zaskarżyła w całości obrońca obwinionej, na podstawie art. 438 pkt 3 k.p.k. w zw. z art. 109 k.p.w. zarzucając mu błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, polegający na przyjęciu, iż B. S.będąc prezesem zarządu (...)spółki z o.o. ponosi odpowiedzialność za nie opłacenie składek na ubezpieczenia na koncie NIP (...), podczas gdy B. S., jako członek zarządu (...) spółki z o.o. nie odpowiada za zobowiązania spółki, albowiem egzekucja przeciwko spółce nie okazała się w całości, ani w części bezskuteczna.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 427§1 k.p.k. w zw. z art. 109 k.p.w. oraz art. 437§1 i 2 k.p.k. w zw. z art. 109 k.p.w. wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie obwinionej od zarzuconego jej czynu, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Białymstoku.

Na rozprawie apelacyjnej w dniu 09 kwietnia 2015 r. obrońca obwinionej poparł apelację i wniósł o jej uwzględnienie. Wniósł o uniewinnienie obwinionej od zarzuconego jej czynu, a w sytuacji gdyby Sąd nie podzielił tego wniosku wniósł o umorzenie postępowania z uwagi na przedawnienie czynu (k. 141).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy obwinionej jest zasadna i zasługuje na uwzględnienie o tyle, że jej złożenie spowodowało zaistnienie po dacie wyrokowania w postępowaniu pierwszoinstancyjnym ujemnej przesłanki procesowej w postaci przedawnienia orzekania, co zobligowało Sąd Okręgowy do uchylenia zaskarżonego orzeczenia i umorzenia postępowania (art. 5§1 pkt 4 k.p.w. w zw. z art. 45§1 k.w.). Na powyższe zwrócił uwagę także obrońca obwinionej modyfikując wniosek apelacyjny na rozprawie w dniu 9 kwietnia 2015 r.

Zgodnie z dyspozycją art. 45§1 k.w. karalność wykroczenia ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynął jeden rok, a jeżeli w tym okresie wszczęto postępowanie, z upływem 2 lat od popełnienia czynu. Przy czym, jeżeli w dacie orzekania w pierwszej instancji przedawnienie jeszcze nie nastąpiło, a obwiniony wystąpi z apelacją (nie dojdzie do uprawomocnienia się rozstrzygnięcia sądu I instancji) i w międzyczasie upłynie termin przedawnienia, to musi dojść w sądzie odwoławczym do uchylenia wyroku i umorzenia postępowania, nawet gdyby skarżący cofnął środek odwoławczy (vide Grzegorczyk Tomasz komentarz do art. 45 kodeksu wykroczeń, LEX 2010).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy zauważyć należało, że wniosek o ukaranie obwinionej za niedopełnienie ustawowego obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia na koncie NIP (...) za okres: 11.2012 r., 12.2012 r., 01.2013 r. wpłynął do Sądu Rejonowego w Białymstoku w dniu 25 kwietnia 2013 roku. Biorąc pod uwagę daty czynu (jak słusznie wskazał Sąd I instancji o charakterze nietrwałym) oraz fakt, że postępowanie zostało wszczęte przed upływem roku od jego popełnienia (w dniu 26 kwietnia 2013 roku k. 7) – w świetle dyspozycji art. 45§1 k.w. – nastąpiło przedłużenie przedawnienia karalności do 2 lat, nadal jednak liczonych od dat popełnienia czynu.

To zaś oznacza, że o ile podczas wyrokowania przez Sąd I instancji (w dniu 13 listopada 2014 roku) przedawnienie jeszcze nie nastąpiło, to na obecnym etapie postępowania odwoławczego, toczącego się na skutek zaskarżenia w/w wyroku przez obrońcę obwinionej karalność wykroczenia ustała (Sąd Odwoławczy orzekał w dniu 9 kwietnia 2015 roku). To zaś zdeterminowało rozstrzygnięcie o uchyleniu zaskarżonego wyroku i umorzeniu postępowania na mocy art. 5§1 pkt 4 k.p.w. w zw. z art. 45§1 k.w.

Jakkolwiek jednak przepis art. 45§1 k.w. przewiduje ustalenie karalności wykroczenia po upływie określonego terminu (jednego roku lub dwóch lat od popełnienia czynu), nie uniemożliwia wydania orzeczenia uniewinniającego (vide Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 28 lipca 1995 roku w sprawie o sygn. akt II KRN 85/95, LEX nr 24637, Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 2 lipca 2002 roku w sprawie o sygn. akt IV KKN 264/99, LEX nr 54407. Stąd należało odnieść się do ustaleń Sądu Rejonowego w zakresie popełnienia przez obwinioną zarzuconych jej zachowań, zwłaszcza mając na uwadze zarzut apelacyjny.

I tak stwierdzić należy, że w ocenie Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy orzekający w niniejszej sprawie, na podstawie prawidłowo ocenionego materiału dowodowego, w tym dokumentacji ZUS O/B., kopii uchwały wspólników oraz informacji o wpisie do KRS przyjął trafne ustalenia w przedmiocie winy i prawno – karnej oceny zachowań obwinionej B. S..

W szczególności nie ma racji apelująca zarzucając Sądowi Rejonowemu błąd w ustaleniach faktycznych polegający na wadliwym przyjęciu sprawstwa obwinionej B. S.za czyn z art. 98 ust. 1 pkt 1a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w sytuacji braku spełnienia przesłanek skutkujących jej odpowiedzialnością, jako członka zarządu (...) spółki z o.o., za zobowiązania spółki (nie stwierdzenia bezskuteczności egzekucji przeciwko spółce).

Jednoznacznie stwierdzić należy, że cały wywód, na którym obrońca oparła wniesioną apelację i postulat uniewinnienia obwinionej dotyczy osobistej cywilnoprawnej odpowiedzialności majątkowej członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością za zobowiązania spółki, których ta nie uregulowała (art. 299§1 k.s.h.), a więc także za zaległości (dług) z tytułu nieopłaconych składek na FUS, FUZ oraz FP i FGŚP (art. 116 Ordynacji podatkowej w zw. z art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Tymczasem przedmiotem niniejszego postępowania jest odpowiedzialność za wykroczenie stypizowane w art. 98 ust. 1 pkt 1a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, polegające na niedopełnieniu obowiązku terminowego opłacania składek.

Zgodnie z w/w przepisem karze podlega ten kto jako płatnik składek albo osoba obowiązana do działania w imieniu płatnika nie dopełnia obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne w przewidzianym przepisami terminie. Odpowiedzialność za w/w wykroczenie opiera się zatem wyłącznie na fakcie przekroczenia przez osobę obowiązaną terminu wyznaczonego do uiszczenia obowiązkowej składki.

Niewątpliwym jest, że to zarząd spółki z ograniczoną odpowiedzialnością prowadzi sprawy tej spółki, a skoro pracami zarządu kieruje prezes, to on jest tą osobą, która jest również obowiązana do działania w imieniu płatnika, w rozumieniu w/w przepisu.

Reasumując, w pełni należy podzielić stanowisko Sądu Rejonowego, iż obwiniona B. S.będąc prezesem zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (...) sp. z o.o. nie dopełniła ustawowego obowiązku opłacania składek za wymienione w zarzucie okresy, a więc popełniła wykroczenie z art. 98 ust. 1 pkt 1a ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Wskazując na powyższe stwierdzić należy, że wyrok Sądu Rejonowego podlegał wzruszeniu jedynie z racji zaistnienia na etapie postępowania odwoławczego negatywnej przesłanki procesowej w postaci przedawnienia orzekania, co zdeterminowało konieczność uchylenia wyroku i umorzenia postępowania (art. 5§1 pkt 4 k.p.w. w zw. z art. 45§1 k.w.)..

O kosztach procesu za obie instancje orzeczono, na podstawie art. 118§2 k.p.w. w zw. z art. 634 k.p.k. w zw. art. 119 k.p.w.