Pełny tekst orzeczenia

WYROK

UZASADNIENIE

W pozwie, który wpłynął do Sądu Okręgowego w Łodzi w dniu 29 września 2014 r. powód S. Ű. wniósł o zasądzenie od pozwanej J. W. kwoty 500.000 zł tytułem odszkodowania za szkodę wyrządzoną powodowi przez radcę prawnego J. W. ustanowioną pełnomocnikiem z urzędu powoda w postępowaniu w sprawie III RC 159/11, a w szczególności w wyniku niepoinformowania powoda o terminie rozprawy apelacyjnej wyznaczonej w sprawie XII Ca 43/14 przed Sądem Okręgowym w Łodzi na dzień 11 marca 2014 r., w której powód chciał osobiście uczestniczyć (pozew k. 2-3).

W odpowiedzi na pozew z dnia 15 grudnia 2014 r. pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości jako przedwczesnego oraz bezzasadnego. (odpowiedź na pozew k. 23-24)

W piśmie procesowym z dnia 20 marca 2015 r. powód wskazał, ze pozwana była zobowiązana jak najlepiej reprezentować jego sprawę przed sądem. Powód chciał uczestniczyć w rozprawie apelacyjnej, przedstawić nowe okoliczności sprawy i w rozmowie telefonicznej prosił pozwaną , aby wystąpiła do sądu o wydanie nakazu sprowadzenia go na posiedzenie. Mimo tego, pełnomocnik nie poinformowała go o terminie rozprawy , mimo że był jej znany z miesięcznym wyprzedzeniem. Zadzwoniła do ośrodka w P. dopiero w dniu 9 marca 2014 r., kiedy powód już go opuścił. W ocenie powoda, na skutek zaniedbań pozwanej doznał określonej szkody, od czterech lat bowiem stara się o kontakt z synem . Uniemożliwienie wypowiedzenie się przed sądem odwoławczym sprawiło, że zapadł dla niego niekorzystny wyrok (pismo powoda z 10.03.2015 r. k. 62-63).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Przed Sądem Rejonowym w Pabianicach w sprawie o sygnaturze akt III RC 159/11 od 8 kwietnia 2011 roku toczyło się powstępowanie z powództwa S. Ű. o ustalenie ojcostwa syna M. S. (1), nadanie dziecku nazwiska Ű. S., ustalenie, że władza rodzicielska będzie przysługiwać również ojcu S. Ű., o ustalenie kontaktów syna z ojcem w każdy weekend od 10.00 do 18.00 w miejscu zamieszkania matki (pozew k. 2-4 załączonych akt III RC 159/11 Sądu Rejonowego w Pabianicach)

W toku tego postępowania S. U. korzystał w pomocy prawnej pełnomocnika z urzędu udzielanej przez radcę prawnego M. G.. Pełnomocnik po wydaniu wyroku w sprawie wniosła o zwolnienie jej z pełnionej funkcji, składając jednocześnie wniosek o sporządzenie uzasadnienia orzeczenia (wyrok k. 264, wniosek k. 269-270 załączonych akt III RC 159/11 Sądu Rejonowego w Pabianicach).

Sąd powyższą prośbę uwzględnił i postanowieniem wydanym w dniu 2 września 2013 r. zwolnił radcę prawnego M. G. od obowiązku zastępowania S. Ű. w procesie oraz zwrócił się do Okręgowej Izby Radców Prawnych w Ł. o wyznaczenie innego radcy prawnego (postanowienie k. 288 załączonych akt III RC 159/11 Sądu Rejonowego w Pabianicach, k. 26).

Wyrokiem wydanym w dniu 23 lipca 2013 r. Sąd Rejonowy w Pabianicach:

- ustalił, że S. Ű. , syn C. i M., urodzony dnia (...) w K., Turcja, ostatnio zamieszkały w P., Osiedle (...), jest ojcem małoletniego J. S., urodzonego dnia (...) w Ł., dla którego akt urodzenia sporządzony został przez Urząd Stanu Cywilnego Ł.-Centrum w dniu 14 stycznia 201 r. i zarejestrowany pod nr (...);

- nadał dziecku nazwisko (...) ;

- pozbawił powoda S. Ű. władzy rodzicielskiej nad jego małoletnim synem J. S. ;

- zasadził od S. Ű. na rzecz małoletniego syna J. S. alimenty w kwocie po 300 zł miesięcznie płatne z góry do 10-go dnia każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia w terminie płatność którejkolwiek z rat, do rąk matki dziecka M. S. (1) poczynając od dnia 16 września 2011 r.

- oddalił powództwo o zasądzenie alimentów w pozostałej części;

- oddalił wniosek o ustalenie kontaktów S. Ű. z jego małoletnim synem J. S. ;

- oddalił wniosek S. Ű. o zmianę imion małoletniego J. S. ;

- przyznał radcy prawnemu M. S. (2) ze Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Pabianicach kwotę 295,20 zł tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu ;

- przyznał radcy prawnemu J. L. ze Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Pabianicach kwotę 295,20 zł tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanej z urzędu .

(wyrok k. 264 załączonych akt III RC 159/11 Sądu Rejonowego w Pabianicach)

W dniu 23 września 2013 r. radca prawny M. G. złożyła w imieniu powoda apelację (apelacja k. 292-295 załączonych akt III RC 159/11 Sądu Rejonowego w Pabianicach, k. 27-29).

W dniu 2 grudnia 2013 r. do Sądu Rejonowego w Pabianicach wpłynęło pismo z Okręgowej Izby Radców Prawnych z informacją o wyznaczeniu dla powoda pełnomocnika w osobie radcy prawnego J. W. – pozwanej. (pismo k. 310 załączonych akt III RC 159/11 Sądu Rejonowego w Pabianicach, k. 30).

J. W. została poinformowana o wyznaczeniu jej nowym pełnomocnikiem S. Ű. pismem z dnia 25 listopada 2013 r. (zawiadomienie k. 311 załączonych akt III RC 159/11 Sądu Rejonowego w Pabianicach).

W dniu 3 grudnia 2013 r. pozwana wysłała do powoda pismo z prośbą o niezwłoczny kontakt . Korespondencja została jej zwrócona z adnotacją, że adresat się wyprowadził (kserokopia pisma z 2.12.2012 r. wraz z dowodem nadania w urzędzie pocztowym k. 31 – 31 a, kserokopia koperty k. 32 ).

Pismem z dnia 11 grudnia 2013 r. pozwana wystąpiła do Sądu Okręgowego w Łodzi o doręczenie jej wyroku Sądu I instancji i złożonej przez poprzedniego pełnomocnika apelacji , co nastąpiło w dniu 28 stycznia 2014 r. (kserokopia pisma z 11.12.2013 r. z potwierdzeniem nadania w urzędzie pocztowym k. 33 – 33 odw., kserokopia pisma przewodniego k. 34).

Tego samego dnia S. Ű. skontaktował się z pozwaną , informując, że przebywa w (...) Oddziale Straży Granicznej w P., ul. (...) oraz zwracając się do pełnomocnika o zakwestionowanie opinii wydanej przez Rodzinny Ośrodek Diagnostyczno -Konsultacyjny i przyspieszenie terminu rozprawy (notatka z rozmowy telefonicznej z 28.01.2014 r. k. 35).

W dniu 4 lutego 2014 r. zostało sporządzone zawiadomienie pełnomocnika strony o terminie rozprawy apelacyjnej, wyznaczonym na 11 marca 2014 r. (zawiadomienie k. 36)

J. W. pismem z 7 lutego 2014 r. poinformowała Sąd Okręgowy w Łodzi XII Wydział Cywilny o aktualnym miejscu pobytu powoda, poparła apelację i poczyniła krytyczne uwagi dotyczące opinii RODK wydanej w sprawie zgodnie z prośbą powoda (kserokopia pisma wraz z dowodem nadania listem poleconym k. 37-38).

Pozwana stawiła się na rozprawie przed sądem odwoławczym w dniu 11 marca 2014 r. ( protokół rozprawy apelacyjnej k. 337 załączonych akt III RC 159/11 Sądu Rejonowego w Pabianicach, k. 39).

Wyrokiem z dnia 11 marca 2014 r. Sąd Okręgowy w Łodzi oddalił apelację powoda od wyroku Sądu Rejonowego w Pabianicach z 23 lipca 2013 r. (wyrok k. 338 załączonych akt III RC 159/11 Sądu Rejonowego w Pabianicach).

Pismem z dnia 17 marca 2014 r. pozwana poinformowała powoda o wyniku postępowania apelacyjnego. Korespondencja wróciła z adnotacją, że adresat nie przebywa w (...) Ośrodku Straży Granicznej w P. od 9 marca 2014 r. (kserokopia zwróconej korespondencji wraz z pismem z 17.03.2014 r. k. 40-40 odw.).

Powód skontaktował się ponownie z J. W. w dniu 4 kwietnia 2014 r. Pozwana poinformowała klienta o wyniku rozprawy apelacyjnej oraz o złożeniu wniosku o uzasadnienie wyroku sądu odwoławczego, zapewniła, że prześle mu odpis niezwłocznie po doręczeniu i poprosiła o przesłanie sms-em aktualnego adresu dla doręczeń i numeru telefonu (notatka z rozmowy telefonicznej z 4.04.2015 r. k. 41).

W dniu 15 kwietnia 2014 r. J. W. przesłała powodowi odpis wyroku sądu odwoławczego z 11 marca 2014 r. wraz z uzasadnieniem oraz poinformowała o dalszych krokach, jakie może podjąć w sprawie (pismo z 15.04.2014. r. wraz z dowodem nadania listem poleconym k. 42-43).

S. Ű. ma 36 lat, stara się o status uchodźcy w Polsce. W chwili obecnej utrzymuje się z pracy na podstawie umowy zlecenia, za którą otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 13 zł za godzinę . Powód uiszcza alimenty na rzecz syna J. w wysokości 300 zł miesięcznie, na jedzenie wydatkuje około 800 zł w skali miesiąca , a na dojazdy do pracy około 200 zł (oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania k. 7-8) .

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dowodów, zaoferowanych przez pozwaną. Powód , poza własnymi twierdzeniami , nie zaoferował żadnych dowodów na poparcie swoich roszczeń.

W postępowaniu cywilnym strona procesowa obciążona jest nie tylko ciężarem przytoczenia okoliczności faktycznych, ale także ciężarem udowodnienia faktów, z których wywodzi skutki prawne (art. 3 i art. 232 k.p.c.). Ciężar udowodnienia faktów spoczywa przy tym na podmiocie twierdzącym, a nie przeczącym. Jest to wyraz podstawowej dla procesu cywilnego zasady kontradyktoryjności, w myśl której spór wiodą strony i to one gromadzą materiał faktyczny i dowodowy. Sąd zatem nie ponosi odpowiedzialności za rezultat postępowania dowodowego i nie ma obowiązku prowadzić postępowania dowodowego z urzędu.

Sąd zważył, co następuje:

Na gruncie ustalonego stanu faktycznego należy uznać, że strony łączyła umowa o świadczenie usług, do której zastosowanie mają przepisy art. 734 k.c. do 751 k.c. Należytą staranność pozwanej w wykonywaniu zlecenia winno się oceniać z uwzględnieniem profesjonalnego charakteru działalności J. W., zgodnie z treścią art. 355 § 2 k.c.. Oceniając czynności podjęte przez pozwaną , Sąd Okręgowy nie podzielił opinii powoda o braku profesjonalizmu i zaniedbaniach ze strony pozwanej.

J. W. podjęła wszelkie czynności procesowe i faktyczne, jakie były możliwe i celowe w sprawie, w której reprezentowała S. Ű.. Pełnomocnik nie odpowiada za treść rozstrzygnięć podejmowanych przez Sąd. W tej sytuacji, pozwana nie ponosi odpowiedzialności za oddalenie apelacji powoda.

Zgodnie z treścią art. 136 § 1 k.p.c., strona ma obowiązek powiadamiania Sądu o każdej zmianie miejsca zamieszkania pod rygorem pozostawiania przesyłek sądowych w aktach ze skutkiem doręczenia pisma stronie (pełnomocnikowi) . Powód zdawał sobie sprawę z tego obowiązku , ponieważ toku postępowania w sprawie III RC 159/11 informował Sąd Rejonowy w Pabianicach o zmianie miejsca zamieszkania (pismo z 9.06.2011 r. k. 17 załączonych akt III RC 159/11 Sądu Rejonowego w Pabianicach).

Należy podkreślić, że zmiana miejsca pobytu powoda bez poinformowania swojego pełnomocnika o tym fakcie świadczy o braku dbałości o własne sprawy. Skoro powód oczekiwał wiadomości o terminie rozprawy apelacyjnej, w której chciał uczestniczyć, powinien dołożyć należytej staranności i niezwłocznie przekazać pełnomocnikowi informację o opuszczeniu (...) Ośrodka Straży Granicznej w P.. Uzyskanie przez powoda informacji o terminie posiedzenia sądu odwoławczego było również możliwe poprzez telefoniczny kontakt z Sądem Okręgowym w Łodzi.

Stosownie do treści art. 118 § 2 k.p.c. , pełnomocnik ustanowiony z urzędu ma obowiązek działania do prawomocnego zakończenia postępowania chyba, że z treści postanowienia wynika wcześniejsze ustanie tego obowiązku. J. W. złożyła wniosek o doręczenie odpisu wyroku z 11 marca 2014 r. , przesłała odpis wyroku z uzasadnieniem powodowi oraz pouczyła powoda o krokach prawnych, jakie może przedsięwziąć w celu zmiany swojej sytuacji, wypełniając swój obowiązek pełnomocnika z urzędu.

Zgodnie z treścią art. 376 zd. 1 k.p.c. , rozprawa apelacyjna odbywa się bez względu na stawiennictwo jednej lub obu stron. J. W. stawiła się na posiedzeniu sądu i popierała apelację, a nadto w piśmie z dnia 17.02.2014 r. zawarła argumentację zgodną ze wskazówkami powoda . Powód nie wykazał natomiast, że wyraził wobec pełnomocnika wolę sprowadzenia go na posiedzenie Sądu Okręgowego w Łodzi wyznaczone na 11 marca 2014 r. , a pozwana nie podjęła w tym celu żadnych starań. Treść pism kierowanych przez pozwaną do sądu odwoławczego wskazuje na działanie pełnomocnika zgodnie z zaleceniami powoda. Nie można również dać wiary twierdzeniom powoda jakoby pełnomocnik zadzwoniła do (...) Ośrodka Straży Granicznej w dniu 9 marca 2014 r. Tego faktu pozwana nie potwierdziła, a okoliczność że 8 dni później, w dniu 17 marca 2014 r. wysłała do powoda pismo z informacją o wyniku rozprawy apelacyjnej daje podstawy do uznania, że taki fakt nie miał miejsca.

Mając na względzie przytoczone argumenty należało uznać, że nie zaistniały w sprawie przesłanki odpowiedzialności kontraktowej wskazane w art. 471 k.c., a w szczególności nie miało miejsca niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania przez pozwaną, co skutkuje oddaleniem powództwa.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu zostało oparte na art. 113 ust. 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity Dz.U. z 2010 r. , Nr 90, poz. 594 ze zm.) . Sąd uznał , że sytuacja osobista i materialna powoda, starającego się o status uchodźcy i obciążonego obowiązkiem alimentacyjnym na rzecz syna , uzasadnia odstąpienie od obciążenia powoda nieuiszczoną opłatą od pozwu w wysokości 25.000 zł.