Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt. III RC 254/13

UZASADNIENIE

I. P. pozwem z dnia 31 lipca 2013 roku wniosła o zasądzenie alimentów od swojego syna pozwanego R. P. w kwocie po 1000 zł miesięcznie. Uzasadniając swoje żądanie wskazała, iż jest w trudnej sytuacji materialnej i nie jest w stanie zaspokoić swoich bieżących potrzeb.

Pozwany R. P. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości.

Na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

R. P. jest dorosłym synem I. P.. Pozwany wraz z rodziną tj. żoną oraz z dwiema z trzech córek, zamieszkuje dom mieszkalny w połowie wraz ze swoją matką powódką I. P.. Zamieszkiwanie to trwa od szeregu lat i jest źródłem silnych konfliktów między I. P., a jej synem i jego rodziną. Nieruchomość w wyniku postanowienia Sądu Rejonowego w Otwocku z dnia 16 grudnia 1997 r. stanowi własność R. P.. Pomiędzy stronami trwa od ponad dziesięciu lat silny konflikt spowodowany relacjami związanymi z zamieszkiwaniem wspólnie na nieruchomości, która stanowi własność pozwanego R. P.. Konflikt związany jest również z przegranym przez I. P. postępowaniem sądowym. I. P. uważa, iż ma roszczenia do syna w związku z własnością nieruchomości. Uważa, iż to jej służą prawa do nieruchomości. Stosunki między stronami są na tyle napięte, że w ocenie I. P. od dziesięciu lat nie zna się z synem. I. P. jak również R. P. nie rozmawiają ze sobą. Konflikt ten dotyczy również żony i córek pozwanego. I. P. sama zajmuje połowę domu tj. 30 m 2 , druga połowę o tej samej wielkości zajmuje pozwany z rodziną, przy czym część mieszkalna pozwanego stanowi jeden pokój o powierzchni 17 m 2 , w którym mieszka on z żoną i córkami, pozostała część to kuchnia. W wyniku konfliktu I. P. dokonała w dniu 6 grudnia 2008 r. uszkodzenia suszarki do ubrań oraz drewnianego stolika na szkodę żony pozwanego. Powódka wyrwała kwiaty z ogródka przydomowego spod swojego okna, które posadziła żona pozwanego. I. P. nie uiszcza opłat związanych z zamieszkiwaniem na nieruchomości i kosztami jej eksploatacji. Opłaty te w całości ponosi pozwany. Pozwany opłaca prąd 150-200 zł. miesięcznie, a co pół roku są wyrównania w wyniku, których konieczne są dopłaty, opłaca kanalizacje 260-280 zł. miesięcznie, która liczona jest od ilości osób, płaci za śmieci, opłata również zależy od ilości osób. I. P. nie dba o część nieruchomości, którą zajmuje, w wyniku czego część ta wymaga remontu, do którego powódka się nie poczuwa. Pomiędzy stronami toczyły się liczne postępowania sądowe od wielu lat o przedmiotową nieruchomość. R. P. przez szereg lat nie występował przeciw matce o opuszczenie pomieszczeń, mimo iż jemu przysługuje prawo własności nieruchomości, a jego sytuacja mieszkaniowa jest trudna. W wyniku postępowania w sprawie z powództwa R. P. przeciwko I. P. o zapłatę Sąd zasądził od niej na rzecz syna kwotę 7000,-zł. z ustawowymi odsetkami od kwoty 1500,-zł. od dnia 1 marca 2011 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 5500,-zł. od dnia 2 kwietnia 2012 r. do dnia zapłaty. Obecnie toczy się postępowanie egzekucyjne celem zaspokojenia wskazanej należności. Powódka chce aby syn oddał jej kwoty, które na skutek wyroku sądowego są co miesiąc w drodze egzekucji potrącane od niej w wysokości po 300 zł. miesięcznie. Pozwany proponował powódce aby opuściła obecnie zajmowane przez nią pomieszczenia na rzecz przystosowanych do zamieszkania budynków gospodarczych, na co powódka nie wyraziła i nie wyraża zgody. Pomieszczenia w budynku gospodarczym spełniają wymogi stawiane lokalom mieszkalnym socjalnym tymczasowym co potwierdził biegły sądowy.

(d. wezwanie Komornika do dokonywania potrąceń z renty lub emerytury w sprawie Km 563/13 k. 8 akt, wyrok Sądu Rejonowego w Otwocku w sprawie o sygn. akt I C 298/11 k. 61-65 akt, d. postanowienie Sądu Rejonowego w Otwocku w sprawie o sygn. akt I Ns 1002/96 k.57 akt, d. decyzja w sprawie wymiaru podatku od nieruchomości k. 47 akt, d. pokwitowanie wpłaty za ubezpieczenie k. 48-49 akt, d. rachunki k. 55-56 akt, d. wyrok nakazowy Sądu Rejonowego w Otwocku z dnia 12 stycznia 2009 r. sygn. akt II W 10/09 k. 60 akt, d. opinia biegłego k. 60 akt, d. zeznania świadka A. P. k. 101-102 akt, d. zeznania świadka D. O. k. 102-103 akt, d. zeznania I. P. k. 85-87,129-130 akt, zeznania R. P. k. 130-132 akt)

I. P. otrzymuje emeryturę w kwocie netto 960, 08 zł, z czego dokonywane są potrącenia komornicze. Nadto powódce przysługuje dodatek pielęgnacyjny w kwocie 206, 76 zł. Powódka wydaje na wyżywienie, leki. Dużo czasu spełnia poza domem, odwiedza swoje pozostałe dzieci, koleżanki.

(d. potwierdzenie wypłaty k. 4 akt, zeznania I. P. k. 85-87, 129-130 akt, d. zaświadczenie z ZUS k. 119 akt)

Oprócz pozwanego R. P., powódka posiada jeszcze dwójkę dorosłych dzieci które prowadzą oddzielne gospodarstwa domowe i mają swoje rodziny. I. P. ma dobre relacje z pozostałymi dziećmi córką E. R. i synem B. P.. E. R. pracuje w sklepie, jej mąż jest listonoszem, a syn pracuje. Jej warunki mieszkaniowe są porównywalne do warunków brata R. P.. B. P. pracuje w warsztacie blacharskim, ma mieszkanie. I. P. nie występuje z roszczeniami wobec swoich dzieci E. R. i B. P..

(d. zeznania I. P. k. 85-87,129-130 akt, zeznania E. R. k.128-129 akt).

R. P. zatrudniony był jako listonosz Poczty Polskiej. Pozwany doznał wypadku w pracy. W wyniku wypadku przeszedł dwie operację na kręgosłup i został zaliczony do lekkiego stopnia niepełnosprawności na okres do dnia 30 listopada 2017 r.. Pozwany nadal wymaga leczenia i rehabilitacji z czym związane jest ponoszenie ich kosztów. Z uwagi na długi czas oczekiwania na zabiegi rehabilitacyjne, konieczne są wizyty odpłatne, których koszt jednorazowy to około 100 zł. na co pozwanego nie stać. R. P. z uwagi na stan kręgosłupa prawdopodobnie może wymagać kolejnej operacji. Nie jest możliwą w chwili obecnej jego praca fizyczna. Decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych były przyznane mu świadczenia rehabilitacyjne w okresie od 8 listopada 2013 do 5 lutego 2014 r., a następnie renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy do dnia 28.02.2015r. w kwocie 1801, 39 zł netto. R. P. obawia się sytuacji gdy skończy mu się okres pobierania wskazanego zasiłku. Małżonka pozwanego zatrudniona jest jako asystentka w przedsiębiorstwie (...) w W. z miesięcznym wynagrodzeniem w kwocie 1229, 29 zł netto. Wraz z pozwanym mają trzy dorosłe córki, z których jedna studiuje zaocznie, a pozostałe dwie studiują dziennie, pozostają one na utrzymaniu swoich rodziców. R. P. wraz z żona ponoszą koszty dojazdów córek na uczelnie w kwocie ok. 350 zł. miesięcznie, ponoszą koszty dojazdu do pracy żony pozwanego, zakupów podręczników, które są kosztowne ok. 600 złotych, abonamentów telefonów, opłaty za Internet -60 zł. miesięcznie. Przy uwzględnieniu dochodów pozwanego i jej żony na członka rodziny mają oni mniej niż powódka ma na swoją osobę.

(d. pismo Poczty Polskiej SA z 29 lipca 2011 r. k. 31 akt, d. karty informacyjne z leczeń szpitalnych k. 32-33 akt, d. protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy k. 34-37 akt, d. decyzja ZUS o świadczeniu rehabilitacyjnym k. 39 akt, d. zaświadczenie o stanie zdrowia pozwanego z dnia 27 czerwca 2014 r. k. 81-82 akt, d. orzeczenie o stopniu niepełnosprawności k. 127 akt, d. decyzja ZUS o przyznaniu renty k.111 -113 akt, d. skierowanie do poradni neurologicznej k. 117 akt, d. zeznania R. P. k. 87-89 akt, d. zaświadczenie o zatrudnieniu i zarobkach k.116 akt, d. zeznania R. P. k.87-89, 130-132 akt, zeznania A. P. k.101 akt, d. zaświadczenie o nauce pobieranej przez S. P. k. 69 akt, d. zaświadczenie o toku studiów (...) k.70 akt, d. faktura za zakwaterowanie w (...) Studenckim K. P. k. 50 akt, d. rachunki k. 51-56, 120-126 akt, d. odpisy skrócone aktów urodzenia córek pozwanego k. 40-42 akt)

Sąd zważył co następuje:

W myśl art. 128 ustawy kodeks rodzinny i opiekuńczy obowiązek dostarczenia środków utrzymania (obowiązek alimentacyjny) obciążą między innymi krewnych w linii prostej. I. P. jest matką pozwanego R. P. co stawia go w kręgu zobowiązanych do alimentacji.

Natomiast zgodnie z treścią art. 133 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Poza powyższym wypadkiem uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku o czym stanowi § 2 wskazanego przepisu. Stąd koniecznym dla ustalenia uprawnienia do alimentów na rzecz I. P. jest wykazanie stanu niedostatku po jej stronie.

Stan potrzeby czyli niedostatek oznacza sytuację, w której uprawniony nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, a dokładniej zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb. Termin niedostatku rozumieć należy jako brak możliwości zaspokojenia podstawowych potrzeb człowieka żywnościowych, mieszkaniowych i zdrowotnych.

Obowiązek alimentacyjny istnieje wtedy gdy zobowiązany jest w stanie go wykonać tzn. ma ku temu możliwości zarobkowe lub majątkowe.

W ocenie Sądu materiał dowodowy zebrany w niniejszej sprawie w postaci dokumentów, zeznań stron jak i zeznań świadków nie pozwala stwierdzić, iż roszczenie powódki zasługuje na uwzględnienie. Powódka otrzymuje emeryturę oraz dodatek pielęgnacyjny, które dają wyższy dochód miesięczny niż przypadający na członka rodziny pozwanego. Nadto powódka zajmuje i korzysta z nieruchomości prawnie należącej do jej syna, którego pozywa. Powódka jak wynika z zebranego materiału dowodowego tj. zeznań świadków A. P., D. O. czy zgodnych zeznań samych stron nie ponosi kosztów związanych z użytkowaniem nieruchomości pozwanego. Jak wynika ze zgodnych zeznań stron I. P. od wielu lat zamieszkuje nieruchomość powoda mimo, że jest z nim skłócona. Pozwany nie podejmował działań wobec swojej matki mimo silnego skonfliktowania, o którym świadczą również załączone orzeczenia Sądu, twierdzenia powódki, iż nie zna pozwanego od dziesięciu lat; jak również mimo, iż jego sytuacja mieszkaniowa była i jest trudna. Powódka zajmuje sama taką samą część budynku jak cała rodzina pozwanego syna. Powódka nie widzi w tej sytuacji możliwości zmiany swojego miejsca zamieszkania i przeniesienia się do drugiego budynku, który jak wynika z załączonego stanowiska biegłego powołanego w innej sprawie stron spełnia wymogi stawiane lokalom mieszkalnym socjalnym tymczasowym. W ocenie Sądu już ta okoliczność zapewnienia powódce możliwości mieszkania na nieruchomości pozwanego mimo nie ponoszenia kosztów eksploatacji nieruchomości przy silnym skonfliktowaniu, w którym powódka spełnia rolę aktywną jest formą świadczenia przez pozwanego na rzecz swojej matki. Nadto wskazać należy, iż w ocenie Sądu sytuacja majątkowa i zarobkowa pozwanego nie pozwala mu na łożenie na rzecz swojej matki. Istotnym jest, iż R. P. jest osobą częściowo niezdolną do pracy i z tego tytułu otrzymywał i otrzymuje świadczenia, które na chwile obecną ma przyznane do lutego bieżącego roku. Jednocześnie jednak ma on wraz z żoną na utrzymaniu trzy uczące się córki. Nadto mając na uwadze swój wiek jak również stan zdrowia uzasadnionym jest przyjęcie, iż pierwszoplanowymi wydatkami pozwanego winny być te związane z leczeniem własnym. Mając jednakże na uwadze wysokość wydatków pozwanego związanych z utrzymaniem rodziny, domu których wysokości Sąd dał wiarę za zasadne uznać należy twierdzenie, iż pozwanego może być nie stać na ponoszenie kosztów leczenia własnego. Zdaniem Sądu podstawą złożenia niniejszego powództwa wobec R. P. był fakt istniejącego konfliktu między nimi i jak powódka określiła w swych zeznaniach chęć odzyskania egzekwowanej przez pozwanego, orzeczonej wyrokiem Sądu kwoty pieniężnej od niej. W ocenie Sądu sytuacja majątkowa powódki jest na tyle stabilna, iż nie można uznać iż, znajduje się ona w niedostatku przy uwzględnieniu wysokości jej dochodów jak również posiadania mieszkania, za które nie ponosi kosztów.

Dlatego też Sąd na podstawie art. 133 § 2 k.r. i op. biorąc pod uwagę możliwości zarobkowe i majątkowe pozwanego oddalił powództwo w całości. Na podstawie art. 98 k.p.c. oraz § 6 pkt. 5 i § 7 ust.1 pkt. 11 i ust. 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu Sąd zasadził od I. P. na rzecz R. P. kwotę 2 400 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.