Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 marca 2015 r.

Sąd Rejonowy w Olsztynie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 12 marca 2015 r. w Olsztynie

na rozprawie sprawy z powództwa B. B.

przeciwko C. W. w O.

o przywrócenie warunków płacy

I.  powództwo oddala,

II.  nie obciąża powódki kosztami procesu.

Sygn. akt IV P 366/14

UZASADNIENIE

Powódka B. B. wniosła o uznanie za bezskuteczne złożonego jej przez pracodawcę C. W. wypowiedzenia umowy o pracę. Wskazała, iż kwestionuje zachowanie przez pozwanego warunków formalnych wypowiedzenia. W ocenie powódki zmiana statusu prawnego nauczyciela, w konsekwencji czego stała się pracownikiem samorządowym nie uzasadnia wypowiedzenia warunków wynagrodzenia. Podniosła ponadto, iż pracodawca naruszył przepisy o wypowiadaniu warunków pracy w zakresie konsultacji z zakładową organizacją związkową (...).

Pozwana w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki kosztów procesu według norm przepisanych. Pozwana podkreśliła, iż stosunek pracy powódki zatrudnionej na podstawie Karty Nauczyciela z dniem 1 stycznia 2014 roku przekształcił się w stosunek pracy pracownika samorządowego. Wskazała, iż zgodnie z art. 38 k.p. pracodawca w dniu 3 czerwca 2014 roku pisemnie poinformował organizacje związkową (...) o zamiarze wypowiedzenia powódce warunków płacy.

Na rozprawie w dniu 12 marca 2015 roku powódka wskazała, iż wnosi o przywrócenie dotychczasowych warunków płacy i wyrównanie strat w związku z bezprawnym obniżeniem wynagrodzenia, ponadto zarzuciła, iż zmieniły się jej też warunki pracy, a nie tylko płacy.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka B. B. została zatrudniona w P. D. w O. z dniem 1 października 1990 roku na stanowisku wychowawcy. W dniu 1 sierpnia 1994 roku powódka otrzymała akt mianowania na stanowisko wychowawcy. W dniu 6 października 2000 roku powódka otrzymała stopień awansu zawodowego- nauczyciela mianowanego, zaś z dniem 6 lutego 2008 roku powódka otrzymała stopień nauczyciela dyplomowanego.

[ dowód: k. B-119, B-59, B-2 akt osobowych]

Uchwałą Nr (...) Rady Miasta O. z dnia 26 czerwca 2013 roku nastąpiło przekształcenie placówki (...) w O. przy ul. (...) wraz z mieszkaniami filialnymi i powołanie C. W. w O..

[ dowód: uchwała z 26 czerwca 2013 roku – k. 79]

W pozwanej placówce do 31 grudnia 2013 roku wychowawcy, wykonujący taką samą pracę, posiadający te same kwalifikacje niezbędne do wykonywania tego rodzaju prac, zatrudnieni byli na podstawie Karty Nauczyciela oraz na podstawie ustawy o pracownikach samorządowych. Pracownicy zatrudnieni na podstawie Karty Nauczyciela otrzymywali zdecydowanie wyższe wynagrodzenie, w niektórych miesiącach zdarzały się sytuacje, że pracownik zatrudniony w oparciu o Kartę Nauczyciela otrzymywał wynagrodzenia łączenie z nadgodzinami (...)zł netto, a pracownik zatrudniony w oparciu o ustawę o pracownikach samorządowych, mający wyższe pensum godzin (...) zł netto. Różnice w wynagrodzeniach tych dwóch grup wynikały z odmiennych podstaw prawnych zatrudnienia.

[ dowód: zeznania pozwanej B. M. k. 124 ]

W dniu 1 stycznia 2014 roku powódka otrzymała pismo o nowych zasadach zatrudnienia w związku z wejściem ustawy z dnia 9 czerwca 2011 roku o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej informujące ją, iż następuje automatyczna zmiana treści stosunku pracy, z dniem 1 stycznia 2014 roku staje się pracownikiem samorządowym. W piśmie tym określono powódce nowe, niższe zasady wynagradzania. W dniu 18 czerwca 2014 roku powódka otrzymała dwa pisma. Było to wypowiedzenie warunków pracy, z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, który upłynie w dniu 30 września 2014 roku. Jako przyczynę pozwana podała:

⚫

wejście z dniem 1 stycznia 2014 roku przepisu art. 237 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 roku o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz obowiązujący w C. W. w O. regulaminem wynagradzania

⚫

brak środków finansowych pozwalających na utrzymanie dotychczasowych wysokości wynagradzania

⚫

koniecznością zrównania warunków płacy wychowawców zatrudnionych do dnia 31 grudnia 2013 roku w oparciu o przepisy ustawy z dnia 26 stycznia 1982 roku Karty Nauczyciela z wychowawcami zatrudnionymi w oparciu o przepisy ustawy z dnia 21 listopada 2008 roku o pracowniach samorządowych

Drugim piśmie była informacja o wyrównaniu jej wynagrodzenia za okres od 1 stycznia 2014 roku do 30 września 2014 roku w związku z wcześniejszą, niewłaściwą formą wypowiedzenia. Powódce wypłacono wyrównanie wynagrodzenia, w okresie wypowiedzenia otrzymywała wynagrodzenie w wyższej wysokości, przy uwzględnieniu wynagrodzenia zasadniczego (...).

[ dowód: informacja z dnia 1 stycznia 2014 roku – k. 68, wypowiedzenie warunków płacy – k. 69, informacja z dnia 16 czerwca 2014 roku – k. 70, zaświadczenie k. 71]

Wynagrodzenia pracowników zatrudnionych na podstawie Karty Nauczyciela finansowane były z Wydziału Oświaty Urzędu Miasta, po zmianach, z dniem 1 stycznia 2014 roku wynagrodzenia wszystkich wychowawców finansowane są z jednego źródła. Temat wynagrodzeń nauczycieli przed planowanymi zmianami był objęty negocjacjami z organem finansującym. Były organizowane spotkania z dyrektorami wszystkich placówek, których miały dotyczyć zmiany. Organ prowadzący nie wyrażał zgody na dotychczasową wysokość wynagrodzeń wychowawców zatrudnionych na podstawie Karty Nauczyciela. W konsekwencji wynagrodzenie pracowników, będących tak jak powódka wcześniej nauczycielami dyplomowanymi [ M. Ł., K. K., E. W.] jak i nauczycieli mianowanych [J. J., J. K., K. P., J. P., M. R., T. T.] ustalono na kwotę (...)zł brutto, z czego (...) zł wynosi wynagrodzenie zasadnicze, (...) zł premia i (...) zł dodatek stażowy, przy czym dotychczasowe wynagrodzenie brutto nauczycieli dyplomowanych z dodatkami wynosiło(...)zł, zaś mianowanych (...) zł.

[ dowód: zeznania pozwanej B. M. k. 124, protokół kontroli Państwowej Inspekcji Pracy k. 109- 116]

W pozwanej placówce obowiązuje regulamin wynagradzania z 14 czerwca 2005 roku. W załączniku nr 1 do regulaminu znajduje się tabela wynagrodzenia zasadniczego zawierająca poszczególne kategorie zaszeregowania, najniższe i maksymalne wynagrodzenie w poszczególnych kategoriach. Zgodnie z wykazem stanowisko starszego wychowawcy- koordynatora zaliczone zostało do XVI grupy zaszeregowania, co oznacza, iż minimalne wynagrodzenie, które może otrzymać pracownik wynosi 1.550 zł, maksymalna kwota wynagrodzenia może wynosić do 350% tej kwoty.

[dowód: regulamin wynagradzania wraz z załącznikami k. 73-77, zaświadczenie o stanowisku – k. 10]

Powódka pismem z dnia 20 czerwca 2014 roku zwróciła się do (...) i wniosła o obronę jej praw przez zakładową organizację związkową.

[dowód: pismo – k. 12]

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest niezasadne i nie zasługuje na uwzględnienie. Powódka kwestionowała prawidłowość dokonanego wypowiedzenia umowy o pracę wskazując na brak podstaw prawnych zmniejszenia jej wynagrodzenia, konieczność wypowiedzenia warunków pracy jak i wskazując na błędy formalne wypowiedzenia- brak wymaganej konsultacji związkowej.

Podkreślić należy, iż pracodawca w żaden sposób nie naruszył art. 38 k.p. Zgodnie z treścią art. 38 § 1 k.p. o zamiarze wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony pracodawca zawiadamia na piśmie reprezentującą pracownika zakładową organizację związkową, podając przyczynę uzasadniającą rozwiązanie umowy. Obowiązek zawiadomienia o zamiarze wypowiedzenia umowy o pracę istnieje tylko w odniesieniu do tych pracowników, którzy są członkami związku zawodowego, lub gdy zakładowa organizacja związkowa na ich wniosek wyraziła zgodę na obronę ich praw pracowniczych [art. 23 ² k.p. oraz art. 30 ust 1- 21 ustawy o związkach zawodowych]. Tylko wówczas organizacja związkowa "reprezentuje pracownika" w rozumieniu powyższego przepisu. Powódka wypowiedzenie warunków płacy otrzymała w dniu 18 czerwca 2014 roku, wniosek od związku zawodowego złożyła dopiero w dniu 20 czerwca 2014 roku, a więc w dniu otrzymania wypowiedzenia powódka nie była reprezentowana przez organizację związkową, pracodawca nie miał w stosunku do powódki obowiązku wynikającego z art. 38 k.p. Na marginesie należałoby jednak wskazać, iż pozwany pismem z dnia 3 czerwca 2014 roku zwrócił się do przewodniczącego (...) informując o planowanym wypowiedzeniu warunków płacy zatrudnionym pracownikom, w tym powódce.

Bezspornym w niniejszej sprawie jest, iż na skutek zmian legislacyjnych, na podstawie art. 237 ust 1 i 2 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 roku o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej powódka z dniem 1 stycznia 2014 roku stała się pracownikiem samorządowym.

Przed tą zmianą stosunek pracy części wychowawców, zatrudnionych przed 1 stycznia 2004 roku regulowała Karta Nauczyciela, zaś zatrudnionych po tej dacie kodeks pracy i ustawa o pracownikach samorządowych. Oznaczało to inne uregulowanie m.in. czasu pracy, wynagrodzenia zatrudnionych w danej placówce wychowawców. Uzasadnieniem zmiany, zdaniem resortu pracy, była „potrzeba dłuższego kontaktu wychowawcy z dzieckiem" oraz zapobieżenie narastania „sytuacji konfliktowych w gronie pracowników oraz pomiędzy dyrektorami a pracownikami", które to mają źródło w „dualistycznym sposobie zatrudnienia wychowawców" (pismo Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, sygn. (...)

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 28 kwietnia 2009 r., II PK 277/08, OSNP 2010, nr 23-24, poz. 290, OSP 2012/7-8/68, dokonał interpretacji sytuacji, kiedy to akt normatywny, wprowadzany na poziomie centralnym, zmienia warunki pracy i płacy. Sąd stwierdził, że zmiana warunków płacy, która wynika wprost z ustawy, rozporządzenia lub innego aktu prawa (np. uchwały organu prowadzącego) może być - co do zasady - przez nią automatycznie wprowadzona, także na niekorzyść pracownika, tym samym wypowiedzenie zmieniające nie jest wymagane. Zmiana przepisów ustawowych dookreślających treść stosunku pracy powoduje zmianę obowiązków i praw stron niezależnie od ich woli. (por. Krzysztof Lisowski - Status prawny nauczycieli placówek opiekuńczo-wychowawczych).

Z zasady bezpośredniego działania ustawy wywieść należy więc wniosek, że wejście w życie, zmiana lub uchylenie ustawy powoduje automatyczną zmianę treści stosunku pracy. Ta część stosunku pracy, która wynika wprost z ustawy, może być – co do zasady – przez nią automatycznie zmieniona, także na niekorzyść pracownika i w takim wypadku wypowiedzenie zmieniające nie jest wymagane (podobnie: K. Jaśkowski, Komentarz aktualizowany do art. 42 Kodeksu pracy, LEX/el. 2013, pkt 10.3).

Pracodawca w zakresie zmiany warunków pracy operuje w zakresie narzuconym przez ustawę, zobowiązującą go do zmiany dotychczasowego statusu nauczycielskiego na status pracownika samorządowego, nie składa zaś własnych oświadczeń woli. W zakresie warunków pracy pozwana nie była zobowiązana, wbrew twierdzeniom powódki, do wypowiedzenia warunków pracy. Inaczej sytuacja przedstawia się w zakresie zmian dotyczących warunków płacy - i takie wypowiedzenie powódka otrzymała w dniu 18 czerwca 2014 roku.

W ocenie Sądu wskazane przyczyny wypowiedzenia są prawdziwe i uzasadniają wypowiedzenie powódce warunków płacy. Zaproponowane powódce wynagrodzenie po upływie okresu wypowiedzenia nie jest sprzeczne z regulacjami przewidzianymi dla pracowników samorządowych, czy też obowiązującym regulaminem wynagradzania. Podkreślić należy, iż decyzję w przedmiocie przyznania środków na wynagrodzenia nie podejmuje dyrektor pozwanej jednostki, lecz kwestia ta pozostaje w regulacji organu prowadzącego. Z tych też przyczyn problematyka ta objęta była negocjacjami między przedstawicielami Urzędu Miasta a dyrektorami zainteresowanych placówek. W konsekwencji środki przyznane na wynagrodzenia od organu prowadzącego nie są wystarczające na wypłatę wynagrodzeń pracownikom [byłym nauczycielom] w dotychczasowej wysokości.

Celem ustawodawcy była likwidacja „dualistycznego sposobu zatrudnienia wychowawców" (pismo Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, sygn. (...)). W konsekwencji za słuszny należy uznać pogląd mający na celu również wyrównanie płac pracowników dotychczas zatrudnionych na podstawie Karty Nauczyciela z pozostałymi wychowawcami, w sytuacji wykonywania przez tych pracowników tożsamej pracy. Powinno to w ocenie Sądu polegać przede wszystkim na podniesieniu płac pracownikom mniej zarabiającym. Mając jednakże na uwadze tak znaczne nieuzasadnione różnice w wysokości otrzymywanego wynagrodzenia, możliwości organu finansującego wynagrodzenia niewątpliwie koniecznym elementem regulacji płac jest obniżenie wynagrodzeń pracownikom najwięcej zarabiającym, w tym powódce. Podkreślić przy tym należy, iż wychowawcy, zatrudnieni wcześniej na podstawie Karty Nauczyciela stanowią aktualnie nadal grupę wychowawców z najwyższym wynagrodzeniem.

Zgodnie z przepisem art. 45 § 1 k.p. w zw. z art. 42 k.p., w razie ustalenia, że wypowiedzenie warunków płacy w przypadku umowy zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, Sąd pracy stosownie do żądania pracownika orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu – o przywróceniu do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.

Mając przytoczone okoliczności na uwadze, na podstawie przepisu art. 45 § 1 k.p. w zw. z art. 42 k.p., a contrario, orzeczono jak w punkcie I sentencji wyroku.

W konsekwencji Sąd nie przyznał powódce wyrównania wynagrodzenia za okres po upływie okresu wypowiedzenia, po 30 września 2014 roku, wynagrodzenie zaś za okres do końca okresu wypowiedzenia zostało powódce wypłacone w wyższej kwocie, co wynika z pisma pozwanej z dnia 16 czerwca 2014 roku [ k. 11 ], oraz zaświadczenia o wypłacie wyrównania wynagrodzenia [ k. 71]- o czym orzeczono jak w pkt I wyroku.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 102 k.p.c., mając na uwadze charakter sprawy.