Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 grudnia 2014 roku.

Sąd Okręgowy w Świdnicy w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

po rozpoznaniu dnia 16 grudnia 2014 roku

sprawy K. N.

syna K. i M. z domu O.

urodzonego (...) w W.

oskarżonego z art. 56 § 2 k.k.s.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Wałbrzychu

z dnia 20 sierpnia 2014 roku, sygnatura akt III K 1207/12

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sygn. akt IV Ka 779/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 20 sierpnia 2014r. Sąd Rejonowy w Wałbrzychu, w sprawie o sygn. akt III K 1207/12, uznał K. N. za winnego tego, że w dniu 26 kwietnia 2010 r. w W., będąc właścicielem firmy p.n. : Przedsiębiorstwo (...) K. N. zs. w D., z naruszeniem przepisów art. 14 ust. 1, art. 22 ust. 4 w zw. z art. 22 ust. 5, art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.), w złożonym właściwemu organowi podatkowemu - Naczelnikowi Urzędu Skarbowego w W. zeznaniu o wysokości osiągniętego dochodu za 2009 r. (PIT-36L) podał nieprawdziwe dane o wysokości osiągniętego przez siebie dochodu z prowadzonej działalności gospodarczej p.n. : Przedsiębiorstwo (...) K. N. zs. w D. i uszczuplił należny od niego podatek dochodowy od osób fizycznych za 2009 r. w kwocie 83.942 zł, poprzez niewykazanie w tym zeznaniu przychodu w łącznej kwocie 391.800 zł osiągniętego w związku z realizacją robót budowlanych dotyczących inwestycji p.n. : Budowa stacji dealerskiej T. w W. według faktury nr (...) z dnia 19 marca 2009 r. oraz w związku z otrzymaną od Spółdzielni (...) w B. przedpłatą według faktury zaliczkowej nr (...) z dnia 19 marca 2009 r., jak również poprzez zawyżenie w tym zeznaniu kosztów uzyskania przychodów o kwotę 50.000 zł poprzez zaliczenie do nich wydatku z tytułu zakupu, usługi budowlanej od firmy p.n. : Przedsiębiorstwo (...) H. N. zs. w D. według faktury nr (...) z dnia 31 grudnia 2009 r., który to wydatek nie przyczynił się jednak do osiągnięcia przychodu 2009 r. tj. przestępstwa skarbowego określonego w art. 56 § 2 kks i za to na podstawie art. 56 § 2 kks wymierzył mu karę 80 (osiemdziesiąt) stawek dziennych grzywny, po 100 (sto) złotych każda oraz zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa wydatki powstałe od chwili wszczęcia postępowania w kwocie 40 złotych i wymierzył mu opłatę w wysokości 800 złotych.

Z rozstrzygnięciem tym nie zgodził się oskarżony, który za pośrednictwem swego obrońcy zaskarżył wyrok w całości na swoją korzyść, zarzucając na podstawie art. 438 pkt 1 i 2 k.p.k. 1. obrazę przepisów prawa materialnego, tj. art. 56§2 k.k.s. poprzez jego błędne zastosowanie i przyjęcie:

- że oskarżony - podatnik miał zamiast dokonać oszustwa podatkowego, tj. w jednym przypadku zawyżył koszt, a w drugim zaniżył przychód w oderwaniu od stanów faktycznych (robót remontowo – budowlanych), które uznać należy za pierwotne wobec wtórnych zobowiązań podatkowych, a nadto,

- że oskarżony – podatnik wyczerpał ustawowe znamiona występku – oszustwa podatkowego i przyjęcie w części motywacyjnej wyroku, że wartość uszczuplenia nie ma znaczenia, a „sprawca oszustwa nie może być zwolniony od odpowiedzialności za przestępstwo z chwilą zwrotu mienia, będącego przedmiotem niekorzystnego rozporządzenia” bez rozważenia, iż wartość ewentualnego uszczuplenia ma wpływ na uznanie go za wykroczenie skarbowe,

2. naruszenie prawa procesowego mające wpływ na treść orzeczenia:

- art. 424§1 k.p.k. poprzez niewskazanie w uzasadnieniu wyroku podstaw wykluczenia częściowego odbioru robót zgodnie z etapami usuwania usterek w salonie (...) oraz nieustalenie w jakiej wysokość rzeczywiście oskarżony – podatnik uiścił podatek dochodowy od osób fizycznych za rok 2009

- art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. przez uchybienie zasadom towarzyszącym ocenie dowodów polegającej na braku weryfikacji wyjaśnień oskarżonego i zeznań świadka K. R. w kontekście stawianych zarzutów, dokumentów: zestawienia obrotów i sald analitycznych za rok obrotowy 2010 z treścią pisma Urzędu Skarbowego z dnia 9 czerwca 2014r.

Podnosząc powyższe zarzuty apelujący wniósł o uniewinnienie oskarżonego do stawianych mu zarzutów, ewentualnie o umorzenie postępowania na podstawie art. 51§1i 2 k.k.s. w zw. z art. 53§3 k.k.s.

Sąd odwoławczy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się o tyle skuteczna, że zaskarżony wyrok, jako co najmniej przedwczesny, należało uchylić i sprawę – wbrew wnioskom obrońcy - przekazać sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, bowiem materiał dowodowy, zwłaszcza ten odnoszący się do inwestycji w salonie firmowy T., oceniony został pobieżnie, a kluczowe dla odpowiedzialności oskarżonego kwestie, tj. wskazania momentu zakończenia i rozliczenia inwestycji, nie wyjaśnione.

Bezsporne bowiem jest to, że oskarżony 14.03.2009r. zawarł umowę na wykonanie przez firmę oskarżonego stacji dealerskiej T. w W. przy ul. (...) oraz, że pierwsza faktura z dnia 19.03.2009r. nr (...) na kwotę 453.840,00 zł, w tym 81.840 podatku VAT wystawiona została tytułem „zaliczka zgodnie z umową z dnia 14.03.2009r.” (k. 15).

Prawidłowe są ustalenia sądu meriti, iż wymieniona w fakturze suma przelana została na konto oskarżonego, a w dniu 05.11.2009r. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego wydał decyzję – pozwolenie na użytkowanie salonu i serwisu samochodowego, ale uszło uwagi tegoż sądu, że zgodnie z brzmieniem art. 14 ust. 3 pkt 1 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodu nie stanowią należności pobrane na poczet odstaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych.

Gdy nadto przeczyta się treść protokołu końcowego odbioru prac z 02.04.2010r. (k. 35 – 37), w którym wymieniane są nadal prace do wykonania ( usunięcie usterek do 30.04.2010r.), to twierdzenie sądu I instancji, że „roboty zostały zakończone w dniu 30 grudnia 2009r.”, a faktura na kwotę 498.100 złotych była ostatnim rozliczeniem z oskarżonym, nie są wcale tak jednoznaczne.

Sąd ustalił, że roboty wymienione w w/wym. protokołach dotyczyły innej umowy (z dnia 30.40.2009r.), lecz z treści tych dokumentów należy domniemywać, iż jest to umowa oskarżonego z podwykonawcą ( firmą (...) Sp. z o.o.), zatem konieczne było wyjaśnienie związku tej umowy z umową zawartą 14.03.2009r. przez K. N. i wpływu tych prac na ostateczne zakończenie prac do których wykonania zobowiązał się oskarżony i ich rozliczenia.

Z pisma firmy (...) J. N. (k. 38) nie wynika kiedy owa zaliczka w kwocie 372.000 zł dla firmy została ostatecznie rozliczona, a wskazano jedynie to, że „ została zaksięgowana na koncie środki trwałe w budowie jako koszt wytworzenia środka trwałego”. Nie wyjaśnione zostało natomiast to, czy faktura na 0,00 zł z dnia 18.06.2010r. w ogóle do firmy tej dotarła i co oznacza owo sformułowanie „nie była księgowana”. Kiedy zatem firma (...)dokonała rozliczenia zaliczki?

W tych okolicznościach zasadnym jest przesłuchanie R. F. na okoliczność tego kiedy nastąpiło faktyczne odebranie i rozliczenie prac, które miał oskarżony wykonać w ramach inwestycji „Budowa stacji dealerskiej T. w W. przy ul. (...)”.

Dopiero dokonanie ustaleń w powyższym zakresie pozwoli jednoznacznie ocenić wyjaśnienia K. N. i stwierdzić czy rozliczenie faktury nr (...) nastąpiło w późniejszym okresie i czy istotnie doszło do zaniżenia kwoty przychodu osiągniętego w 2009r.

Zgodzić się należy z apelującym, że nie bez wpływu na odpowiedzialność karnoskarbową oskarżonego (stopień społecznej szkodliwości, zawinienia) pozostaje kwestia rozliczeń w 2010r. obu kwot, które uzyskał tytułem „zaliczki” i „przedpłaty” ( (...) w B.), tj. wysokości należnego podatku za rok 2009 i 2010, tj. czy istotnie doszło do uszczuplenia (jaki podatek winien był zapłacić w 2010r. bez owych przychodów, a jaki zapłacił). Rację ma skarżący, że bez porównania tych dwóch okresów rozliczeniowych, trudno właściwie ocenić treść pisma US w W. (k. 235).

Do dokonania tych ustaleń oraz właściwej oceny przedłożonego zestawienia obrotów sald kont analitycznych (tej sąd I instancji nie dokonał, uznając je ze nieistotne – k. 251) zasadnym wydaje się przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu księgowości i podatków. Niemniej kwestię tę winien rozważyć sąd orzekający wtedy, kiedy poczyni kompleksowe ustalenia odnośnie momentu zakończenia i rozliczenia inwestycji przede wszystkim w salonie firmy (...). Zgodzić się bowiem należy z apelującym, że wysokość uszczuplonego lub narażonego na uszczuplenie podatku dla sprawcy oszustwa podatkowego ma znaczenie, o czym świadczy to, że ustawodawca przewidział także możliwość popełnienia w ten sposób wykroczenia skarbowego (art. 56§3 k.k.s).

Z tych też względów zaskarżony wyrok, jak przedwczesny, nie mógł się ostać, a postępowanie dowodowe wymaga uzupełnienia we wskazanych powyżej kierunkach.