Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE

Powódka – (...) Sp. z o.o. z siedzibą w M. w pozwie przeciwko pozwanemu – P. M. wniosła o:

- zaniechanie przez pozwanego rozpowszechniania nieprawdziwej informacji o posiadaniu przez niego autoryzacji do serwisowania urządzeń marki (...), w tym w szczególności w pojazdach użytkowych, szynowych, przemysłowych;

- zaniechanie przez niego wykorzystywania logotypu zawierającego wyrażenie (...), w szczególności na papierze firmowym oraz wizytówkach;

- zniszczenie materiałów reklamowych, w których wykorzystano logotyp zawierający wyrażenie (...), w szczególności wizytówek oraz papieru firmowego pozwanego;

- zasądzenie od pozwanego kwoty 10.000 zł na cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej realizowany przez Fundację (...) w S.;

- nakazanie pozwanemu jednokrotnego opublikowania na jego koszt w: Gazecie (...) (wydanie ogólnopolskie), Biuletynie (...), magazynie (...) (w tym także na portalu internetowym www.rvnek-koleiowv.pl) oraz w Kurierze Kolejowym (w tym także na portalu internetowym www.kurierkoleiowy.eu), w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się orzeczenia nakazującego pozwanemu przedmiotową publikację oraz umieszczenia na okres 30 dni w serwisie internetowym pozwanego serwis-mieczkowski.pl w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się orzeczenia nakazującego pozwanemu przedmiotową publikację oświadczenia o określonej treści;

- a ponadto zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu pozwu powódka podała, że należy do grupy kapitałowej spółki (...) z siedzibą w H. (Republika Federalna Niemiec). Grupę kapitałową tworzy około 50 podmiotów na całym świecie. Jedynym podmiotem na terenie Polski, który jest wspierany autoryzacją (...) w zakresie działu transportu (dział o nazwie (...) T.) jest powódka. Powódka jest również jedynym w Polsce podmiotem z grupy (...) w zakresie specjalizacji V. T., który uprawniony jest do wykorzystywania znaku towarowego słownego (...) jako logotypu do oznaczania swojego przedsiębiorstwa, w tym świadczonych przez powódkę usług. Uprawniony ze znaku (...) (poprzednio V. A.) zawarł z (...) & Co. KG umowę licencyjną, na mocy której (...) & Co. KG uprawniony jest do wykorzystywania logotypu (...) w prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, a ponadto do udzielania w powyższym zakresie dalszych licencji. (...) & Co. KG udzielił w powyższym zakresie dalszej licencji powódce co znajduje potwierdzenie w oświadczeniu z dnia 14.12.2012 r.

Zakres działalności powódki obejmuje dział transportu, a w szczególności: napędy w pojazdach użytkowych, w pojazdach szynowych, jak również napędy przemysłowe, morskie, turbiny wodne oraz serwis urządzeń (...) w pojazdach użytkowych, szynowych i napędach przemysłowych.

Powódka wskazała, że pozwany P. M. prowadzi działalność gospodarczą pod firmą (...) Stacja Obsługi. Zgodnie z informacją wpisaną do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej przeważającą działalnością gospodarczą pozwanego jest konserwacja i naprawa pojazdów samochodów, z wyłączeniem motocykli. Pozwany prowadzi między innymi (...) serwis (...) oraz serwis pojazdów szynowych. Zgodnie z informacją podaną w serwisie internetowym serwis-mieczkowski.pl serwis pojazdów szynowych obejmuje kompleksowe usługi w zakresie napraw zespołów napędowych pojazdów szynowych. Pozwany wskazuje ponadto, iż posiada hamownię do sprawdzania, testowania automatycznych skrzyń biegów (...) oraz dokonuje napraw automatycznych skrzyń biegów (...).

Powódka podniosła, że pozwany wykorzystuje papier firmowy, na którym umieszczony jest logotyp podobny do logotypu (...). Ponadto pozwany oraz pracownicy (współpracownicy) pozwanego, np. J. K., wykorzystują wizytówki, na których umieszczony jest logotyp podobny do logotypu (...). Wykorzystywany obecnie przez pozwanego logotyp nie odpowiada oryginałowi logotypu (...), tj. słowo (...) zostało objęte ramką z jednoczesną zmianą litery „i" z wielkiej ( I) na małą („i"). Uprzednio pozwany zamieszczał w serwisie internetowym bogamet.pl oryginalny logotyp (...) w zakładce o nazwie serwis - autoryzacje. Prawdopodobnie wskutek skierowanego przez powódkę do pozwanego wezwania do zaniechania naruszeń pozwany usunął logotyp (...) (ówcześnie zamieszczony w oryginale) z serwisu internetowego. Na pozostałych materiałach reklamowych natomiast, w tym wizytówkach i papierze firmowym, pozwany zmienił szatę graficzną logotypu (...) w taki sposób, aby z jednej strony nie odpowiadał on oryginałowi, a jednocześnie z drugiej strony był dla przeciętnego klienta i przedsiębiorcy łudząco podobny do oryginału. Jednocześnie powódka podkreśliła, że nie istnieje żaden podmiot w grupie (...), który w prowadzonej działalności wykorzystuje logotyp określony w Załączniku nr 1 do pozwu. (...) handlowy powoda - (...) w dniu 27 czerwca 2012 roku otrzymał od pozwanego P. M. oraz pracownika (współpracownika) pozwanego - p. J. K. - wizytówki ze zmienionym logotypem (...).

Powódka wskazała, że (...) jest marką rozpoznawalną i uznawaną na całym świecie. Wpisując w wyszukiwarkę internetową G..pl hasło (...) jako pierwsza pozycja wyświetlone zostanie odwołanie do strony internetowej powódki. Powódka jest jedynym podmiotem funkcjonującym w Polsce wspieranym autoryzacją (...) w zakresie transportu, tzn. działu i specjalizacji (...) T. oraz uprawnionym do wykorzystywania w tym zakresie logotypu (...).

Strona powodowa podniosła, że pozwany funkcjonuje na rynku w branży co do zasady tożsamej z powódką. Zakres działalności powódki i pozwanego jest zbliżony, przy czym podstawowa różnica polega na tym, iż pozwany świadczy usługi w powyższym zakresie w odniesieniu do urządzeń wielu marek i producentów, gdy tymczasem powódka jest jedynym autoryzowanym w Polsce serwisantem urządzeń marki (...) w zakresie specjalizacji koncernu (...) T.. Pozwany tymczasem - co jest niezgodne z prawdą - rozpowszechnia informację o tym, iż jest również autoryzowanym serwisantem urządzeń marki (...) oraz wykorzystuje w sposób zupełnie nieuprawniony logotyp podobny do logotypu (...), czym wprowadza klientów oraz przedsiębiorców w błąd. Pozwany ponadto umieszcza na papierze firmowym logotypy wielu marek, w tym logotyp podobny do logotypu (...), zamieszczając bezpośrednio pod nimi informację Autoryzowana Stacja Obsługi. Powyższe w ocenie powódki w sposób oczywisty świadczy o tym, iż celem pozwanego jest wprowadzenie klientów i przedsiębiorców w błąd co do okoliczności, iż pozwany jest autoryzowanym serwisantem (...).

Powódka podkreśliła, iż pozwany celowo i świadomie wykorzystuje logotyp podobny do logotypu (...) celem wprowadzenia potencjalnych kontrahentów w błąd co do posiadanej rzekomo autoryzacji. Gdyby bowiem było inaczej, to pozwany po otrzymaniu wezwania do zaniechania naruszeń usunąłby logotyp nie tylko z serwisu internetowego, lecz również z wszelkich materiałów reklamowych i zastąpiliby to ewentualnie informacją o świadczonych usługach w zakresie naprawy urządzeń wszelkiego typu, w tym również (...). Tymczasem pozwany zmodyfikował logotyp i wykorzystuje go nadal, skutecznie wprowadzając przy tym kontrahentów w błąd. Nabywcy urządzeń marki (...) mają prawo wyboru w odniesieniu do stacji obsługi i serwisu. Mogą skorzystać zarówno z serwisu autoryzowanego albo z serwisu nieautoryzowanego, jednakże winni dokładnie wiedzieć, czy dany serwis jest autoryzowany, czy też nie. Wprowadzanie natomiast klienta w błąd jest niedopuszczalne, a działania podejmowane przez pozwanego stanowią czyny nieuczciwej konkurencji.

W odpowiedzi na pozew z dnia 27 maja 2013 r. pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i o zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany podniósł, że zaprzecza wszystkim twierdzeniom powódki poza wyraźnie przyznanymi.

Pozwany przyznał, że prowadzi działalność gospodarczą pn.: Autoryzowana Stacja Obsługi P. M.. Zaprzeczył jednak, iż w toku prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej dopuścił się jakichkolwiek czynów nieuczciwej konkurencji. Powód swoje argumenty mające przemawiać za uznaniem, iż pozwany dopuścił się bądź dopuszcza się czynów nieuczciwej konkurencji opiera o podstawowe założenie, iż pozwany rozpowszechnia informację, jakoby posiadał autoryzację firmy (...) (autoryzację do serwisowania urządzeń marki (...)). Pozwany stanowczo oświadczył, iż nie rozpowszechnia w jakikolwiek sposób informacji jakoby posiadał autoryzację firmy (...) (autoryzację do serwisowania urządzeń marki (...)). Pozwany podkreślił również, że dotyczy to również materiałów reklamowych, informacji umieszczanych na stronach internetowych czy w bezpośrednich kontaktach z kontrahentami.

Pozwany podniósł, że zarówno w informacjach umieszczonych na stronie internetowej, jak i w ofertach współpracy kierowanych do potencjalnych kontrahentów nie podaje jakichkolwiek informacji mogących świadczyć o tym, iż posiada autoryzację producenta do serwisowania urządzeń marki (...). W przedłożonych przez powódkę informacjach umieszczana jest co najwyżej informacja, iż pozwany urządzenia marki (...) serwisuje i naprawia (bez powoływania się na fakt posiadania autoryzacji). Podobna informacja jest informacją całkowicie prawdziwą, gdyż pozwany w ramach prowadzonej przez siebie działalności wykonuje naprawy m. in. sprzętu kolejowego szeregu producentów, w tym sprzętu marki (...). Pozwany podkreślił, iż do wykonania podobnych napraw nie jest wymagana jakakolwiek autoryzacja czy zgoda producenta sprzętu. Pozwany posiada rozbudowany i specjalistyczny park maszynowy oraz doświadczoną kadrę pracowniczą, które pozwalają pozwanemu świadczyć usługi w zakresie remontów i serwisowania sprzętu, w tym sprzętu marki (...). Prowadzenie podobnej działalności nie wymaga uzyskania jakiegokolwiek zezwolenia, autoryzacji czy zgody ze strony producenta danego elementu sprzętu, gdyż powierzenie urządzeń do naprawy pozwanemu odbywa się wyłącznie na podstawie decyzji właściciela sprzętu. Pozwany przy tym w żaden sposób nie tworzy pozorów posiadania jakiejkolwiek autoryzacji w tym zakresie. Pozwany zapewnił, iż nie wykorzystuje aktualnie w jakikolwiek sposób (w tym do celów informacyjnych czy reklamowych) znaku towarowego (...) ani znaków do wskazanego znaku podobnych.

Pozwany przyznał, iż przez pewien okres wykorzystywał w swoich materiałach (w tym na papierze firmowym oraz wizytówkach) znak (...), lecz czynił to wyłącznie w celach informacyjnych i nigdy nie powoływał się na fakt istnienia jakichkolwiek więzi gospodarczych pomiędzy sobą a uprawnionym do znaku towarowego (...). Pozwany podniósł, że nigdy nie starał się wywołać u swoich kontrahentów przekonania, iż posiada jakąkolwiek autoryzację właściciela znaku towarowego. Wykorzystanie oznaczenia (...) miało w zamiarze pozwanego służyć wyłącznie celom informacyjnym, w zakresie prezentacji oferty pozwanego co do napraw i serwisowania urządzeń marki (...). Umieszczenie oznaczenia (...) na materiałach pozwanego miało na celu wyłącznie informować o wykonywaniu przez pozwanego usług dotyczących napraw i remontów urządzeń wskazanego producenta. Działalność pozwanego polegająca w szczególności na wykonywaniu napraw, konserwacji i serwisowania urządzeń marki (...) jest działalnością legalną, nie naruszającą jakichkolwiek norm prawnych czy praw podmiotowych osób trzecich.

Zdaniem pozwanego, jeżeli faktycznie doszło do jakiegokolwiek naruszenia praw powódki, nastąpiło to wskutek działań przez pozwanego niezawinionych.

W ocenie pozwanego zasądzanie kwoty na cel społeczny stanowi nieuprawnione obciążenie pozwanego. Żądana przez powódkę kwota jest kwotą nieodpowiednią i niewspółmierną do naruszeń pozwanego, jak również nie uwzględnia faktycznego rozmiaru naruszenia i zagrożenia interesu powódki, przy czym powódka nie wskazała konkretnych przypadków, w których działania pozwanego przyniosłyby jej jakąkolwiek szkodę czy ryzyko poniesienia szkody. Z tych przyczyn żądanie powódki w tym zakresie powinno podlegać miarkowaniu w całości.

Pozwany wskazał, że roszczenie określone w art. 18 ust. 1 pkt. 3 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji ma służyć usunięciu skutków niedozwolonych działań i nie powinno stanowić represji (tak Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 7.11.2007 r., 1 ACa 334/2007). Jego celem jest przekazanie klienteli danego przedsiębiorcy informacji prostujących, aby zmienić błędną, nieprawdziwą opinię o nim bądź o jego towarach. Powódka nie wykazała zdaniem pozwanego, iż wskutek naruszenia przez pozwanego zasad uczciwej konkurencji, ukształtowana została w społeczeństwie błędna opinia o powódce lub jej usługach/towarach. W takim przypadku, w ocenie pozwanego, nie ma jakiejkolwiek konieczności umieszczania oświadczeń o żądanej przez powódkę treści we wskazanych środkach masowego przekazu. Pozwany nigdy nie posługiwał się środkami masowego przekazu przy informowaniu o swojej ofercie, co powoduje, iż konieczność umieszczenia szeregu ogłoszeń żądanych przez powódkę stanowiłoby wyłącznie represję skierowaną w pozwanego, a nie środek zmierzający do usunięcia faktycznych naruszeń praw powódki.

Odnosząc się do części uzasadnienia pozwu koncentrującej się na przebiegu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na wykonanie naprawy rewizyjnej podzespołów autobusu szynowego typu (...) o oznaczeniu kolejowym S.A. 108-009, pozwany wskazał, iż nie jest prawdą, iż nie podjął jakichkolwiek starań zmierzających do zatrudnienia powódki jako swojego podwykonawcy. Przedstawiciele pozwanej starali się nawiązać kontakty handlowe z powódką w celu uzyskania oferty powódki na usługi związane z wykonywanym zamówieniem. Ostatecznie jednak powódka nie podjęła współpracy z pozwanym, co spowodowało, iż pozwany musiał wykonać czynności wynikające z umowy z zamawiającym, bądź to we własnym zakresie, bądź to przy pomocy osób trzecich.

Pozwany podkreślił także, iż nigdy nie kierował do spółki (...) S.A. oferty współpracy w postaci pisma z dnia 31.07.2012 r. Dokument ten nie był przeznaczony dla wskazanego podmiotu i z pewnością nie był mu przesłany w jakiejkolwiek formie.

Pozwany zaznaczył, że nie posiada wiedzy w jaki sposób (...) S.A. weszły w posiadanie załączonego do pozwu dokumentu, podkreśla jednak, iż ani forma ani treść dokumentu nie mogła wprowadzić jakiegokolwiek adresata pisma w błąd co do rodzaju usług i sposobu świadczenia usług przez pozwanego. W piśmie (wbrew twierdzeniom pozwu) w żaden sposób pozwany nie odwołuje się do posiadania autoryzacji producenta urządzeń marki (...). Jakakolwiek odmienna wykładnia złożonej oferty handlowej, stanowi oczywistą nadinterpretację.

W kolejnych pismach procesowych strony podtrzymały swoje stanowiska w sprawie.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje.

Obie strony prowadzą działalność gospodarczą polegającą m.in. na serwisowaniu pojazdów szynowych.

(okoliczność bezsporna)

Powódka – (...) Sp. z o.o. z siedzibą w M. należy do grupy kapitałowej spółki (...) z siedzibą w H. (Republika Federalna Niemiec), przy czym na terenie Polski jest jedynym podmiotem, który posiada autoryzację (...) w zakresie działu transportu (dział o nazwie (...) T.). Powódka jest również jedynym w Polsce podmiotem z grupy (...) w zakresie specjalizacji V. T., który uprawniony jest do wykorzystywania znaku towarowego słownego (...) jako logotypu do oznaczania swojego przedsiębiorstwa, w tym świadczonych przez powódkę usług. Uprawniony ze znaku (...) (poprzednio V. A.) zawarł z (...) & Co. KG umowę licencyjną, na mocy której (...) & Co. KG uprawniony jest do wykorzystywania logotypu (...) w prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, a ponadto do udzielania w powyższym zakresie dalszych licencji. (...) & Co. KG udzielił w powyższym zakresie dalszej licencji powódce. Zakres działalności powódki obejmuje dział transportu, a w szczególności: napędy w pojazdach użytkowych, w pojazdach szynowych, jak również napędy przemysłowe, morskie, turbiny wodne oraz serwis urządzeń (...) w pojazdach użytkowych, szynowych i napędach przemysłowych.

(okoliczności bezsporne a ponadto oświadczenie z 14.12.2012 r. (k. 163 akt), umowa licencyjna na korzystanie z marki (k. 165-175 akt) , wydruk strony internetowej www.voith.pl (k.44 akt))

Pozwany – P. M. prowadzi działalność gospodarczą pod firmą (...) Stacja Obsługi. Zgodnie z informacją wpisaną do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej przeważającą działalnością gospodarczą pozwanego jest konserwacja i naprawa pojazdów samochodów, z wyłączeniem motocykli. Pozwany prowadzi między innymi (...) serwis (...) oraz serwis pojazdów szynowych.

(okoliczności bezsporne a ponadto informacja z (...) (k.45 akt))

Na stronie internetowej www.serwis-mieczkowski.pl, pozwany oferował kompleksowe usługi w zakresie napraw zespołów napędowych pojazdów szynowych. Pozwany informował, że posiada hamownię do sprawdzania, testowania automatycznych skrzyń biegów (...), których naprawy dokonuje. Na stronie www.bogamet.pl w zakładce autoryzacje znajdowało się logo (...).

(dowód: wydruki z serwis-mieczkowski.pl (k.46-47 akt), zeznania świadków: M. P. (k. 141 akt) i A. S. (k. 142 akt))

W wezwaniu z dnia 7 marca 2011 r. powódka wezwała pozwanego do niezwłocznego zaniechania rozpowszechniania nieprawdziwej informacji jakoby udzieliła mu jakiejkolwiek autoryzacji.

(dowód: wezwania z 7 marca 2011 r. wraz z dowodami nadania do B. M. Zakład Usług (...) oraz P. M. (...) (k. 52-53 akt))

Mimo wezwania pozwany posługiwał się logiem (...), przy czym w nieznacznie zmienionej postaci tj. dużą literę I zamieniono małą „i” oraz dodano obramowanie. Taki znak umieszczany był na ofertach kierowanych do potencjalnych klientów oraz na wizytówkach.

(dowód: oferta współpracy z dnia 31.07.2012 r. (k. 49 akt), wizytówki pozwanego i pracownika pozwanego J. K. (k. 48 akt))

W załączniku do oferty skierowanej do (...) Sp. z o.o. (...) Zakład (...) w L. z siedzibą w L. w ramach postępowania o udzielenie zamówienia publicznego sektorowego prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego o wartości szacunkowej powyżej 387 000 Euro na wykonanie naprawy rewizyjnej podzespołów autobusu szynowego, pozwany jako podwykonawcę wskazał powódkę, tymczasem w ogóle nie kontaktował się z nią w tej sprawie. Pozwany wygrał ten przetarg i dokonał napraw z pominięciem powódki.

(dowód: załącznik nr 4 do oferty (k. 85 akt), zeznania świadka M. O. (k. 142 akt), zeznania świadka A. S. (k. 143 akt), zeznania reprezentanta powódki T. L.(k. 212 akt), pismo z dnia 27.01.2012 r.(k.88 akt))

W piśmie do powódki z dnia 05.11.2012 r. (...) S.A. z siedzibą w B. wystosowała zapytanie, czy (...) P. M. posiada wspieraną przez powódkę autoryzację oraz czy możliwe jest rozpoczęcie współpracy z pozwanym jako autoryzowanym serwisantem.

(dowód: pismo z dnia 05.11.2012 r. (k. 55 akt))

Sąd Okręgowy dokonał następującej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego:

Sąd dał wiarę dowodom z dokumentów przedłożonym przez strony, które sąd zaliczył w poczet materiału dowodowego, albowiem żadna z nich nie kwestionowała ich autentyczności i prawdziwości.

Sąd dał wiarę zeznaniom przesłuchanych w sprawie świadków i stron, przy czym, sąd nie dał wiary zeznaniom pozwanego w części, w której zeznał on, iż nie wykorzystywał logotypu (...) oraz, że kontaktował się z powódką w sprawie przetargu z L. P. Regionalnymi, jak również, że nie miał wiedzy i nie decydował o treściach zamieszczanych na stronach www.serwis-mieczkowski.pl oraz www.bogamet.pl. W tej bowiem części zeznania pozwanego nie pokryły się z pozostałym materiałem dowodowym.

Należy dodać, że zeznania świadka J. K. (k.211 akt), który w odniesieniu do wielu pytań zasłaniał się niepamięcią lub niewiedzą, nie stanowiły wiarygodnego źródła materiału dowodowego w sprawie.

Zeznania pozostałych świadków i reprezentanta powódki oraz pozwanego w pozostałej części są logiczne, spójne, uzupełniają się wzajemnie i są zgodne z pozostałym materiałem dowodowym zebranym w sprawie.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Między stronami nie było sporu co do tego, że powodowi przysługiwało prawo do korzystania z logotypu (...), który spełnia jednocześnie przesłanki by zakwalifikować go jako znak towarowy w rozumieniu art. 120 ust. 1 ustawy prawo własności przemysłowej.

Zgodnie bowiem z treścią art. 120 ust. 1 ustawy prawo własności przemysłowej znakiem towarowym może być każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa. W myśl art. 120 ust. 2 ustawy, znakiem towarowym w rozumieniu ust. 1 może być w szczególności wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna, w tym forma towaru lub opakowania, a także melodia lub inny sygnał dźwiękowy. W myśl art. 120 ust. 3 towarem w rozumieniu ustawy są przy tym wyroby przemysłowe, rzemieślnicze, płody rolne, produkty naturalne, zwłaszcza, wody, minerały surowce, a także z zastrzeżeniem art. 174 ust. 3 także usługi

Istotę znaku towarowego stanowi zdatność oznaczenia do odróżniania towarów na podstawie ich pochodzenia. Oznaczenie, aby było znakiem towarowym musi nadawać się do odróżniania towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorcy.

Jak wynika z treści art. 120 ust. 2 ustawy prawo własności przemysłowej, słowne znaki towarowe mogą być postrzegane za pomocą wzroku i słuchu. Mogą być więc w szczególności utworzone ze słów, liter bądź cyfr. Określone słowa lub ich zestawienia (znaki słowne w ścisłym znaczeniu) mogą mieć określoną konotację znaczeniową. I właśnie z takim znakiem towarowym mamy do czynienia w niniejszym przypadku. Powodowi bowiem przysługuje na podstawie umowy licencyjnej prawo ochronne do używania słowno-graficznego znaku towarowego składającego się ze słowa (...). Jak już wyżej wskazano znak towarowy służy do odróżnienia produktów jednego przedsiębiorcy od innego. Znak towarowy jest więc używany jako środek komunikacji między przedsiębiorcą a konsumentem. Przekazuje bowiem nabywcom informację, że wszystkie towary oznaczone w ten sam sposób pochodzą od tego samego przedsiębiorcy uprawnionego do używania danego znaku.

Zapewnieniu tej funkcji służy konstrukcja prawa bezwzględnego, dzięki czemu przedsiębiorca produkujący towary i opatrujący je zarejestrowanymi znakami uzyskuje gwarancję ochrony swoich wyrobów przed działaniami konkurentów, a tym samym ochronę rozpoznawania swoich wyrobów przez klientów i źródła zysku.

Licencji na używanie tego logotypu udzieliła powodowi spółka (...).KG.

Nie było też sporu, iż obie strony prowadzą konkurencyjną działalność polegającą na konserwacji i naprawie pojazdów szynowych, w tym w zakresie napraw zespołów napędowych pojazdów szynowych (...). Powód jest przy tym jedynym w Polsce autoryzowanym serwisantem urządzeń marki (...) w zakresie specjalizacji koncernu (...) T..

W ocenie Sądu Okręgowego, na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego można przyjąć, iż pozwany wykorzystywał logotyp (znak towarowy) podobny do logotypu (znaku towarowego) (...). Logotyp ten pozwany umieszczał na swoich papierach firmowych, wizytówkach. Dodatkowo, podobny logotyp do logotypu (...), a wcześniej logotyp identyczny umieszony był na stronie internetowej bogamet pl.

W ocenie sądu, zebrany materiał dowody nie pozwolił natomiast przyjąć, iż pozwany rozpowszechniał informacje, że jest autoryzowanym serwisantem urządzeń marki (...), choć niewątpliwie umieszczanie logotypu (...) lub logotypu bardzo podobnego do (...) , na swoich papierach firmowych, często obok słowa „autoryzacja”, niewątpliwie mogło w odbiorcach treści tych pism wzbudzić przypuszczenie, że taką autoryzację pozwany posiada, co wynika m.in. z pisma spółki (...) do powoda z dn. 5.11.2012 r. (k-55). W piśmie tym spółka (...) informuje powoda, że otrzymała od pozwanego ofertę współpracy, w której pozwany utrzymuje że jest autoryzowanym serwisem produktów powoda, w związku z czym zapytuje, czy istotnie pozwany posiada wspieraną przez powoda autoryzację.

Zostało zatem w ocenie sądu wykazane, że pozwany , który w ramach prowadzonej działalności oferuje odbiorcom na rynku usługi naprawy skrzyń biegów, m.in. marki (...), poprzez używanie logo tej firmy lub logo bardzo podobnego w powyższy sposób, wprowadzał klientów w błąd co do pochodzenia świadczonych przez siebie usług, sugerując, iż posiada autoryzację firmy (...). Samo jednak używanie przez pozwanego znaku towarowego (...) nie świadczy jednak jeszcze o tym, że pozwany rozpowszechniał informację o posiadaniu autoryzacji do serwisowania urządzeń marki (...), gdyż w żadnym z przedstawionych dowodów nie ma wprost takiej informacji. W szczególności, jak wynika z wydruku strony internetowej bogamet. pl (k-47), pozwany informuje tam jedynie o tym, że posiada autoryzację marki M. i M.-B..

Z kolei, nawet jeśli informacje o dokonywaniu przez pozwanego napraw urządzeń marki (...) były umieszczone w zakładce „autoryzacja”, w ocenie sądu sama treść tego wpisu nie zawiera informacji o posiadaniu przez pozwanego autoryzacji (...), choć taki sposób zamieszczenia informacji i logotypu (...), podobnie jak w przypadku jego wykorzystania na papierach firmowych i wizytówkach, mógł w ocenie sądu wprowadzić klientów w błąd co do tej autoryzacji. Sam prezes powodowej spółki (...) zeznał, że pismo pozwanego do spółki (...) oraz wizytówki sugerują, że pozwany posiada autoryzację, a nie że jest w nich wprost umieszona informacja o posiadaniu takiej autoryzacji (k-212).

Co prawda właścicielem strony internetowej www.bogamet.pl jest żona pozwanego, jednakże jak zeznał św. M. P., znajdowały się na niej również informacje o firmie pozwanego i wskazane były tam osoby do kontaktu właśnie z firmą pozwanego (k-142). Dodatkowo, świadek A. S., były pracownik pozwanego zeznał, że to pozwany nakazywał mu umieszczanie na stronie internetowej www.bogamet.pl, w zakładce „autoryzacje”- napisu (...) i że to właśnie pozwany decydował o tym, co jest umieszczane na tej stronie (k-142-143). Potwierdził to również w swoich zeznaniach świadek R. S. (k-186).

Także w ofercie pozwanego z dn. 31.07.2012 r. (k-49), choć pozwany umieścił w niej zmieniony logotyp (...) i choć znajduje się on w bliskim położeniu od słów ”Autoryzowana Stacja Obsługi” , to jednak nie ma w niej informacji, że pozwany posiada autoryzację firmy (...). Jednak taki a nie inny sposób umieszczania logotypu (...) lub logotypu bardzo podobnego do niego, jak wynika choćby z w/w pisma spółki (...), prowadziło do wprowadzenia potencjalnych klientów w błąd co do pochodzenia usług świadczonych przez pozwanego. Trudno więc uznać za wiarygodne twierdzenie pozwanego zawarte w sprzeciwie, iż logotyp (...) pozwany umieszczał na papierach firmowych i wizytówkach jedynie w celach informacyjnych w zakresie prezentacji oferty pozwanego, co do napraw i serwisowania urządzeń marki (...). Tym bardziej, że pozwany dokonał modyfikacji tego logotypu, zmieniając literę I i ujmując przedmiotowy wyraz w ramce. Gdyby zamiarem pozwanego było wyłącznie informowanie klientów o zakresie jego oferty trudno wyjaśnić w jakim celu dokonał takiej modyfikacji.

Tym samym, choć pozwany nie informował wprost o tym, że posiada autoryzację (...), jednak wprowadzał klientów w błąd co do jakości i pochodzenia swych usług jak i sposobu ich wykonania. Zatem pozwany swoim zachowaniem wyczerpał znamiona art. 10 ust. 1 ustawy o nieuczciwej konkurencji, zgodnie z którym czynem nieuczciwej konkurencji jest takie oznaczenie towarów lub usług albo jego brak, które może wprowadzić klientów w błąd co do pochodzenia, ilości, jakości, składników, sposobu wykonania, przydatności, możliwości zastosowania, naprawy, konserwacji lub innych istotnych cech towarów albo usług, a także zatajenie ryzyka, jakie wiąże się z korzystaniem z nich.

Pozwany przy tym nie kwestionował, iż logotyp (...), który umieszczał na papierach firmowych i wizytówkach jest podobny do oryginalnego logotypu (...).

Pozwany swym zachowaniem wyczerpał też znamiona czynu określonego w art. 16 ust. 1 pkt 2 u.z.n.k, w myśl którego czynem nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy jest w szczególności reklama wprowadzająca klienta w błąd i mogąca przez to wpłynąć na jego decyzję co do nabycia towaru lub usługi.

Trzeba też zauważyć, że w art. 3 ustawy o.z.n.k zawarta jest klauzula generalna oceny zachowania danego podmiotu, poprzez odesłanie również do systemu ocen i norm pozaprawnych, a mianowicie do „dobrych obyczajów”, przerzucając ocenę stanu faktycznego na Sąd rozstrzygający spór. Ta klauzula generalna pełni bowiem m.in. funkcje korygującą, z uwagi na istniejące obecnie warunki konkurowania w działalności gospodarczej i brak jeszcze wystarczającego dorobku orzecznictwa w tej dziedzinie. Przestrzeganie „dobrych obyczajów” nie wiąże się przy tym z przestrzeganiem dobrych obyczajów w ogóle ale o zachowanie przedsiębiorców w działalności gospodarczej. Chodzi o takie działanie, które zapewnia niezakłócone funkcjonowanie konkurencji i niezafałszowane współzawodnictwo jakością, ceną i innymi pożądanymi przez klientów cechami oferowanych towarów i usług.

Przy uwzględnianiu funkcji korygującej art. 3 należy brać również pod uwagę takie okoliczności jak niewielkie natężenie nieuczciwości lub minimalny stopień naruszenia interesów innego uczestnika rynku. W razie konkretnego sporu, konieczne jest zweryfikowanie określonego zachowania w kategoriach uczciwości, obyczajności czy godziwości. Wtedy konieczne jest odwołanie się do takich zasad, które choć nie prawne, to jednak legły u podstaw obowiązującego porządku prawnego i jako takie są społecznie porządane. (E.Nowińska, M.du Vall „Komentarz do ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji”, W-wa 2005 r. str. 42; zob. też uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dn. 26.11.1998 r., I CKN 904/97, OSNC 1999/5/97 oraz uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dn. 6.11.1996 r., I ACr 839/96, OSA 1997/10/57).

W każdym bądź razie, uznanie konkretnego czynu za akt nieuczciwej konkurencji wymaga ustalenia, na czym określone działanie polegało oraz zakwalifikowania go pod względem prawnym przez przypisanie mu cech konkretnego deliktu szczegółowo ujętego w ramach rozdziału 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji lub deliktu w nim nieujętego, lecz odpowiadającego hipotezie art. 3 ust. 1 ustawy ( wyrok SN z dn. 22.10.2002 r, III CKN 271/01, Lex nr 77032).

W ocenie sądu, zachowanie pozwanego, który w postępowaniu przetargowym zorganizowanym przez zamawiającego (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (...) Zakład (...), w swojej ofercie , bez zgody powoda, umieścił powodową spółkę w wykazie swoich podwykonawców przewidzianych do realizacji zamówienia, jako spółkę która zgodnie z wymogiem zamówienia (k-87), spełnia wymóg autoryzowanego przez producenta zakładu naprawczego, naruszyło dobre obyczaje i tym samym wprowadziło w błąd zamawiającego co do potencjalnego podwykonawcy pozwanego (k-85). Pozwany przy tym przedmiotowy przetarg wygrał, nie zawierając z powodem jakiejkolwiek umowy w zakresie podwykonawstwa, a ponadto przed złożeniem oferty nigdy z powodem nie prowadził nawet żadnych rozmów w tym przedmiocie. To, że jak twierdził pozwany w odpowiedzi na pozew, starał się on nawiązać kontakt z powodem nie zmienia faktu, iż nie uzyskał on jego zgody do wskazania powodowej spółki jako swojego podwykonawcy przed złożeniem oferty.

Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji zwalcza przejawy nielojalnego zachowania się uczestników rynku względem siebie. Każdy przedsiębiorca ma prawo oczekiwać, że inni będą szanowali jego zdobycze, a więc rezultaty jego wysiłków i nakładów poczynionych na osiągnięcie pozycji na rynku.

W ocenie sądu, powyższe okoliczności uzasadniają żądanie powoda o zaniechanie naruszeń na podstawie przepisów ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Zgodnie bowiem z art. 18 ust. 1 pkt 1 tejże ustawy, w razie dokonania czynu nieuczciwej konkurencji przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony może żądać zaniechania niedozwolonych działań.

Dodatkowo, w myśl art. 296 p.w.p ust. 2 p.w.p naruszenie prawa ochronnego na znak towarowy polega na bezprawnym używaniu w obrocie gospodarczym :

1) znaku identycznego do zarejestrowanego znaku towarowego w odniesieniu do identycznych towarów;

2) znaku identycznego lub podobnego do zarejestrowanego znaku towarowego w odniesieniu do towarów identycznych lub podobnych, jeżeli zachodzi ryzyko wprowadzenia odbiorców w błąd, które obejmuje w szczególności ryzyko skojarzenia znaku ze znakiem towarowym zarejestrowanym;

3) znaku identycznego lub podobnego do renomowanego znaku towarowego, zarejestrowanego w odniesieniu do jakichkolwiek towarów, jeżeli takie używanie może przynieść używającemu nienależną korzyść lub być szkodliwe dla odróżniającego charakteru bądź renomy znaku wcześniejszego.

Jak już wyżej wskazano, towarem w rozumieniu ustawy są również usługi.

Termin „bezprawność” należy przy tym rozumieć jako stwierdzenie faktu braku podstawy do używania znaku. Dla odpowiedzialności sprawcy wystarczające jest to, że nie może on przedstawić żadnego tytułu do używania znaku, skutecznego wobec uprawnionego (np. własnego prawa z rejestracji , dziedziczenia, umowy licencyjnej), a pomimo to używa cudzy znak towarowy w sposób i w zakresie, który charakteryzuje używanie znaku przez samego uprawnionego. Do uznania za bezprawne nie jest wymagane udowodnienie ryzyka pomyłki, o naruszeniu prawa decyduje jedynie bezprawność używania znaku. Bezprawność używania znaku ma miejsce w sytuacji, gdy osoba trzecia nie posiada żadnego tytułu do używania (np. umowy licencyjnej), a mimo to używa cudzy znak towarowy.

Przesłankami do wystąpienia z roszczeniami są: bezprawność działania sprawcy oraz narażenie lub naruszenie odpowiednich praw. Nie jest natomiast wymagane przypisanie winy sprawcy zagrożenia lub naruszenia. Bezprawność jest rozumiana jako brak legitymacji prawnej oznaczonych osób do zachowań naruszających klub zagrażających prawom osób wyłącznie do nich uprawnionym.

Powód jako podstawę prawną swojego roszczenia wskazał ustawę z dn.16.04.1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji – (tekst jedn. Dz. U z 2003 r., nr 153, poz. 1503 ze zm.), przy czym w ocenie sądu, w przedmiotowej sprawie zastosowanie będą mieć także przepisy ustawy z dn. 30.06.2000 r. o własności przemysłowej - (tekst jedn. Dz. U z 2003 r., nr 119, poz. 1117 ze zm.) Sąd w niniejszym składzie podziela bowiem stanowisko, zgodnie z którym brak jest formalnych przeszkód, aby uprawniony dochodził ochrony wyłącznie na podstawie przepisów ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, zamiast np. prawa własności przemysłowej lub jako podstawę prawną dochodzenia roszczeń wskazał oba te akty prawne ( E.Nowińska M.du Vall – „Komentarz do ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji”, W-wa 2005, str. 29-30). W art. 1 ust 2 ustawy o własności przemysłowej wskazano bowiem wprost, iż przepisy tej ustawy nie uchybiają ochronie wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych topografii, układów scalonych – przewidzianej w innych ustawach (zob. też uchwałę SN z dn. 23.02.1995 r., III CZP 12/95, OSP 1996, nr 3, poz. 55). Dodatkowo art. 2 cyt. ustawy stanowi, że zwalczanie nieuczciwej konkurencji reguluje odrębna ustawa.

Tym bardziej, że prawo polskie nie zna ogólnej reguły rozstrzygania kolizji praw podmiotowych. Również ustawa o własności przemysłowej nie ustanawia generalnych zasad rozstrzygania kolizji pomiędzy prawami własności przemysłowej a prawami osób trzecich. W rezultacie ustalenie zasad rozstrzygania wzmiankowanej kolizji spoczywa na doktrynie i orzecznictwie, przy czym Sąd kieruje się w takich przypadkach zasadami aksjologicznymi, leżącymi u podstaw danego systemu prawa ( A. Michalak „Znaczenie decyzji Urzędu Patentowego dla rozstrzygania kolizji pomiędzy prawami własności przemysłowej a prawami osób trzecich”, Monitor Prawniczy 13/2007 str. 717; M.Żuraw „Kolizje prawa ochronnego na znak towarowy i niezarejestrowanego oznaczenia pochodzenia towaru” w: Zagadnienia prawa własności przemysłowej pod red. A.Mtlaka, U J zeszyt 95, Kraków 2006 r., str. 167, 179). Warto też przytoczyć w tym miejscu pogląd M. Ż., iż prawo własności przemysłowej tworzy wraz z regulacją o ochronie uczciwej konkurencji jeden system mający na celu zapewnienie przejrzystości i uczciwości obrotu, uwzględniający interesy przedsiębiorców i konsumentów, a także ochronę porządku publicznego (zob. M.Żuraw „Kolizje prawa ochronnego na znak towarowy i niezarejestrowanego oznaczenia pochodzenia towaru” w: Zagadnienia prawa własności przemysłowej pod red. A.Mtlaka, U J zeszyt 95, Kraków 2006 r.,str. 185).

Zgodnie zatem z art. 286 ustawy pr. wł. przemysłowej osoba, której prawo ochronne na znak towarowy zostało naruszone, lub osoba, której ustawa na to zezwala, może żądać zaniechania naruszania i usunięcia jego skutków.

Tak więc, w pkt-cie 1 wyroku, sąd na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji w zw. z art. 286 ustawy pr. wł. przemysłowej nakazał pozwanemu zaniechania wykorzystywania znaku towarowego (logotypu), zawierającego wyrażenie (...), w szczególności na papierze firmowym i wizytówkach.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dn. 24.05.2011 r . (V ACa 193/11, Lex nr 1120388), dla oceny zasadności roszczenia o zaniechanie niedozwolonych działań opartego na art. 14 ust. 1 i ust. 2 pkt 4 u.z.n.k w zw. z art. 18 u.z.n.k bez znaczenia jest czy stan naruszenia trwa jeszcze w chwili zamknięcia rozprawy przed sądem pierwszej instancji.

Sąd oddalił natomiast powództwo w części dotyczącej żądania nakazania pozwanemu zaniechania rozpowszechniania nieprawdziwej informacji o posiadaniu przez pozwanego autoryzacji do serwisowania urządzeń marki (...), uznając, iż powód nie wykazał aby pozwany takie informacje rozpowszechniał. W ocenie sądu zebrany w sprawie materiał dowodowy nie daje podstaw do przypisania pozwanemu takiego zachowania.

Na podstawie art. 18 ust. 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji w zw. z art. 286 ustawy pr. wł. przemysłowej powodowi przysługiwało też roszczenie o usunięcie skutków naruszenia w postaci nakazania pozwanemu zniszczenia wszystkich materiałów reklamowych, w których wykorzystał on znak towarowy (logotyp), zawierający wyrażenie (...), w szczególności wizytówek oraz papieru firmowego, o czym orzeczono w pkt-cie 2 wyroku.

O obowiązku opublikowania na koszt pozwanego stosownego oświadczenia orzeczono natomiast na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 3 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji w zw. z art. 287 ust. 2 w zw. z art. 296 ust. 1 pr. własności przemysłowej.

Roszczenie to służy głownie usunięciu skutków niedozwolonych działań , a jego celem jest przekazanie klienteli danego przedsiębiorcy informacji prostujących, aby zmienić błędną, nieprawdziwa opinię o pozwanym i powodzie bądź ich usługach , szczególnie po to, aby nie dochodziło wśród klientów do pomyłek co do pochodzenia towarów.

Sąd przy tym uznał, iż wystarczające będzie zobowiązanie pozwanego do jednokrotnego opublikowania oświadczenia w prasie branżowej i na stronie internetowej pozwanego oddalając powództwo w pozostałej części.

W ocenie sądu takie zobowiązanie nie może być dla zobowiązanego zbyt restrykcyjne, zważywszy na fakt, iż powód nie wykazał czy i jaką ewentualnie szkodę poniósł poprzez zachowanie pozwanego. Roszczenie powyższe pełni co do zasady głównie funkcję wychowawczą, prewencyjną i kompensacyjną ale przyjmuje się jednocześnie, że nie powinno stanowić represji.

Tak więc, biorąc pod uwagę zakres dokonanych przez pozwanego naruszeń, w ocenie sądu usunięcie negatywnych skutków tych naruszeń zostanie osiągnięte w sposób określony w wyroku.

Sąd oddalił też powództwo w części dotyczącej żądania zasądzenia od pozwanego kwoty 10.000 zł. na cel społeczny. Przede wszystkim, powód w uzasadnieniu pozwu nie wskazał na żadne okoliczności, którymi się kierował składając przedmiotowe żądanie, co w zasadzie nie pozwalało sądowi odnieść się do niego. Sąd wziął też pod uwagę fakt, że po wezwaniu pozwanego do zaniechania naruszeń, usunął on ze strony internetowej logotyp (...).

O kosztach postępowania orzeczono w myśl art. 100 k.p.c, , przyjmując że powód wygrał sprawę w całości w zakresie roszczenie niemajątkowego, a pozwany w całości w zakresie roszczenia majątkowego.

Na koszty powoda w niniejszej sprawie złożyły się koszty poniesione przez nią w związku z jej roszczeniem niemajątkowym , a zatem opłaty od pozwu w kwocie 500 zł. i 600 zł, wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w kwocie 840 zł. (§ 10.1 pkt 18 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dn. 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U nr 163, poz. 1349 ze zm.), . oraz opłata od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł. Łącznie koszty te wyniosły 1.957 zł.

Na koszty pozwanego złożyła się kwota 1.200 zł. tytułem wynagrodzenia pełnomocnika i kwota 17 zł. opłaty od pełnomocnictwa. W sumie daje to kwotę 1.217 zł. W konsekwencji sąd zasądził różnicę w kwocie 740 zł. od pozwanego na rzecz powoda.