Pełny tekst orzeczenia

WYROK ŁĄCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 kwietnia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Białymstoku, III Wydział Karny, w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Okręgowego Sławomir Cilulko

Protokolant: Natalia Racewicz

przy udziale Prokuratora Elżbiety Korwell z Prokuratury Okręgowej w Białymstoku

po rozpoznaniu w dniu 20 kwietnia 2015 roku w Białymstoku

w sprawie o wydanie wyroku łącznego wobec:

Z. B. (1)

urodzonego dnia (...) w B.

syna T. i W., rodowe nazwisko matki W.

skazanego prawomocnymi wyrokami:

1. Sądu Okręgowego w Białymstoku z dnia 9 września 2010 roku, wydanym w sprawie o sygn. akt III K 193/09, za przestępstwo z art. 280§1 k.k. w zw. z art. 64§2 k.k., popełnione w dniu 25 kwietnia 2009 roku, na karę 6 (sześciu) lat pozbawienia wolności. Na jej poczet zaliczono okres pozbawienia wolności od 28.05.2009 r. do 9.06.2010 r.

2. Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 31 sierpnia 2011 roku, wydanym w sprawie o sygn. akt XV K 151/11, za przestępstwo z art. 158§1 k.k. w zb. z art. 280§1 k.k. w zw. z art. 64§2 k.k., popełnione w dniu 15 stycznia 2011 roku, na karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności. Na jej poczet zaliczono okres pozbawienia wolności od 15 stycznia do 8 kwietnia 2011 r.

3. Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 21 marca 2012 roku, wydanym w sprawie o sygn. akt VII K 1160/11, za dwa przestępstwa z art. 278§1 k.k. w zw. z art. 64§1 k.k. i jeden czyn z art. 278§1 w zb. z art. 288§1 k.k. w zw. z art. 64§1 k.k., popełnione w dniu 23 lipca 2011 roku, na kary jednostkowe po 8 (osiem) miesięcy pozbawienia wolności. Wymierzono karę łączną 1 (jednego) roku i 2 (dwóch) miesięcy pozbawienia wolności.

- o r z e k a -

I. Rozwiązuje karę łączną orzeczoną wyrokiem Sądu Rejonowego w Białymstoku wydanym w sprawie o sygn. akt VII K 1160/11 i na podstawie art. 85 k.k. i art. 86§1 k.k. łączy jednostkowe kary pozbawienia wolności orzeczone wobec skazanego Z. B. (1) wyrokami:

1) Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 31.08.2011 r., wydanym w sprawie o sygn. akt XV K 151/11 – w wymiarze 3 (trzech) lat;

2) Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 21.03.2012 r., wydanym w sprawie o sygn. akt VII K 1160/11 – w wymiarze 8 (ośmiu) miesięcy, 8 (ośmiu) miesięcy oraz 8 (ośmiu) miesięcy;

i wymierza mu karę łączną 4 (czterech) lat pozbawienia wolności.

II. Na podstawie art. 577 k.p.k. na poczet orzeczonej kary łącznej zalicza okresy: tymczasowego aresztowania w sprawie o sygn. akt XV K 151/11 od dnia 15.01.2011 r. do dnia 08.04.2011 r. oraz odbycia kary w tej sprawie od dnia 02.11.2011 r. do dnia 11.08.2014 r.

III. Na podstawie art. 572 k.p.k. umarza postępowanie w przedmiocie objęcia wyrokiem łącznym kary orzeczonej przez Sąd Okręgowy w Białymstoku wyrokiem z dnia 9 września 2010 roku, wydanym w sprawie o sygn. akt III K 193/09.

IV. Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz ustanowionego z urzędu adw. M. G. 147,60 (sto czterdzieści siedem 60/100) złotych – w tym 27,60 (dwadzieścia siedem 60/100) złotych podatku VAT - tytułem wynagrodzenia za obronę skazanego.

V. Zwalnia skazanego od ponoszenia kosztów sądowych i obciąża nimi Skarb Państwa.

sygn. akt III K 28/15

UZASADNIENIE

Sąd ustalił co następuje:

Z. B. (1) w latach 2010–2012 został trzykrotnie skazany prawomocnymi wyrokami:

1. Sądu Okręgowego w Białymstoku z dnia 9 września 2010 roku, wydanym w sprawie o sygn. akt III K 193/09, za przestępstwo z art. 280§1 k.k. w zw. z art. 64§2 k.k., popełnione w dniu 25 kwietnia 2009 roku, na karę 6 (sześciu) lat pozbawienia wolności. Na jej poczet zaliczono okres pozbawienia wolności od 28.05.2009 r. do 9.06.2010 r.

2. Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 31 sierpnia 2011 roku, wydanym w sprawie o sygn. akt XV K 151/11, za przestępstwo z art. 158§1 k.k. w zb. z art. 280§1 k.k. w zw. z art. 64§2 k.k., popełnione w dniu 15 stycznia 2011 roku, na karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności. Na jej poczet zaliczono okres pozbawienia wolności od 15 stycznia do 8 kwietnia 2011 r.

3. Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 21 marca 2012 roku, wydanym w sprawie o sygn. akt VII K 1160/11, za dwa przestępstwa z art. 278§1 k.k. w zw. z art. 64§1 k.k. i jeden czyn z art. 278§1 w zb. z art. 288§1 k.k. w zw. z art. 64§1 k.k., popełnione w dniu 23 lipca 2011 roku, na kary jednostkowe po 8 (osiem) miesięcy pozbawienia wolności. Wymierzono karę łączną 1 (jednego) roku i 2 (dwóch) miesięcy pozbawienia wolności.

Skazany w okresie od dnia 2 listopada 2011 roku do 11 sierpnia 2014 roku odbył w całości karę 3 lat pozbawienia wolności wymierzoną w sprawie o sygnaturze akt XV K 151/11, na poczet której zaliczono okres tymczasowego aresztowania od dnia 15 stycznia 2011 roku do dnia 8 kwietnia 2011 roku.

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił w oparciu o: dane z BI KRK (k.5-7), odpisy prawomocnych wyroków sądowych (k.25, 32 –33, 35-36), opinię o skazanym (k.50-51), informację o pobytach i orzeczeniach (k.40-49).

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z art. 569§1 k.p.k. wyrok łączny wydaje się, gdy zachodzą przesłanki do orzeczenia kary łącznej w stosunku do osoby prawomocnie skazanej kilkoma wyrokami. Karę łączną natomiast sąd orzeka, jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu (art. 85 k.k.). Zawarty w art. 85 k.k. zwrot „zanim zapadł pierwszy wyrok” odnosi się do pierwszego chronologicznie wyroku, który został wydany przed popełnieniem przez sprawcę kolejnego (kolejnych) przestępstwa (tak: Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 25.02.2005 r., I KZP 36/04, publ. w OSNKW nr 2, poz. 13 z 2005 roku).

Analiza dat czynów oraz dat wydania wyroków w procesach karnych wymienionych w pkt. 1.–3. przekonuje, iż w przedmiotowej sprawie zachodzą przesłanki do wydania wyroku łącznego i orzeczenia kary łącznej. Przy czym, aby objąć wyrokiem łącznym sankcje jednostkowe, konieczne było rozwiązanie kary łącznej wymierzonej w sprawie o sygn. akt VII K 1160/11 (norma art. 575§1 k.p.k. dotyczy wyroku łącznego, a nie kary łącznej w wyroku „jednostkowym”).

Pierwszy wyrok skazujący, tj. na karę pozbawienia wolności podlegającą łączeniu, który wyznacza datę „końcową” realnego zbiegu przestępstw, został wydany 31 sierpnia 2011 r. w sprawie o sygn. akt XV K 151/11. Przestępstwa popełnione pomiędzy tą datą, a dniem 09.09.2010 r. (data wyrokowania w sprawie o sygn. akt III K 193/09) tworzą zbieg obejmujący rozstrzygnięcia o karach zasadniczych zawartych w wyrokach:

1) Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 31 sierpnia 2011 roku (sygn. akt XV K 151/11), za czyn popełniony 15 stycznia 2011 r.

2) Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 21 marca 2012 roku (sygn. akt VII K 1160/11), za czyny popełnione w dniu 23 lipca 2011 r.

Łączeniu podlegały, zatem kary pozbawienia wolności w wymiarze: 3 lat, 8 miesięcy, 8 miesięcy i 8 miesięcy.

Kształtując karę łączną zastosowano zasadę częściowej absorpcji. Sąd stoi na stanowisku, że przy jej wymiarze nie bierze się pod uwagę okoliczności przyjętych za podstawę wymiaru kar jednostkowych za poszczególne przestępstwa. Na tym etapie orzekania prowadziłoby to bowiem do ponownego uwzględnienia tych samych przesłanek, które już wcześniej wzięto pod uwagę i podwójnego obostrzenia lub złagodzenia kary z tej samej przyczyny (por. wyrok SN z dnia 25.10.1983 r., IV KR 213/83, publ. w OSNKW 1984/5 – 6/65 oraz pogląd odmienny wyrażony przez T. Grzegorczyka w Komentarzu do art. 577 k.p.k., Zakamycze 2004, wydanie III). Kara łączna wymierzana w wyroku łącznym jest swego rodzaju podsumowaniem działalności przestępczej podsądnego w okresie objętym skazaniami za przestępstwa pozostające w realnym zbiegu. Ferując ją stosuje się zwykłe dyrektywy karania: słuszności i celowości, wyrażone przez związek podmiotowo – przedmiotowy oraz czasowy zachodzący między poszczególnymi czynami zabronionymi. O granicach kary łącznej decyduje m.in. ścisłość tego związku. W aspekcie przedmiotowym wyrażają ją kryteria przedmiotowe poszczególnych czynów jak tożsamość pokrzywdzonego, rodzaj naruszonych dóbr prawnych, sposób działania sprawcy, bliskość czasowa poszczególnych przestępstw itd. W aspekcie podmiotowym chodzi o motywy bądź pobudki, jakimi kierował się sprawca, podobieństwo strony podmiotowej, zamiarów itd.

Rozstrzygając w trybie Rozdziału 60 Kodeksu karnego należy brać pod uwagę stopień społecznej szkodliwości charakteryzujący wszystkie zachowania przestępcze objęte realnym zbiegiem. Uwzględnić trzeba też wymogi prewencyjnego oddziaływania kary, w znaczeniu prewencji indywidualnej i ogólnej. W przypadku, gdy – z różnego rodzaju przyczyn – sprawca za czyny popełnione przed datą wydania pierwszego wyroku za którykolwiek z nich nie został skazany w jednym postępowaniu, lecz wieloma wyrokami, należy łączyć kary orzeczone za poszczególne przestępstwa w taki sposób, jak gdyby sprawy o te przestępstwa były rozpoznawane w jednym postępowaniu (zob. wyrok S.A. we Wrocławiu z dnia 23.12.2002 r., II AKa 556/02, publ. w OSA 2003/4/31).

Przenosząc powyższe rozważania w realia przedmiotowej sprawy:

Skazany „zaatakował” dobra prawne w postaci mienia – wartość przedmiotu wszystkich przestępstw to 2 905 złotych - oraz życia i zdrowia (art. 158§1 k.k.). Wszystkie czyny pozostają częściowo w związku przedmiotowym (czyny przeciwko mieniu, ale i też przeciwko życiu oraz zdrowiu) i cechuje je ta sama motywacja (osiągnięcie korzyści majątkowej). Zostały one popełnione na przestrzeni ponad pół roku, na szkodę różnych pokrzywdzonych. Na niekorzyść podsądnego przemawia wielość przestępczych zachowań w krótkim odcinku czasowym, co świadczy o trwałości „ogólnego zamiaru” wręcz notorycznego naruszania porządku prawnego, jak również popełnienie ich w warunkach określonych w art. 64§1 k.k. (wyrok Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 21 marca 2012 roku, sygn. akt VII K 1160/11) oraz w art. 64§2 k.k. (wyrok Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 31 sierpnia 2011 roku sygn. akt XV K 151/11). Zwrócić należy uwagę, że wnioskodawca, pomimo zastosowania wobec niego środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania, który uchylono 8 kwietnia 2011 roku (k.38v), już 23 lipca 2011 roku popełnił kolejne trzy przestępstwa (k.25). Co więcej, czyny te zrealizował w trakcie toczącego się postępowania jurysdykcyjnego, 9 dni po kolejnym terminie rozprawy, która miała miejsce dnia 14.07.2011 r. (k.32). Powyższe świadczy o wysokim poziomie demoralizacji wnioskodawcy, braku chęci zmiany dotychczasowego trybu życia, utrwaleniu aspołecznej postawy oraz bezkrytycznym stosunku do własnej przeszłości kryminalnej.

Wnioskodawca od 3.11.2011 r. przebywa w jednostce penitencjarnej. Z opinii nadesłanej z zakładu karnego wynika, że jego zachowanie w czasie osadzenia jest poprawne. Skazany był wielokrotnie nagradzany i nie stosowano wobec niego kar dyscyplinarnych. W grupie współosadzonych funkcjonuje poprawnie, zaś wobec przełożonych przestrzega regulaminu. Jednakże osadzony deklaruje przynależność do nieformalnych struktur podkultury przestępczej (tzw. „grypsujących”). Z. B. (1), choć wyraził zgodę na odbywanie kary w systemie terapeutycznym, to jednak dotychczas odbywał ją wcześniej w systemie zwykłym, a nie programowego oddziaływania, którego celem jest resocjalizacja skazanych poprzez m.in. oddziaływanie wychowawcze. Zgodnie z art. 95§1 k.k.w. karę w omawianym systemie odsiadują ci skazani, którzy po przedstawieniu im projektu programu oddziaływania wyrazili zgodę na współudział w jego opracowaniu i wykonaniu. Doświadczenie zawodowe przekonuje, że skazani przynależący do nieformalnych struktur podkultury przestępczej nie są tym zainteresowani. Choć w warunkach zakładu karnego skazany funkcjonuje poprawnie, to jednak nie jest on zbytnio zainteresowany zmianą dotychczas przyjmowanego systemu wartości. Jeśli kolejny okres pobytu w izolacji nie skłoni go do należytej refleksji, to być może obawa przez długą, kolejną izolacją, „wymusi” postępowanie zgodne z porządkiem prawnym.

Mając na uwadze ww. aspekty należy uznać, iż kara łączna 4 lat pozbawienia wolności jest sankcją, która odda całą zawartość kryminalną bezprawia zrealizowanych przez Z. B. (1) czynów. Spełni także swe cele prewencyjne (zarówno w zakresie oddziaływania wychowawczego na sprawcę, jak i ogół społeczeństwa). Jej orzeczenie należy uznać za rozstrzygnięcie odpowiednie i sprawiedliwe.

Na poczet kary łącznej zaliczono pozbawienie wolności Z. B. (1) w okresie od dnia 15.01.2011 r. do dnia 08.04.2011 r. (tymczasowe aresztowanie) w sprawie o sygn. akt XV K 151/11 oraz od dnia 02.11.2011 r. do dnia 11.08.2014 r. (odbycia kary w tej sprawie).

Pomiędzy 28.09.2001 r. (data wyrokowania w sprawie o sygn. akt III K 15/01 – k.6), a 9 września 2010 r. (data wyroku wydanego w sprawie o sygn. akt III K 193/09) Z. B. (1) popełnił tylko jedno przestępstwo, za które w tej drugiej dacie został skazany przez Sąd Okręgowy w Białymstoku. Brak więc warunków z art. 85 k.k. do połączenia wymierzonej za nie kary z jakąkolwiek sankcją orzeczoną wobec wnioskodawcy. Dlatego na podstawie art. 572 k.p.k. w tym zakresie postępowanie zostało umorzone.

Koszty obrony z urzędu ustalono i zasądzono zgodnie z §14 ust. 5 w zw. z § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 461).

Kierując się dyspozycją art. 624§1 k.p.k., z uwagi na wymiar kar pozbawienia wolności, które w ciągu najbliższych lat ma odbyć Z. B. (1), jego status materialny i treść art. 641 k.p.k., zwolniono wnioskodawcę w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych uznając, że ich windykacja nie będzie możliwa.